TE







       "KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 36. ]      NEPIA, HATAREI, OKETOPA  15, 1864. [VoL. II

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA TUHI

               MAI.

TENEI te herengi kotahi a te Awa Puni kua tae

mai—ka  huia enei ana herengi kua tae mai, ka

rima 5s.

  E ui ana a Teoti Wakana o te Wairoa ki tona

nupepa. Kua kawea  e matou tona reta ki a

Hemi  Wuru, te tangata i a ia te tikanga.

  Tenei kua tae mai nga reta a te Morena raua

ko Nguha. E ki ana a Nguha tena kei a ia nga

 rakau totara hei hoko.

   Nguha of Te Aute says he has plenty of fine

 totara trees for sale. Any person wanting timber

 is desired to communicate with him.





 KAORE rawa he korero hou o te Kingita-

 nga raua ko te Kawanatanga. He hanga

 whakahoha i te tangata nga mahi e mahia

 nei i tenei takiwa. Whakarongo noa atu

 kia puta mai he rongo pai, he rongo marie;

 he kore anake. Awangawanga   noa atu

 ana te ngakau kia mutu  nga kino, nga

 mauahara, a te pakeha raua ko te maori o

 tenei takiwa; te mutu hoki. Titiro noa

 kia marama te rangi i runga i to tatou

 moutere; kauaka hoki, he pouri tonu taua

 hanga, Te  rite enei takiwa ki nga ta-

 kiwa o raua. I reira ai heoti ano te aro o

 te tangata ko te mahi i ona mahi, ko te

 hanga  i tona whare, ko te ngaki i tona

 mara, ko te whakatupu i ana kuri, ko te

 mahi noa atu i nga mahi maori e tika ai te

 tangata. He takiwa  aroha tena, e kitea

 ana te aroha o tetahi ki tetahi; e karanga-

 tia ana te pakeha haere, e tona hoa maori,

 ki  te kainga noho ai. Inaianei e tupato

  noa ana tetahi ki tetahi; kua tu a tangata

 ke tetahi ki tetahi. Nga  mahi a  te ta-

 ngata inaianei he hopo noa tetahi i te he

 a tetahi; e tuku tonu ana te pouri i runga

  i te ngakau a tetahi a tetahi. He aha i

  penei ai ? Ki ta matou whakaaro ehara

  i a matou te he; kua aroha noa atu matou

  ki a matou hoa maori, a, e aroha nei ano

  hoki inaianei ki a ratou e whakamomori

  nei—na  te aroha hoki i puta ai nga here-

  here o Rangiriri, he mea hoki te waiho i

  runga kaipuke noho  ai. Otira mo raro,

  mo te taha ki Akarana, enei whakaaro te

  tino rite ai—ko  Heretaunga  nei kai te

  ahua pai ano. Ko ena iwi o raro kua ta-

  kahi i te aroha, kua taka ki waho o nga

  Ture o te Kuini, nga Ture e manaaki ana

  i te tangata. Ehara i te pakeha nana i

  whakataka, nana ano—na  ratou ano i rere

  ki runga ki te patu tangata, ki te kohuru,

  ki te ara o te mate. Ki te mea ka tukuna

  ki a  ratou ta ratou  e hiahia ai, tena he

  pehea ranei te mutunga ?

  Tona mutunga ra he kino, he he noa-

iho. Kaore  ra; ekore e  tukua  ena

iwi kia mahi i ona mahi; engari me

pehi—tera ano hoki e pehia, kia noho ma-

rama te hunga whakaaro marama. Engari

tera e haere nga ritenga o te Kawanatanga

i runga i te aroha. Me whakaaro hoki ki

Tauranga. Kua mate rawa nga tangata o

reira, katahi ka tuku whakarere katoa mai

o ratou whenua ki a te Kawanatanga, me

o ratou tinana ano; te mauria e te Kawa-

natanga, whakahokia aua te nuinga o te

whenua  ki a ratou; ko nga tangata waiho

 iho ana kia noho  rangatira tonu ana;

 hoatu nui ana he kai, he purapura hoki,

 ki a ratou, atawhaitia nuitia aua.

