HUIA TANGATA  KOTAHI, HATAREI MEI 12.

  WAEA   MAI.



                 o

 NOA MOTU I WAHO ATU I

        NUI TIRENI.

                ———•———



                       RANANA.

  E ki ana a Ta Wehepa Paahewara Te

Hekeretari mo Nui  Tireni (Sir Westby)

Perceval) kia Roora Ripona ko nga moni

e  uta mai ana i waenganui i Nui Tireni

me Hamoa  mo nga mahi i waenga ia

raua. e tae ana ki te 20, 000 pauna ite

tau. 

                 PARANI, TIAMANA.

  E  ki ana  te National Zeiting tetahi

nupepa nui a nga Tiamana kia maa tonu

a Tiamani  raua ko Amerika  kite- ture

tuawaru, ote Tiriti whakamutunga  o

Parini, ara te Tiriti mo Hamoa.

                        RANANA.

  Ko  te Westminster Gazette te nupepa

nui o konei e whaka tupato ans ia Tia-

mani, kote take he nui no nga mahi i

waenganui ia Hamoa me nga motu e tata

 aua ki reira ara Penei me Nui Tireui, e

puta atu nei nga Painga ki reira.

                          MEI 8.

  Kua  puta te kupu a Ta Hori Kerei

 mote raruraru o Hamoa.

   E  ki ana ia kanui tana hiahia kia

 tautoko a Amerika ite tono a Nui Tireni

 kia riro a Hamoa ki raro i aia kite wha-

 kamutu hoki i nga mahi whawhai a nga

 maori o reira.

                  RANANA, MEI 3.

   Ite whakawahinga ate Kuini ia Ta

 Hori Kerei hei mema mo tana Kaunihera

 Tumuaki, kaore i tukuna ete Kuini kia

 tuturi a Ta Hori Kerei, engari i kiia atu

 kia tu tona mai ki runga, I whakapai

 te Kuini ki aia mo ana mahi nui o mua

 mai rano, me tana whakamoemiti mo te

 kaha o  Ta Hori Kerei kite hapai i tana

  mo

 tana mate me te nui o tana hiahia kia

 noho ora tonu a Ta Hori Kerei i aia i

 Ingarangi, He nui ano hoki nga Patapa-

 tai ate Kuini mo Nui Tireni, me nga

 tangata o konei.

                   RANANA, MEI 5.

   Kua tae mai nga pukapuka whakaatu

 o Inia e ki mai ana kei te mataka katoa

 nga pakeha o reira ki nga mahi rereke a

 nga  Iniana (ara nga maori tuturu  o

 reira ). Ta ratou mahi he panipani mea

 ki runga i nga rakau, me etahi atu mahi

  rereke, kaore e mohiotia le tikanga o taua

  mahi, Engari e mahara ake ana nga

  pakeha he tohu tera ki nga Inia katoa

  nei tetahi ra ka rupeke; katoa ratou ki

  runga kite patu i nga pakeha pera ano

  meto ratou kohurutanga i nga pakeha ite

  tau 1857, kote tohu a nga Iniana i taua

  takiwa he wahi paraoa nei, He mea tuku

  e to ratou tino Kiingi ki nga rangatira o,

  nga hapu  te wahi paraoa, he tohu kia

  huihui taua  rangatira i ana  tangata

  katoa a me noho huna kia tae ki te takiwa

  i whakaritea ka rupeke katoa kite patu i

  nga  pakeha. I runga i taua tohu kite

  paraoa kaore rawa nga pakeha i mohio

paku nei kei te mahia peratia ratou ina-

nohi e noho tahi ana ratou i nga taone.

Mohio rawa ake kua  matemate ratou

katoa, nga hoia hoki, me nga taone, nga

whare koa pau katoa ite ahi.

 Heoi i runga i tenei mahi rereke, ara

re panipani haere i nga  rakau kei te

mataku  ratou katoa, he tohu pera ano

tenei mo te kohura, ko taua kohuru ote

tau 1857 e  kore rawa e wareware  ite

pakeha, he mano he mano hoki o ratou i

mate, Ehara ite mea no  tetahi takiwa

anake taua kohuru, kaore, note taotu nui

katoa, note 10 o nga ra o Mei 1857  i

timata ai taua mahi kohuru.

                    ATENE, MEI 7.

