![]() |
Huia Tangata Kotahi 1893-1895: Volume 1, Number 4. 18 March 1893 |
![]() |
1 1 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI.
NAMA 4.; HATAREI, MEHA 25, 1893.
Ki te tuhi mai te tangata ki to tatou Nupepa me
penei te tuhi
Kia
Ihaia Hutana
Etita o Huia
Hehitingi Nepia.
HATAREI, MEHA 25, 1893.
HE maha nga korero e puta ana i roto
inga Nupepa Pakeha o Nepia nei,
i tenei marama a ko aua korero he korero e
pana kinga maori e noho nei i Aotearoa mete
Waipounamu. I runga ite ahua o auakorero
i kana ai te haere i roto i aua Nupepa, e Penei
ana, he Pakeha te tahi hunga, he Pakeha ano
te tahi hunga, a koa. ratou korero tau tohe e
pa ana kite Maori, E mea ana te tahi hunga
ara te taha kia te Riihi, He mea tika rawa kia
tukua kite maori te mana whaka-haere ia
ratou whenua, kote kooti whenua maori me
mutu...
E mea ana te tahi hunga. Kaore rawa o
kitea he mea tika kia hoatu he mana kite
maori kia ahei te whaka-haere i o ratou
whenua. E kore hoki e kitea e te kanohi,
kaoti ite maori te tahi mahi, Otira konga
korero nei he mea whakaro e te ngakau, ko
ia tenei te ahua ote Maori, E hara ite mea he
kite nate kanohi ite kore kaha ote Maori, kite
whaka-haere, Engari kote kaha ote mahi,
ote pakeha i runga i te moni, e kitea
ana e te kanohi otira. kote kaha i runga i te
mahi utu kore e kore e. kitea atu e te kanohi,
he ahua pehea ranei. Otira e koro
rawa e kotahi te whaka-aro, ote Pakeha
mo tenei, ara kite tuku mai te mahi ki te
Maori i runga i tenei ahua ko e tahi Pakeha
kua tetere haere nga puku i runga i aua
mahi whaka-haere whenua, e hoatu ana e nga
maori e tahi whenua kia hokoa, akonga moni
hei utu mo ratou, ko etahi ka haere atu kinga
maori mea atu ai, kaore ite tika te whakawa
tau, tua rua tua toru ranei, e ngara me
tono ano a he mea ano tenei kei te
whaka raru inga Maori, Note mea e haere ana
![]() |
2 2 |
▲back to top |
![]() |
3 3 |
▲back to top |
![]() |
4 4 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI.
tenei tau hoou kua rua nga whiu. Ko te mate i te
wai te rua. Ka Haina, he rau he rau, e mate ana i te
ra kotahi i te mate kai;
He rongo na te tahi omatou hoa, i tae ki Nuku-
taurua. Ne Hanuere nei ka haere te Poti o Hemi ote
kihi o Ihaka me e tahi atu, e haeae ana kite hii Ika, i
haere atu ratou i Tauapata, Nukutaurua, i a ratou e
hii ana, ka mauake e tahi. Mango me e tahi Hapuku, I
muri ka tae te Ika ki te aho a ihaka, katahi kahutia,
ka waenganui e huti ana, ka romia ano te Aho, e te
ika mete huti tonu note e anga ake ki runga, ka tahi
ka kitea, he kohatu, ka hapainga ki runga Poti, ite
e kenga ki runga poti ka tirohia e piri noa iho ana te
matau i te pito rahi o taua kohatu, kaore to mata ihou
atu kite kohatu, kote kara o taua kohatu he whero,
kote matotoru e 6 Inihi, e 7 Inihi te whanui, 18 Inihi te
roa, keite tia kina taua kohatu, a i kite tonu te matou
hoa, i taua kohatu.
Kua tae mai te Reta a te Amine Matua o Poranga-
hau he mea mai te na e tukua mai e ia te tahi hua o te
tau hei oranga mote manu nei.
Kua tae mai te Beta a Hami te Takiwa, o Wiwipatiki,
Pukehou, he mea mai kia rete tonu atu te manu nei ki aia.
Kei te ruatekau matahi o te marama nei ka tae mai, ai a kite
homai ite Tunga mate manu nei.
Kua tae mai te Beta 6 Heta Te Haraa, o Haeawai, he mea
mai kia tukua nga korero a H. Tomoana raua ko Te Whiti, he
tuku mai hoki i te Fauna mo tana Pepa ite tau.
