TE WAKA MAORI O AHURIRI

 

       KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 30. ]        NEPIA, HATAREI, HURAE  23, 1864. [VOL. II

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA TUHI

                    MAI.

TENEI nga moni kua tae mai. 10s. a Ereatana te

Kuru; 10s. a te Whatu i Waho; te 10s. hoki a

Morena na tona pakeha na Neana.

  Ko Renata Pukututu me tuhi tetahi reta mana

ki a Pita Paaka. He korero tau mo te mahi nui

mo  te meera, me anga koe ki te rangatira o taua

mahi—kaua  te nupepa nei.

  Ko  Hirini Okeoke o Patangata me tuhi he reta

mana  ki a Nirai Runga ano—maoa e rapu te

tikanga. He  mea tika kia tango nupepa koe

mau, muri iho ka tuhi mai i au reta. Mo tuku

mai e  koe nga herengi te kau, katahi ka haere

tonu he nupepa ki a koe. Koi eke ra koe i runga

i te waka a te tangata; engari, me tarai ano he

waka mou.

  Tenei te reta a Nguha. Me tuku tonu nga nu-

pepa ki a ia; he tangata whakaaro hoki ia.



     TAURANGA.

KAORE   he tikanga korero o Tauranga.

Ko  Tareha  Ikihiroa o Maungatapu kua

waiho hei rangatira whakakapi i te turanga

o Rawiri kua mate nei. I te parekura i te

 Ranga taua tangata; ko ia hoki tetahi o

 nga mea i oma wawe, ki hai i noho ki te

 riri i roto i te nuinga—me tona ora hoki.

 Ko nga rangatira katoa o toua hapu kua

 mate i taua parekura. E ki ana ko etahi

 o nga maori Kuini o reira e mahi taware

 ana, he kanohi rua; he toro ta ratou e

 haere nei ki roto ki te paraki a nga hoia;

 kei te kawe huna i te kai ki te hoa riri—

 he pono ranei tenei, he pehea ranei.

   No muri i te parekura i te Ranga ka

 haere atu 30 nga hoia haere hoiho ki te

 toro atu i te pa, i Kahakakaroa. Kei runga

 i tetahi taupae e tu ana taua pa, he awa

 hohonu tonu atu kei tetahi taha, kei tetahi

 taha, kei mua hoki. Ko Pene Taka  te

 rangatira o taua pa; he tangata hianga.

 Haere ana taua tohu e toru te kau, ka tata

 ki te pa, e rua maero te pamamao atu, ka

 kitea nga maori tokorima i runga i tetahi

 taupae e noho ana me a ratou kuri; he

 kai whakangau poaka ia. Ka karanga atu

 te pakeha; —" tenakoutou, "—kaore i tangi

 mai, e ahua wehi ana hoki. No te taenga

 o nga pakeha ki te pa ka tuku etahi o

 ratou ki raro, ka haere atu; te taenga atu,

 kua  kore rawa  he  tangata o roto—e

 mahara ana no te kitenga pea i te kaha o

 te pakeha i te Ranga ka tau te wehi ki a

 ratou, no reira ka mahue to ratou pa kaha,

 haere ke  ana ki te wahi ngaro. Heoi,

 tahuri ana nga pakeha ki te tahutahu i nga

whare, i nga tuwatawata. Te teitei o te

parepare 20 putu; te matotoru 6 putu—e

rua nga awakeri i waho mai o te parepare.

  Kua  ngaro rawa nga tangata o nga

hapu  o Tauranga i te mate. I Oponui

kua  kore rawa he tane i mahue; ko

Henare  Taratoa te rangatira o taua pa,

kua mate ia me ona tangata katoa—kore

rawa he tangata i mahue hei mahi kai ma

nga wahine me nga tamariki o taua hapu.

I tetahi kainga hoki e torutoru noa nga

tane i mahue, ko te nuinga kua mate tahi

i to  ratou rangatira, i a Timoti. Ko

Hakaraia me  nga morehu o tona hapu i

haere ki tona kainga i runga o Maketu

noho ai; ka rongo nga maori Kuini o

Maketu  ki taua koro kua hoki mai ki tona

kainga, ka tahuri ratou ka runanga, ka

mea kia tukua mai e taua tangata nga pu o

toua iwi, ka ki tuturu hei tangata ratoa

mo  te Kuini ake, ake, ake; ka kore, me

herehere ratou—katahi taua iwi ka oma

ka haere ki nga kainga i tawhiti.