   Ko  to tatou kainga, ko Heretaunga,

 engari tenei. E mau tonu aua te rangati-

 ratanga o te whakaaro o nga tangata o

 konei; e pumau tonu ana ki te panuitauga

 o te hui ki Pawhakairo i mua ra—me te

 pai tonu hoki to tatou kainga, me te noho

 ora tonu hoki nga tangata. Koi mea kou-

 tou e titaha ana te titiro o te pakeha ki to

 tatou kainga. Kaore, tenei te tirohia mai

 nei tatou, to tatou noho  pai i roto i te

 kino; a, tena ano hoki tatou  e kite i te

 pai o ta tatou whakaaro me ka taha nga

 kino o te motu nei.



  HE RETA NA TE HIRAWANU KI A TE

            MAKARINI



         Puehutai, Hepetema 27, 1864.

 KI A TE MAKARINI, —

   E  ta, tenakoe. Tenei te kupu ki a koe.

 Koi whakaae  koe ki te tangata e haere atu

 ana ki te tono moni i a koe. Kaua e homai

 e koe—ahakoa  wahine, tane ranei, kaua e

 homai e koe he moni. Ki te mea ka homai

 e koe hei he tena mo matou, mo nga maori.

 Kia rongo koe, ko nga tangata e noho ana

 i konei, i Heretaunga nei, kua kapi katoa

 i au a konei i nga moni o Manawatu. Kati

 ano e homai e koe ko nga moni o te Aupa-

 pa; he oti nano nga moni e homai e koe

 ko nga toenga na. He moni o nga wahi

 hou kaua e homai e koe; engari ko nga

  moni i homai e koe no te wahi ano ki a

  koe, ki a te Kuini. E ta kia tupato koe ki

  nga tangata e hoatu whenua ana ki a koe.

  E ta, kei a matou te ritenga o te whenua,

  kei nga tangata e noho ana i runga. Kia

  rongo mai koe, kaore he wahi o Manawatu

  i toe; kua pau katoa i a te Hupiritene—

  ara, i a te Petetone. Heoi ano.

       Na HOHEPA raua ko te HIRAWANU.

                TE WAKA  MAORI O AHURIRI.

HE PUKAPUKA NA WIKITOA TE KAEAEA

         KI A TE MAKARINI.





              Putiki, Hurae 15, 1864.

KI A TE MAKARINI, —

   E hoa, tenakoe. He kupu atu taku ki a

 koe; ara, ko a taua pukapuka i tuhia i Po

 Neke mo nga whenua—ara, i hoatu e au

 ki a koe i te tau I860 ranei. Otira kei e

 koe te whakaaro; kei a koe nga pukapuka

 e takato ana o aua whenua. Na, ko nga

 ingoa o aua whenua, ko Poutama, ko Oha-

 riu. Inaianei ka tukua katoatia atu e au

 ki a koe. Mau  e whakautu mai inaianei,

 no te mea kua koroheke au; ekore au e

 mohio ki nga haora o te ora, o te mate—

 no te mea kua he rawa au inaianei. Kia

 hohoro to utu mai i tenei pukapuka—kia

  tere, kia we au te kite. Heoiano.

    Na to hoa aroha

             Na WIKITOA TE KAEAEA.

     NGA HEREHERE O TE KAWAU.





  KUA korerotia i era nupepa te omanga o

  nga herehere  o Rangiriri, o hea  atu. I

  whakanohoia aua herehere i runga kaipuke

  i te tuatahi i Akarana. I whangaitia i reira,

  i rongoatia nga mea mate  e te takuta, i

  whakakakahuria  ki te kahu, i atawhaitia

  nuitia ratou katoa me te mea he tamariki

  tupu na te pakeha. Muri iho meatia ana

  kia kawea ki te Kawau, te moutere o te

  Kawana, kia rahi he takanga mo ratou, koi

   kopiri tonu i te nohoanga i runga kaipuke.

