TE



 WAKA MAORI O AHURIRI.

  

       "KO  TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "



No. 34. ]      NEPIA, HATAREI, HEPETEMA   17, 1864. [VOL. II.

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA TUHI

                   MAI.

  E tae mai a Nirai Runga ki te taone nei me

haere mai ia kia kite i a te Karinitera

  Me titiro koe, a Hohepa Paora o Omarunui, ki

te panuitanga a te Hanita i tenei nupepa, me

kore e rite te hoiho a tera e ngaro nei ki tu tari-

ana e ki na koe.



I TEKA nupepa kua puta ta matou korero

ki nga raruraru, ki nga pouritanga, ki nga

aha atu o tenei motu i muri iho o te taenga

mai o te pakeha ki konei. Ehara i te mea

 he kore no te kino, no te whawhai, i mua

 atu i to te pakeha taenga mai: he takiwa

 Maori hoki tena—nana  atu ana kino, ana

 whawhai. Engari he rapa no ratou ki nga

 take i he ai tatou i muri nei i te takiwa i

 hua ai be takiwa marama, hu takiwa kua

 puta te maramatanga o te ngakau o te ta-

 ngata. E kore ano ra e tupu te kino i roto

 i te ako tika, i roto i te huarahi marama e

 whakatakototia ana; tera ko te ara e tupu

 ai—no  roto i te whakaaro he a te tangata;

 no roto i te tauira kino; DO roto hoki i

 nga ritenga o te maoritanga.

     O                                                

   Na me  whakahaere  takitahitia e matou

 enei ritenga—ko  te ako tika ko te huarahi

 marama katahi. Kaore he kupu mo tenei

 —e  takoto noa  ana hoki. Ekore  ano

 koutou e ahei te ki mai he ako kino ta te

 pakeha  tana ako, he huarahi pouri ranei

 tana huarahi i whakatakoto ai. Ki te mea

 ka  ata tirohia e koutou  nga ritenga, o te

 pakeha, akuanei kitea ai he marama anake;

 na te tangata i whakaparori ke kaiahi ka

 tika ke. Ko  ta te pakeha e hiahia ana ko

 te Ture o te Kuini kia puta; te Ture e

 manaaki ana i te tangata, e hapai ana i te

 tangata hei tangata; te Ture  kua  kitea

 tona ahua pai o namata, a, taea noatia mai

 tenei takiwa—koi waiho ko tena tangata ko

 tana ture ake ano, ko tena tangata ko tana

  ture ake ano, a, riro i te tangata i te kaha te

 oranga, i te tangata iti te matenga. Heoi

  tena.

    Na, ko te ara i tupu ai ka rua—; " no

 roto i te whakaaro he a te tangata; no roto

 i te tauira kino. " E mea ana  matou  be

  whakaaro he to nga maori o te motu nei ki

 nga mahi o te Kawanatanga o mua iho. Ho

  mea ta ratou he takahi ta te Kawanatanga

  i a ratou, he tango i nga whenua, he wha-

  kakuare i te tangata, he aha noa atu. E

 he  ana tenei. Mehemea  kua ata tukua

  mai ki a te Kawanatanga nga ritenga katoa

  mana e whakatakoto; mehemea hoki kua

  whakamanaia rawatia e nga iwi katoa aua

ritenga me kua oti te whakatakoto, penei

kua kore rawa rawa atu he kino e kitea ana

i tenei motu; penei hoki kua kore e mate

noa nga tangata kua maumautia ki te mate;

penei hoki kua kore rawa e riro noa tetahi

wahi, puku noa nei, o te whenua—ma te

hoko  anake ka riro ai. Otira ki hai i pai

nga  tangata ki te Kawanatanga; ki hai i

pai kia haere tahi, kia hoe i runga i te waka

kotahi; titiro ke atu ana ki nga waka e

kake ana ki mua ki tana whakaaro atu,

katahi ka  riro ka whai; heoi, ko tona

tahuritanga i runga i te toka—heoti tonu

te ahua o te mea e whai ana ki te tauira

kino, he mate. Koia hoki ra ko Waikato,

ko te Kingi, te tauira nana i whakahe i a

 tatou

 tatou

   Tetahi. "kongaritenga o te maoritanga, "

 ka toru. Kaore huki he ngaronga  o  te

 ahua o te takiwa o te maoritanga o mua

 Ko te kowhanga tena o te kino, o te mate.

