WAKA MAORI O AHURIRI
  
       «KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA."
No. 27.]          NEPIA,  HATAREI  HUNE   11,1864.          [VoL. II.
HE KUPU  ATU ENEI KI NGA HOA TUHI
                   MAI.
Porikapa Tamaihotua

katahi  


Wi Tako

Po Neke

Akarana

Wi Tako



                     WI TAKO NGATATA.
   Kai  titiro.
      TE POKIHA.
       TE  PURA.
          Kai whakawa tuturu.
 

 Nepia
Tareha,

 Renata
Wanganui

Taranaki 
Po Neke

Rangitikei

Tauranga. Kua

Wi  Tamihana
  
Manawatu

2              TE WAKA MAORI O AHURIRI.
      WANGANUI.

   TE   PAREKURA          I MOUTOA.
E  AKU  hoa pakeha, tenei pea koutou te
rapu  nei he aha te take o te pakanga a
 Wanganui.  Ki taku wakaaro ka toru nga
 take, ko  te mahi kingi  te tuatahi; te
 tuarua, ko te karakia ki te atua wairua
 tito ; te tuatoru ko te tapahanga mai o te
 upoko o te pakeha i Taranaki. Ka tae
 mai ki Wanganui nei ka tonoa taua upoko
 kia homai, kahore hoki i homai, ka puta
 mai te kupu a Matene ;—"Me hoki kou-
 tou, me hoki koe e Hemi, ekore e hoatu
 te upoko e ahau ; meake au ka haere atu
 ki te huaki i te Taone, no te mea ko tou
 upoko e Hemi  tenei kei au. kei te noho
 tahi raua ko te upoko pakeha nei." Ka
 tautohetohe ratou nga tangata o te Hau
 Eau me nga tangata o te Kuini. Ka tae
 mai a Hemi ka korero ki nga tangata, ka-
 toa ;—"  E hoa ma, e tata aua  te kino ki
 Wanganui na te mahi Hauhau a Matene ;
 kanui te pakeke o Matene, e tohe tonu
 ana ki te patu i nga pakeha me nga tanga-
 ta Maori." A. heoiano, ka timata i konei;
 ka puta mai to tino rongo o te wawai a
 Matene ka tu katoa nga, tangata o te Ka-
 wanatanga kirunga kahaere utu ki Rana-
 na, ki reira tatari ai ki te taua a Matene
 —a,  ka wawai  raua i te   o nga ra o 


  Matene, ka toru a te Kawanatanga. Te
  pu tuatahi ua Hone  no tera, kahore he
  tangata i tu ; te pu tuarua, na taua tangata
  ano kahere he tangata i tu ; ka utua a
  Kereti ka mate tetahi, ka tuaruatia e Kereti
  ka mate no tera—ka  karangatia a Kereti,
  tahuna ! ka mate ireira 14.  Ka haere
  mai a Piripi ki mua ka puhia a Kereti ;
  ka paku mai nga pu a ratou katoa, ka piro
  ko Hori, ko Heremia ko Riwai Rotohiko,
  Penetito, Hohepa, me Wiremu ; ka whati
  tenei, whaia mai e tera, ka tae mai ki tai
  nei ka mate ko  Hemi, ko te Maniera,
  Hakaraia, ko  te Pakeha  Pikopo ; ka
  wakahokia e Haimona Heroti me nga rua
  tekau; ka whati tera, ka mate ko Haimona
  te Panepane, ka tino whati rawa i reira—
  kataha ka koi te pu a tenei, mate iho 24,
  ki enei hinga ki tahaki; i mate hoki etahi
  ki  te wai, kahore ano  i kitea. I rere a
  Matene  ki roto ki te wai ; ka puhia, ka
  toru pakunga ka tu, ka haere atu ki taha-
  ki. Ka  haere a te Moro ki te wai, ka tata
  ki a Matene, ka mea mai, " Pai marie, pai
  marie," ka patua e  te Moro ki te paraoa,
  mate rawa—a,  tino hinga rawa te taua a
  Matene, ko nga  mea i ora kua riro mai
  kei le herehere.   E  hoa ma,  ko tenei
  wawai he wawai na te tuakana ki te teina,
   na te matua ki te tamaiti, na te tamaiti ki
   te matua, E hoa ma, kua timata te kino
 ki Wanganui, kahore au i te mohio ki te
  mutunga.  Heoiano, ua  to koutou hoa
  aroha.
                 Na PEHIRA TUREI.

