(Ko te wakamutunga o te haerenga o te
Karaka.)

Ka' mutu te korero, ka hoki mai ki
Kohumaru, ka whakariterite i te totohe o
te pakeka ki te tangata Maori, he
kakahu teretere noa ia i te waipuke te
mea i totohe ai, a apo ana te tangata,
otiia, naku i whakarite, tae mai ki
Wangaroa, ka huihuia nga Rangatira o,
reira ki te whakarongo korero, ko
Rewharewha, ko Hongi, -ko Tupe, ko
'wai hoki, ko wai hoki, i huihuia katoatia
a whakaae ana ratou katoa ki te kupu o
te Kawana, pai rawa, ka mutu, tika tonu
ki Tepuna, a Paihia e tatari ana ki te tahi
Kaipuke, hei wakahoki i a matou ki
Akarana ka eke matou ki Karapaina,
potahi ka u ki Waitamata, heoi ano, ka
mutu aku korero.

He pukapuka tenei no o* te kai
whakapae, me tetahi hoki no te
hunga kua whakapaea ki te Kai
Whakawa.

No te mane i tuhituhi ai, no te raumati
nei no matou i hanga te

taiepa nei, kahore matou i tahae i nga
mea a te Pakeha, no muri i a matou ka
riro te tahae, ko tenei tahaetanga. no te
po o te wiki, ka hui matou ki te whare ka
moe matou ka titaha te marama ka tau te
kuri, 1 anga te ngutu o-. te kuri ki te
koroPoti o te taiepa, no te ata ka haere
te kuki ki te whangai i nga manu, tuku
noa atu kua riro nga kuihi e toru, kotahi
te pipipi, kotahi te parera, e moe ana ano
matou ka pa te karanga a te kuki 11 haro,
maori  kei hea te kaketu ? ka mea atu
matou 11 aua," ka mea mai nga pakeha,
kei a matou, katahi ka haere tetahi o
matou a Tuatahi, rokohina atu ko te toto i
te whare, a, haere tonu atu ka tae ki
waenga ngakinga, ka kite ata te huruhuru,
a haere tonu atu ki te kimi i te ara, ka
tupeke -ahau ki tua o te taiepa, ka kite
au i nga huruhuru neke atu ko te hutinga i
roto i te manuka, tokotoru nga tangata
nana i tahae me nga nohoanga hoki e
toru, ka mea ahau kia hoki au ki te
korero ki aku hoa, ki nga pakeha katoa
tokorua matou i haere' i ara

0 nga tangata nana i tahae, ka kohi haere
matou i te huruhuru tae noa ki te kainga,
rokohanga atu e -matou e kai ana i te
raihi, ka karanga, mai ki a matou, kotahi
o matou i haere atu ki te kai, mau ai te
toto, i te huruhuru e mau ana i te
paraikete, ki te paparinga i nga pahau ka
mea ata matou,  e hoa ma, kei a koutou
pea nga manu a ta matou pakeha," ka
ki mai, ehara i a ratou, ka mea atu
matou, 11 e mau na koa te toto i tetahi o
koutou," ka tikina mai e matou te
pakeha, ka tae mai., ka kite ia i nga
huruhuru, heoi ano, ekore e taea te
tuhituhi.

Na pouaka,

TENEI PUKAPUKA.

E TAMA ATA tenei te tikanga i he ai
matou, he toto no te kukupa, e rua
kukupa i huna ki roto ki te-paraikete, no
reira i kiia ai, he toto no nga kuihi i te ata
o te wiki ka haere mai Nga, te Hine, ka
haria mai nga huruhuru e ratou, he mea
huna ki roto ki te paraikete, kia kiia ai na
matou i tahae, heoi ano tera  tenei ano
tetahi- wakapae o matou ko nga kakahu
ano 0 taua pakeha ra i kiia i a matou, no
te haerenga mai  i te mane o nga pakeha,
ka tae mai ki to matou whare, ka
ringiringi i a matou putea, ka titiro i  nga
hate, a poto katoa a matou peke

0

te titiro, kore kau ake, katahi ka

puta ki waho o to matou whare ka
karanga mai, 11 E mara ma kei 'hea te
kukupa ka mea atu matou, cc haere mai
kia kite," ka haere matou

tahi, ka tae, ka kite, kihai o ratou  mangai i
kuihi, ta te mea hoki ka tika, a he, nui tana
hara, heoi ano, enei ano matou te mohio
ana ki to e pukapuka e mea na le ko te tan

 ha pa nei ton a ringaringa ki te
parau e titiro hi muri, ekore e pai mo
te rangatiratanga o te rangi.

Na matou

Na Aporo
Hapimana
Reweti
Pepene
Hami
Reihana.

