TE HAEATA
  TE UTU MO TE TAU }
KOTAHI 2s 6d}               " Tatou ka haere i to Ihowa Maramatanga."       { TE  MO TE PUKAPUKA
KOTAHI 3d
  VOL. TIL]                  AKARANA,    PEPUERE    1, 1862.                 [No. 11.
   MARAMATAKA   MO  PEPUERE.

   Hei le 14 o nga ra Hua ai te Mamma.
   Hei te 28 o nga ra Kowiti ai te Marama.


1 Hatarei
                                               
2   Ra Tapu   Waiata 9, 10. 11.
3   Manei
4  Turei
5   Wenerei                                
6   Tarei
7  Parairei                                 
8  Hatarei                                   

9   Ra Tapu   Waiata -ti, -W, iG.         
10    Manei                                           
11  Turei                                   
12  Wenerei                               
13  Tarei                                 
14  Parairei
15   Hatarei  

16  Ra Tapu    Waiata 79, SO, 81.
17  Manei                           
18  Turei                             
19   Wenerei                           
20   Tarei                              
21   Parairei                               
22  Hatarei                                  

23   Ra Tapu    Waiata 119.  (110 — 110.) j
24   Manei                              
25  Turei
26   Wenerei
27   Tarei
28   Parairei                             
                                                               
                      
E taia ana Te Haeata i te tahi o nga ra
o nga marama katoa.
Te utu  mo  tenei niupepa hia rua hereni
mo te  Tau te kau ma  rua nga niupepa e
taia i te tau kotahi.
Ko nga tangata e mea ana kia taia o ratou
whakaaro ki tenei niupepa, me tuhituhi a ratou
pukapuka ki te Kai-Tuhi o Te Haeata, ara ki a
Te Patara, kei Onehunga.  Ko  te tangaia
e hiahia ana  kia taia tona panuitanga ki
te Haeata nei, me kawe i tana pukapuka kia
Te  Wirihana ki te Whare  Perehi o "The
New  Zealander," ma Te Wirihana e whaka-
rite utu mo te panuitanga ka taia. 

       TE  HAEATA.

      AKARANA, PEPUERE 1, 1862.
   NGA PAI O TE RONGO MAU.

