|
loading...|
|
Te Hoa Maori 1885-1910: Number 3. 01 March 1886 |
|
|
1 1 |
▲back to top |
TE HOA MAORI.
(THE MAORI FRIEND.)
NAMA 3. AKARANA, HURAE, 1885. registered as a Magazine
|
|
2 2 |
▲back to top |
TE HOA MAORI.
RURUHI INIA.
(THE AGED INDIAN).
I TETAHI hotoke i Kanara, tokorua
nga Kaikauwhau e mahi tata atu
ana ki tetahi paenga kainga o nga Iniana.
Kei te tino nui o te makariri o to Kanara
hotoke, e tioa ana nga wai o nga roto
matotoru rawa, heoi ki te whakaputa te
tangata ki waho me tupato rawa ia kei
tioa ano hoki tetahi wahi ona,
E noho ana aua Kaikauwhau ki etahi
Karaitiana, a i tetahi ra e whakaataata
ana te marangai, ka pa he reo ki o tatou
hoa kia haere raua ki te kainga o nga
Iniana, kahore i tino maha nga maero te
matara, ahakoa haupapa, huka marangai
haere mai ranei. Herehere noa o raua
kai atawhai, hei aha ma raua.
Kei te whakamau raua i to raua hoiho
ki te koneke a hohoro ana raua te haere.
Ki ano raua kia tae atu ki te kainga, ka
hopukia e te marangai huka, kei te nui o te
whakauaua ka konikoni atu raua. Kihai
i roa ka kite atu raua i tetahi Iniana,
kua roa tona whanganga atu i nga kai
kauwhau, Kawea ana te hoiho ki te
wahi ruru, a, tapahi tonu ana ratou ra
te mania huka ki tetahi whare rakau, i
reira tetahi wahine kaumatua, kei runga
atu i te rau ona tau.
E tino hiahia ana tenei kaumatua kia
tino mohio ia ki tona whakaoranga, e
mamae rawa ana ia kei mate ia a kore
noa iho e ahei te mea, "ko te Ariki ko
Ihu toku pu kai whakaora."
Ko ona hoa Iniana whakapono i hoki-
hoki atu ki a ia ki te korero atu i nga
karaipiture, kihai i whakaari atu ki a ia
i te tino kupu a te Atua te Wairua Tapu
i whakarite ai hei wetewete i ona awa-
ngawanga i ona wehi. Kua inoi enei
•tangata pai kia tukua mai he rangimarie
ki a ia, a, e tatari ana ratou ki ta te Atua
taima i pai ai. I mea ano hoki ratou,
ma te Atua e hoatu he kupu ki o tatou
kai kauwhau ka tae atu nei, hei whaka-
tuwhera ki taua wahine kaumatua i te
rangimarie me te hari o te whakapono, a,
ko te take tenei i whakamanawanui ai
tetahi o ratou ki te whakatau wha-
whanga atu i nga kai kauwhau i taua
marangai huka, tino makariri. I tino
matau ia tera e rongo te Atua ki o ratou
inoi, na reira kahore ia i ohooho ki taua
marangai.
Ka tu o tatou hoa ki te taha o te
wahine kaumatua, kua whakatakotoria ki
runga ki te moenga paparahi ki tetahi
taha o te whare, a, e mamae nui ana
tona ngakau mo tona whakaoranga.
Ka korero atu o tatou hoa ka whaka-
maoritia nga kupu e tetahi o nga Iniana,
a, ko te kupu tenei o te ariki i whaka-
aria atu e tetahi o raua ki taua kau-
matua. " He pono, he pono taku e mea
atu nei ki a koutou, Te tangata e rongo
ana ki taku korero, a, e whakapono ana
ki toku kai tono mai, he oranga tonuta-
nga tona; e kore ano hoki ia e riro ki
roto ki te whakamatenga, e ngari kua
whiti atu i te mate ki te ora."—Hoani 5,
24. Katahi ka tiaho ta te rangi marama
ki roto ki taua kaumatua. Hoatu ana e
te Atua te Wairua Tapu, he kaha ki a ia,
kia hopu i tenei kupu. Kua tino mohio
ia kua whiwhi ia ki te oranga tonutanga
i runga i enei kupu, a, ko Ihu tona kai
whakaora.