  Ko  nga rangatira o te Arawa kua tae

ki Akarana, kua kite i a te Kawana. Te

kau ma wha ratou, hui ki o ratou tangata

ka toru te kau ratou. Te tikanga i haere

ki Akarana, he mea kia kite i a te Kawana

kia hoatu hoki ki a ia nga mere me nga

kara  o Ngatiporou i tangohia e ratou i o

ratou parekura ki taua iwi i mua atu na.

E  ki aua he pai rawa etahi o aua mere.

  Kua  rongo matou tena a Ngatiporou, me

etahi o nga iwi o te Rawhiti, e mea aua

kia tahuri ano ki nga iwi i Maketu riri ai

—he   ngaki utu mo ratou. Kei Maketu

etahi hoia e noho ana, me te pu repo ano,

hei awhitia i a te Arawa me ka tae mai a

 Ngatiporou.

   I te parekura i te Ranga, i korerotia i

 tenei nupepa i te 9 o Hurae, kua 108 nga

 maori kua tanumia e te hoia i roto i nga

 awakeri o te pa—na ratou ano i keri he

 tanumanga mo ratou, Te kau ma rima o

 nga herehere kua mate i muri mai, io ratou

 tunga; tokowaru nga mea tu a kiko, te

 kau ma tahi hoki nga mea kaore i tu, kua

 kawea ki Akarana; tokoiwa kei Tauranga

 ano e rongoatia ana—hui  katoa ena ka

 151. Taukiri koe ! te moumou tangata i

 runga i tenei mahi pohehe !



   E korerotia ana ko Reiwi o Kihikihi i

 Waikato, kei Hangatiki e noho ana. Ko

 Wi Tamihana kei Taupo e takoto mate

 ana.

                TE WAKA  MAORI O AHURIRI.

      WANGANUI.



Ko  te upoko  o te pakeha i tapahia i

Taranaki, mauria ana ki Wanganui, Wai-

totara atu, kua whakahokia  mai. He

pakeha no Wanganui  nana i tiki atu i riro

mai ai—ko  te Parautaua (Broughton) te

ingoa o taua pakeha. No te 25 o nga ra o

Hune  ka haere atu tana pakeha i Wanganui

ka haere ki tetahi pa maori Kuini i ko mai

 o Perikama, te kainga o te Ua—i reira, i

 Perikama, te upoko e takoto aua. Katahi

 ka tonoa te tangata hei tiki i a te Ua.

 Heoi, haere mai ana  te Ua, ratou ko

 Hapurona o Waitara, me etahi rangatira o

 Taranaki, o Ngatiruanui hoki, me o ratou

 tangata 100. Puta tonu mai taua tohu ki

 roto ki te pa me a ratou pu, me a ratou

 rakau ke atu; ko te nuinga i tauiho ki

 raro—ko etahi i tu tonu ki runga. Katahi

 ka ui te Ua ki tana pakeha ki te tikanga i

 haere mai ai. Ki atu ana te pakeha kua

 rongo ia tena te upoko pakeha rangatira

 kei a ia, kei te Ua, e takoto ana, a, he

 haere mai tana he tono kia homai; no te

 mea e kore e pai kia whakakuaretia noatia

 tena pakeha ki te mau haere i tona upoko

 ki nga kainga. Hei konei ka tu te Ua ki

 runga korero ai. Roa noaiho e whai korero

 aua, e ki aua ko te pai, ko te pai anake

 tana e hiahia ana, muri iho katahi ka homai

 te upoko. No  te aonga ake o te ra ka

 kawea  mai e taua pakeha ki te taone ki

 Wanganui. No muri kua kawea e nga

 pakeha ki Taranaki kia tanumia.