TENEI hoki tetahi pai o te rongo mau.
ko te pai mo  tera ao; ara, ko te pai mo
te Wairua.   Mo  te tinana nga pai kua
korerotia  nei mo tenei ao, otiia mo  te
Waima   ano tetahi, inahoki, ka noho pai
te tinana ka pai hoki te ngakau. I ha-
nga tahitia raua e te Atua, waihoki, e
tika ana kia whakaaro tatou kia raua tahi.
E tika ana, kia tiaki tatou i o tatou tinana.
kia atawhai, kia whakaaro,  kia whakara-
ngatira tatou i o tatou tinana i tenei ao;
kihai hoki to Atua i hanga i te tangata
hei taurekareka, i hanga te tangata e te
Atua hei rangatira mo  tenei ao. mo tera
ao atu ; koia ahau ka mea ai, kia whaka-
tupu rangatira te tangata, kia whakare-
rea :e kino, kia paingia ai ia e te Atua.
Kei te Atua hoki te tino tikanga o nga
taonga o tenei ao, o nga painga kaoa mo
te tinana, mo  te  wairua.   Otiia, ko te
lino mea nui, koia tena ko te Wairua, ko
te tino rangatiratanga o te Atua  mo  te
Wairua  ki tera ao atu. Koia hoki te ku-
pu o te Karaiti "Matua rapu te ranga-
tiratanga o le Atua me tona tikanga, a ka
hoatu ki a koutou enei mea katoa." Otiia,
me  pehea te " rapu," ara me pehea te
mahi o te wairua, me ka raruraru te ta-
ngata i te whawhai?  E  kore e tika, he
mea whakamate tena i te whakapono, e
kore e haere tahi te whakapono me te 
whawhai;  koia ahau ka mea ai, ko te
tino Painga o te rongo man  koia  tenei, 
katahi ka tika te mahi mo te wairua mo
tera ao.  Rere, ko te rangatiratanga tena
mo te tangata, ko tona kainga pumau tena.
Mehemea, e noho  tonu ana i tenei ao e
kore e pai kia noho kino, kia noho mate:
Mehemea, e kore e haere ke. he ao ke, e 
kore e pai kia kuware tonu, kia he tonu: 
tena, e haere ana tatou ki te ao Wairua, i
te ao e noho tonu ai te tangata, e pumau
tonu ai tona noho, ina, kia tika ta tatou
mahi mo  to tatou kainga pumau. Na, ko 
te tino mahi  tika mo tera ao koia tena, ;
kei te pukapuka o te Atua, kei nga tika- 
 nga o te whakapono. He  tikanga pehea
 nga tikanga o te Atua? He tikanga pe-
 hea nga tikanga o te whakapono?  He
 tikanga whawhai? He tikanga raruraru?
 Huaatu, he tikanga aroha, he  tikanga
 hohou rongo, he tikanga rangimarie. Ko
te Atua, te Atua o te rongo mau.  Ko
Ihu Karaiti te Kingi o te rongo mau. Ko
te Wairua  Tapu, te Wairua  o  te rangi-
marietanga, ara,  te Wairua  o te rongo
man.   Waihoki  ka u  talon ki nga tika-
nga o te rongo mau, ka meinga tatou he
tamariki no te Atua, a ko  te Atua hei
matua  mo tatou. Tena  hoki ta te Ka-
raiti kupu, kei a Matiu 5, -ii, 45. Na, e
mea atu nei ahau ki a koutou, Arohaina
atu o koutou hoa whawhai, kia pai te ko-
rero ki a ratou e kanga ana ki a koutou,
kia atawhai ki a ratou e mahara ana ki a
koutou, a inoi atu mo ratou e whakatoi
noa ana  ki a koutou, a e aru ana ki u
koutou; kei meinga ai koutou he tamariki
ki to koutou Matua i te rangi. Tena, In;
mea  iti koia tena? He mea iti kia meinga
ai tatou he tamariki no te Atua, a ko te
Atua kei matua mo tatou? He  mea nui
whakaharahara, heoi rawa ano te mea nui
ko tenei, mo tenei ao, mo tera ao atu, ina
hoki te kupu  o Paora i Koriniti 8, 17.
" Ki te mea he tamariki, e whiwhi ano
tatou ki ona mea; e whiwhi tatou ki nga
mea o te Atua, e whiwhi tahi tatou me te
Karaiti."  Tena hoki tetahi, i Koriniti o,
21, 22, "No koutou hoki nga mea katoa,
nga mea o naianei, nga mea o amua atu,
no koutou ano katoa." Tena hoki ta Ka-
wiri 84, il, " Ko Ihowa te Atua, hei ra,
hei karo; ka homai e Ihowa he atawhai,
he kororia ; a e kore rawa e pupuri atu i
te tahi mea pai mo  ratou a haere tika
ana."  Tera atu hoki nga kupu papai mo
nga tangata e mahi tika ana i nga mahi o
Ihowa te Atua o te rongo mau. Ko Iho-
wa hei matua mo  ratou, hei tiaki mo ra-
tou, hei homai i nga mea papai o tenei ao
mo ratou, mo  te tinana, mo te  wairua.
Ko  ia hoki te Ama,  te tino rangatira o
tenei ao, o tera ao atu. Nona nga koura,
nga hiriwa, nga taonga katoa. Mana   e
homai ki te tangata, ka tahi ka whiwhi.
Mana  e kaiponu atu, e kore rawa e riro i
te tangata. Koia tena, e te whanau, kia
whakarerea  te whawhai, kia houhia te