   Katahi ka kawea ki taua moutere noho ai;

   ka hoatu he hapara, he toki, he kohua, he

   aha noa atu, he kai hoki hei oranga, me

   nga purapura hoki hei whakatupu kai ma

   ratou; ka hangaia hoki nga whare hei no-

   hoanga mo ratou. Ko  nga mirihia (hoia

   nei), kai tiaki i a ratou i te nohoanga i

   runga i te kaipuke, whakahokia ana e te

   pakeha; tukua ana ko ratou anake ki taua

   moutere noho ai, ratou ko nga pakeha to-

   kowha—he    takuta tetahi, he minita tetahi,

   ko te Waiti kai whakamaori tetahi, ko te-

   tahi pakeha  noa atu tetahi, heoi nei ano

   nga pakeha. Mehemea i ata noho ratou i

    reira, i te wahi ora i a ratou, tera ano pea

   e tukua kia hoki ki te tua whenua a te mu-

   tunga o te whawhai. Ko  taua moutere,

    ko te Kawau, e tata tonu ana ki te tua

   whenua—e  rua tonu pea maero te pamamao

    atu. Heoi, no te Ratapu, te 11 o nga ra

    o Hepetema, ka  whakatangihia te pere i

    taua moutere mo te Karakia; whakatangi

    noa, kaore he tangata i puta mai, ko te ta-

    kuta pakeha anake. Katahi ka tirohia nga

    whare o nga maori; aue ! kua kore nga

    tangata—ko  te kowhanga anake tena, ko

    nga manu kua rere ! No te po i oma ai.

     Ki hai i roa, i taua rangi ano, ka puta te.

    pou  o te tua whenua me nga pakeha i

     runga, ka ki mai na Patuone, he rangatira

    maori no te taha Kuini, nana ratou i unga

     mai ki te korero ko nga herehere tena i te

ata po o taua rangi kua tae ki Matakana,

he kainga maori i te tua whenua. Riro tonu

atu i aua koroke nga hapara, nga aha noa

atu, a te pakeha i waiho hei hanga mahi

ma  ratou. I etahi rangi, i mua tata atu i

te omanga, kua kitea nga kaipuke maori i 

reira e rerere ana; a, mahara iho ana te

pakeha na aua kaipuke pea i kahaki—otira,

 no muri iho ka kitea nga poti e wha i te

 one e takoto ana i te wahi i u atu ai ki te

 tua whenua. No te Manei  ka haere te

 Waiti ki te whai. Haere ana te Waiti raua

 ko  te Oriori, he rangatira maori; haere

 tonu ki te whai, mau rawa atu nga here-

 here i runga i te hiwi i Otamahua, i uta noa

 atu o te pa o Patuone  i tatai, i te ritenga

 ki te Kawau. No  te kitenga i a te Waiti

 ka tangi noa mai ki a ia, maringi rawa nga

 roimata o etahi, otira kaore ratou i wha-

 kaae kia hoki mai—ko etahi i mea kia ho-

 kimai, na etahi i pehi, tokorua tonu nga

 mea  i hoki mai i a te Waiti. Ko Ta-

 whitu, he rangatira no te tua whenua, to

 ratou hoa; e ki ana ko ia te kai arahi i a

  ratou—e  korerotia ana hoki ko etahi o te

  hapu o Ruarangi kua uru ki roto ki a ra-

  tou. Tena ano tetahi wahi i whakaaro ai

  a Kawana hei nohoanga mo ratou, i tenei

  takiwa o te riri, ko Mangatawhiri, he kainga

  kai te tua whenua ano; whakaae ana ratou

  kia haere ki taua wahi noho ai, otira ki hai.

  i tae. He aruhe, be nikau, he kaanga tuku

  ki ro wai, ta ratou kai inaianei. Ko etahi

  o ratou kua tae ki nga whare pakeha o

  reira tono kai ai ma ratou, homai ana e nga

  pakeha, kai ana, haere ana. Kai te hanga

  pa ratou i runga o Otamahua; be pa noa-

  iho kaore he parepare. Tena nga pakeha

  kua tae ki taua pa i muri nei e korerotia

  mai ana kua whai pu katoa aua herehere;

   e mea ana ki te haere atu nga hoia ki te

   whai i a ratou me riri ano ratou.