    TE KAI NEI TE TAEWA.
  HE taonga rawa tenei kai te taewa. Na
  te mea kua nui haere i tenei whakatupura-
  nga i ki ai he mea noa ; tena ko raua ko
  Kahu o te Rangi te rite. Ko te take o
  tenei kai ko Amerika. (Te  whenua e
  whakahuatia nei, ko Merikana ; otira, e he
  ana tena ingoa—ko te tikanga o te ingoa
  koia tenei, ko Amerika.)   I te kitenga o
  te pakeha i taua whenua i mua ai e wha-
  katupuria ana taua kai e nga  Iniana o
  reira ; ara, nga mangumangu o reira—nga
  tangata i rokohanga atu e te pakeha  i
  reira e noho aua. Ko toua ingoa, o taua
  kai, ki a ratou, nga tangata nona te kai,
  he " patata"—ua  te pakeha nei i tapa i
  muri mai he "poteito." No te tau 1565
  ka mauria mai taua kai ki Aerana (Ire-
  land) whakatupu  ai—he  moutere kei te
  taha o Ingarani. No te tupuranga ka he-
  ngia e te tangata nana i whakatupu. Ma-
  hara aua a ia ko nga huakuru e tautau nei
  i nga tata e kainga ana ; katahi ka kato-
  hia, ka patatia, no te kainga, aue ! he ka-
  wa ia—heoi, he mahue anake. No muri
  iho ka kitea nga taewa i nga putake, ka
  whakamatauria ki te kai—katahi ka mo-
   hiotia he tino kai ia.
     He kaipuke  pae ki uia ki te takutai i
  Ingarani nana i homai te taewa ki reira i
  tana takiwa ano.  Otira no muri rawa
   mai i mahia nuitia, ai. I te tau 1610, tae
ki 1625, o rua herengi mo te pauna kota-
   hi te utu o te taewa ki Ingarani. No te-
  tau. 1730 ra ano ka mohiotia ai e nga pa-
   keha o Kotarani taua kai ; otira no muri
   rawa mai ano i taua tau katahi ku nui
   haere ai te mahi i taua whenua. Ka kitea.
   e te tamariki i reira ai i taua paku taewa
   ka kawea ki ro pouaka takoto ai, ki rawa,
   hei kai maua.
     I tenei takiwa ko tona kai tonu ia o nga,
   tangata rawa kore o Aerana.  I te tau
   1845, tae ki 1850, ka matemate katoa nga
   taewa o taua whenua ; kaore i mohiotia te
   taru nana i kai. He mate nui rawa te
   mate o nga tangata o reira i taua takiwa i
   te kore kai. Pukai noa ana nga tupapaku
   i te taha o nga rori  takoto atu, takoto-
   mai. ko nga iwi anake— na te ngaronga o
   te taewa i mate ai. I te tai timo ka kapi"
   katoa a tatai i te tangata e kohi pipi ana
   e mahi rimurimu ana, hei kai ma ratou..
   Hui nga mea i hemo rawa i roto i taua ta-
   kiwa, hira noa ake i te rua te kau manu.
   Ko nga whenua  katoa o te ao ki te kohi-
   kohi moni hei hoko kai maratou, ka utaina,
   atu ki runga kaipuke ki taua whenua—
   koia i whai morehu ai. He manu  tini i
   heke atu ki Amerika noho  ai na runga i
   nga kaipuke o taua whenua i tonoa mai
    hei tiki ake.