Ka nohonoho iho o tatou hoa, hari
tahi ai me enei tangata Karaitiana tae
noa ki te ra i hoki ai raua. Ka hoki ka
poroporoaki aroha ratou ki a ratou, a, ka
ki atu tetahi o nga Iniana, " E hara i te
haere huhuakore mai ta korua ki konei i
tenei ra, kua kite hoki korua i te whaka-
whitinga o tetahi wairua i te mate ki
te ora."
Kua tonoa mai te kupu o tenei oranga
ki a kotou,—Nga Apotoro 13. 26.
|
|
3 3 |
▲back to top |
TE HOA MAORL
KOTAHI MURUNGA, KORE HE
MEA I MAHUE.
(ALL AT ONE SWEEP.)
TERA tetahi kaumatua kahore tona
\_ ngakau i tino rangimarie i te
maharahara ake ki ona tini hara, otira e
whakapuaki ana ia i nga atawhai nui a
te Atua ki a ia i ona tau katoa. E 92
ona tau, a, ka mea ia, "e whakawhetai
ana ahau ki te Atua mo ona atawhai i
enei tau katoa!"
Ka ki atu ahau, " E taku hoa kau-
matua, kia whakawhetai ngatahi taua ki
te Atua mo te wairua whakawhetai e
pupu ake nei i roto ia taua apiti, ki Ona
atawhai kia taua i tenei ao. Otira kua
koroheke koe, meake mahue i a koe tenei
takiwa atawhaitanga.
Tena kia patai atu ahau ki a koe,
"Pehea mo o hara o tena 90 tau? E
pehea he kupu mau mehemea ka kara-
ngatia koe kia tu ki te aroaro o te Atua?"
Ka whakaaroaro ia, a, ka ki wiri mai
te reo, " Me whaki tonu atu ahau i aku
hara."
" A ki te mea tetahi, ' Ko ahau e tu
ki te aroaro o te Atua mou, maku e
whakautu e whakarite o hara katoa!' "
Katahi ka marama te paparinga katoa
ka mea " hei atawhai whakahara tena."
Ka ki atu ahau, " E hoa, kua tonoa
mai e te Atua Tana Tama i te rangi, a,
kua tae mai a Ihu ki tenei ao, a,
kua horoia e Ia i tono whaka-
patunga taputanga i tona tinana,
ou hara katoa. Na te Atua i
mea kia tau iho ki a Ia te kino o tatou
katoa. . . . Nana koki nga hara o
te tini i waha, nana ano i wawao te
hunga he."—Ihaia 53. 6, 12.
Ko koe tetahi o a te Atua tangata
whakapono, otira kahore koe e tino oki-
oki ana i tona aroaro, no te mea, kahore
ano koe kia ata hopu i ta te Atua kupu
mou, e, kua whakaotia e Ia ou hara
kotoa, a, ko te whakapainga mau. Kua
whakaeangia e Ihu ou hara ki te aroaro
o te Atua, ki ona toto ake.
E kore rawa ahau e wareware wawe
ki te miharo o taua kaumatua i tona
whakatikanga mai, me te mea ake,
"kua mauria mai e koe i tenei ra he
rongo pai—kahore ano ahau kia rongo
i te penei ki mua atu—Ko te Ariki ko
Ihu Karaiti pu kia mate moku a kia
kotahi Ona tahinga atu i oku hara katoa!
kahore he mea e purutia e ahau i a Ia,
mana katoa tenei toenga ake o taku ora."