 Tae rawa mai te pakeha kua hoha nga iwi

 mohio ki nga ritenga o mua, kua kitea hoki

 te kino; koa tonu ratou ki te tahuri ki te

 pakeha hei hoa mona, hei homai whakaaro

 mona. Karangatia ana te pakeha hei noho

 i ona kainga, tukua ana etahi wahi whenua

 mona kia whai take ai te noho. Ko etahi

 iwi o uta i noho tonu i runga i tona maori-

 tanga, kaore hoki he pakeha i tae atu ki

 ona kainga. Na. titiro ana matou inaianei

 ko nga iwi ena i tupu mai ai nga kino o

 muri nei—ko nga iwi i kore e tahuri ki

 nga ritenga pakeha. Titiro ana ratou kua

 kake; nga iwi o te taha moana, kua mahue

 ratou ki muri; katahi ka mate i te puhae-

 hae. Ko  te tahuritanga ki te whakatu

 Kingi hei patipati mo te motu katoa kia

 tahuri ki a ia hei nui mona, kia hoki mai

;. i toua mana o te takiwa maoritanga ra ano.

 Na, ko te tino take tenei i tupu ai nga kino

 o konei ki ta matou titiro. Kaore hoki he

 kino e kitea ana i roto i nga iwi e manaaki

 nui ana i te pakeha. Tukua ana e nga

 tangata o Whanganui he  whenua  ki te

 pakeha, kaore hoki he tautohetanga i muri

 iho mo te whenua; kaore hoki i tukua e

 ratou etahi iwi kia poka noa ki ona pakeha

 e noho ana i runga i aua whenua kua oti

 nei o ratou te hoko. Koia hoki me Nga-

 tiapa, nana a Rangitikei i hoko, Le pena

 ano; me Ngatiawa, raua ko Ngatitoa, nana

 a Po Neke, a Porirua, i boko, he pena ano;

 me  te Arahura i tera moutere, he pena tahi

  ano. Tetahi, ko te Awaitaia, te tangata nana

 i hoko a Whaingaroa ki te pakeha. He ra-

  ngatira nui taua tangata no Waikato. Kore.

               TE WAKA  MAORI O AHURIRI.

rawa kia tukua e ia te kino ki roto ki onarohe

i te whawhai o te Kingitanga ki te pakeha nei.

Tohe noa  a Waikato ko ia hei Kingi, otira

kaore i tahuritia atu e ia; hei aba ki a ia

te ingoa kau o te rangatira? ko te tinana-

tanga o te pai tana i whai ai. I te hoko

whenua ano a Ngatiwhatua ki te pakeha, a,

e hoko nei ano hoki inaianei; kaore hoki

he  kino i tata ki to ratou kainga. Ko

Ngapuhi  te iwi tuatahi nana i karangatia te

pakeha ki uta nei; a, noho tonu iho taua

iwi i muri nei hei hoa aroha no te pakeha.

Ko  Ngatikahungunu  hoki  tetahi iwi i

karanga ki te pakeha; me tona whakawa-

tanga hoki kua puta kei runga noa atu i to

nga iwi katoa o te motu nei. Na te aha i

pena ai ? na te pakeha ra. Ko Ngaitahu i

tera moutere, he iwi iti noa nei, e noho ana

i waenganui tonu o te tokomaha o te pakeha

kaore hoki hei wehi o ratou, kaore he aha—

e noho rangatira tonu ana i raro i nga Ture

o te Kuini. He  iwi whai rawa hoki ia i

Wakatu, i Kaiapoi, i Otakou hoki.

  Heoi, mehemea no te pakeha te take o

te kino, tena ano ra e kitea i nga kainga o

nga iwi kua oti nei te whakahua e matou.

E  rongo ana matou ki etahi tangata kuare

e ki ana he hanga kino te hoko whenua ki

te pakeha. Te mea  i pena ai he kore

whenua ona hei hoko, he hae tetahi ki nga

tangata e whai whenua ana.