                                           NEPIA..
     No te 2 o nga ra o Hune ka tae mai nga
   hoia 200 ki Nepia  nei i runga i a te
   Arikihanatara, (Alexandra) —i rere mai i
   Akarana.  Ko tetahi matua ia o te rangapu

               TE WAKA  MAORI O AHURIRI. 3

kua noho noa atu i konei. Kei muri ano

etahi o ratou 100—e haere mai ana me a

ratou taramu, me nga mea  whakatangi

katoa a te hoia kaore ano kia kitea noatia

ki tenei kainga. Katahi ka ahuareka te

taone.

  Tae rawa mai a Renata i Omahu kua

riro te Pokiha; kaore i rokohangamai—ko

Tareha  anake  i kite. Ko te pouri tena

o te Pokiha, i mea ia kia kite i a Renata

raua ko Karaitiana—me   aha  i te tinia e

 rere aua ?





HE  WHARANGI  TUWREUA   MA NGA

          HOA  TUHI MAI.

 Ki A TE KAI TUHI O TE " WAKA MAORI,

   E ta. He moemoea tenei noku ka hoatu nei e au

 ki a koe. Mau e pai kia taia ki te nupepa, e pai ana;

 roau e kore, e nai ana ano. Otira me ki atu e au

 ki a koe he iwi titiro maua nga maori ki tena I

 mea, ki te moemoea. Ka huri.

   Na, no tetahi rangi inanoa nei ka haere au ki

 ro ngahere ki te whakangau poaka maku. Erua

 nga poaka ka mate i a matou ko aku kuri, ko te

 toru i puta. Katahi ka whakawaha au i taku

 kawenga poaka, hoki mai ana au. Haere tonu

 mai  au, a, he ngenge anake noku; katahi ka

 noho  iho au i te putake o te matai okeoke ai, kai

 paipa ai. Nawai ra au i kai i taku paipa, ka hia

 moe au; taka ana te paipa i taku waha, warea

  ana au i te moe.

    E moe ana toku tinana ka titiro atu toku wairua

 ki runga ki nga rakau o te ngaherehere kua kapi

 katoa i te manu. E rua nga ahua o aua manu,

 he manu ma etahi, he manu tu a pongo etahi. Ko

  te manu ma me te karoro o te moana te ahua;

  engari ko te manu tu a pongo he manu maori ano,

  me te kaka o te ao nei ano te ahua. Ka titiro

  atu toku wairua ki aua manu e hamama katoa

  ana nga waha ki te korero i tona reo manu ano;

  e mea ana ki te riri. Kaore au i mohio atu ki te

  take o ta ratou whawhai; engari taku i rongo

  atu ai e ki atu ana nga karoro kia noho tahi ratou

  i runga i nga rakau mahi kai ai ma ratou. Me a

  atu ana nga kaka; —" Ekore matou e pai, engari

  me hoki koutou ki te whenua i reremai ai koutou. "

  Tohe atu. tohe mai, nawai ra ka wehewehe ratou;

  noho ke aua nga karoro i ngu peka o tetahi taha

  o te rakau i takoto ai au, noho ke ana nga kaka i

  nga peka o tetahi taha o taua rakau—karangatia

  ana he whawhai ma ratou. Titiro tonu atu toku

  wairua ki aua manu ra, ka rere etahi o nga kaka,

  me etahi o nga karoro, ki tetahi rakau i tahaki

  matakitaki mai ai: ko nga mea ena kaore i pai

   kia uru ki roto ki te riri. Katahi ka riri: ngarue

   ana te rakau i te kaha o ta ratou riri; ngahorohoro

  ana nga rau, me nga hua o te rakau ki te whenua.

  Ka mate te mea mate, ka taka iho ki te whenua;

   titiro atu ana toku wairua ki nga kaka kaore i

   ata mate ka ngoki haere ki roto ki nga rua kiore

   huna ai i a ratou. Katahi ka whakarongo atu toku

   wairua mutu pu ana te haparangi i runga i te

   rakau; kua mutu te riri, kua mate ko nga kaka.