  Kei te haere tonu te mahi  ate rau

whenua i te motu katoa o konei, I runga

i tetahi poropititanga ka pakara katoa a

Atene ite ruu, kua omaoma katoa nga

tangata ki uta, ara, ki nga tua whenua

ki runga puke kai etahi.

             WAEA







     NUI  TIRENI.

               ———•———

                PONEKE, PARAIRE 4.

  I runga ite tono a Tawhiao kua tuhi-

tuhia ete Kereama Kaiwhakawa o Hamu

tana te pukapuka kia Te Pirimia e tono

ato ana  kia whakaritea te ra hei korero-

tanga mo  raua, Engari hei roto i nga ra

o Mei, kia haere mai te Pirimia ki Wai-

kato kia korero a Tawhiao  raua ko te

Pirimia, a ki tana mahara  kite hoatu

he wahi whenua ma Tawhiao, ka ata

 noho ia rae tana iwi ki runga a ko tana

 maha ka mau tonu ki runga kia ratou

 hei whakapai ia ratou hei whakaata noho

 ia ratou ara nga maori o tena wahi o te

 motu nei, a mate noa ia, E ki ana ano

 hoki ate kereama e tautoko katoa ana

 nga pakeha o tera wahi i tenei tono.

   Kua whakahokia ete Pirimia kanui

 tana hiahia kia haere mai a Tawhiao ki

 Poneke ana tu te Paremata nui o Nui

 Tireni.

        NUI PAREMATA.

                   HATAREI, MEI 5.

   Kua  porangitia tetahi wahine maori

 no" Pungarehu, ko Erina tana Ingoa ka

 pau i aia nga taonga o tana whare te wa

 wahi, ka haere ki Parihaka, No tana

 taenga ki reira haere tika tonu atu ia

 kia Te Whiti, rere tonu ata ka mau ki

 nga pahau ote Whiti, ka mea kite huhuti

 note roanga ka  taea e nga tangata, te

 kukume  mai ona ringa inga Pahau ote

 whiti, ka hereheretia kite taura, kua mau

 ria kia tirohia e nga takuta.

                 PONEKE, HATAREI.

   Kua tae mai te waea a Hi kitana Tumu-

 aki o nga Pirihi o Akarana ki te kawa-

 natanga  e ki mai ana  kua hokihoki

 katoa nga maori i tae mai ki Paeroa ite

 tuunga  ote raruraru, kua mutu tana

 raruraru, kei te noho pai nga tangata.

                    OTAKOU, MEI 7.

   Kua tae mai te ruu whenua ki konei

  Note 10 o nga haora ote ata nei.

, INIWAKAKERA MEI 7.

    I ruu te whenua i konei ite 10 miniti

  pahi ite 10 onga haora ote ata nei.

                     WAIROA, MEI 7.

    Kotahi pakeha  o konei ko Tamati

  Rukata i mate ki ro wai, He tahuritanga

  no  tewaka, Tokotoru ratou i runga ite

waka e whakawhiti ana ite awa, no te

tahuritanga ote waka  ka piki tetahi o

ratou ko Mokena te ingoa ki runga ite

waka noho ai, he kuare hoki kite kau, ko

Rukata te mea mohio kite kau i mau ite

tamaiti ki runga i tana tuara ka kau haere

me te pana haere ite waka ki uta, no tana

mohio tanga kaa ngenge  ia katahi ka

utaina e is te tamaiti ki runga ite waka,

Note taenga i aia ka totohu tonu atu ia

ki roto kite wai ngaro tona atu, no mari

noatu ka kitea tana tinana e mau tonu

ana tetahi o nga waewae kite taura ote

waka, kite mahara a nga tangata no tana

mohio tanga ka mate ia katahi ka herena

e ia tana waewae kite taura ote waka kia

kore ai tana tinana e riro atu kite moana

He  tuakana a Rukata kite rangatira ote

 Rerewei Hotoera ite Piti, Nepia.

 NO MURI MAI TENEI RONGO.