[E taia ana enei pukapuka e rua hei
wakatupato i a koutou, he pukapuka
whakapae tetahi, e mea ana na te
warekura na Reihana ma te tahaetanga o
nga manu o te pakeha,

e mea ana Reihana e wakapae teka no
Nga te Hine e mea ana ahau ae, ina ka
tika tonu ratou ki nga

huruhuru o nga manu, ki te nohoanga
hoki o te kai huhuti noku ano tenei
wakaaro., e tika ana ra nei? he a na
ranei? ma te tangata maori e mea.-Kai
Tuhituhi.]

Ka tahi ano te ritenga pai ki ta nga
pakeha ka wai totohe., na, e haere ana
ki te kai whakariterite, ka korero tetahi
ka korero tetahi, a ka mutu., na, ka
wakaritea mai e te kai

whakarongo i a wai ranei, i a wai ranei
te tikanga.

Na konei i kore ai a matou pakanga te
hua. Me i waiho ma raua e ngangare noa
iho, kihai taro kua rite nga pakeha ki nga
tangata maori. A patu noa iho ratou i a
ratou ano, a tupu noa iho te kino.

No reira a Kawana i mea ai ki te
tangata Maori ki a whakarerea te.

papatu engari me haere ki te  kai
whakariterite. ko te tikanga tenei rna te
hunga whakaaro. kapatau e kuri tatou e
tika ana kia ngangau

tatou- ki. a tatou, tena, he tangata, ina
kia whakatupu tangata, waiho; te
ngangau ma te kuri, ko ta te tangata 

mahi he whakariterite.

Me i penei te hunga o, Tauranga
ratou ko Ngatitamatera. kihai kitea taua
mahi i rongo nei tatou. Ko le take he:
whenua ngangaritia, kawe ana tetahi
mona, kawe ana tetahi mona, a te
tukunga, he patu.

Otiia kia tupato tatou kei pena etahi
o, tatou e takoto ake nei, kei mea te
tangata, e koa ana te ngakau o Taraia e
noho mai nei, kahore, me i kotahi kua
whakatika atu a Kawana i te
whakatakariri mo tana mahi, pito
nohinohi nei i ora ai a Taraia, ratou ko
nga tangata i haere tahi me ia.

Otiia i whakaaro a Kawana na te
poauau u ana, kihai nei i mohio ka
tiakina katoatia nga tangata maori e te
Kawana, e kore kore hoki te tahi e
tukua ake a, whakatika mai ki te patu i
tetahi, me i mohio a Taraia i mua, ina,
kua ngaro ke ia; nei hoki, e mea ana a
Kawana waiho na, ka rongo nei nga
tangata maori ki taku tikanga, na ki te
patu tetahi e takoto ake nei i te tangata
ina, ka whakatika hoki au."

AKARANA, HURAI 15,1842.

E hoa ma e nga Pakeha,

Kia rongo mai koutou i ta matou
korero i ta nga tanga-ta maori, -he kupu
kino hoki tenei ki a matou ki nga tangata
maori kua mea mai hoki te tahi o nga
Nuipepa i taia i mua, ko te tangata e
kakahu ana i te kakahu paru, aua ia

e haere i te Taone- no  te. me  a I.. I he
kakahu paru ona, ara rere o, matou
katoa o nga tangata 'maori e noho
ana ki te. taone ki hea ki hea; ano to
matou kitenga i taua Nuipepa, katahi
matou ka whakaaro, ae., he mea kino
te kakahu paru, i muri iho ka, hoko
matou i te hate pai, i te tarautete pai
i te koti pai, i te hu pai, i te kiepa


pai, ka mau. enei mea i o. matou kiri ha!
puta mai ano te kupu tawai a nga Pakeha
ki a matou ki nga tangata maori, no te
mea hoki pea i puta mai ai ta ratou tawai
ki a matou, no te mea ka kite mai ratou,
ka rnau matou ki te kakahu pai   he
tuahae tenei na nga Pakeha ki a matou
mo o matou kakahu, me he mea, he mea
tahae nga kakahu e kakahuria. nei e
matou, ka tika ki a korerotia nga kakahu
e kakahuria ana e matou tena, he mea
mahi ano na o matou ringaringa, heke

I ID

ana te tokakawa i a matou i te mahinga, i
te moni, hei utu i nga kakahu e mau nei i
o matou kiri. E hoa ma e nga kai whaka-
maori, he kupu kino tenei kupu a nga
Pakeha ki a matou, ka titiro mai nga
Pakeha ki a matou e haere ana, me o
matou kakahu pai, ka puta mai ano to
ratou kupu, ka mea mai ratou, 11 he
rangatira koia koutou., ina ka mau ki te
kakahu pai," ka tahi ka wakahokia atu e
matou ki te kupu, "he mea pai ra o,
matou kakahu, e kakahu nei matou, he
mea hoko ano na o matou ringaringa ki
te moni, e hara i te mea tahae, he mea
hoko ano na matou." Tenei hoki te tahi
mea e wakatakariri ai o matou ngakau,
ko nga tamariki nonohi a nga Pakeha, e
penei mai ana. ta ratou kupu, taua
tamariki, ',ia koe kai te. matua i a koe,"
ko te tahi tenei "ka

kotia te moko ia koe, he kupu kino
wakaharahara tenei kupu ki a maua, ki te
tangata maori, tena, ki te Pakeha, he 
kupu pai pea ki a ia tenei kupu, otira, ki te
tangata maori he kupu kanga tenei kupu.
Heoi ano taku korero.