    Kua karanga nga tangata o te karakia

 ki  te wairua  tito kia tikina mai ano a

 Wanganui   kia  patua. Otira  kaore e

 pawera  aua nga tangata o reira; no te

 mea e  noho tupato tonu ana, nga pakeha

 me nga maori—kua huhua te tangata, kua

 huhua  te pu inaianei. Ko te pakeha kai

 te hoatu pu, kai hoki hei oranga, ki nga

  maori o te Kuini i taua whenua.





       TARANAKI.

  No muri tata iho i te matenga o nga maori

  i Taranaki, i te huakanga ki te paraki hoia

  i korerotia i te nupepa o te 14 o nga ra o

  Mei, no muri tata iho ka tahuri a Hapurona,

  a Wiremu Kingi, me nga tangata o Matai-

  tawa me te Arei, ki te whakatakoto rohe

  ki waenganui o ratou ko nga maori Kuini.

  Ki ana ki te mea ka whiti aua maori Kuini

  i taua rohe, a ratou kau, hoiho ranei, ka

  puhia. Kaore pea he tangata kia whiti i

  taua rohe i muri nei; engari, e wha nga

  hoiho a nga tangata o te Teira i haere atu i

  Matarikoriko whiti ana i te rohe, hopungia

  ana e tera, puhia ana. Ko te timatanga o

  taua rohe kei Kerikeriraumati, he pari i

  Waitara kei te taha moana o te Arei; tika

  tonu ma te Rau, te motu i tuaia i Huirama;

  whiti tonu i Waiongana kei Kopuataitu;

  haere tonu i te Huia; mutu aua i Kai-

  pakopako.

    E korerotia ana kai te whakaemiemi nga

  tangata o Taranaki ki te huaki ki te taone.

E ki ana kotahi mano e rua rau ratou—he

pono ranei, he pehea ranei.



HE  WHARANGI  TUWHERA   MA  NGA

         HOA  TUHI MAI.



                    Waikari Hurae 7 7864,

KI A TE KAI TUHI O TE WAKA  MAORI.

  He  mea tenei kia rongo mai nga tangata katoa.

Kua  mate tetahi pakeha na te kau i patu i Wai-

kari. Ko  taua pakeha he mahi  taiepa na te

pakeha  nona taua kainga; ko ia he  kai mahi.

Tokowha ratou—kotahi te maori—e wawahi rakau

ana. No te mutunga o  te wawahi ka haere

 ratou ki te tiki i nga kau hei to ki waho i a ratou

rakau. No te taenga atu o aua kau ka hoatu e

 tetahi pakeha te ioka ki runga; no te maunga

 he pahemo anake tetahi o aua kau—haere ana te

 ioka i runga i tetahi o aua maia. Heoi, haere

 ana ratou ki te whai; ka mau i tetahi o ratou te

 here ki te taura; e toru nga taura, ko te ioka ka

 wha—katahi ka kumea  ki te taha o te rakau.

 Ka karanga tetahi o ratou kia kaua e mataku;

 ka ki atu taua pakeha i mate e kore ia e pai kia

 tae atu te haona o te kau ki tona kumu. Heoi,

 kua pahemo  te taura, ko te rerenga atu o taua

 kau ki taua pakeha, tu tonu ki te waha o te ate;

 no te maunutanga mai ki waho o te haona katahi

 ka oma  taua pakeha, me te rere nga toto kei te

 ahua o te poaka e okaia ana; me te whakana-

 tonu nga karu—hinga rawa atu ko wahi ke. Ka-

 oma te kau ra. No muri ka haere atu tetahi o

 ratou ka kite i taua kau e mau; ma i te nikau, a

 e mau mai nei ano i taua rakau—inana e mate

 atu, kaore hoki e tata atu te tangata i te wehi.

                            Na TOHA.