Nepia
Maehe 10, 1893.
Kite Etita, E hoa
Tena koe: —Tenei ka tukua atu e au te ahua i
mahia ai e " Te Huinga whakahau i nga Ture Whenua
Maori, " Ko tenei huinga he pakeha katoa, mete uru
mai ano o etahi maori ki roto.
Kote take i karangatia ai kia hiu, mo runga ite mate
o nga tangata maori. E marama ana hoki ki etahi
pakeha i Niu Tireni nei e mate ana te Iwi maori i
nga Ture-kua pahitia nei ete Paremata ia tau ia
tau. A kua whakaae matou, nga tangata kua uru ki
tenei huinga, kite awhina i nga maori, hei paahi Ture
pai, Tika hoki, e hoki mai ai to ratou kaha, mete ora
hoki, e whaikaha ai kite manaki, me te mahi ano i a
ratou mahi, pena ano me te Pakeha.
E hoa, mau e panui a matou take e whakaatu nei.
kia kite nga Iwi, ote Raki, me te Tonga, Tairawhiti, me
te Hau aunu mehemea e mahi ana matou ite tika, A
mehemea ranei e mahi ana matou i te he, mau hoki
e whakaatu ki nga iwi, maori, kia kaha ratou te mea atu
ki o ratou hoa pakeha, kia, tahuri mai kite awhina ia
ratou, kia kaha ai ina hui, ratou, kite whaka-haere i a
ratou whawhai i roto ite paremata, me te Nupepa,
Notemea koi nei te mea pai, e tika ai ratou.
E hara to matou hiahia awhina ite Iwi maori, me te
pakeha i te mea kia mahia tetahi mahi he kia ratou,
waiho ma nga tangata e titiro to matou ahua me a
matou kupu. Tuarua me a matou whaka-haere.
E hoa he take tino taimaha rawa tenei, kaua e tukua
kia whakaaro penei nga Rangatira maori, ka taea
noatia e ratou te whawhai tenei tino whawhai.
Ho maha hohi nga pakeha e whai ana ite pai anake
mo ratou, me o ratou kai tautoko i muri ia ratou, hei
whakatete mai ki nga maori. E hara matou i enei tu
tangata, Engari e whakatete ana matou ia ratou, e
tautoko ana ite Iwi maori. Ina ka kite na koe i te kape
o ta matou huinga, kua panuitia nei ki tawhiti ki nga
wahi katoa kua panuitia nei hoki e te hoa o te
Iwi maori e te Paranihi. Pirimia kite kahiti. Engari
kua korerotia mai a kua rongo ahau kote kape e
tukua atu nei e ahau ki a koe, e tino marama ana kite
reo maori. Mehemea e whakaaro ana te Iwi maori, ki
to ratou mate tena e haere mai e powhiri e karanga i
te taua e haere atu nei kite awhina ia ratou, kite kore,
ka hinga tonu pea ratou ma te Atua e hoatu he kaha
kia ratou. Heoi
Na to hoa
Na W. L. Riihi.
Koia tenei te pukapuka i tukua mai nei e te Riihi
kia perehitia.
Te Huinga whakahau i nga Ture Whenua Maori.
Ko nga tikanga enei kei raro nei, i ata kimihia i
tetahi hui nui (ote Pakeha) i Akarana i tu ite Turei
te 17 o nga ra o Hanuere 1893 a whakatuturu tia ana
hei tikanga tuku kite Iwi Pakeha me te Iwi Maori kia,
paku-haere i te motu katoa: —Notemea i raro i enei
Ture e mana nei inaianei he nui rawa te raruraru ote
wkaka-haere tanga mete mahinga mete tukunga o nga
whenua a nga iwi maori, he nui hoki te moni e pau noa
ana i runga i aua tu mahi, No kona e whakaaroa ana
he tika kia whakaturia he hunga whakakotahi hei
tohe kia whakahoutia aua Ture, ara kia hangaia houtia
kia pai ai. Na kua oti te whakaaro kia whakaturia
taua hunga inaianei: —
(1) Hei Ingoa tenei mo taua hunga ara " Ko Te
Hunga whakahou i nga Ture Whenua Maori. "
(2) Ko nga tangata katoa e pai ana kia uru ratou ki
taua hunga koia ano nga tangata hei mema mo taua
hunga, me homai e ia mema e ia mema kia kotahi te
herengi, rahi ake ranei hei moni whakahaere i nga
mahi.