     Na, he kupu tenei na matou mo aua here-

   here nei. E hara i te kaha no ratou ake

   ano i puta ai ratou; engari he ngaware no

   te Kawanatanga. Mehemea i waiho tonu

   nga mirihia kai tiaki i a ratou, penei kore

   rawa he putanga mo ratou. Otira ki hai i

   pera, aroha ana te Kawanatanga ki a ratou;.

   mea ana kia noho rangatira tonu ratou i ru-

   nga i to ratou moutere i roto i nga takiwa

   o te kino—no konei ka tangohia nga hoia

   tiaki. Ka mutu, te noho hoki ratou i te

   wahi ora i a ratou, oma ana ki te mate.

   Hua  noa me  titiro ratou ki Rangiriri, te

   riringa i mau ai ratou, ka kati pea te tutu.

   Ko  tenei ki te mau ratou amuri ake nei,

   heoi nei ano he putanga mo ratou; katahi

   hoki ka tupato te Kawanatanga—nana hoki

   i takahi i te aroha. Kaore ano kia mohio-

   tia te whakaaro o te Kawanatanga mo aua

    tangata; waiho, mana pea tatou e rongo i

    tona takiwa e rongo ai.



     Ko Wi  Tamihana e haere mai ana ki

    Po Neke nei, ki Wanganui, Taranaki atu.

    No te 16 o nga ra o Hepetema i whakati-

    ka mai ai i Matamata. Te tikanga o tona

    haere he  korero ki nga  tangata o ena

    kainga kia houhia te rongo, kia whakare-

     rea te kino, kia hoki mai ki te pai. E ki.

                TE WAKA  MAORI O AHURIRI.

ana hei tona hokinga ka tika ma Taupo

kia korero  ia ki  nga  tangata  o tena

kainga; e mea aua era e rua nga marama

e ngaro ana. Katahi pea ka kitea e ia te

he o toua ritenga Kingi; katahi pea ka

mohiotia e kore e puta tona tikanga.



  Ko  Ngaruawahia kua ruritia hei taone

pakeha, kua akihanatia—pau  katoa i te

pakeha te hoko.



   E korerotia aua meake pea timata ano

 te riri i Taranaki haere tonu mai ki Wai-

 totara—he mea  rongo hakiri na  matou,

 mana e pono, mana e parau. Engari kua

 tae ki reira, ki Taranaki, etahi hoia me

 nga hoiho, me nga aha.

   HE HUA  MOA tena kua kitea i Kaikora, i

 o Ngaitahu. E  keri ana te tangata nana i

 kite i tetahi papa whare mona. Kitea ana

 taua hua me te koiwi tangata hoki. Ko te

 koiwi e noho iho ana ki raro, ko te hua i

 nga ringa e mau ana i mua tonu i te aroaro,

 me te mea e tirohia ana te ahua. Te kau

 inihi te roa o taua hua, e 5 inihi te mato-

 toru—ko  te kara he ma tu a pouri nei. Ko

 tetahi pito o te hua i pakaru i te pikaka o

 te pakeha nana i kite; otira kua ata kohi-

 kohia nga marama, kua whakapirihia ano.

      AKIHANATANGA



 I RUAHINE  I TUTAEKURI

              HE HOIHO,

    HE KAU, HE HIPI, HE AHA ATU.





  EHOA      MA, tena au kei te whakatu i taku aki-

       hana, i te Whare Paparikauta i TE PERETI I

  TUTAEKURI i roto i nga marama katoa—ia marama,

  ia marama. He akihana hoko Hoiho, Kau, Hipi,

  Poaka, me  etahi atu mea ora; tetahi, he tarutaru

  kai hoiho nei, he kaanga, me nga parau, me nga aha

  noaahu whenua nei.

    Ko te tangata e whai hoiho ana, aha atu ranei,

  mo te hoko, me pa wawe mai ki a au ki Nepia nei.