                                     TE  HAEATA.
rongo, kia mau tonu te rongo, kia watea
koutou ki te mohi i nga mahi o te Atua
aroha kia u tonu koutou ki ona tikanga,
na, kaiahi koutou ka meinga he iwi mona,
ka tahi koutou ka whakawhiwhia e ia ki
tona atawhai nui, ka tahi koutou ka mei-
nga he iwi mona, ka tahi koutou ka wha-
kawhiwhia  e ia ki tona atawhai nui, ka
Tahi koutou ka tino meinga he iwi ranga-
tira mo  te ao nei.  Waihoki  ka  tata te
tinana ki te mutunga o tona nohoanga i te
ao Maori nei, ka pa te male  ki u ia, ka
kau i te awa o te mate ki tera taha ki tera
ao, ma te Atua o  te rangimarietanga e
whakamarama te ngakau, mana e whaka-
marie te ngakau.  Ka mahara  te tangata
tika ka hemo tona tinana, ka mahue i a
iu tona kainga, ona taonga, ona whanau-
nga, ka riro ia ki te ao Wairua, ka haere
tona tinana ki le urupa, na, ko te aha
koia hei okiokinga mona? Ko te aha hei
haringa mona?  Ko tona maia ki te wha-
whai ? Ko  nga tupapaku i mate i u ia ?
Ko  le matangohi i riro i a ia? Kahore,
kahore!   Tena ke tona okiokinga, tona
haringa, ko Ihu  Karaiti te Kingi o te ro-
ngo mau, ko tona whakaaetanga ki a ia,
ko tona unga ki a ia ; no te mea, kua oti
ia te whakatika ki te whakapono, na, he
maunga  rongo tona ki te Atua na Ihu
Karaiti, a e hari una ia, e tumanako ana
ki te kororia o te Atua. E mahara ana,
kua oti ana kino te muru. Ko Ihu Ka-
raiti tona Kingi, ko Ihowa tona Matua, ko
te rangi tona kainga, na, e haere hari ana,
o haere marama  ana, ki tona rangatirata-
nga.  Ahakoa ko ona whanaunga e tangi
ana mona  ka riro, ko tona hoa, ko ana
tamariki, e piri una ki a ia, o mahara ana
ko Ihowa kei tiaki ia ratou, hei arahi ano
i a  ratou ki te kainga,  ko  reira ratou
whakamene   ai, noho tahi ai, hari tahi ai,
ake,. ake, ake.  Na, ka  haere, na, ka
whiti, na, ka u ki te kainga o te matua,
na, ka huihui mai  nga anahera, na, ka
waiata, na, ka  hari, na, ka tae ki te aro-
aro o tona Ariki, na. ka rangona le kupu,
 ',• Haere mai e te tangata i paingia e taku
matua,  nohoia  te rangatiratanga kua oti
le whakarite mou no te orokohanganga o
te ao."   Na, ko  reira tino kite ai i te ti-
kanga o tena kupu, " E hari ana te hunga
hohou  rongo:  ka huaina ratou ko nga
tamariki o le Atua." **Kia kite koutou i
te peheatanga o te aroha hua homai nei e
 te matua kia karangatia ai tatou, ko nga
 tamariki o te Atua, n kahore ano i kitea
 noatia hei aha ranei tatou amua : otira e
 mohio  aua tatou, ka puta mai ia ka rite
 tatou ki a ta, ka kite hoki tatou i a ia me
 ia nei ano." E, ekore e taea te korero,
 no te mea, kahore ano te kanohi i kite,
kahore ano te taringa i rongo, kahore ano
hoki te ngakau i mahara ki nga mea pa-
pai kua oti te whakarite e te Atua mo ra-
 tou e aroha ana ki a ia. Heoi ra, ko nga
 tangata o Hatana e mahi ana i ana mahi,
 e tika ana ki tona kainga, e noho ana i
 tona rangatiratanga, o rite ana ki a ia, i te
 kino, i te mamae, i te matenga mutunga
 kore.  Ko  nga  tangata o  te Karaiti, e
 mahi ana i ana mahi, e tika ana ki tona
 kainga, e  noho  ana  i tona  Ranga-
 tiratanga, e  rite  ana   ki  a  ia, i  te
 pai, i te hari, i te kororia, i te oranga
 tonutanga. Waihoki, a te ra whakawa,
 ka kitea te wehewehenga o te hunga wha-
 whai, o te hunga hohou rongo. Ka wha-
 kapehapeha kau te tangata whawhai inai-
 anei, ku mea "e pai ana te mate, mate
ana, mate ana i runga i tona pakanga"•
 tena, ka ara mai a te ra whakamutunga
i me nga tupapaku i male i tona pakanga,