(3) Ko nga tikanga enei hei tikanga mo taua hunga
ara: —(A) Hei tautoko, hei tohe hoki kia whakaturia
etahi Ture e taea ai enei mea ara: —(1) Te whaka-
haeretanga o nga, whenua a nga iwi me nga hapu e
ratou ake ano i runga ite tikanga o te mahi Runanga
komiti nei. (2) He kimi ite take ote tangata ki nga
whenua maori i runga ite ara hohoro me te ara e kore
ai e pau nui te moni. (3) Te tukunga i runga i nga
tikanga waingohia, tikanga hohoro e nga komiti maori
![]() |
5 5 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI.
i o ratou whenua e takoto kau ana kaore e mahia ana.
(4) He tikanga e ahei ai te whakatuwhera i nga
whenua maori; e takoto kau ana, hei nohoanga tangata
i runga i etahi wahanga e tika ai e tau ai te noho-a te
iti me te rahi, e iti ai hoki nga moni e pau ite whaka-
haeretanga, e ora ai e whai rawa ai hoki nga iwi e rua.
(B) Tetahi mahi mo taua hunga he hapai i enei tikanga
ara (1) nga tikanga e hohoro ai te oti, i runga ite. pai
mete tika, nga mate me nga tau tohetohenga e mau nei
ano i naianei i runga i nga mahinga ki nga whenua
maori o mua. (2) Tetahi, he awhina i nga iwi maori
kia taea e ratou he oranga nui ake. (B) He mea kia
uru mai te iwi maori ki roto ite turanga o nga iwi
katoa e noho tahi nei ratou ite motu nei, ara kia
kotahi ratou i runga i nga tikanga ora me nga tikanga
taimaha. (4. ) Ko nga tikanga e taea ai aua mea koia
enei ara. (1) me ako nga iwi Pakeha me te maori kia
purero ake te matauranga, me whai korero me panui
me whakatu hui, me aha noatu. (2) Me tohe ki nga
tangata e pootitia ana hei mema mote Paremata kia
hapai ratou i enei tikanga. (3) Me whakahau kia whaka-
kotahi ite whakaaro, he kohikohi moni whaka-haere
hoki mote mahi.
Koia enei nga tikanga e whakaaroa ana hei tikanga
mo taua mahi ka tu he hui i waenganui o nga takiwa
katoa e huhua ana te tangata, a he tono tenei kia uru -
mai ki tenei hunga nga tangata e pai ana ki aua
tikanga kia awhina hoki ratou i taua mahi.
HE RETA TUKU MAI.
Maropiu
Pepuere 27, 1893.
Kia Ihaia Hutana
Etita o Huia
Kei te hari atu toku ngakau i te taenga mai o Huia
Tangata Kotahi kia au, rite tonu e whakaara ana i au
s hoa ko taku taenga atu ki kona ka hoatu ahau i taku
hua o te tau hei oranga mo to tatou reo ara mo te reo
ote iwi maori kia ora koe te kaiwhakahaere ite reo ote
iwi maori, kati ena: —Tenei ka tukua atu he utanga,
mo towaka Ite 2 o Pepuere nei ka timata te ua ki
toku takiwa, Note 24 o nga ra ka pakaru te wai,
timata i Maunganui te mau mai i nga whare, tae mai
ki Opanaki e wha whare o reira i tere, me nga pu, me
• etahi atu mea. tae mai ki Ahikiwi e 3 whare o reira i
tere kotahi tangata i mate he tamaiti i marere ite
whaea ite mea e kau ana Ko nga tupuna o taua tamaiti
wahi iti nei kua male nate maia o ta raua tamaiti i ora
ai ana matua, tae mai ki Maropiu kote Toa i ngaro ite
wai, kahore i tere te whare. Te Raina o te Rerewe
pakaru katoa te mea nui i mate ko nga kai, kumara
Riwai, merengi paukena uhi, tini noatu nga mea i mate
katahi ano te wai nui ki tenei kainga, Engari pea i
• mua atu, e 25 tau oku ki tenei kainga kahore he wai
penei te nui, Tukuna atu enei korero kia haria e "
Huia Tangata Kotahi
Na Netana Patuawa.