Kihai i roa ka ki mai ia " te pai wha-
kahara o tenei mehemea e pono ana.
Ka titiro mai ano ia ka mea, ' Otira e
tika ana, ne ?' Ka ki atu ahau, ' E ai
ra ta te Atua kupu,' Nana pu i waha o
tatou hara ki Tona tinana ake ki runga
ki te ripeka, a, tenei ake ' Nona te whiu-
nga i mau ai to tatou rongo, kei ona
karawarawa hoki he rongoa mo tatou.' "
—Ihaia 58. 5.
Katahi ia ka oha mai ka mea, " kua
tatu taku ngakau. Heoi te mea maku
he tatari marie atu me te whakawhetai
ki a Ia mo tona mahi i mahi ai Ia
moku."
Kua rongo atu ano ia ki ta te Atua
mahi mona, a, ko tana tikanga he wha-
kamahara ake, he whaki i ona hara me
te inoi ano ki te Atua kia horoia, ia tau,
otira katahi ka whiwhi ia ki te ngakau
whai rangimarie.
E kai korero, e pewhea ana koe ? E
whakapono ana koe ki te Ariki kia Ihu ?
E pena ana koe me to tatou kaumatua e
rapu ana ki te whaki i o hara he mea
kia whiwhi ai koe i te rangimarietanga i
te Atua? E,—Whakapono ki ta Ihu
mahi i mahi ai, a, e hari, ko nga hara
katoa, o te hunga katoa, e whakapono
ana ki a Ia, i tahia katoatia atu e Ia ki
Maunga Kawari.
|
|
4 4 |
▲back to top |
TE HOA MAORI.
TE NAKAHI PARAIHE.
(THE BRAZEN SERPENT : OR WHOSOEVER).
E TAKU tamaiti aroha, kei kona !
tetahi kupu kei te Paipera, e hia- i
hia ana ahau ki te korero atu ki a-koe,
heahakoa he tamaiti nonohi koe, ka
matau ki te tikanga o tenei kupu, ka
koa koe, ina ka rongo ki te kupu o
Ihu; e whakapono ana koe ki tana
aroha nui; mehemea e whakapono ana
koe, ko reira ka mohio he oranga-
tonutanga tau ; ka noho tahi koe me te
Atua i te rangi ina ka mate koe.
Ko te kupu i mea nei ahau, i tuhituhia
i te 21. Upoko o Taunga, mehemea he
Paipera tau, me kimi e koe; e timata
ana i te rarangi 4.
Na, ka turia atu e ratou i Maunga
Horo, na te ara o te Moana Whero,
ki te taiawhio i te whenua o Eroma:
a pouri noa iho te wairua o te iwi i
te ara.
A ka korero whakahe te iwi mo te
te Atua, mo Mohi hold, "na te aha
i kawea mai ai matou ki runga nei
i Ihapa kia mate ki te koraha ?" Kahore
nei hoki he taro, kahore he wai; a
e whakarihariha ana to matou wairua ki
tenei taro mama.
Na, ka tukua mai e Ihowa he nakahi
tuaahi ki roto ki te iwi, a ka ngaua te
iwi e aua mea; he tokomaha nga
tangata o Iharaira i mate.
Na, ka haere mai te iwi ki a Mohi, a
ka mea, kua hara matou. Na, ka inoi a
Mohi mo te iwi.
Na, ko te meatanga mai a Ihowa
ki a Mohi, Hanga tetahi nakahi tuaahi
mau: a ki te mea kua ngaua tetahi,
a ka titiro ki taua mea, na, ka ora.
Na, hanga ana e Mohi te nakahi
ki te parahi, a whakanohoia ana e
ia ki runga ki te pou ; A ngaua rawatia
ake tetahi e te nakahi, kua titiro ki te
nakahi parahi, ora ake. I tino aroha
te Atua ki te iwi o Iharaira.