    HE KUPU WHAKATUPATO.     |
 TENEI te tangata kua u mai ki Niu Tireni,
 kua tae atu ki etahi kainga. He manu-
 hiri ia, i haere mai ia i tawahi. Tonu
 ahua e pai ana. e ahuareka ana ki te titiro !
 noa iho. Otiia he nanakia—nanakia rawa
 te tangata nei. He mea karanga  atu na
 te tangata whenua i tae ai ia ki etahi kai-
 nga; ekore hoki ia e haere noa atu. Ta te
 manuhiri hanga koki r Me tiki me kara-
 nga, katahi ia ka peke atu ka noho ki te
 kainga ; ka tae, ekore e taro ka kitea tana
 kino.
    lie tahae tetahi, he muru 1 aonga. Riro 
 ana i a ia te keia nga hanga katoa o te
! kainga. Ue  hoiho tera, he kau tera, he
 poaka, he hipi, he kakahu, he moni, he
 riwai, he kaanga, he paukena, he witi,
 he aha,  he aha—kotahi i tona ringa hei
 kapo i nga mea katoa, kotahi tona koro-
 koro nui hei  horo taonga, kotahi tona
 kete hei takotoranga mo nga mea katoa,
 
 
 

   


Taupokina  ana te  whakapono  e  tenei
 tahae, takahia ana kia male rawa. Taua
hoa whawhai he whakapono ; tana mahi
 hei patu i te whakapono kia mate, kia
 riro katoa te kainga  mona.   Kua  taea
etahi pa  e tenei tangata, kua hinga ano
etahi parekura.  Rokohanga  atu e ia o
whakapono  ana te iwi, e ata noho ana,
 tupu ana nga hua pai; kei te ringa o te
tangata tana Kawenata e mau ana—inai-
anei kua marere; hua ana i mua te hirine
 hei hoko Rawiri—inaianei kua kore, riro
ana i te tahae; karakia ana le iwi i mua
i te uta i te ahiahi—inaianei kua mahue;
rapu ana  nga taitama i mua i le mohio-
 tanga ma ratou—inaianei kua noho noa
 iho, kua kore te whakaara ki te matau-
 ranga. I mua e whakaaro ana te tangata
 ki tetahi rawa mona, atawhai ana i te-
 kau, i te hipi, i te poaka, i te hoiho, kaha
 ana ki te ngaki witi, kaanga, riwai; inai-
 anei, riro ana te kau. te hipi, te poaka,
 te hoiho, te aha, i tenei tangata: ngaro
 katoa nga mahi pai i a ia.
   Tana  mahi,  hei whakataurekareka i te
tangata.  Ka nui  tana tinihanga. Tona
 putanga mai  ki te kainga, e puta pat
 marire ana; he mahaki te ahua, e nga-
 wari ana nga kupu, e pai ana te korero,
 e ahua aroha anu; otiia, e hianga ana, e
 ata haere ana i te timatanga kei oho te
 ngakau o  te tangata. Ka  karanga  te
kainga ki a ia, ka noho, ka u tana noho,
 ka tangata  whenuatia,  na, kaiahi  ka
 tangohia nga tikanga o  te kainga, ka
 takahia te rangatiratanga o  te iwi, ka
 hanga nga tangata katoa me nga wahine