H. TOMOANA METE WHITI.
Note 25 onga ra o Pepuere hei ka tae e H. Tomoana
ki Parihaka, i tona, taenga atu e ngaro ana ate Whiti.
Note ahiahi ka tae mai a te Whiti tu tonu mai, kite
korero, koia tenei ana kupu.
Te Whiti He mea tau hou tenei mea te karanga i te tan-
gata tauhou i tenei iwi Engari pea i nga wa o mua e mohio
ana te tangata ki te karanga i te tangata. Kaati no
tenei wa kua. kore e mohio te tangata ki te karanga i
te tangata. Kaore he kai karanga mou i konei. Kua
ngaro te tangata i naianei mea a ratou nei karanga. I
era wa e rite ana te karanga a ngamotu nei ki te Hau-
auru nei. E nui ana te Ingoa o Taranaki i reira.
Inaianei kuangaro a Taranaki tangata, ko Taranaki
Maunga anake e tu nei, hei tirohanga ma te tangata
haere mai o te Tairawhiti, kite Tai Hahauru nei kote
ngunguru kau hei kara nga i te tangata, konga puke-
puke hei tirohanga ma te tangata haere, e ki ake nei
hoki ahau kua ngaro te tangata.
Haere mai e nga taringa whakarongo i nga korero o
ia wahi o ia wahi, ko tenei wahi anake kaore i rangona
mai e koutou, kua ngaro te whare karanga i konei.
Kua kore hoki he taringa whakarongo i nga mahi a
tera iwi a tera iwi. Kaati inaianei ka he o taringa
kinga mihi a nga tangata o konei. Eora ana ratou, e
mohio ana kia ratou mihi. Inaianei me titiro kau atu
kinga haere o nga tangata nunui kia ratou ano, mea
ratou mihi.
H. Tomoana: Kia ora tatou e noho nei i roto i tenei
whare, kanui tooku whakamoemiti mou e karanga mai
nei i au. Kaore aku tikanga meaku kupu e rite ai to
karanga i a au. Kaore he roanga o aku kupu kia koe.
Kotahi tonu taku kupu ko tenei, i haere mai au he tiki
mai ia koe kia haere taua apopo, note mea ka hui nga
tangata o nga motu e rua nei ki te Waipatu, a ko reira
ahau tuku ai i te mana ote mahi kia koe me te
Kawanatanga ano hoki, kua kotahi te tangata i runga
i te Tiriti o Waitangi. Heoi te kupu kia koe.
Te Whiti: I haere ano ranei koe ki te Tiriti ?
H. Tomoana: Kaore.
Te Whiti: I haina ano ranei koe ki ta Tiriti o
Waitangi ?
H. Tomoana: Kaore, ko te Hapuku i haere me tana
haina ano ki te Tiriti,
Te Whiti: E mohio ana ano ranei a Ngapuhi ki ta
ratou haina ?
H. Tomoana: Ae e mohio tonu ana ratou ki te ratou
haina.
Te Whiti: Ahe aha te take.
Katahi a Te Whiti ka korero monga, tukinotanga i
a. Iharaira a tae noa mai kia ia, He roa noatu ona
korero.
Te Whiti: He nui rawa te pai o te Kotahitanga. Ko
te hoki atu ki te Pakeha tanga kanui te ua ua. Kaua
hei hoki atu ki te Tiriti.
H. Tomoana: Ki te kore te Tiriti ko wai hei awhina
mou, mo oku, e korero ana koe kia wai, hei whaka-
heanga mau, ma aku nate mea. He ture tera.
![]() |
6 6 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI.
Te Whiti: E rite ana tatou ki te whare kotahi. E
whakatika te tuatahi ki te tuarua, te tuarua ki te
tuatoru, te tuatoru ki te tuawha. Kotahi ano te katua
e rua tekau nga kuao a te poaka kotahi. Ko ta ratou
mahi he tangotango i ngau. Ka tango tenei ka tango
tenei. E tuku katoa ana te matua i te miraka ma aria
tamariki. Ka peratia ano hoki tatou.
