KO TE MANA MOTUHAKE



KO TE PANUI O AOTEAROA,

                  MO TE

KOOTI  WHAKAWA    WHENUA  MAORI.

HE MEA  TA I RUNGA I TE MANA O TE KIINGITANGA MOTUHAKE O AOTEAROA.

No. 1. MAUNGAKAWA, KEMURETI WAIKATO, N. Z. NOWEMA    20. 1891. P1

 

HE KUPU WHAKAMARAMA KI NGA IWI O

AOTEAROA ME TE WAIPOUNAMU.

TE KII  RUNANGA i whakapumautia; i te 27  o nga ra o Akuhata, 1893. A,;

        Panuitia i te 25 o Mei, 1894. Kia  tu he Kooti  Whakawa   Whenua   Maori Motuhake

i raro i te Mana o te Kiingitanga me te Rangatiratanga o Aotearoa mo  te Waipounamu

    A ko te Mana  o nga whakahaerenga katoatanga o taua Kooti, me haere i raro i nga

Ture kei raro i to Minita Tumuaki o nga Kaiwhakawa Whenua Maori, me te Minita o nga

whenua  o te Karauna me nga whenua hoki o te Iwi,

                                                W. T. TAINGAKAWA TE WAHAROA.

  Tari e te Kiingitanga, Te Kauhanganui,, Tumuaki o te Kiingitanga.

     Maungakawa, Kemureti Waikato, Nowema 15, 1894.

                 KO TE PANUI WAUKAWA WHENUA MAORI O AOTEAROA. [Nowema 20. 1894

                             PANUITANGA.

                                                                                                                                                                    "TURE WHAKAAETANGA  KOOTI WHAKAWA  WHENUA  MAORI O TE TAU 1894. "





  HE    Panuitanga tenei kia mohiotia ai ka tu te Kooti Whakawa Whenua Maori ki Ohinemuri a

       te 20 o nga ra o Tihema, 1894; ki te whakawa, — Ara, ki te Ui-ui i te tikanga mo runga i

 te Tono a nga tangata e mau  nei o ratou ingoa i te rarangi tuarua, ki te whenua e mau nei te

 ingoa i te rarangi tuatoru; ko nga rohe kei te rarangi tuawha.

     Ko nga tangata katoa e whai take ana ki taua whenua, me haere ki Ohinemuri a te ra e mau

 iho i runga ake nei. Ki te oti te whakawa ka puta te Kupu Whakatau a te Tiati ki te hunga i

 kitea te tika e te Kooti ki taua whenua. A, ko to ratou tika ka tiakina tonutia; a, ka whaka-

 putaina atu ano hoki te Karauna karaati o te Kiingitanga o Aotearoa me te Waipounamu ki a

 ratou. Heoi, hoi whakapumautanga tena, e kore e tika tetahi Iwi Hapu Tangata ranei ki to

 haere mai a muri atu ki te whakararuraru.

     I tuhia mai tenei Tono i te 25 o nga ru o Akuhata, 1894.

                                   T, K. MAUNGAPOHATU HARAWIRA.

   Tari o te Kooti Whakawa Whenua Maori; Rehita Whakawa Whenua.

       Maungakawa Cambridge, Nowema 15, 1894.

                          PANUITANGA.



                    "TONO WHAKAWA  TUARUA  MO WAITAKARURU. "

 HE    Panuitanga tenei kia mohitia ai, ka tu te Kooti Whakawa tuarua mo Waitakaruru Poraka

      ki te Hoeotainui a te 26 o Pepuere 1895, ki te whakawa; — Ara, ki te ata Ui-ui i nga tika-

nga o te Tono tuarua a nga tangata no ratou nga ingoa e mau i te rarangi tuarua, ki te piihi whe-

nua e mau nei i te rarangi tuatoru.

     Ko nga tangata katoa e whai take ana ki taua whenua, me haere ki te Hoeotainui a te

ra e mau iho i runga ake nei. Ki te oti te Whakawa, ka puta te Kupu Whakatau a te Tiati ki

te hunga i kitea e te Kooti te tika ki taua whenua. A, ko to ratou tika ka tiakina tonutia; a,

ka whaputaina ano hoki te Karauna karaati o te Kiingitanga o Aotearoa me te Waipounamu kia

ratou. Heoi, hei whakapumautanga  tena; e kore e tika tetehi Iwi Hapu Tangata ranei ki te

haere mai a muri ki te whakararuraru.

     I tuhia mai tenei Tono i te 20 o nga ra o Oketopa, 1894.

                                T. K. MAUNGAPOHATU HARAWIRA,

  Tari o te Kooti Whakawa Whenua Maori, Rehita Whakawa Whenua.

    Maungakawa, Cambridge, Nowema 15, 1894.

                      TE ROHE O TAUHEL



             TURE WHAKAAETANGA WHAKAWA    WHENUA  MAORI O TE TAU 1894.