   Mutu rawa atu kua kapi te whenua i nga mea

   mate—nga  karoro, me nga kaka. Katahi ka

   hoki katoa mai nga mea i rere atu ki tetahi rakau

   matakitaki mai ai ki te riri; te taenga mai ki te

   matai i riri ai, ka tuku katoa mai ratou ko nga

   manu i toa ki te whenua tangi ai ki nga mea

   mate, o tetahi o tetahi; ka kimihia nga mea i

   ngoki ki roto ki nga rua kiore, ka whakaorangia

   ai: muri rawa iho ka karangatia nga morehu

   kaka i oma kia hoki mai. No te hokinga mai ka

   ki atu nga karoro ki a ratou; —" E ka ma, ko

   matou i mea kia noho tahi tatou, kia mahi tahi i

   te kai ma tatou; kaore koutou  i pai, no reira

   mate  ana  etahi o koutou, mate  ana  etahi

   o matou. Ko  tenei me  whakarite marire

   e matou  he rakau mahinga kai ma koutou;

   ko enei rakau ma matou enei, matou ko nga kaka

   i pai ruai ki a matou—me nga tamariki hoki o a

   koutou huanga kua mate—ko  koutou me neke

    atu. " Hei konei ka pa i tawhiti te karanga o te

   Kehua o te Koraha—he oho anake au i te wehi,

    kaore au i rongo ki te mutunga o a ratou korero.

    Tahuri rawa atu au ki te titiro ki nga mea i mate,

    me kore ano e kitea i te ao nei, aue ! kua kore

    anake ia—engari ko nga kuri puihi e whawhai

ana i runga i taku kawenga poaka, kua pau i a

ratou te kai.

              NA WHAKANGAU POAKA.





      PANUITANGA NO WAIKARI.

KUA  tae mai a te Waru o Mangaaruhe, o te waha

ki  uta o te  Wairoa. I haere  ki Waikato

ki te whawhai; ara, ki te whakarite i tona

Kingitanga. Heoi, kua mate o ana tamariki i te

parekura i Orakau, me ona matua. Heoi ra, ka

 whiwhi koe ki te uta o tau e Waru I I tona taanga

 mai ki te Haroto patua iho e ia te poaka o reira

 na te Tared raua ko tona taukana ko Pikai; tae

 mai ana ki Waitara, ko nga taewa, ko te whare,

 ko nga mea o reira whakakinoa iho. No te taenga

 mai ki Maungaharuru tonoa ana e au he utu.

 Ko nga tangata nana te poaka e tohe ana me

 riri; ka mea atu au " kauaka, me utu. " Ki atu

 ana au ki a te Waru, homai ana tona hoiho hei

 utu. I muri iho ka mea atu au ki a ia; —" E

 pehea ana koe ?''—ka mea ia, i haere mai ia, kia

 tangihia nga male o ona tupapaku; ka ai he

 riri ki Nepia, kei kona ia; ki te kore, ka hoki

 ano ia ki Waikato, ki Tauranga, ki Maketu, ha

 rapu utu mo ona tamariki. Ka mea atu au; —

 Mawai e rapu he utu mou ?"—" Ki te mate au

 heoiano. " Haere tau e Waru ! Tena, ko Paora

 Toki, he korero parau anake tana mahi—he pati

 tangata kia haere i a ia ki te mate.

   E hoa ma, e nga kai mahi i te " Waka Maori",

 he kupu  atu tenei naku ki a koutou. Kaua e

 whakarerea i a matou, tenei taonga. Ka tika ano

 kia kore ki nga tangata kore utu—ki a matou,

 me mahi tonu. Mana  e eke ki runga hoe ai i

 tenei tau; me mahi tonu tatau. Ka rou e papaki

  ana te haka, ka ngahau, ka rere te tangata ki

  runga ki te kapa—pukana ai. He turi kaumatua;

  waiho kia haere ana—mana e whanga ki tetahi

  nupepa, ka kore, mana e homai i tona herengi.