H. Tomoana: Ko Wairau te timatanga o te riri a te
Maori a te Pakeha, muri iho ko tate Rangihaeata, kota
Honeheke te mutunga. Kaore he eka kotahi ote whenua i
Muri mai ko Waitara, ko Tataraimaka. Na Tamehana
i hohou te rongo. Riro ana te mana ia ia, koianei te
take i haere ai maua ko taku tuakana ki Waikato. I
mau i a maua te huinga onga tangata ote motu nei ki
Tawauwau 1862. Tono ana a karaitiana kia whakawatia
a waitara, ko Tataraimaka me hoki ki te Pakeha
ka mea a (Waikato) ki te whakawakia a waitara ka
hinga te kingi, ki te whakahokia tataraimaka ka
hinga te kingi, me ke ano kaore i whakaae.
E ki ana koe ko ta ratou he tangotango i nga u. Me
pewhea e kore ai e tangotango ?
Te Whiti: Me tu i runga i tou mana ake.
H. Tomoana: Ka ruatekau tau e whaka-haere ana
koe. He aha te ra e puta ai tatou i to mahi e kite nei
ahau konga whare anake e tu nei, kei hea anake te
tangata. Ma aku e whakaatu te mutunga o taku mahi
e rua nga tau. Ki te riro mai i au te hawhe ka whaka-
haerea e ahau kia oti. Mehemea ko te koata ka tukua
e au mo tera tau.
Te Whiti: Ki te whakaae te atua.
H. Tomoana: E whakaae ana ia.
Te Whiti: Ki te riro te hawhe, kaua hei hohorotia,
Engari tena.
H. Tomoana: Ko enei whenua Raupatu timata i
Patea, Waitotara i whakahokia mai e te kawanatanga
i te tau 1872, nau ano i whakahoki ki te kawanatanga
E haere ana tenei mana i runga i te Tiriti o Waitangi*
Apopo maua ka haere.
Ka mutu te parakuihi ka mea a Te Whiti. Kaore
he taimaha tanga o te tangata kainga. Ki te rite te
hia hia o te tangata haeae kanui te pai, ko tenei kua
mau koe i au.
H. Tomoana: Kaore ahau e mau i a koe. Kei a
koe tau, kei au taku.
Te Whiti: He ra haere tenei no nga kooti, kua mau
te kiki. Haere mai.
H. Tomoana: E hara koe i te ariki no taku haere,
ko ahau ano te ariki, kaore ahau e haere i to tono, aha
koa pau o kai ka noho tonu ahau, ka tahuri a Te
Whiti ka kata haere, ka mea atu ki tona iwi kua muri
ahau i te tangata nei [He Hatarei tenei ra]. I muri
ka whakaatu ahau ki a ia hei te Turei ahau ka haere.
I moe ahau ki te moana. I tina ki Akarana.
Wei ake te roanga.
Tokomaru
Pepuere 22, 1893
Kia Ihaia Hutana
E hoa tenei ta tatou manu kua tae mai ki konei e
rere haere ana kanui te pai akakoa iti taana maunga
maikaai rawa ano hei whakaoho ite ngakau ote tangata
me tana kupu ano e haere ana ia kite rapu inga kakano
ote motu nei hei oranga mona kanui te pai mute ora
hoki ote tangata kakaha kite mahi i ana mahi katoa
kotetahi kupu ano ana kite aroha te tangata ki aia, ka
rua ona putanga ite marama kotahi, E hoa kia pono
tenei korero, kei pera me enei nupepa kua hori akenei,
ko taua kupu ano a kihai i tika. E hoa ma kanui
te koa ake ote ngakau kita tatou manu, Engari Note
ingoa kihai i pai Engari me penei kia pai ai kote Huia
Turae, kite tuku mai a muri ake nei me penei.
Te Huia Turae e rere atu ra kote tika kote pono kote
aroha. Hehitingi Nepia.
Me whakapumau rawa tena mea kia pai ai kite tae
atu tenei pukapuka kia koe me utu mai ki au. E hoa
tera e tukua atu e au tetahi hua rakau hei oranga mo
ta tatou manu mau e whangai ki tona waha tera atu
te nui o aku korero kati noa kei hoha koe
Na Wi Pewhairangi
Tokomaru Bay
E kore e taea te whaka rere ke itenei wa te ahua
tanga o to tatou Manu E mau nei ite Pepa, He aha
koa kei pouri te ngakau o nga hoa tuhi mai, E tika
ana ano he kai ngakau hoki nonga hoa kite taonga.
Nate Etita.