Na, ka kite koe i korero whakahe;
Kua korero whakahe ranei koe ?
kei taku mohio e riri ana koe
i etahi takiwa; kua homai he mahi
mau, he korero pukapuka ranei, kahore
ano koe i korero whakahe, kua a hiahia
ki te haere ki te hori ?
Nga Anahera pai e noho ana i te rangi
e kore ratou e korero whakahe, no te mea,
e aroha ana ratou ki te Atua, e hiahia
ana ratou ki te mahi i nga mea e ki atu
ana ia ; Heaha te take i korero whakahe
ai koe, i te mea he tangata hara koe ?
Kua rongo ranei koe ki a Hatana?
Kei te 3 Upoko o Kenehi, ka rongo koe ki
a ia, he maha atu ano hoki, nga wahi i te
Paipera ka korero koe mona. Ka nui
tana kino ki te Atua, he wairua kino
rawa ia; ka nui tana pai ki te
whakahe i nga tangata. Otira e haere
mai ana tetahi takiwa ka herena ia
ki te tini; ka maka ia ki roto ki te ahi
e ka tonu ana i nga wa katoa. He nui
rawa ana hara ; E mea ana ia kia kino
tatou penei me ia; Kua he nei te
tangata, i a ia; E hiahia ana ia i naianei
kia meatia o tatou tinana kia mamae i
te reinga.
Ko reira tatou, mehemea kahore te
Atua i whakaaro i tetahi tikanga hei
whakaora i a tatou. He aroha te
Atua, e kore ia e pai kia mate te
•tangata i te reinga. Na, i runga i
tera aroha i tukua mai e ia tana tamaiti
aroha, ki te rapu ki te whakaora i te
hunga hara.
Na, i ki mai tera Tamaiti aroha.
" Tukua nga tamariki nonohi kia
haere mai ki au, kaua hoki ratou e
araia atu, no nga penei hoki te ranga-
tiratanga o te Atua.
Ka nui tana pai kia kite i a koe
e whakaro ana ki tana aroha
|
|
5 5 |
▲back to top |
TE HOA MAORI.
TE NAKAHI PARAIHE,
nui. Na i kite koe i tera kupu, i
mau te riri o te Atua ki runga i nga
tangata o Iharaira i te takiwa i hara ai
ratou; whai-hoki, i aroha ia ki a ratou.
I tenei, ka kite tatou, e kore rawa te
Atua e waiho i tenei mea i te hara, kia
mutu rano i a ia whakakahore.
Ko koe e taku tamaiti aroha, he
tangata hara koe, ka mau te riri
o te Atua ki a koe mehemea kahore
ano koe i whakaorangia i runga i te
ara tika kua whakaroa nei e te Atua.
I kite koe, i ora nga tangata i titiro
ki te nakahi, na te mea, i ki te
Atua ko ia e titiro ana ki taua mea ka
ora ake." E kore e taea e ratou te
whakaora i a ratou, E kore ano e taea
e Mohi. I whakapono ratou ki te Atua;
I reira ka titiro ratou, na ora ake.
Mehemea he Paipera tau me kimi e
koe, etahi rarangi, i te 8 Upoko o te Rongo
Pai a Hoani; I reira ka whakatu mai te
Ariki i te tikanga o tena kupu. He pono
te kupu i korerotia ki nga tangata o
Iharaira ; I tuhituhia mai ano e te Atua
mo tatou, kia mohio ai nga tangata e
|
|
6 6 |
▲back to top |
TE HOA MAORI
pehia nei o ratou wairua kia ora ai.
I mea te Ariki a Ihu Kariti, " Ka
rite hoki ki ta Mohi whakairinga
i te nakahi i te koraha; kua takato
te tikanga kia pera ano te whakahinga
o te Tama a te tangata Ma kahore ai e
mate te tangata e whakapono ana ki
a ia, engari kia whiwhi ki te oranga-
tonutanga.