   TE IKA NEI TE TAMONA. —Tena koutou

 e mahara ki ta matou korero mo te ika nei

 mo te tamona. i te nupepa o te 11 o Hune

 —ara, ko te ika me te kahawai nei te ahua

 i kawea mai i Ingarani ka kawe ki Mere-

 pana. I ki ra matou no nga ra o Mei nei

 ano ka puta mai te ika tuatahi ki waho o

 te hua hei tupuna mo tona iwi apopo ake

 nei. Na no taua takiwa ano i kawea mai ai

 aua hua ki Merepana ka kawea ano etahi

  ki tetahi moutere i reira tata ano. Ko

 nga mea ena i taua moutere kua nui noa

  te whakaputaputa ki waho. I taua mara-

  ma, i a Mei, kua kotahi rau nga ika i roto

  i nga puna wai i whakatakoto ai nga hua.

  E ki ana kia rupeke katoa mai ki waho ka

  taea te kotahi te kau ma rua mano. Ka

  pena te huhua o te ika i te tau kotahi e

  kore i enei e takitaro ka ki nga awa o-

  taua whenua; ka kai nga tangata o reira i

  te kai o toua tamarikitanga. Ko  tatou

  hoki pea i Niu Tireni kei muri iho pea

  ka kite i taua ika i roto i o tatou awa e

  haere ana—ma te pakeha pea e kawe mai

  me ka nui haere i ena whenua.





  No te timatanga o tenei marama ka kitea

  tetahi toka e te pakeha, e te Mare, i waho

  atu o Hukarere, (the Bluff)—he hawhe

  maero te pamamao atu, kai te ara tonu o

  nga tima e rere mai nei ki Nepia. Ko

  taua toka huripureiata e tu poupou tonu

  aua nga taha; ko te taha ki waho ki te

  moana anake  e taheke atu ana. E  toru

  putu me te hawhe te whanui a runga o

  taua taniwha nei—te hohonu  o te wai i

  runga ake, 12, tae ki te 14, putu. Kua

  korewarewatia e te pakeha.

             TE WAKA MAORI O AHURIRI.

                     

NGA KAIPUKE         U MAI KI NEPIA.

Hurae 11—Te Hiro (Hero), 17 tana. No Moha-

  ka. He poaka iri whare, he pata, he kaanga,

  be oati, he huruhuru hipi, nga utanga mai.

Hurae 14—Te  Taika, (Tiger), 28 tana. No Were-

  tana. He rakau kanikani, he pata, nga utanga

  mai.

Hurae 16—Te  Reeri Paata (Lady Bird), he tima,

  220 tana. No Weretana mai. Ko nga utanga

  o runga kaore i tae mai ki uta i te ngaru—kua

  haere tonu ki Akarana, mana e hoki mai. Ko-

  tahi te tangata i eke mai.

 Hurae 17—Te Rangatira, he tima, 174 taua. No

  Akarana  mai. He  tini noa nga taonga i

   utaina mai ki runga. Nga tangata eke mai 7.



   NGA KAIPUKE RERE ATU I NEPIA.

 Hurae 11—Te Kauri, he kune, 37 tana. Kua rere

   ki Wangapoa, Akarana atu. He poaka i utaina

   atu.

 Hurae 17—Te Reeri Paata, he tima, 220 tana.

   Kua rere ki Akarana. Tokorua nga tangata i

   eke atu i Nepia.

 Hurae 18—Te  Rangatira, tima. Kua  rere ki

   Weretana. Tokorua nga tangata i eke atu i

   Nepia.

 Hurae 22—Te  Taika, he kune, 28 tana. Kua

   rere ki Weretana.

 Hurae 23—Te  Reeri  Paata, he kune, 17 tana.

   Kua rere kite Wairoa. He taonga nga utanga.

   Tokowha  nga pakeha i eke atu, te kau nga

   maori.





   Tena tetahi kaipuke i rere atu i Akarana. No

 te tanga ki tawhiti, ki waho noa atu ki te moana

 taenga, i te 24 o nga ra o Apereira, ka kitea tetahi

 mea i tawhiti e manu ana i runga i te wai, me te

 mea he poti te ahua. Katahi ka whakaanga atu te

 ihu ote kaipuke ki taua mea, ka tirohia hoki ki te

 karahi; katahi ka mohiotia he tangata i runga e

 noho ana, e powhiri whiri mai ana. No te tatanga

 atu ka tukuna tetahi o nga poti ki te wai, ka hoe

  atu; te taenga atu ka ata kitea nga tangata.