    Te utu maku, mo te Kai-hoko akihana, kia ko-

  tahi herengi i roto i te pauna kotahi, me ka riro

  mai; ka rua pauna, kia rua hoki herengi—heoi nei

  ano te utu.

    Te utu mo te nohoanga o te kau, o te hoiho ra-

  nei, i roto i te taiepa i te po kotahi, he hikipene

  mo  te po kotahi. Te tangata pirangi ki te waiho

  tona hoiho, kau ranei, ki roto i te taiepa me pa

  mai ki au, ki te pakeha nana te paparikauta ranei

  i reira ano. Engari, mo  te hoiho, kau  ranei,

  kaore e riro, kia rima herengi e homai ki te Kai-

  hoko mo te whakaaritanga.



             Na te IENIHI,

                          Kai hoko akihana.





   ERUA PAUNA HEI UTU.

   KUA     HAERE    KE  i roto i te taiepa o te

        PAAKA, i te whakawhitianga i ko atu o te

  Awapuni, tetahi HOIHO  WHERO; kaore he

   wahi ma; ko te parani kei te pakihiwi, he penei

   P H   Ko  nga moni i runga ake nei ka hoatu ki

   te tangata mana e mau mai taua hoiho ki a te Pa-

   ratiweti, te rangatira o te Peeke i Nepia i runga i

   te rori e anga atu ana ki te Whataapuka.

                 Na TAMATI TANA.

     Nepia, Hepetema 28, 1864.

KO   WETARIKI   TAROUA  e karanga atu ana

      ki ona hoa kia rongo ratou ki ona hanga

hou tenei katahi ano ka tae mai. Hira ke noa ake

te pai o enei hanga i ona hanga katoa o mua iho.

Ko  etahi enei, ara: —•

    144 pea Tarautete Katene whakatawakawaka

         nei—he mea raina katoa

   1000 iari Piwhi, ahua whero nei

    500 iari Paranga, he mea tu ke, he mea tu ke

    100 pea Puutu, he mea Watataita

    144 pea Puutu Wahine

     144 Panikina

    100 Paata paku nei, whai kopani rawa

     30 nga Umu

     30 nga Ti Kera

     30 nga Paata nunui

      50 nga Tiakete kahu huruhuru

      5 pouaka Karaka

   Me nga  Paraire, nga Kara, nga aha atu, mo

 nga hoiho to kaata. Ka tata hold te puta mai

 etahi hanga maha noa atu na runga mai i tetahi

 kaipuke no Ingarani.

     Kia mahara koutou ki te ingoa, ara: —



        WETARIKI TAROUA,

                            O WAIPUKURAU.





  Kia hohoro mai te tangata hoko, 

               koi pau. 

       PANUITANGA.



 TENEI  kei au tetahi hoiho pango e noho ana

     kei Omarunui. Ko  te rua pea tenei o nga

 tau o taua hoiho. Kaore he parani. He tami ia i

 te taenga mai ki toku kainga, naku i poka nga ra-

 ho—he  ngau i nga hoiho i pokaia ai. Kua para-

  nitia e au ki taku parani kia mohiotia ai. Ko te

  tangata kua ngaro tana hoiho me haere mai ki au

  whakaatu ai i ana tohu o tana hoiho.

                   Na te AWA PUNI.

    Omarunui, Oketopa 10, 1864.



  TE AWA   PUNI, of Omarunui, has a stray black

  horse in his keeping, about 2 years old—no brand.

  When  first seen at the above place he was au en-

  tire, but he has since castrated it, in consequence

  of the natives' horses being bitten by it. He has

  also branded it with his brand for purposes of re-

  cognition. Any person having lost a horse answer-

  ing to the above general description is requested

  to call upon him at Omarunui, when an accurate

  description of the animal will be required.







       £3 HEI   UTU.