    Ko te ra e rautu ai tenei nupepa ka puta atu

  taku mo tenei tau, taku te kau herengi.

                            NA TOHA.



         PANUITANGA.

    Tenei tetahi hoiho ngaro kei au kei Aropawa-

  nui: no te rima o nga ra o Mei i puta mai ai ki

  konei. He pakaka  taua hoiho; he tongi kei te

  rae; he waewae ma kei muri; ko te parani kei

  te kaki, kaore e mohiotia. —Me  haere mai  te

  tangata nana.

                        NA TIEMI PUNA.

    [He aba i kore ai e whakaaturia mai e Tiemi

  Puna, he tane ranei taua hoiho, he uwha ra nei ?]

    Tiemi Puna  (James Spooner} wishes it to be

   publicly known that there is now in his possession,

   at Aropawanui, a stray horse, or mare, (sex not

   stated) which was  first seen at the above men-

   tioned place on the 5th of May last. The animal

   in question is bay coloured; white mark oa fore-

   head; white hind foot; with a brand on the neck

   which the advertiser cannot decipher.





     HE IKA. —Tena  te ika kei Ingarani me te

   kahawai maori nei ano te rahi, me te ahua rite.

   na te mea he reka ke ia. Ko tona ika haere tena

   i roto i nga awa wai maori me to inanga e rere i

   nga taheke nei. Ko te tino mahi o nga tangata

   noho i tatai he hao ki te kupenga taua ika ka

   tukuna atu ki nga whenua katoa o uta hei hoko.

   He tini nga tangata o te taha moana e hemo i te

   kai me kore taua ika—ko tona ingoa, he Tamona

   (Salmon). Kua  mea noa atu nga pakeha kia

   kawea mai taua ika ki Merepana (Melbourne) i

   enei moana. Whakamatau ana ki te kawe mai

   nga hua i roto i nga tau maha, he mate tonu tana

   hanga. Tona rongo atanga i whakamatauria ai

   he kaho, maha noa atu, ki katoa i te wai maori;

   katahi ka meatia kia heke haere tonu te wai i

   runga i nga hua o te ika, me te awa wai maori te

   rite—he mea kia matao tonu ai. Otira te tatanga

   rawatanga mai ki uta ka pirau te wai, ka mate

   nga ika. No  naianei rawa ka taea. Te mea i

    taea ai, he mea takai ki te otaota (ki te rimurimu,

   ki te aha ranei), ka whakatakoto ki ro pouaka—

   he huka papa nei ki raro iho, ki runga ake hoki

   -katahi ka taupokina iho, ka kawea ki raro rawa o

    te kaipuke takoto ai. No  te taenga mai  ki

   Merepana ka kawea ki roto ki nga puna wai i

    meatia hei nohoanga mona. Heoi, no te 7 o nga

                TE WAKA  MAORI O AHURIRI. 4

ra o Mei nei ano ka kitea te ika tuatahi kua puta

mai ki waho o te hua. Kai te ora tonu taua ika,

hei tupuna ia mo tona iwi apopo ake nei. Tera atu

hoki etahi, he maha noa atu e ki ana, ka whano

ka puta mai. Kia rarahi aua ika ka kawea ka

tukuna ki roto ki nga awa o taua whenua haere

ai—ekore hoki e taro ka mano tini. Koia kei ena

tangata ! ka ora ratou. Kia nui haere i reira

katahi pea ka kawea mai etahi ki to tatou motu

nei—no te mea e tu tata mai ana taua whenua

 ki konei.

  " Haere mai e whai koe i te waewae o Uenuku, kia kai

 koe i te kai. "





E! Ngatikahungunu! E! te tangata

   haere hoiho! whakarongo mai!

 TENEI    nga tera hoiho e wha rua (400) me

       nga paraire maha, e haere mai nei ki au i

 runga i nga kaipuke e rere mai ana i tenei takiwa

 tonu ano—ko nga rangi tonu enei hei unga maiki

 Nepia nei.