                                     TE HAEATA.
 hei taurereka mona—hei mahi kai mana.
 hei keri whenua  mana, hei waha wahie
 mana,  hei kawe  riri mana,  hei patu
 tangata mana, hei tahae taonga mana, hei
 whakahaunga  mana  ki tera mahi, ki tera
 mahi, a riro ana te iwi i tona kaha, noho
 ana ia i runga i tona torona lei rangatira
 mo   te kainga, rongo  katoa  ana  ana
 taurekareka ki a ia. Tae te kaha o tenei
 tangata !
    Na, he  kai-kohuru te tangata nei. Te
 mutunga  Ienei o tana mahi, te tutukitanga
 rawatanga tenei, he kohuru. Tona tenei
 e rapu nei, ko te tangata kia mate, ko te
 tinana kia mato, ko  te wairua hoki kia
 mate:  e romia ana nga tamariki, e paitia
 aim nga  taitamariki, e. turakina ana nga
 tangata  kaha, e tapahia  putia ana nga
 koroheke, hinga katoa ana i a ia te iwi e
 aroha ana ki a  ia. He  maha ke ana
 rakau  hei patu tangata, ara, te kiri ka.
 te koangi, te anini, te ngahoahoa,  te
 karutoretore, te kakehore,  te waihaki-
 haki, te tuwhenua, me nga  mate kino
 katoa.  Haere  tahi ana i a ia nga mate
 katoa, e whakapangia ana te tinana o te
 tangata e aroha ana ki a ia ki enei male,
 kia wawe  te ngaro. Otiia, he ngarara ia
 e haere ana ki roto ki te tangita, kai ana
 i tona ate, kohi ana i tona kiko, whaka-
 kino ana i ona toto kia hohoro ai te mate.
 He tini ana tupapaku.
   Otiia, haunga ia te matenga o te tinana :
 K  PATU  ANA IA  I TE WAIRUA,  E  TURAKINA
 ANA KI TE REINGA ! Te tutukitanga tenei o
 tana mahi.  Tona  tino Lake tenei, e to ana
 i nga tangata ki te aki whanariki: o wha-
 kangaro ana i te whakapono, e takahi ana
 i nga mahi pai, e rui ana i nga purapura !
 kino, e patu ana i te tinana kia wawe te i
 ngaro ai te wairua. Kua mea  ahau he
 pononga ia na Hatana: koia tenei ko ta
 te hoa whawhai, ano he raiona tangi, e
 rapu ana i tetahi tangata kia horomia e
 ia. He  tokomaha hoki te tangata kua
 toia e tenei tahae ki raro ki te Reinga.
 Otira, riro katoa ana ana pononga ki reira;
 e kore rawa e kite i te rangatiratanga o
 te Atua le tangata e aroha ana ki a iu, e
 rongo ana ki ana ukanga.
   Ko wai  ranei tenei tangata? Ko wai
 tona ingoa? He muha  nga ingoa o te 
 nanakia nei : ko Rama, ko Parani, ko 
Hini, ko  Waina, ko Pia ; tona ingoa nui 
te ingoa kua mohiotia, ko WAIPIRO tenei
tangata.  Kia tupato koutou kei noho ia
ki to koutou kainga.

       TE PEROHETANITI.
  He aha te tikanga o tenei kupu, Pero- 
hetaniti? E  ki ana, e whakahua  tonu 
ana te Pikopo i te kupu nei ki nga tangata
o nga  Hahi ehara i tana. Ka whakahe
tetahi tangata i tana kauwhau i ta Pikopo,
ka karanga tonu, " He Perohetaniti koe,
he Pero hoki koe:"—He kupu whakatoi
, nanu tenei, he kupu tawai hoki. Kei ahatia
 tana tawai, waiho kia pena mai; ehara
| tera kupu i te kupu kino ki a matou, he
1 kupu pai ano: e pai ana matou ki ienei
 ingoa he ingoa mo matou.
    Tenei le lake o le kupu  nei.  Titiro
 ana a Matini Ruta ma  ki nga ture he i
 karangatia e tetahi runanga o te Hahi o
 Roma,  i noho ki Spires i te tau 1529, i
 whakaritea  hei ture mo  te Hahi katoa.