 He Panuitanga  tenei kia mohiotia ai, 'kanoho tetehi Ro-puu Kaiwhakawa ki te Hoeatainui, a te 26 o Pepuere,

 1895, ki te whakarongo ki te Ui-ui koki i nga tikanga mo runga i te Tono a Ngatitehiko me Ngatiwaikai, mo te

 Rohe wahanga o to ratou whenua ku Tauhei te ingoa; kei waenganui i enei Hapu e rua i nga ingoa mau iho i runga.

ake nei, me Ngatitahuna te Hapu o tetehi taha.

     Ko  nga tangata katoa e whai tikanga ana mo taua Rote me taua whenua hoki me haere ki reira. Ki te \_\_\_

Ui-ui ka puta te Kupu Whakatau a taua Ro-puu Kaiwhakawa; heoi, hei tino Whakatuturutanga tona mo taua\_\_\_

 A, ko tana Whakataunga ka tiakina tonutia, e kore etika enei Hapu e mau iho i runga ake nei, etehi tangata ra\_\_\_

 roto i aua Hapu o tetehi taha o tetehi taha ki te haere mai ki te whakararuraru a muri ake nei.

     I tuhia mai Tono tenei i te 24 o nga ra o Oketopa, 1894.

                                                 T. K. MAUNGAPOHATU HARAWIRA,

   TAKI o TE KOOTI WHAKAWA WHENUA  MAORI, Rehita Whakawa  Whenua.

       Maungakawa  Cambridge, Nowema 15, 1894.

                            PANUITANGA,





             TURE WHAKAAETANGA WHAKAWA  WHENUA  MAORI O TE TAU 1894.

 HE   PANUITANGA    tenei kia mohiotia ai, — "Ko te ra hei Whakawakanga mo Whakamarama i panuitia i roto i Te

     Paki o Matariki, kia tu te Whakawa mo taua Poraka i te 6 o nga ra o Hepetema, a, nukuhia ana taua whakawa

mo te 6 o nga ra o Oketopa. Heoi i te nui o nga raruraru o te Kawanatanga i te matenga o Kiingi Tawhiao, ki hai

i whai ruma te Minita me nga Kai-whakawa Whenua me te Tumuaki hoki o te Kawanatanga ki te tuku i tetehi o nga

 Tiati o taua Kooti, koia i kore ai e tu taua whakawa i te ra e mau i runga ake nei. " I tae mai te reta a te Wehou

 ma o te 8 o nga ra o Oketopa. 1894, ki te Tumuaki o te Kiingitanga he whakaatu i to ratou kore i pai i te taenga

 atu o te pukapuka hiki a te Hon. A. P. Rongowhitiao, Te Minita o nga whenua o te Iwi, me nga whenua o te Ka-

rauna; mo te 6 e nga Ta o Pepuere 1895 ka tu ai taua whakawa. Ko taua hiki, he mea whakahau e te Minita e

 nga Kaiwhakawa  Whenua, e te Hon. M. H. Te Pokaitara, i runga i nga raruraru mo te matenga o Tawhiao e mau i

 Tunga ake nei, — A, e whakaatu mai ana a te Wehou ma kanui to ratou pouri mo te hikitanga ki te 6 o Pepuere, \_\_

 Ko ta ratou ra i tono mai ai i roto i ta ratou pukapuka ki te Tumuaki ko te 25 o Oketopa hei tuunga mo te Whakawa

 o Whakamarama me etehi kupu ano a ratou, a, kua tukua mai taua reta e te Tumuaki ki ahau. "Heoi i te mea

 kua tukua mai he Mana ki ahau mo taua mahi, koia ka panuitia atu ki raro iho nei.

                         PANUITANGA.



          'TURE WHAKAAETANGA KOOTI WHAKAWA  WHENUA  MAORI O TE TATI 1894.

 HE   Panuitanga tenei kia mohiotia ai ka tu te Kooti "Whakawa "Whenua "Maori  Parawera i te takiwa o Kihikihi a

     te 20 o nga ra o Tihema 1894, ki te whakawa. — Ara, ki te Ui-ui i nga tikanga o te Tono a nga tangata e mar

mei o ratou ingoa i te rarangi tuarua, ki te piihi whenua e mau nei te ingoa i te rarangi tuatoru, ko nga Rohe kei, •

rarangi tuawha.

     Ko nga tangata; katoa e whai take ana ki taua whenua me haere ki Parawera a te ra e mau iho i runga ake nei

 Ki te Oti te whakawa ka puta te Kupu Whakatau a te Tiati ki te hunga i kitea te tika ki taua whenua. A, ko te

 ratou tika ka tiakina tonutia; a, ka whakaputaina atu ano hoki te Karauna karaati o te Kiingitanga o Aotearoa UK

 i te Waipounamu ki a ratou. Heoi, hei whakapumautanga tena, e kore e tika tetehi Iwi Hapu Tangata ranei ki te

haere mai a muri ake nei ki te whakararuraru.

     I tuhia mai tenei Tono i te 8 o nga ra o Oketopa, 1894.

                                              T. K. MAUNGAPOHATU HARAWIRA,

   TARI o TE KOOTI WHAKAWA WHENUA MAORI, Rehita Whakawa Whenua.