Maehe 6, 1893
Kia Ihaia Hutana
Tenei kua tae mai te whakaatu o Huia tangata
kotahi. Ae tono mai ana kia hoatu te kotahi pauna,
e pai ana a maku e hoatu taua moni £1 a taku taenga
atu kite Waipatu i nga ra timatanga o Aperira. A e
hoa e whakaae ana au ki to tatou taonga hei kawe atu
io tatou mamaetanga me nga taimahatanga i runga
ia tatou, kia rongo mai ai nga Iwi o te ao me nga iwi e
whakakeke mai nei i runga o Aotearoa. Heoi ano enei
kupu.
E hoa e huia kia ora tonu koe kia kaha
i runga i tou pai kite kawe haere i enei
kupu pai au, kite tohutohu hoki ki nga Iwi me
nga hapu, ki nga pani me nga pouaru ki nga matapo
me nga rawa kore nei titiro mai ma o taua hoa e noho
mai nei i runga o Aotearoa Heoi mau e kawe atu enei
kupu kia perehitia.
\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_Na Hori Te Huki
MEMA
Kua tae mai nga whaka atu ranga monga mema
mote takiwa o Ahipara, ko
Wi Kaitaia, raua ko
Herepete Rapihana
Nga mema mote takiwa o Whanganui
Porokoru Patapu
Whiutahi.
Ko nga Mema e nei kua tu, ote taha kite Raki o
Hokianga, te tahi wahanga ote Rarawa
Ruka Huru
Rihari Mete
Heremia Tawake
Nui Haare
![]() |
7 7 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI.
Kinga hoa tuhi mai he moni kua tukua mai hei
utu mote Nupepa i te tau—
£ B d
Tanguru Tuhua..... 1 O O
Ahipene Tetawa.. 1 O O
John T. Blake.... 1 O O
Tipene Apatu.... 1 O O
Eriata Nopera.. 1 O O
Wi Te Roikuku.... 1 0 0
Paora Ropiha.. 1 O O
Ahitana Nopera.. 1 O O
Tamati Tautuhi.... 1 O O
Heta Matua.... 1 O O
Anaru Te Wanikau.... 1 O O
Hiha Rangioue.... 1 O O
Heta Te Haraa.... 1 O O
Otimi Hutana.... 1 O O
Renata Tepewa.. 1 O O
Hamiora Tupaea.. 1 O O
Peni Tipuna.... 1 O O
Teamine Matua.. 1 O O
Hemi Takiwa.... 1 O O
Matiu Meke.,.. 1 O O
PANUI.
Kote utu mote pepa nei ite tau, kotahi pauna, kite tuku
mai te tangata i tana pauna, ite Pohi, me Rehita rawa, ka
tuku mai; kote tuhi me penei.
PANUITANGA.
Kinga Iwi katoa ote iwi Maori. E noho maira i Aotearoa
mete Waipounamu.
Kua oti ite Komiti o Huia Tangata Kotahi Nupepa te whaka
tuturu nga take e mau i raro ihonei.
1. Ko tenei Nupepa, he Nupepa Maori i raro ite kotahitanga
o te Tiriti o Waitangi. E tu ke ana tenei Nupepa inga mana
Kawanata-nga Pakeha, me era atu tangata e hua ina nei he
Pakeha.
2. E taia ana nga korero o nga hui ina tukua mai. Menga
rongo korero, menga whanautanga tamariki merenatanga,
menga tangata mate, mera atu korero e tika ana.
3. E kore e taia e tenei, Perehi, nga korero whaka kino
ingoa Mote tahi tangata. He mea tino kino hoki tena kinga
Pereni katoa ite ao.
4. Me whakaaro nga iwi onga motu nei kite oranga mo tenei
Nupepa. Ara kia rite te whakaro kite nga ki oranga kia whai
kaha ai nga kaimahi o tenei Nupepa.
5. Ko tenei Nupepa e timata atu-ana inaianei. No reira ka
whakarohia ki tenei. E rua putanga ite marama kite tangata
e tonoana, kia tukua atu te Nupepa kia ia.
6. Ko te utu mo tenei Nupepa, ite tau, Kotahi Pauna. Ka
tukua tonutia kite tangata e tuku mai ana ite Pauna mote
Nupepa ite tau. Ko tenei moni he moni iti rawa ara te pauna
kotahi inga moni e ruke-a noa tiaana e te tangata ite tau
kotahi.
7. Kia kaha nga Rangatira nga hapu ia wahi ia wahi o
Aotearoa mete waipounamu ki te awhina ito tatou Nupepa.