Na, koia ano te aroha o te Atua
ki te ao homai ana e ia tana Tamaiti
kotahi, kia kahore ai e mate te
tangata e whakapono ana ki a ia, engari
kia whiwhi ki te orangatonutanga.
Kua whakairia a Ihu ki runga ki te
repeka; Na
i naianei,
mehemea
ka whaka-
pono te ta-
ngata ki a
ia, ka ora
ia, I mate
te Karaiti
mo o tatou
hara. He
mea whaka-
ora ano hoki
koutou na-
na i a kou-
tou e mate
ana i runga
i nga he i
nga hara.
He pono
te Atua, i
mea ia, ko
nga utu hoki
o te hara he
mate. Na
Ihu hoki i
waha o ta-
tou hara ki
tona tinana
ake, i runga.
i te rakau, ara, ki te ripeka. Kotahi
hoki whakamamaetanga o te Kariti mo
nga hara, te tika mo te he. I tuku
hoki i a ia kia mate hei utu mo nga
tangata tokomaha.
Ka kite koe, i penei te tuku a Ihu i a ia
kia mate, kia ora ai nga tangata hara e
whakapono ana ki a ia. I naianei me-
hemea ka whakapono, te tangata ki a
Ihu, kua murua ana hara; E kore e taea
e te rewera te tu tera tangata,
He pono, ko Ihu Kariti ta tera nakahi
parahi i whakarite ai. E mea ana ia,
"whakapono mai ki ahau, ka ora koe."
Kua ngaua koe e te hara, na te mea he
tangata hara koe; Kei te orapito koe i te
whakawakanga. Kua whakapono ranei
koe ki a
Ihu? mehe-
mea kahore
ano koe i
whakapono,
me whaka-
pono koe i
naianei.
Eia meatia
koe hei ta-
maiti ma te
Atua, me ia
hei matua
mau.
Ka pai
ranei koe
hei tamaiti
mo te Atua,
kia tiaki nga
anahera i a
koe, me te
wairua o te
Atua ki roto
ki tou nga-
kau, na, i
te takiwa ka
mate koe,
kia haere ki
te Ranga-
tiratanga o
te Atua ?
Ka huri ranei koe kia arahina koe e
|
|
7 7 |
▲back to top |
TE HOA MAORI.
te rewera i tenei wa, na, i te takiwa
ka mate koe kia haere ki te wahi e ka
tonu ana, te ahi ?
E taku tamaiti aroha, whakapono
ki te aroha o te Atua; E mea ana ia
ki te whakaora i a koe. Whakapono
ki a Ihu, e horoia ana o tatou hara
katoa ki nga toto o Ihu Kariti: Kua
mea te Atua, "e horoia ana o hara
katoa ki nga toto o Ihu Kariti toku
tamaiti." Ka whakapono ranei koe
ki te Atua? Me titiro koe ki a Ihu,
kia ora ai koe, ake, ake, ake.
E OMA! RERE ATU KIA ORA
AI KOE.
(ESCAPE FOE THY LIFE).
KO te tino he nui, o nga tangata e
matau ana, kiano ratou kia whaka-
pono noa ki a Ihu Karaiti otira kei roto i
te mate i nga he i nga hara.—Epeha 2.1.
Kua ngaro, korero kau noa iho ai i te
kupu o ta te Atua pono, i te paipera, i
runga i te ngakau Maori, humarie noa
iho, hore he riporipo mo tona mate,
korero noa ai i runga, i te ngakau kei te
parangia o te mate, a, e kore e kimi kaha
i te ora mona i roto i te kupu. Ko te
tino mea nui mo tenei tu tangata he
whakaoho, kia rere atu ratou i te riri e
haere mai ana.—Matiu 3. 7. Kua wha-
kahengia noatia ake, mona kihai i whaka-
pono ki te ingoa o te Tama kotahi a te
Atua.—Hoani 3.18. Me te karanga tonu
ki nga taringa o nga kupu a te Ariki,
" Ki te kahore te tangata e whanau hou
e kore ia e ahei te kite i te rangatiratanga
o te Atua."—Hoani 3. 3. Te tangata e
kore e whakapono, ka meinga kia mate.