 Maungakawa Cambridge, Nowema 15, 1894.

                         HE PANUITANGA.





                                    Te Kauhanganui" Maungakawa, Oketopa 21, 1894".

HE  KUPU- atu ki nga Iwi" ki nga Hapu me nga Tangata katoa o nga Motu e rua nei; Aotea"

roa me te Waipounamu. Ki te tukua mai" a koutou pukapuka Tono Whakawa mo o koutou

whenua  ki" tenei Tari, kia marama te tuhituhi mai. Tuhia ano nga ingoa o nga Rohe o te

whenua. Mehemea he  whenua  no  te Tangata mate, kia marama ano te tuhi i te ingoa o-

taua tangata i" mate me nga ingoa o ana whenua; mehemea ranei he taonga o taua Tangata

i mate-ra, kia marama ano te tuhi". Kia marama  hoki te tuhi" mai i te ingoa i nga ingoa

ranei o nga tangata e Tono ana i aua whenua kia whakawakia, me o te tangata mate hoki"

me  ona whenua me  ona taonga hoki e Tonoa ana kia whakawakia. Kia marama  ta koutou

tuhituhi, kia marama ai hoki" ana panuitia atu ki te ''P. W. W. MAORI o AOTEAROA. "

                                                        M. H. T. POKAITARA

    Tari o te Kiingitanga, Te Kauhanganui Maungakawa; Minita Tumuaki Whakwaa Whenua.

        Kemureti i takiwa o Waikato, Nowema 15, 1894.

                         TARI O TE KIINGITANGA.



                                         Maungakawa Kemureti", Nowema 15, 1894.

HE  WHAKAATU  tena kia koutou katoa e nga Iwi. Ko nga Whenua katoa e hiahiatia ana kia Riihitia

i raro i nga tikanga o te Ture o te Kiingitanga o te Iwi Maori" o Aotearoa me te Waipounamu,

me  tuku atu nga pukapuka whakaatu i to koutou whenua me to koutou hiahia kia Riihitia me-

nga  pukapuka patai mo nga tikanga katoa ata o taua mahi ki a te Hon. A. P. Rongowhitiao. Ko*

Ia te Minita o roto i te Kawanatanga mo taua mahi. Ko Ia hoki te Minita o nga whenua o te

Karauna me  nga whenua o te Iwi; maana hoki e haina tona ingoa, kia mau rawa ki raro i nga

pukapuka  mo nga mahi pera ka mana ai aua riihi i raro i nga tikanga o te Ture.

                                            W. T. TANA TAINGAKAWA TE-WAHAROA.

No. IO. Tumuaki o te Kiingitanga

     HE PANUITANGA KI NGA IWI O AOTEAROA ME TE WAIPOUNAMU.

                                                                  —————*————



 KIA    RONGO   NGA   Iwi katoa e noho  i nga Motu   e rua nei. Ara, i Aotearoa me  te

      Waipounamu. NOTEMEA, —     I Whakahaua e Kiingi Tawhiao Te Aahaoterangi Potatau

Te Wherowhero, i roto i tona Kaunihera, i te Kauhanganui o Aotearoa me te Waipounamu.

"Kia  Whakawakia nga whenua  o nga  Iwi Maori' e nga Kaiwhakawa e Whakaturia ana e te

Kawanatanga  o te Kiingitanga Motuhake o te Iwi" Maori.

  NA, i te mea e whai  HONORE ana ahau i roto  i" te Kaunihera o te Kiingi. Koia ahau

ka panui atu nei ki a koutou e nga Iwi. "Kua Whakamana a TE UA KARANAMA MAUNGAPOHA-

TU HARAWIRA"' kia Tu ia hei "REHITA' mo taua Kooti Whakawa Whenua  Maori, i" raro i

te  MANA  o KIINGI TAWHIAO. Na, he whakaatu tena kia koutou, ko nga PUKAPUKA. TONO

WHAKAWA  WHENUA   MAORI KATOA,, me tuku atu ki a ia ki Maungakawa.



                             W. T. TANA TAINGAKAWA TE WAHAROA,

'NO. 11. Tumuaki  o te Kiingitanga.

TE PANUI WHAKAWA WHENUA MAORI O AOTEAROANowema 20, 1894
KUPU APITI.
Tono Whakawa take ki te whenua.'
HE PANUITANGA..
Te Kauhanganui" Maungakawa, Oketopa 21, 1894.

Na, i te mea e whai Honore ana ahau i roto i te Kaunihera o te kingi. Koia ahau
ka panui atu nei ki a koutou e nga Iwi. Kua Whakamana a Te Ua Karanama Maungapohatu
Harawira kia Tu ia hei Rehita mo taua Kooti Whakawa Whenua Maori, i raro i
te Mana o Kiingi Tawhiao. Na, he whakatu tena kia koutou, ko nga Pikapuka Tono
Whakawa Whenua Maori Katoa, me tuku atu ki a ia ki Maungakawa.