          O

   Kotahi koki ta matou kupu ka  kati.

 Kaore i hangaia e te Atua nga whenua hei

 whenua takoto noa. I hangaia hei noho

 mo te tangata, hoi whakatupu kui ma te

 tangata, hei mahinga noatanga atu ma te

 tangata. Na, ka kore e kapi i nga maori,

 e pai ana kia karangatia te iwi e tokomaha

 ana te tangata hei noho, hei tuara mo

 koutou kia ora ai koutou i etahi iwi o te

 ao—hei ako hoki mo koutou i nga mahi o

 te ao. Tena ano ra e pena a muri ake nei;

 ka kore i tenei whakatupuranga, koi tera

 whakatupuranga, kei nga tamariki, te pera

 ai. \_\_\_\_\_\_



 KAORE  he rongo korero o te motu nei i

 tenei takiwa. Katahi tonu  ta matou i

 rongo  ai, he  rongo  hakirikiri noa, e

 ki ana kua hinga te parekura i Taranaki.

 Ehara i te kaipuke nana i kawe mai aua

 korero, na  te tangata haere ia o uta nei.

 Otira, waiho mana e pono, mana e parau.

 E ki ana e rua mano nga maori i roto i taua

 riringa.

   Ko  Tauranga kei te noho pai. Kai te

 mahi te Kawanatanga  ki te whakanoho

 pakeha ki reira, kai te whakatu taone i te

 Papa. Ko te nuinga o nga whenua o reira

 i waihotia e te Kawana ma nga maori kua

 oti e ratou te hoki ki a te Kawanatanga—

 ko ona wahi ano hei nohoanga mo ratou kai

 te mau ano, ekore hoki ena e tahuritia e te

 Kawanatanga.

   Ko  nga herehere o Rangiriri, o hea atu, i

 noho i runga i te kaipuke i mua ra, muri

 iho kawea aua ki te moutere ki te Kawau,

 kua oma  anake—kua  riro ki te hemo kai

 mana.

  Ko Rewi, ko Wi Tamihana, ko Matuta-

era, kai Taranaki tonu—kei   reira hoki te

kowhanga  o te Kingitanga inaianei. E ki

ana kai te whakaaroaro a Tamihana  kia

uru mai ia ki roto ki a te Kuinitanga, te

wahi ora i a ia.





  Ko  te kaipuke ko te Reeri Paata i rere

atu i konei kua pae ki uta ki te Wairoa—e

ki ana ekore hoki e taea te kokiri mai ano

ki te wai.





   Tera te tangata maori i haere atu i tenei

motu ki Po Hakene ki te mahi koura mana.

Kitea ana e  taua tangata, ina tata nei, te-

tahi pokuru koura, riro ana mai ki a ia mo

taua pokuru e whitu rau pauna. Katahi

ka makamakaia  noatia atu ana moni ki te

waipiro, ki te ahu noa atu; muri iho noho

rawa kore ana, E  whakawakia ana taua

koroke inaianei e nga pakeha o reira mo a

ratou hanga i a ia—hanga  mea  noa nei.

Ta te maka noa tana hanga !





HE HEA TUHI MAI ENEI RETA I RARO

     IHO NEI KI A TE MAKARINI.

                   Taupo, Akuhata 27, 1864.

KI A TE MAKARINI, —-

   E hoa, tenakoe te noho nai na i tou kainga.

 Kua tae ra. mai to pukapuka e ui mai nei ki a ma-

 tou kia korerotia atu te kino o konei. E tika ana

 to ni. A, tenei ka korerotia atu ki u koe te putake.