  KUA   NGARO tetahi KAU UWHA; he pouri

        marama  nei te kara; ko te parani tenei

    kai te papa katau. Tena pea te kuao, me teta-

  hi kau rahopoka, e haere tahi ana i a ia—e rua nga

  tau o te rahopoka, he whero, he ma te ahua. Ka

  hoatu e au nga moni i runga ake nei ki te tangata

  mana e whakahoki mai ki au aua kau. Ki te mea

  ko te rahopoka anake e hoki mai ka hoatu e au kia

  kotahi tonu pauna.

             Na WIREMU ERIHANA,

            O Wharerangi i ko atu o te Puketapu.

    Oketopa 12, 1864.







        PANUITANGA.

   HE    pakeha hoko i nga kai maori nga tangata

         kua  tuhia nei nga ingoa kiraro iho—ara,

   i te witi, i te aha noa.

          Ko te WATA ratou ko KENERE

                ko WATA ano.

                  TE WAKA  MAORI  O AHURIRI.

KARANGATIA! KARANGATIA!



TENEI  TE HAERE   NEI nga kaipuke taonga

   a te HUTANA raua ko te EAWINI i roto

i nga marama katoa. Heoti nei ano te whare e

uta tika tonu mai ana i Ingarani i te hanga nei

i te Paraikete, na reira hoki i iti ai te utu.

  Nga  kahu huruhuru o tenei whare mo te hotoke,

he mea uta tonu mai i Kotorani; nga hate, no Ma-

rikena tonu mai hoki. Ko te Tupeka o tenei whare

he hira ke noa ake i to etahi whare te pai—ki

 te tangohia i te pauna kotahi ka hoatu noa he

paipa hei purunga.

   Ko nga piwhi e iwa pene, tae ki te 11 pene,

 mo te iari; he kara mau—ki te mea ka whakama-

 tauria tera e hoki tonu mai te tangata ki te hoko.

   Ko nga kai katoa hoki kei konei e takoto ana;

 ko te huka kaore he kirikiri i roto.

   No mua noa atu ano tenei whare, ehara inaianei;

 ehara i te mea tupu ake i te po kotahi me te

 harori te ahua. No konei hoki i ngaware ai te

 hoko; he mohio hoki no  ona  tangata ki ana

 mahi, ki te tango mai i te kahu pai, i te kahu iti

 te utu o rawahi.

       Na te HUTANA raua ko te EAWINI.



TAHUTI  MAl! TAHUTI MAI!

 TENEI nga hanga e makaia noatia ana e au;

    ehara i te tikanga utu ona utu. Ko  nga

 hanga katoa o te pakeha, ina anake kei au—nga

 paraikete, nga hate, nga tarau, nga kahu raumati,

 nga kahu hotoke, nga kai, nga tupeka, nga aha

 noa atu. Ko te ahua he pai anake; ko te utu he

 iti noaiho—he mea  hoki naku  kia we te riro, i

 whakaititia ai. Ma koutou e haere mai ki te ti-

 tiro; ahakoa hoko, kore ranei, me haere tonu mai.



                   Na te NOURE

                            Kei Hekipiri Rori.



    WHAKARONGO!!

 E MEA   ana a WIREMU RAETEPONE, o

      Waipawa, ki ona hoa Maori kia rongo mai

 ratou e hokohoko tonu ana ia i te Witi, i te Poaka,

 i te aha noa atu hoki a te tangata maori.

   Rupeke katoa nga taonga, me nga kai pakeha.

 kei tona whare hanga i Waipawa e tu ana hei hoko.





  TURANGA  TERA HOIHO.

  E  MEA ana a HOURA, kai hanga tera nei, ki

       nga tangata Maori o Heretaunga kia rongo

  mai ratou e haere tonu mai ana ki a ia nga uta-

  utanga tera pai o Ingarani mai. He mea whakarite

  marire e ia kia hangaia mai ano; ehara i te mea

  hanga noa. Ko te ritenga o te utu e ngaware ana.

    Tuitui tonu ia i te mea pakaru, me ka mauria

  mai ki a ia.

    Heekipiri rori.





  KUA   NGAKO    tetahi kau puru, (tourawhi

    nei); he whero te kara, he paranei penei

     kei te papa. I kitea ano taua puru

         I i era marama  i te taha ki te nga-

      herehere  i te Whakapirau.