  Tokoono ratou e pipiri ana ki runga ki te taha

 pakaru o to ratou kaipuke, ko tetahi wahi ia o te

  papa o te kei. Ko nga koiwi anake nga tinana;

  ko nga ringa me nga waewae kua pupuhi kino

  rawa, me te paukena te rahi, i te ngaunga a te

  ra, a te waitai hoki. Katahi ka mauria ki te

  kaipuke ka rongoatia, ka whangaitia ki te kai.

  No te mea ka ahua ora ake ka korero mai ratou,

  ka ki ko ratou anake nga morehu o tetahi kai-

  puke no Amerika (Merikana) i rere mai i Inia e

  rere ana ki Ingarani. Nga tangata katoa o runga

  o taua kaipuke i te rerenga ruai i Inia 31; ko

  tenei, heoi nei ano nga morehu ko ratou anake

  ano—e  ono nga  ra o ratou i runga i to ratou

  mokihi e noho ana, kore rawa he kai. Ko o

  ratou tatua, me te ware o te kaipuke (me te mimiha

  te ahua), he mea tikaro na ratou i roto i nga

  hononga o nga papa, heoi na ano ta ratou i kai

  ai. Ki hai i mahue ta ratou mokihi e nga mango

  o te moana—noho  tonu aua mango i te taha

  porotakataka haere ai, e whanga ana ki a ratou

  tangata. He  tahuri no to ratou kaipuke, pakaru

  iho, i mate ai ratou.

    Ko tetahi kaipuke hoki no Ingarani e rere mai

  ana  ki Nui Tireni nei, totahi ka tahuri ki te

  moana. No te taenga mai ki nga moana o tenei

  ao  ka rokohanga  e te marangai  kino; te

  kau (10) nga tangata o runga i riro atu ki te

  moana  i te ngaru te kahaki—oti tonu atu. No

  muri ka u taua puke ki Hopataone; kei reira e

  hanga ana—kia oti ka rere mai. Ko Hopataone

  kei te moana ki Po Hakene.

    Ko te tima, ko te Pararata, (na te Kawanatanga

  o Akarana i whakarite kia rere mai ki Nepia nei

  hei tima noho tonu i konei i runga i nga mahi a

  te Kawanatanga), kua pae ki uta ki te Mahia i

  te 16 o nga ra o Hune. Kei uta rawa taua tima

e takoto maroke noa ana. Ko nga tangata, me

nga taonga o runga, i ora katoa. Mea ake ka

akihanatia; ara, ka hokona ki te ritenga o te

akihana, te tima tonu, me ona mekameka, me

ona haika, me ona aha noa atu.

  Tena ano te tima i hangaia i Kotarani mo Nepia

nei. Na nga  pakeha o konei i whakaritea kia

hangaia mai, hei kaipuke mo tenei kainga—ko

te AHURIRI te ingoa. No  te 21 o nga ra o

Apereira i rere mai ai.





   WHAKARONGO               MAI.

 HE    Tangata hoko Hoiho, Poaka, Pikaokao ho-

       ki, te tangata e mau nei tona ingoa ki raro

 iho.

   E hiahia ana a ia kia rua nga hoiho mana inai-

 anei tonu ano, hei to i tetahi kaata mama noa nei.

 E kore ia e pai ki te hoiho hoki iho i te rima pu-

 tu, me te wha inihi, te teitei.

               TEONE TANA,

                          Te Whataapuka.

   Nepia, Hurae 21, 1864.





   E WHA PAUNA HEI UTU.

 KUA      haere ke atu i Petane, i te timatanga o te

        raumati o tera tau (1863), tetahi hoiho

 uwha, He whero marama nei te kara; ko te pa-

 rani kei te pakihiwi maui, he penei P; ko te wae-

 wae maui o muri he ma; he taika kei te rae. Ko

 te tangata mana e mau mai taua hoiho ki a te RO-

 TERA, Pakeha, kei te taha o te whare karakia o

 te Katorika i Nepia nei, ka riro i a ia aua pauna

 e wha.

                    Na te ROTERA.

   Nepia, Hurae 19, 1864.