 No to matou kaha ki te hapai i te ture o te Kuini,

 me ta matou whakamananga hoki i te kupu a te

 Kawana i whakahau  mai ai ki a matou kia

 ta matou  ki te whawhai. Whakaritea  ana

 e matou, kua hinga a Ngatiawa me Ngatiporou,

 me nga iwi katoa o te uranga o te ra. Ko nga take

 tenei i tupu ai te pouri ki nga tangara Kingi o

 Taupo nei. No kona  i tukua atu ai ta ratou

 pukapuka whakataka taua ki kona, ki a Ngatika-

 hungunu, hei kohuru i a matou. Na to koutou

 mohio ko ou hoa. Maori o kona ka kore (aua ko-

 huru  nei. Heoi ena kupu, he  kupu   ke

 tenei. B hoa kia rongo mai koe kanui to matou

 kaua inaianei ki te whakahaere i te pai ki tenei

 kainga, ki Taupo. Kua tino mahi nui matou ki

 nga tangata Kingi; a, kua mau te rongo a nga ta-

 ngata Kingi ki a to Kawana. Me matou hoki,

 kua hoki mai tu matou karere i tuku atu ai ki a

 te Kawana kia whakatikaia mai e ia taua mahi a

 matou—kua  whakatikaia mai e te Kawana taua

 mahi a matou. Engari, heoi ano te mea e tohea

 nei e matou, ko nga pu—kaore ano enei kia wha-

 kaaeria o taua hunga; engari te rongo kua wha-

 kaae pono ratou. Engari ka tohe tonu matou ki

 nga pu  kia tukua mai; ko ta te Kawana hoki

 tena e whakaaro ai ka tuturu te maunga o te

 rongo. A, tupono tonu mai hoki tau kupu

 whakahau mai ki a matou kia mahi matou i te pai

 —a, kua matia tonu taua kupu au. Engari kia

 kaha mai hoki koe te rapu mai i etahi tikanga e

 tupu ai te pai i roto i tenei raruraru nui. E hoa

 kia kaha tahi tatou kia mana ai te tikanga o te

 mahi pai. Ka waiho ma nga Maori anake, kua

 kore o tupu—no  te mea be iwi ngoi kore, ara

 kuare. Heoi ano.



          Na te POIHIPI TUKAIRANGI,

              PAORA HAPE TE HURIWAKA,

               Te REWETI TE KUINI,

           Na PAORA MATENGA TE PAHUPAHU

       —Otira  na te RUNANGA nui katoa.

                TE WAKA  MAORI O AHURIRI.

             Whanganui, Hepetema 1, 1864.



KI A TE MAKARINI, kei Nepia.

  E ta, tenakoe i roto i te atawhai o te Atua—

heoi te aroha. E ta kia rongo mai koe, ko tenei

kainga o tatou, ko Whanganui, kua tukua e ma-

tou ki te moana—ko  te rohe mai kei Tongariro.

E hoa, e te Makarini, ko tenei reta he reta wha-

kaatu ki a koe ko tetahi o matou kei kona; kei a

ia he tikanga mo tetahi mana. Ki te tae atu ki a

koe homai tetahi mana. Heoi ano.

                         Na TAMATI,

                         Na te KEPA,

                       Na Honu.





               Te Hauke, Hepetema 9, 1864.

KI A TE MAKARINI.

   E hoa, tenarakoe to noho mai na i tou kainga.

E  hoa, tenei taku kupu atu ki a koe. Homai

maku  tetahi moni kia waru rau pauna. Ko nga

kainga mo enei moni ka timata i Waipakura, te

Korokoro, te Kukuta, ka whakamau atu ki Tau-

 mata Hioi, ka whati i konei, ka whiti ki rawahi o

 Whanganui, mau atu ki te Kopae [katahi ka wha-

kahaerea tonutia i konei nga rohe   tangata nana

 te pukapuka. ] E  hoa, e te Makarini, ko nga

 kainga enei mo ena moni e waru rau pauna. No

 te raoa noku ano ena kainga, no toku tupuna, no

 Paerangi, no Rongomaitawhiri tuku iho. tuku

 iho, tae noa ki naianei—ko au  tenei. E hoa he

 kai pakapaka tenei, koia au i tono atu ai enei moni

 e waru rau pauna e homai e koe ki au inaianei.



           Na to KEPA TE URU o HAWAIKI.