         NGA KARENE.
TENEI ano  tetahi whakaaro nui a nga
Mihinare.  Kua oti nga. Minita Maori te
whakarite.  He pai tena; otiia ko te he
tenei, ko te kore  mea hei oranga  mo  
ratou. I mua ake na nga komiti i tawahi 
i homai he rawa ma ratou, na kua taimaha 
le mahi a aua komiti, kihai i kaha tonu 1
ki te tono Mihinare ki nga whenua ke. 
 He  tini nga whenua e takoto kau ana,
 kahore he Mihinare, kahore ano hoki he
 moni  hei tono tangata atu; e taea hoki
 te aha ua nga komiti? Kua tukua mai
 nei hoki nga Minita ; ma ratou ma nga
 hahi e atawhai. Me i kore te mangere o
 nga hahi hei arai kua tini ke atu nga
 Mihinare ki era atu whenua.
   He take pouri rawa tenei ki nga hahi o
i tawahi. Ko nga hahi Maori hoki e heke
! ana te tupu i te puhoi ki te whiriwhiri
 Minita.  Ki te kore e, whakamutua tenei
 he ka rua tonu nga mahi ma te hahi o
 tawahi—ko  te atawhai i nga  tini hahi
 Maori, ko le tono Mihinare. Kahore  i
 penei i te timatanga. Ko Huria te putake,
 o te Rongo Pai. I waiho ranei ma nga
 Hurai e atawhai era  atu hahi?  Kao:
 engari i kohikohi era hahi mo nga rawa-
 kore i Hiruharama. Na  nga hahi ano
 nga Pihopa me nga Rikona i atawhai; a,
 homai ana e ratou nga mea i matea enga
 Apotoro. Ehara ano i te mea he hunga
 taonga ratou  katoa. Ko  nga  hahi  o
 Makeronia, o Hamarama, nga hahi rawa-
 kore noa iho, hira rawa to ratou taonga,
 aru le ohaoha. Me  i kore te kaha o  ta
 ratou mahi, kua kore kau  noa  iho u*
 kauwhau o te Kongo Pai, kahore hoki he.
 hahi o tawahi hei atawhai i a ratou.
   Na te komiti o tawahi te timatanga o
 le mahi ki konei ; ko le whakapumautanga
 ia me te whakaotinga ma te hahi o konei.
 Ki te mea ka tika ta nga hahi mahi, ka
 kitea ano  he tangata hei Minita. Ki  te
 tika ta nga Minita, ka pai ano o  ratou
 ngakau ki nga mea e homai ana e nga
 hahi, ahakoa iti; ka kore e nui he mea
 hei oranga mo ratou, ma o ratou ringa-
ringa e mahi  nga mea o  matea ana o
ratou.  Ko  le tikanga ano ia tenei ma
nga hahi, ko te atawhai i o ratou Minita,
ko  te kohikohi ano mo  te kawe  i te
Kongo  Pai ki etahi atu whenua. Kua
taea tenei e etahi hahi; Ue aha ra le taea
ai e etahi atu ? Ko  nga  Karene tetahi
hahi e atawhai ana i nga Monita i whiri-
whiria  i roto i a ratou.   I tetahi tau i
whakararua  tetahi o aua hahi e te wha-
whai, heoi mahi tonu ratou i nga mea ma
o ratou kai whakaako. Kahore he moni
hei homaitanga, heoi, homai ana e ratou
he kai, he kakahu.  He hoiho, me etahi
rakau whai  hua 20 i homai  ki tetahi
Monita; he hua rakau ki tetahi—le utu o
aua hua 2/.; 8 kete  raihi ki tetahi atu.
I kohia i taua tau 27/. os. mo le atawhai
manuwhiri  me era atu  mahi  pai. I