   Ko te utu o aua tera e rua tonu pauna (Ł2) mo

 te tera kotahi; mo te paraire, e ono tonu herengi

 (6s. ) Kowai  te tangata e kopi kau i tenei takiwa,

 kua iti rawa nei hoki te utu o to tera ?

   Tenei hoki kei au etahi hanga huhua noa atu,

  ekore e taea te tatau; ara, he poke, he hapara, he

 paata, he kani, he tieni, he tatari, he toronaihi, he

 hama, he wiri, he aha noa atu o nga mea penei.

 Ma  koutou e tiki mai e titiro.

                   Na te POERANA.

   Nepia, Hune 2, 1864.



         E RUA PAUNA  HEI UTU.

KUA haere ke atu i Tutaekuri, i nga kainga

pakeha i raro iho o te pereti; kotahi te hoiho

raho poka, he whero marama nei te kara; he ma

tetahi o nga waewae o muri, ko te parani kei te

pakihiwi maui, he penei E B na te mea i huia

nga reta.

Ko te tangata mana e whakaatu mai te wahi e

noho ana 1 mana; ko te tangata mana e whaka-

hoki mai 2 mana.

Ko tetahi hoki kua haere ke ano.

He hoiho pango ko te parani he penei H E i

te pakihiwi maui. Ko te tangata mana e whakaatu

mai te wahi e noho ana 2 mana, ko te tangata

mana e whakahoki rawa mai ki au 4 mana. I

haere atu ano tenei hoiho i taua kainga ano.

Na te KURUMU.

Tutaekuri, Hune 7, 1864.



           TURANGA  TERA HOIHO.

 " E MEA ana a HOURA, kai hanga tera nei, ki

 nga tangata Maori o Heretaunga kia rongo

 mai ratou e haere tonu mai ana ki a ia nga uta-

 utanga tera pai o Ingarani mai. He mea whakarite

 marire e ia kia hangaia mai ano; ehara i te mea

 hanga noa. Ko te ritenga o te utu e ngaware ana.

   Tuitui tonu ia i te mea pakaru, me ka mauria

 mai ki a ia.

    Heekipiri rori





       TAHUTI  MAI! TAHUTI MAI! !

 TENEI   nga hanga e makaia noatia ana e au;

  ehara i te tikanga utu ona utu. Ko nga

 hanga katoa o te pakeha, ina anake kei au—nga

 paraikete, nga hate, nga tarau, nga kahu raumati,

 nga kahu hotoke, nga kai, nga tupeka, nga aha

 noa atu. Ko te ahua he pai anake; ko te utu he

 iti noaiho—he mea  hoki naku  kia we te riro, i

 whakaititia ai. Ma koutou e haere mai ki te ti-

 tiro; ahakoa hoko, kore ranei, me haere tonu mai.

                   Na  te NOURE

                           Kei Hekipiri Rori.



      PANUITANGA.

   HE     pakeha hoko i nga kai maori nga tangata

          kua tuhia nei nga ingoa kiraro iho—ara,

   i te witi, i te aba noa.

           Ko te WATA ratou ko KENERE

                ko WATA  ano.



KARANGATIA ! KARANGATIA!!

 TENEI  TE HAERE  NEI nga kaipuke taonga

  A   a te HUTANA raua ko te EAWINI i roto

 i nga marama katoa. Heoti nei ano te whare e

 uta tika tonu mai ana i Ingarani i te hanga nei

  i te Paraikete, na reira hoki i iti ai te utu.

    Nga kahu huruhuru o tenei whare mo te hotoke,

  he mea uta tonu mai i Kotorani; nga hate, no Ma-

  rikena tonu mai hoki. Ko te Tupeka o tenei whare

  he hira ke noa ake i to etahi whare te pai—ki

  te tangohia i te pauna kotahi ka hoatu noa he

  paipa hei puninga.