   Tera atu hoki etahi reta a etahi tangata

 atu e tuhituhi tonu mai ana ki a te Maka-

 rini mo ia whenua, mo ia whenua, e hia-

 hiatia aua kia hokona ki te pakeha. E

 tika ana hoki u a ratou; kia awe te toko-

 maha ai he pakeha i o ratou kainga hei ka-

 hanga mo ratou, hei pehi hoki i te whakaaro

 a te hunga tutu, koi noho owhiti tonu nga

 tangata ki te whawhai, ki te aha.







 HE WHARANGI  TUWHERA   MA NGA

          HOA TUHI MAI

              Waimarama, Hepetema 2, 1864.

 KI A TE KAI TUHI O TE WAEA MAORI.



   He mea atu tenei ki nga hoa kai whakahaere

 tikanga. Tenei ta matou nei tikanga kia rongo

 mai koutou. Ko  te ture mo te katikati, he mea

 na matou ko nga iwi nana i whakatu te ture pati-

 pati moni nei kia kauaka e tukua ki te katikati

 tenei tau—me nga tangata i whakarongo ki taua

 ture. Ko   matou hold i raru i taua ture patipati

 moni nei; pau ake u matou Moni £75 pauna. Ko

 tenei ko nga iwi whakahihi, ko nga tangata o Po-

 rangahau, o Eparaima, o tu Takapau, o Omahu, o

 te Karamu, o Matahiwi. Ka, ki te whakaaetia e

 koutou ta matou nei korero, ma koutou e tuhi atu

 ki nga rangatira a nga teihana. Ei te mea ka rite

 i a koutou mo tuhi mai e koutou he pukapuka

 whakaatu ki a matou. Heoi ano.

   Ka to koutou hoa aroha,

                        Na HONE  TAMATI.



   [Ka tika tau whakaaro ki ta matou titiro. E

 tika rawa ana kia hoki mai te he o ena tangata ki

 runga ki a ratou ano. Otira kaore he tikanga i

 nga kai whakahaere tikanga mo nga rangatira o

 nga teihana. Kei a ratou ano te whakaaro ki ana

 tangata i pai ai ratou hei mahi i a ratou mahi.

 Ekore e ahei te ture ki te poka noa ki ena mea—

  katahi ka kore e kiia he rangatira te tangata me

hemea i pera, katahi ka taurerekatia te katoa i te

ture. Engari te mahi a te ture he whakarangatira

i te tangata. ]





            Paherumanihi, Akuhata 31, 1864.

KI A TE MAKARINI.

  E  hoa, tenakoe. Tenei nga rino he mea taka.

Ka aku tamariki i kite; be mea mahi na nga ka-

mura. E  ono aua  nei, he unu titi pea na nga

kamura. Tukuna  atu ki to perehi kia kite te ta-

ngata nana aua mea, kia haere mai ki te tiki mai,

kei au e takoto ana. Heoi.

                    Na to boa na RENATA.

   [Renata of the Pawhakairo flour mill writes

that his lads have found "six iron tools, '' which

he  believes to be carpenters' tools. Whoever has

lost the same may recover them by forwarding &

 correct description of the articles to Renata. ]





  ERUA PAUNA HEI UTU.

 KUA    HAERE   ke atu i nga kainga pakeha i te

. pereti i Tutaekuri tetahi hoiho uwha pa-

 ngo kaore he parani; he tongi ma kei te rae; he

 tohu no te taura i herea ai kei runga ake i te ture

 i tetahi o nga peke. Ko tetahi hoki kua ngaro

 ano, he uwha tu a pouri nei; kei te pakihiwi te



             

 parani he penei          Haere  tahi tonu



 ai aua hoihoi nei, he hoa  tetahi no

                    M

 tetahi.

   

 

 

 noi mana e whakaatu te nohoanga.





    KIA  MOHIOTIA.

 TE rongoa pai nao te waihakihaki mo etahi ma-

  

.

   Hawheraka. Akuhata 9, 1864.





      PANUITANGA.

 TENEI    te kau rahopoka, kai au. Ko te kara he

   whero marama nei; ko te maha o te taringa,

 ho tapahi ake i raro; ko te parani kai te pakihiwi

 katau, he perei   

 

 o muri he penei, he tiwha ma ano



 koi to kuha katau o muri.