Na,
Hori TAKOARE

(I tuhituhia ki Kuini tiriti, ma nga kai
tuhituhi o te Nuipepa e titiro enei korero,
e he ana ranei e tika ana ranei.)

E mea atu matou ki a Hori e taea
hoki te pehea ? he whakaaro tuahae tenei
a nga Pakeha, otira, kia ahatia te tawai
noa iho ai ratou, ma ta ratou kupu tawai
ka aha ai ka haere kiri kau nga Tangata
maori kahore ra, e pai ana ano kia
kakahuria nga kakahu pai e te tangata,
hei utu uaua hoki engari, mo te kupu a
nga tamariki, kahore o matou whakaaro,
kua rongo pea ratou i a ratou matua, kua
whakatupu kuri te tangata maori! koia ka
pangapanga tenei kupu ki a koutou, kua
rongo hoki ki te mahi a Taraia ma, ina ka
tawaia. Kai Tuhituhi.]

Ko tetahi wahi tenei o te pukapuka a
Hori Takaore i mahue i te nuipepa o
Hurai, Ki nga tangata e hoko kainga
ana ki a te Kawana, me he mea, ka
homai e ia he hoiho mo nga tangata
Maori, na, ko te tikanga hoki tenei mo te
hoiho e whakararatatia ana e te kai
whakaako, me mea a rarata te hoiho, ko te
tikanga tenei 0 te utu mo te hoiho kotahi,
e rua pauna, ko te tikanga tenei 0 te utu
mo te tangata wakararata hoiho e rua
pauna, ki te whakakaheretia mad. nga
pauna e rua, ekore e whakararatatia nga
hoiho e te tangata whakararata tenei ano te.
ingoa o te tangata e. whakararata, i nga
hoiho ka tuhituhia ki roto ki tenei
pukapuka ko Netana te ingoa o te
tangata. 

Naku,

NA HOARI TAKOARE. 
Ki te kai tuhituhi o te Nuipepa.

E HOA MA! E HOA MA!

KIA ki te koutou i nga me papai e takoto ana
ki te whare hoko o te Haratene ki Hoterene 
Kereheneti.

Nga pu timo,Nga pu maori, 
(tupera etahi,)(Hakimana etahi)

Nga Paraihe paura, Nga Takawe hota,
Nga TingaraNga mea wakawiriwiri
Nga Paea,Nga Kuru,
Nga Hamanu,Nga Ho,
Nga Patiti,Nga Karaune,
Nga Titaha,Nga Arihi,
Nga Kani,Nga Maripi,
Nga Heu,Nga Kutikuti,
Nga Kota,Nga Titi,
Nga Wiri,Nga Raka pouaka,
Nga Inihi,Nga Raka tatau,
Nga Kohua,Nga Oumu,
Nga Heru,Nga Paraihe mahunga,
Nga Wakaata,Nga Hirehu,
Tupeka (tino pai)Paipa (nunui)
Nga Paraikete,Horoi,
Nga Marara,Nga Potae,
Nga Hate Nga Hate ma,
wakakakakaka Nga Pihi Kaone,
Kareko,Nga Horo,
Nga Aikiha,Nga Riri,
Nga Wakakai, Nga Tau wati.

Me te tini noa iho o nga mea pa . Ki te mea, ka
hiahia koutou ki te aha ranei, haere mai ki taku
whare hoko ai.

Naku,

NA TE HARATENE.
Akarana, Hurai 30.


HE WHARE KARAKIA

KIA HANGA.
HE Ware Karakia (mo nga Pakeha mo
nga tangata Maori hoki, o te hahi Weteraina
ka hanga i Akarana). Na, he mea kohikohi ra nga
moni e utua ai tenei whare ko tahi rau, e rua te
kau o nga pauna, kua oti te kohi i nga
Pakeha na, ki te mea e hiahia ana nga tangata
maori Karakia, kia ho mai e ratou te tahi moni mo
tenei mea me ho mai ra ki a te Potete te kai
tuhituhi o te komiti.

Naku, NA TE PURA.
Akarana, Hurai 26, 1 842. 

He mea ta tenei pukapuka e HOANI MUA, ki te
whare te pukapuka, Akarana.