—Maka 16. 16. Ki te mea e kore tenei
tu tangata e mataku nui rawa atu ki to
rotou haere noa i roto i tenei mate wha-
kahara, he whakateka no ratou—ko te
tangata e arumia ana, ki tana mohio, e te
mate, ka oma ia ka rapu i tetahi wahi
ora mona.
I te whakarerenga pukutanga o Rukano
e Ta Korini Kamepera i te takiwa o te
whawhai mutunga ki Inia, he kotahi te
tangata i mahue ki muri, ki Rukano, ko
Kapene Watamana. E korero ana a te
Kiihi, ko taua Kapene i haere ki te moe
ki tetahi wahi ngaro atu i to ratou ruma
huihui, i wareware ia i tona moe ki te
korero, kia maunu atu ratou i Rukano.
Oho whakarere ia i te hawa o te atatu,
kua mahue ia i ona hoa kua riro noa atu.
Ka mataku ia, ko ia anake kei reira e
rima tekau mano hoa riri kei ko tata atu
i nga parepare. Katahi ia ka oma, ka
muhu haere i roto i te taru i te toe, he
ake te manawa whakarongo ake ki te
paku o te pu tangi ahiahi. Roa rawa ka
hopukia e ia te hiku, mate rawa ia i te
ngenge i te ruwha, he te manawa.
Kihai koia ta tenei Apiha mataku,
porangi, kahaki i a ia i tika i runga i
tona mohio meake ia hopukia e te mate ?
Whaihoki e kai korero, mehemea ka
hopu koe i te mate, i a koe he tangata
hara, e tahuri a tuara atu ana ki te Ariki,
e hara ranei i te mea tika mou kia penei
koe me tenei Apiha ? A, kia mataku,
kia oma atu ki te wahi ora ? Penei i
tona hopukanga kua mahue ia ka mea
ia, hei aha ma wai taku mahuetanga, e
kore ranei ia e meinga he haurangi ?
Ka peratia ano, Ka taunu ia ki tona
ora! E oma! Rere atu kia ora ai koe!!
Ko tou whakaoranga ano hold, e hoa,
kahore e mau ana ki to mohio a hine-
ngaro ki te ahua o te whakaoranga me te
pono o nga karaipiture, e penatia ana
pea e to ngakau, hei aha ma wai, otira
ki tou tino whakaohokanga e te Wairua
Tapu o te Atua me to omanga atu kia
Ihu Karaiti te piringa mo te tangata
hara, me te hopukia kei roto koe i a Ia,
kahore he tika ou ake—e ngari ko tera e
na runga mai ana i te whakapono ki a te
Karaiti, te tika a te Atua, tera i te wha-
kapono.—Piripai 3. 9.
|
|
8 8 |
▲back to top |
Haere mai ki ahau, e koutou katoa e
mauiui ana, e taimaha ana, a maku koutou
e whakaokioki.
Tangohia taku ioka ki a koutou,
kia whakaakona koutou e ahau; he
ngakau mahaki hoki toku, he ngakau
whakakakekore: a e whiwhi koutou ki te
okiokinga mo o koutou wairua,
E ngawari ana hoki taku ioka, e mama
ana taku pikaunga.
He mea ta e GEORGE COUTTS, ki te whare
o te Paipera pukapuka hoki, Karangahape,
Akarana.
Te utu kotahi pene, ka rere ma te mera
he pene me te hawhe pene,—6 herini mo
te rau.
Published by GEORGE COUTTS ai
Bible and Book Depot, Karangahape 1
Auckland.
Price One Penny, by post 1½d, or 6s
hundred.