   Ki te kitea iho e te tangata nana, mo haere mai

 ki au ki Kaiararo nei.

                 Na REWI TAHANA.

   Hepetema 6, 1864.





 REWI TAHANA has now in his keeping (Sept. 6)

 a stray Bullock. Colour  light red; one of the

 ears split or '' out"; brand on right shoulder,

 thus     and AC   on thigh; white marks

 on      left lore leg, and on thigh.



   Who   ever has lost the same is requested

 to call upon him at Kaiarero, Petane.





 E  KI ana a HOHEPA PAORA, o Omarunui,

       kei a ia tetahi Tariana o tu ana—mo haere

 atu te tangata nana ki a ia.





 HOHEPA PAORA, of Omarunui, has found a stray

 Entire Horse. Any  person claiming the same is

 requested to forward the description to him.

                TE WAKA MAORI O AHURIRI.

     AKIHANATANGA



I  RUAHINE            I TUTAEKURI

           HE HOIHO,



   HE KAU, HE HIPI, HE AHA ATU.

EHOA      MA, tena au kei te whakatu i taku aki-

      hana, i te Whare Paparikauta i TE PERETI I

TUTAEKURI i roto i nga marama katoa—ia marama,

ia marama. He akihana hoko Hoiho, Kau, Hipi,

Poaka, me etahi atu mea ora; tetahi, he tarutaru

kai hoiho nei, he kaanga, me nga parau, me nga aha

noa ahu whenua nei. Te akihana e takoto mai nei

hei a te HATAREI, te 8 o Oketopa.

   Ko te tangata e whai hoiho ana, aha atu ranei,

 mo te hoko, me pa wawe mai ki a au ki Nepia nei.

   Te utu maku, mo te Kai-hoko akihana, kia ko-

 tahi herengi i roto i te pauna Kotahi, rae ka riro

 mai; ka rua pauna, kia rua hoki herengi—heoi nei

 ano te utu.

   Te utu mo te nohoanga o te kau, o te hoiho ra-

 nei, i roto i te taiepa i te po kotahi, he hikipene

 mo te po kotahi. Te tangata pirangi ki te waiho

 tona hoiho, kau ianei, ki roto i te taiepa me pa

 mai ki au, ki te pakeha nana te paparikauta ranei

 i reira ano. Engari, mo  te hoiho, kau ranei,

 kaore e riro, kia rima herengi e homai ki te Kai-

 hoko mo te whakaaritanga.



            Na te IENIHI,

                         Kai  hoko akihana.





KARANGATIA! KARANGATIA!

 TENEI  TE HAERE  NEI nga kaipuke taonga

   a te HUTANA raua ko te EAWINI i roto

 i nga marama katoa. Heoti nei ano te whare e

 uta tika tonu mai ana i Ingarani i te hanga nei

 i te Paraikete, na reira hoki i iti ai te utu.

   Nga kahu huruhuru o tenei whare mo te hotoke,

 he mea uta tonu mai i Kotorani; nga hate, no Ma-

 rikena tonu mai hoki. Ko te Tupeka o tenei whare

 he hira ke noa ake i to etahi whare te pai—ki

 te tangohia i te pauna kotahi ka hoatu noa he

 paipa hei purunga.

    Ko nga piwhi e iwa pene, tae ki te 11 pene,

 mo  te iari; he kara mau—ki te mea ka whakama-

  tauria tera e hoki tonu mai te tangata ki te hoko.

    Ko nga kai katoa hoki kei konei e takoto ana;

  ko te huka taore he kirikiri i roto.

    No mua noa atu ano tenei whare, ehara inaianei;

  ehara i te mea tupu ake i te po kotahi me te

  harori te ahua. No konei hoki i ngaware ai te

  hoko; he mohio hoki no  ona  tangata ki ana

  mahi, ki te tango mai i te kuhu pai, i te kahu iti

  te utu o rawahi.

        Na te HUTANA raua to te EAWINI.





       PANUITANGA.

  HE     pakeha hoko i nga kai maori nga tangata

         kua tuhia nei nga ingoa kiraro iho—ara,

  i te witi, i te aha noa.