                                   TE  HAEATA.
panga  patai. Ka noho  ahau, ata noho
tonu ana  ratou me a ratou Kawenata;
whewhera tonu; patai mai ana, ' He aha
te Ukanga  o tenei rarangi?' 'Nonahea
tenei i meatia ai?' ' He aha ra nga rakau,
nga  otaota e korerotia nei i te Paipera ?'
Ko  etahi patai he mea ngaro rawa, me i
reira te Anahera a Kapariera kihai i taia
e ia te whakaatu.  Ka  takoto ahau, ka
rongo  i nga taitamariki e ui ana ki nga
kaumatua  i nga mea i whakaakona ai
ratou.  No konei ka  whakaako tetahi i
tetahi puta noa i taku wahi."
   Etahi motika haere mai ana ki te kura.
a whakaakona  ana; ka mutu hoki ana
ki a ratou mahi. He mea  miharo te iere
 o te ako a nga tangata, i nui te hiahia ki
 te mahi a te Atua. He kura tenei kei a
matou  nei, be komiti Mihinare hoki. Ka
 haere mai etahi tangata i tawhiti ki te
 tono monita, katahi au ka kawe atu i a
ratou ki te kura ka mea atu,—Te tangata
 e akina ana e te Atua,  ka haere.   A
 whakaae  tonu ake tetahi kia haere. £
taki ana ano hoki te mahi a nga Burmare
i Rangoon,  kohikohi ano ratou ma  to
ratou minita, puta mai una £.4  2; he
 mea kohikohi mo nga mahi karakia, mo
 nga mahi Mihinare ±7 2s.
   £ whai ana  ano hoki etahi Hahi o
 India i te taha ki te Nota, i Allahabad, i
 tenei tikanga, a neke ake una ki te pai.
 Na, te putanga mai o te tahi whakama-
 raratia ana  whakangaromia   ana  te
 kainga. Heoi  te maunga o te rongo ka
 huihuia ano  ratou e  ta  ratou minita.
 Na, ahakoa rawakore rawa, whakaaro ana
 ano ratou ki a ratou monita, atawhaitia
 ana. Hanga  houtia ana nga whare ka-
 rakia, nga ware kura. Kua kere te nga-
 ngare maori, kei nga kai whakarite wha-
 kawa te tikanga, e atawhai ana i ta ratou
 minita.  Engari ia nga Hahi o Tinnevelly
 neke rawa ake to ratou uaua ki te kohi-
 kohi. I  te tau 1855 nga moni i kohi-
 kohia e ratou 1677 o a neke haere ona i
 tenei tau, i tenei tau; i te tau I8.">9 kua
 £'J35 5s. Ko  enei nga mea  i hoani ai
 ana moni. Mo  te kauwhau i te Rongo
 Pai;  mo  te hanga whare karakia, mo
 te pouaru, me era atu mea. Nga moni
 i homai mo  te Rongo Pai, hei utu i upa
 monita e haere ana ki nga wahi ke kau-
 whau  ai. 1 te takanga o te tau, ka noho
 nga komiti, whakarongo ai ki nga korero
 mo aua moni.  I tetahi o ana huihuinga
 maka  iho ana  £ 1 e etahi, he hikipene e
 e  etahi, rite tonu ano  ki ta tenei ki ta
 tenei i whakaaro ai i roto i tona ngakau.
 Etahi, waiho tonu e  ratou nga moni ki
 roto ki te pouaka pehi ai a taka noa te
 tau, kaiahi ka kawea  mai ki te kohi-
 kohinga.
   E rua nga whakakai i homai e tetahi
 monita.  Ko  te take tenei: he haerenga
 nona ki te kauwhau. Tupono  tonu atu
  ki tetahi tangata, ki atu ana, kia horoia
ana tohu whakapakoko i tuhia nei ki tona 
kanohi, kia tahuri mai ki te pukapuka
pono, kia ora ai tona wairua. Whaka-
hokia mai ana e tera ; "• Tangohia o wha-
kakai, unuhia  to tiepete, katahi au ka
whakaae.   Kihai te monita i pai ; muri 
iho hoki ake ana tana  whakaaro.  Na
ko tana kianga atu ki te Mihinare, Aku |
mea  na mo te kohikohi, he pai rawa hoki,
kia riro enei taonga mo tenei mahi pai.

         NGA HERORA.
TOKOWHA  nga tangata o nga Karaipiture
nona tenei ingoa, Herora.
  Te tuatahi o ratou, ko Herora Nui; ko
te kingi ia o Huria i nga ra i whanau ai
te Karaiti. No Eroma tenei tangata, ara.
no  te iwi o  Ehau  tamaiti matamua a
Ihaka.   Ko  Anatipa ta te ingoa o tona
matua.   E toru tekau ma whitu nga cut
i kingi ai tenei Herora  ki Huria.   He
tangata maia a Herora, he tangata mohio.
otira he nanakia rawa etahi o ana mahi.
I whakamatea  e ia tona hoa wahine a
Mariameno,  ratou ko ona  tamariki a
Arekehanara   raua ko Arihitopuru. He
wehi  kau  nona kei patua  ia e ratou.
Nana hoki nga  tamariki o Peterehema i
putu.  Hua   noa ia (era ano te Karaiti e
whakamatea  i roto 5 a ratou.
  Tetahi mahi  pai a Herora Nui, ko te
hanganga  i te temepara ki Hiruharama.
He  iti le temepara i hanga e nga Hurai i
ta ratou hokinga i Papurona. Na Herora
i whakanui.  Pai whakaharahara te teme-
para  i te hanganga a Herora. Mo tana
temepara te kupu nei a nga akonga a te
Karaiti, "E  te kai whakaako, nana, te
tu o nga kowhatu ! te tu o nga whare !"
Mo  taua kupu  hoki a nga  Hurai. " E
wha  tekau ma ono  nga tau i hanga ai
 tenei temepara, a e oti ranei te hanga e
 koe i nga ra e toru ?"
   I te matenga o Herora, wahia ana tona
 kingitanga ma ona tamariki, a kua waiho
 Kariri hei kingitanga ma Herora. Anatipa.
   Ko le Herora ienei nana a Hoani kai
 iriiri i whakamate.  Kei  Matiu  14  te
 korero. Muri  iho i taua mahi kohuru i
 haere a Herora ki Honia kia tino whaka-
 kingitia e te Epera. Tana taenga  am  ki
 Konia, kua whakawakia ia mo etahi mahi
 kino ana.  Na, whakahengia ana ia, peia
 tonutia ki tetahi pa o Paranihi. Kihai ia
 i tukua kia hoki atu ki Kariri, a, mate
 noa.
   Herora Akaripa.  He  tamaiti tenei na
 Arihitopuru tama a Herora  Nui.  Kua
 whakaturia  tenei hei kingi  mo  Huria
 katoa i  ruuri iho i te pei nga o Herora
 Anatipa. Nana a Hemi apotoro i whaka-
 mate, a me kore te Anahera a te Atua
 kua patua a Pita e ia. Te  korero mo te
 matenga o Herora Akaripa kei Nga Mahi
 12. 2l-<25.
   Herora Akaripa n.  Ko te tama tenei a
                                                                   