Hei Reo hei taringa mo tatou hei whakaatu hoki kia tatou inga
mahi o to tatou kotahitanga.
8. Kia marama te tuhi mai ate tangata i tona ingoa mete
ingoa ote kainga mete Poutapeta hei tukunga atu ite Nupepa.
9. Me tiaki te tangata i tana Nupepa. Kaua e rukea noatia
ko to tatou kuare hoki tenei ki a tatou Nupepa ka mutu te
korero ka riro atu ite tahi tangata ngara atu.
PANUI.
NO WAITAKA..
Me ona hoa te toa pai ki to tango pukapuka, Nupepa tuhituhi,
Pene koriana mo era mea atu.
KI NGA TANGATA O HERETAUNGA
HE
PANUITANGA TENEI KIA.
Mohio ai koutou kua whakatuheratia e au taku whare
Putia e tata ana kite whare Tiata Hehitingi. Me
haere mai koutou kia au kite tangata nona te
whare iti ake te utu i Haki Pei.
NA HONE TATARANA,
PANUI.
W. HAIMONA., tangata ote whare mahi koti, Wakena,
Hehitingi, kei au e takoto ana te tini, paki me era mea e
pirangitia ana e te tangata, mehemea ka pakaru o koutou
pato, haeremai homai kia mahia, ina ano hoki nga Wakena
Wuru, kei to koutou hoa kei a
W. HAIMONA, HEHITINGI.
PANUI.
REREWE WHARE KAI, HEHITINGI.
Kai, i nga haora katoa, He Hapa, Tio He Ika, Tikaokao,
kei konei, Katoa nga kai, e pirangitia ana, Haere mai ki to
koutou, hoa kia.
HONE TEERA,
Rangatira o tenei whare.
HAEREMAI HAEREMAI,
E te Iwi Maori kia whakahuatia koutou e
F. W. MEIHANA.
I TE TAHA O TE
TARI O TE HUIA NUPEPA MAORI HEHITINGI.
![]() |
8 8 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI.
PANUI KI NGA MAORI.
AREKA TUARI.
E hoa ma kei au te Whare iti te utu haere mai
homai ta koutou. Ota kia mahia e kahu pai mo
koutou, kei au nga mea katoa e pirangitia ane e te
tangata, ko toku whare kei rawahi mai o te
HOTERA O KARATANA, HEHITINGI.
PANUI
Monga kahu me era mea atu iti te utu haere ki te
whare O'RAIRE i te taha o te Tari Nupepa
Maori, Hehitingi
PANUI.
TE AIRA HIKO MOTE MATE RUMATIKI.
Ara ho te Rongoa e mutu wawe ai te mamae onga
mate katoa.
He rangoa tenei e emutu wawe, hohore ai nga mamae o Te
Rumatiki mate pera ano te ahua Mate Hukiki ara Matare
kereke Tuituki Takoki Te ataunga ranei a te katipo a te
aha atu ranei. Ara mo nga mamae ka pa ki te tuara ki whea
ranei o te tangata. He whakamohiotanga tenei mo te whaka-
maeinga o tenei Rongoa. Ukuia tenei aira me te miri kaua
ranei e miria ka te ahua o te tangata mate te tikgata mate te
tikanga
Whare Tumaki Na Peteriki me Co
Tikahou Amerika Kai a ratou anake kei
Poneki
2s 6d mo te patara Hei pani anake mo waho
Ko to ratou Eihana ko
TAEAMANA ME POROTI, HEHITINGI
PANUI
KOREROTIA TENEI
Mehemea ka kino te haere o te wati mauria mai kia A.
MAKAKINITERA e mahi nei i te whare i te taha o te Tari o te
Huia, Nupepa Maori i rawahi mai ote rerewe teihana ka toru
nei te kau tau e mahi ana i tenei mahi Wati Meke, mahi
Riingi Poroti me era atu mahi ko nga mea e mahia ana e koro
e kore te pai, he iti noa hoki te utu, kei a A. MaKakinitera
nga Wati, karaka pounamu pai mo era tini mea atu. Mohiti
kanohi, puru aha ata ko nga karaihe tonu e pai ana mo nga
konohi. he iti rawa te utu o nga. mea katoa haere mai
Haeremai tirohia koutou te whare o
I te taha o te Tari o
TE HUIA NUPEPA MAORI, REREWE. TIRITI.