          Ko te WATA ratou ko KENERE

               ko WATA  ano.



 TAHUTI MAI!  TAHUTI MAI!

  TENEI    nga hanga e makaia noatia ana e au;

      ehara i te tikanga utu ona utu. Ko nga

  hanga katoa o te pakeha, ina anake kei au—nga

  paraikete, nga hate, nga tarau, nga kahu raumati,

  nga  kahu hotoke, nga kai, nga tupeka, nga aba

  noa atu. Ko  te ahua he pai anake; ko te utu be

  iti noaiho—he  mea hoki  naku kia we te riro, i

   whakaititia ai. Ma koutou e haere mai ki te ti-

   tiro; ahakoa hoko, kore ranei, me haere tonu mai.



                Na te NOURE

                             Kei Hekipiri Rori.

 ERIMA PAUNA HEI UTU.





KUA    NGARO tetahi hoiho RAHOPOKA. E

       haere ake ana ona tau ki te wha; ko te

parani he penei  i roto i te porotaka, kei te

pakihiwi maui; kaore ano kia eketia. Ko te ki-

tenga  i muri nei kei te taha ki Maraekakaho.

Ka   utua e au ki  te rima pauna  te tangata

mana  e kawe mai taua hoiho ki au i roto i te ma-

rama kotahi i muri iho i tenei ra.

                       Na te HANITA.

   Nepia, Akuhata 13, 1864





    WHAKARONGOI!

 E  MEA ana a WIREMU RAETEPONE, o

      Waipawa, ki ona hoa Maori kia rongo mai

 ratou e hokohoko tonu ana ia i te Witi, i te Poaka,

 i te aha noa atu hoki a te tangata maori.

   Rupeke katoa nga taonga, me nga kai pakeha.

 kei tona whare hanga i Waipawa e tu ana hei hoko.





  TURANGA TERA HOIHO.

 E   MEA ana a HOURA, kai hanga tera nei, ki

       nga tangata Maori o Heretaunga kia rongo

 mai ratou e haere tonu mai ana ki a ia nga uta-

 utanga tera pai o Ingarani mai. He mea whakarite

 marire e ia kia hangaia mai ano  ehara i te mea

 hanga noa. Ko te ritenga o te utu e ngaware ana.

   Tuitui tonu ia i te mea pakaru, me ka mauria

 mai ki aia.

    Heekipiri rori.





 KUA      NGAKO    tetahi kau puru, (tourawhi

         nei); be whero te kara, he paranei penei

      kei te papa. I kitea ano taua puru

    i era marama i te taha ki te nga-

  herehere i te Whakapirau.



    Ka hoatu e au kia kotahi pauna te kau herengi

  ki te tangata inana o whakahokia mai ki au ki

 Okawa.

                        Na RAURI.





          KUA        NGARO

  TETAHI   WAKA  TOTARA; e toru pakihiwi

  maro me te hawhe te roa; he titi rino, ma-

  totoru nei, kui te ta; he peeti whero, me te horu,

  kei nga matatatanga. Maku e utu te tangata mana

  e kitea ka mau mai ki au i Nepia nei.

                          Na  te IETI.





   RONGOA WHAKAMATE.

  HE     Rongoa Whakamate Kuri kua oti te wha-

         katakoto noa atu ki nga whenua o

              ARIKIHANARA ROI,

                                Ruataniwha.





        PANUITANGA.

   KO    aku hanga i taia atu nei au na runga mar i

         te kaipuke i a te NEPIA kua pau tenei te

   hoko—ekore  hoki e toe i te papai o aua hanga.

   Ko tenei he taonga hou enei kei au i tenei takiwa

   na runga mai i etahi kaipuke maha; ekore e taea

   te tatau. Ko taku karanga ano i mua ra, koia ano

   tena; ka kore te moni i a koutou, ahakoa tena,

   me haeremai ano toutou ki te matakitaki—tena te

   rangi e kite ai koutou i te moni ka hoki mai ki te

   hoko.

     E hiahia ana au ki te hoko taewa; ma te tanga-

   ta e whai taewa ana e haere mai ki taku whare,

   maku e hoko.

!                    Na te HATANA.