      AKIHANATANGA

  I  RUAHINE            I TUTAEKURI

             HE HOIHO,



    HE KAU, HE HIPI, HE AHA ATU.

  EHOA      MA, tena au kei te whakatu i taku aki.

       hana, i te Whare Paparikauta i TE PERETI I

  TUTAEKURI i roto i nga marama katoa—ia marama,

  ia marama. He akihana hoko Hoiho, Kau, Hipi,

  Poaka, me etahi atu mea ora; tetahi, he tarutaru

  kai hoiho nei, he kaanga, me nga parau, me nga aha

  noa ahu whenua nei. Ko te akihana tuatahi e takoto

  mai nei hei te Hararei, te 6 o nga ra o Akuhata,

  e takoto ake nei, ka timata i waenganui ra—i te

  haora o te tina.

    Ko te tangata e whai hoiho ana, aha atu ranei,

  mo te hoko, me pa wawe mai ki a au ki Nepia nei.

    Te utu maku, mo te Kai-hoko akihana, kia ko-

  tahi herengi i roto i te pauna Kotahi, me ka riro

  mai; ka rua pauna, ka rua herengi—heoi nei ano

   te utu.

    Te utu mo te nohoanga o te kau, o te hoiho ra-

  nei, i roto i te taiepa i te po kotahi, he hikipene

  mo  te po kotahi. Te tangata pirangi ki te waiho

  tona hoiho, kau ranei, ki roto i te taiepa me pa

  mai ki au, ki te pakeha nana te paparikauta ranei

  i reira ano. Engari, mo  te hoiho, kau  ranei,

  kaore e riro, kia rima herengi e homai ki te Kai

  hoko mo  te whakaaritanga.



             Na te IENIHI,

                           Kai hoko akihana.





          WHAKARONGO                   

  E  MEA ana a WIREMU RAETEPONE, o

        Waipawa, ki ona hoa Maori kia rongo mai

  ratou e hokohoko tonu ana ia i te Witi, i te Poaka,

   i te aha noa atu hoki a te tangata maori.

    Rupeke katoa nga taonga, me nga kai pakeha.

  kei tona whare hanga i Waipawa e tu ana hei hoko.

                TE WAKA  MAORI O AHURIRI.

 KARANGATIA! KARANGATIA!

 TENEI   TE HAERE  NEI nga kaipuke taonga

 a te HUTANA raua ko te EAWINI i roto

 i nga marama katoa. Heoti nei ano te whare e

 uta tika tonu mai ana i Ingarani i te hanga nei

 i te Paraikete, na reira hoki i iti ai te utu.

   Nga kahu huruhuru o tenei whare mo te hotoke,

 he mea uta tonu mai i Kotorani; nga hate, no Ma-

 rikena tonu mai hoki. Ko te Tupeka o tenei whare

 he hira ke noa ake i to etahi whare te pai—ki

 te tangohia i te pauna kotahi ka hoatu noa he

 paipa hei purunga.

   Ko  nga piwhi e iwa pene, tae ki te 11 pene,

 mo te iari; he kara mau—ki te mea ia whakama-

 tauria tera e hoki tonu mai te tangata ki te hoko.

    Ko nga kai katoa hoki kei konei e takoto ana;

  ko te huka kaore he kirikiri i roto.

    No mua noa atu ano tenei whare, ehara inaianei;

  ehara i te mea tupu ake i te po kotahi me te

  harori te ahua. No konei hoki i ngaware ai te

  hoko; he mohio hoki  no ona  tangata ki ana

  mahi, ki te tango mai i te kahu pai, i te kahu iti

  te utu o rawahi.

        Na te HUTANA raua ko te EAWINI.



   TURANGA TERA HOIHO.

  E   MEA  ana a HOURA, kai hanga tera nei, ki

       nga tangata Maori o Heretaunga kia rongo

  mai ratou e haere tonu mai ana ki a ia nga uta-

  utanga tera pai o Ingarani mai. He mea whakarite

  marire e ia kia hangaia mai ano; ehara i te mea

  hanga noa. Ko  te ritenga o te utu e ngaware ana.