tera Herora Akaripa i patua e te Anahera
a te Atua.   I Roma ia i le matenga o
tona  matua.   He  taitamariki ia.  No
konei kihai i riro i a ia te nuinga o te
kingitanga o tana papa.  Engari, i muri
iho, i te mea kua kaumatua ia, kaiahi ka
whakanuia  tona kingitanga e te Epera.
Ko Akaripa tenei i kauwhau ai a Pama
ki tona aroaro. Nana  hoki tenei kupu
ki a Paora. " Wahi  iti kua riro atu ahau
ki tau ki ta le Karaiti tikanga." E! me
kore tenei kupu, wahi iti, kua tomo ia ki
roto ki te kingitanga mutunga kore. Kei
waiho  tenei kupu, wahi iti, hei whakahe
i etahi o tatou engari ko te ngakau katoa
kia tukua ki a te Karaiti.

HE  RONGOA    WHARO,   AHA,  AHA.
OKA    ana te tangata i te mare, me nga
     mate o te mua i te Rongoa i hanga
e Te KITENGE. E rima tekau tau e kai ana
te Pakeha  i tenei Rongoa, a kua  tino
matenuitia  e te tini.  Kua  tae  ki nga
Koroni  katoa  o  Piritani, ki Iniria, me
Maina hoki, a e whakapaingia ana ki nga
wahi  katoa.  He  rongoa  pai mo   te
wharo, me nga male katoa e pa aua ki le
korokoro,  ki te uma   ranei. He  mea
hanga na TAMATI KITENGE, 79, St. Paul's
Churchyard, London.  E  hokona  ana e
nga toa hoko rongoa i le ao katoa. Te
utu he pouaka iti. Is. 4 id.; he mea nui
ake, 2s. Ud., 4s. Gd., 10s. 6d. Kei nga
pouaka e piri ana enei kupu, " KEATING'S
COUGH  LOZENGES," kei tinihangatia e te
tangata.
  Ko  te toa e hoko ai tenei Rongoa ki
Akarana, ko to Te AHERA, Mr. A. ASHER,
Shortland street ) Kei a ia hoki etahi atu
rongoa—rongoa   inu, rongoa nihotunga,
rongoa  koangi, toki, aha, aha.

        HE RONGOA  TOKI.
 HE mea pai, he mea reka, he rongoa
  whakamate  toki i roto i te kopu o
le tangata. He  mea  pai rawa mo  te
tamariki me  nga turoro katoa, he mea
kaha hoki hei whakamate roto i te toki.
   He; mea hanga na TAMATI  KITENGE,
 Kai-hanga Rongoa, ~9, St. Paul's Church-
yard, London.  Kei nga toa hoko rongoa
i nga wahi katoa e hokona ana.
   Ko te toa ki Akarana, ko to Te AHERA,
 (Mr. A. ASHER).

   Ko te aroha te mea  kaha, nana  te
 mana  i puku atu ki  tawhiti, nana nga
 painga i nui ake: u, mana le nui o te utu,
 i tenei ao, i tera ao atu.
   Kia kotahitahi he hoa  riri mou, ko te
 Rewera.  Kana e houhia te rongo ki a
 ia ; otira, ki tou hoa tangata, kaua rawa
 e anga to whawhai ki a ia.