    Ka hoatu e au kia kotahi pauna te kau herengi

  ki te tangata mana e whakahokia mai ki au ki

  Okawa.

                           Na RAURI.





   RONGOA WHAKAMATE.

  HE     Rongoa Whakamate Kuri kua oti te wha-

         katakoto noa atu ki nga whenua o

              ARIKIHANARA ROI,

                                Ruataniwha.

      PANUITANGA.



KO    aku hanga i taia atu nei au na runga mai i

      te kaipuke i a te NEPIA kua pau tenei te

hoko—ekore  hoki e toe i te papai o aua hanga.

Ko tenei he taonga hou enei kei au i tenei takiwa

na runga mai i etahi kaipuke maha; ekore e taea

te tatau. Ko taku karanga ano i mua ra, koia ano

tena; ka kore te moni i a koutou, ahakoa tena,

me haeremai ano koutou ki te matakitaki—tena te

rangi e kite ai koutou i te moni ka hoki mai ki te

hoko.

  £ hiahia ana au ki te hoko taewa; ma te tanga-

ta e whai taewa aua e haere mai ki taku whare,

maku e hoko.

                   Na te HATANA.





    KIA  MOHIOTIA.

TE  rongoa pai mo te waihakihaki mo etahi ma-

     haki atu e puta mai ana ki te kiri o te tangata

kei te taina o te Tanuiha kei Hawheraka.

  Hawheraka, Akuhata 9, 1864.

\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_



  ERUA PAUNA HEI UTU.

 KUA    HAERE  ke atu i nga kainga pakeha i te

       pereti i Tutaekuri tetahi hoiho uwha pa-

 ngo; kaore he parani; he tongi ma kei te rae; he

 tohu no te taura i herea ai kei runga ake i te ture

 i tetahi o nga peke. Ko tetahi hoki kua ngaro

 ano, he uwha tu a pouri nei; kei te pakihiwi te



 parani he penei          Haere  tahi tonu

 ai aua hoiho nei, ——/     he  hoa  tetahi no

                    

 tetahi.

   Ka hoatu aua moni, kua oti nei te whakahua,

 ki te tangata mana e mau mai aua hoiho ki te pa-

 keha i te paparikauta i te pereti; ki te tangata ra-

 nei mana e whakaatu te nohoanga.





      E rima Fauna hei Utu

 KUA     NGARO, kua tahaetia ranei ratou ko

        etahi atu i a Oketopa kua hori nei, tetahi

 KAU  RAHOPOKA, he whero te kara; ko te

 parani kei te papa  Tetahi he KAU RAHO-

 POKA   ano; he whero, kotingotingo ma nei e uru

 ana ki roto ki te whero; ko te ihu me nga taringa

 he tu a pouri; ko te parani kei te kaokao katau 

 —kua  whakamahia taua rua. Ka hoatu nga pauna

 e rima ki te tangata mana e whaki mai ki au aua

 kau.

                 TEONE HATINGA.

   Waipukurau,

       Hepetema  22, 1864.





     WHAKARONGOMAI.

  KO    au tenei ko RAWHI, i te toa i tetahi taha

        o te rori i te whare Kawanatanga i Nepia,

  kua noho ke ki tetahi whare e tu ana i tetahi taha

  o te rori i te toa hou o te HUTANA ma.

    Me haere mai nga maori, me nga manuhiri, puta

  mai ki Nepia nei, me haere mai ki taua whare oku

  ki te matakitaki i aku hanga hou. Ara, ko nga

  Tera wahine, nga Tera tane, nga wipu, nga paraire,

  me nga aha noa atu—e wha nga pouaka hou mai

  no nga whenua pakeha e wahia ana e au inaianei.

  Tera hoki  nga Koti  puru, nga  Tiakete, nga

  Tarautete, nga Hate, nga Ringi, nga Piwhi, me

  nga aha noaiho—he mea ngaware anake te utu, he

  mea pai anake hoki.



    Haere mai ki te Matakitaki.