    Tuitui tonu ia i te mea pakaru, me ka mauria

  mai ki a ia.

     Heekipiri rori.



 HE HOKO! HE HOKO! HE HOKO!

 KATAHI    ANO  au ka ki atu ki aku hoa maori,

       e hoko nei matou, tenei nga taonga tini noa

 iho kei au. Katahi ano aku hanga i ki ai au he

 pai rawa. He mea tae hou mai hoki ia i runga i

 te kaipuke i a te ' NEPIA. ' Ekore ano e taea te

 tatau. He aha kia korerotia ai; engari roa kou-

 tou e haere mai ki te matakitaki—ahakoa, kore te

 moni i a koutou rae haeremai ki te matakitaki;

 tena te rangi e kite ai koutou i te moni ka hoki-

 mai ai ki te hoko. He utu iti te utu. Ko te pa-

 raikete ma, he mea ano 12s. mo te mea kotahi 

 he mea ano 15s.; he mea ano 18s.

                   Na te HATANA





      PANUITANGA.

 HE     pakeha hoko i nga kai maori nga tangata

        kua tuhia nei nga ingoa kiraro iho—ara,

 i te witi, i te aha noa.

         Ko te WATA ratou ko KENERE

               ko WATA ano.



   ERUA PAUNA HEI UTU.





KUA      haere ke atu i Tutaekuri, i nga kainga

       pakeha i raro iho o te pereti, kotahi te hoiho

raho poka; he whero marama nei te kara; he ma

tetahi o nga waewae o muri; ko te parani kei te

pakihiwi maui, he penei E; B—na  te mea i huia

nga reta.

  Ko te tangata mana e whakaatu mai te wahi e

noho ana £1 mana; ko te tangata mana e whaka-

hoki mai £2 mana.

         Ko  tetahi hoki kua haere ke ano.

  He  hoiho pongo; ko te parani he penei H E i

te pakihiwi maui. Ko te tangata mana e whakaatu

mai te wahi e noho ana £2 maua, ko te tangata

mana e whakahoki rawa mai ki au £4 mana. I

haere atu ano tenei hoiho i taua kainga ano.

                   Na te KURUMU.

   Tutaekuri, Hune 7, 1864.





 E! Ngatikahungunu! E! te tangata

   haere hoiho! whakarongo mai!

 TENEI   nga tera hoiho e wha rua (400) mi

  nga paraire maha, e haere mai nei ki au e

  runga i nga kaipuke e rere mai ana i tenei takiwa

 tonu ano—ko nga rangi tonu enei hei unga mai ki

  Nepia nei.

    Ko te utu o aua tera e rua tonu pauna (£2) mo

  te tera kotahi; mo te paraire, e ono tonu herengi

  (6s. ) Kowai te tangata e kopi kau i tenei takiwa,

  kua iti rawa nei hoki te utu o to tera?

    Tenei hoki kei au etahi hanga huhua noa atu,

  ekore e taea te tatau; ara, he poke, he hapara, he

  paata, he kani, he tieni, he tatari, he toronaihi, he

  hama, he wiri, he aha noa atu o nga moa penei.

  Ma koutou  e tiki mai e titiro.

                   Na te POERANA.

    Nepia, Hune 2, 1864.





  TAHUTI MAI! TAHUTI MAI!!

 TENEI  nga hanga e makaia noatia ana e au;

     ehara i te tikanga utu ona utu. Ko nga

 hanga katoa o te pakeha, ina anake kei au—nga

 paraikete, nga hate, nga tarau, nga kahu raumati,

 nga tabu  hotoke, nga kai, nga tupeka, nga aha

 noa atu. Ko  te ahua he pai anake; ko te utu he

 iti noaiho—he  mea  hoki naku  kia we te riro, i

  ai. Ma koutou e haere mai ki te ti*

 tiro; ahakoa hoko, kore ranei, ine haere tonu mai.



               Na te NOURE

                            Kei Hekipiri Rori.





  HE mea ta na HEMI WURU, i te whare ta o te

    Haaki Pei  Herara, ki Nepia, i te Hatarei i

    nga rua wiki katoa—tena  rua wiki, tena rua

     wiki.