    Ko nga piwhi e iwa pene, tae ki te 11 pene,

  mo te iari; he kara mau—ki te mea ka whakama-

  tauria tera e hoki tonu mai te tangata ki te hoko.

    Ko nga kai katoa hoki kei konei e takoto ana;

  ko te huka kaore he kirikiri i roto.

    No mua noa atu ano tenei whare, ehara inaianei;

  ehara i te mea tupa ake i te po kotahi me te

  harori te ahua. No konei hoki i ngaware ai te

  hoko; he mohio hoki no  ona tangata ki ana

  mahi, ki te tango mat i te kahu pai, i te kahu iti

  te utu o rawahi.

        Na te HUTANA raua ko te EAWINI.



     AKIHANATANGA



I RUAHINE  I  TUTAEKURI

             HE HOIHO.

    HE KAU, HE  HIPI, HE AHA ATU.



 EHOA      MA, tena au kei te whakatu i takuaki-

       hana. i te Whare Paparikauta i Ruahine i

 roto i nga marama katoa—ia marama, ia marama.

 He akihana hoko Hoiho, Kau, Hipi, Poaka, me

 etahi atu mea ora; tetahi, he tarutaru kai hoiho

 nei, he kaanga, me nga parau, me nga aha noa

 ahu whenua  nei. Ko te akihana tuatahi e takoto

 mai nei hei te HATAREI, te 2 o nga ra o Aperira

 e takoto ake nui, ka timata i waenganui ra—i te

 haora o te tina

    Ko te tangata e whai hoiho ana, aha atu ranei,

  mo to hoko, me pa wawe mai ki a au ki Nepia nei.

   Te utu maku, mo te Kai-hoko akihana, kia ko-

  tahi herengi i roto i te pauna Kotahi, me ka raro

 mai; ka rua pauna, ka rua herengi—heoi nei ano

  te utu.

    Te utu mo te nohoanga o te kau, o te hoiho ra-

  nei, i roto i te taiepa i te po kotahi, he hikipene

  mo te po kotahi. Te tangata pirangi ki te waiho

  tona hoiho, kau ranei, ki roto i te taiepa me pa

  mai ki au, ki te pakeha nana te paparikauta ranei

  i reira ano. Engari, mo  te hoiho, kau ranei,

  kaore e riro, kia rima herengi e homai ki te Kai-

  hoko mo  te whakaaritanga. 

Ka te IENIHI,

                           Kai hoko akihana.



   HE HOKO! HE HOKO! HE HOKO!

KATAHI     ANO au ka ki atu ki aku hoa maori,

       e hoko nei matou, tenei nga taonga tini noa

iho kei au. Katahi ano aku hanga i ki ai au he

pai rawa. He mea tae hou mai hoki ia i runga i

te kaipuke i a te ' NEPIA. ' Ekore ano e taea te

tatau. He aha kia korerotia ai; engari ma kou-

tou e haere mai ki te matakitaki—ahakoa, kore te

moni i a koutou me haeremai ki te matakitaki;

tena te rangi e kite ai koutou i te moni ka hoki-

mai ai ki te hoko. He utu iti te utu. Ko te pa-

 raikete ma, he mea ano 12s. mo te mea kotahi;

 he mea ano 15s.; he mea ano I8s.

                   Na te HATANA.



                     WHAKARONGO!

 E MEA    ana a WIREMU RAETEPONE, o

      Waipawa, ki ona hoa Maori kia rongo mai

 ratou e hokohoko tonu ana ia i te "Witi, i te Poaka,

  i te aha noa atu hoki a te tangata maori.

   Rupeke katoa nga taonga, me nga kai pakeha

 kei tona whare hanga i Waipawa e tu ana hei hoko



  HE mea ta na HEMI WURU, i te whare ta o te

    Haaki  Pei  Herara, ki Nepia, i te Hatarei i

    nga rua wiki katoa--tena  rua wiki, tena rua

     wiki.