            ——•——



   No muri mai nei, ka puta mai tetahi rongo.

 mo te mahi e kitea ra e Panipani ana nga Inia

 inga Rakau menga whare, Note 10 o nga ra o te

 marama nei, ka puta ki waho nga Hoia Inia o

 te Kuini, hei tahuri mai ano ki nga Pakeha

 whawhai ai, I runga i te tupato o nga Pakeha,

 moa ratou mahi kohuru o te tau 1857 penei ano

 te ahua, no reira ka mau nei ratou i ronga i

 tenei timatanga mahi ngaro, e tahuri ai ratou

 ki te patu io ratou hoa Pakeha me o ratou hoa

 Hoia, E rua nga rangapu hoia Inia, o te kuini

 kua mau  nei ki te herehere, ko aua hapu he

 hunga whiriwhiri, be tangata pakari no roto i

 te nuinga o te iwi.

   Ko te ra i pata nei ratou ara te 10 o Mei,

 koia ano tenei to ratou ra i puta ai ki waho i

 tahuri ai ki te patu i o ratou hoa pakeha i te

 tau 1857, ko tenei kua mau katoa ratou ki te

 herehere.

 KOIA TENEI NGA TURE



             

  PAHITIA ETE PAREMATA



                        I  TE

 KAUHANGANUI WAIKATO.



                    ———•———

   INGOA POTO O NGA TUBE I

      MAHIA E TE WHARE.

   1. Ko te Tumuaki o te Kiingitanga.

   2. Kote rae puareiai te Kauhanganui

     o Aotearoa me te Waipounama.

    3. Ko te here o nga Matariki me nga.

     Manukura.

    4. Ko nga Rangatira.

    5. Ko te moni o te Koroni.

    6. Ko te Hiiri whai-mana.

    7. Ko nga Riihi whenua.

    8. Ko nga Whenua.

    9. Ko nga Whenua o te katoa.

   10. Ko nga Kai-whakawa hara.

   11. Ko te Perehi.

   12. Ko nga tangata o te Perehi.

   13. Ko nga Raihana, Toa taonga.

      

   KA WHAKAMARAMATIA   ONA

            TIKANGA.

              KOIA  TENEI.

   Kua  whakaingoatia ko Tana Taingi

                             HUIA  TANGATA  KOTAHI, HATAREI, MEI 12.

kawa te Wharoa, W. T. T. Te Tumuaki o

te Kiingitanga o Aotearoa, me te Wai-

pounamu.

  2. Kua whakatuturutia, kei te 2 o nga

Mei, o ia Tau, o ia Tau: te ra e tuwhera

ai te Whare Kauhanganui o Aotearoa, me

te Waipounamu.

  3. Kua herea nga Matariki, me nga

Kanukura, ki te aroaro o te Tumuaki.

 Hei ture i mua i te Torona o te Kiingi.

  4. Ko nga rangatira, e tuhera noa atu

 ana nga ara hei uiuinga ma nga ranga-

 tira e tomo tauhou mai ana ki nga wha-

 kahaere o tenei Kiingitanga e rite tonu

 ana taua ingoa rangatira, ki nga Pakeha.

  5. Kua  whakatuturutia kei te rua o

 nga ra o Mei, ka whakaaturia te moni i

 kohia e ia Iwi, e ia Hapu i te Tau, ko

 taua moni e rua hereni, tera ano e kitea

 nga whakamaramatanga i roto i nga wha-

 kaaturanga o taua Moni.

   6. Ko te Hiiri tonu o Tawhiao Kiingi,

 hei whakamana mo nga mahi e mahia

 ana e tenei Kiingitanga.

   7. Kua whakaaetia  kia Riihitia nga

 whenua, i raro ano i te mana o Tawhiao.

   Ka whakamaramatia nei ona tikanga.

   He Riihi Whenua. )  Tona tikanga ko

     nga whenua, e Riihitia ana i raro i

     te mana o Kiingi Tawhiao.

 1. E whakaaetia ana  e tenei Ture, kia

   rua tekau ma rua tau e Riihi ana nga

   whenua  e te kai tango Riihi, haunga

   ano nga Tau korekore no roto ena Tau

   i te rua tekau marua Tau.

 2. E whakaaetia ana hoki e tenei Ture, e

   toru nga koata  i roto i te Tau, ara, e

   wha marama kotahi koata, e waru ma-

   rama, e rua koata, tekau raa rua mara-

   ma, e toru koata, kotahi tino tan. A i

   runga i te tikanga Riihi, E whui mana

   ana te Ture i te wha o nga marama: —

   Me  pute te moni a te kai tango Riihi

    ki te tangata, ki nga tangata ranei nona

   taua whenua, Otira e whai mana ana

    te tangata, nga tangata ranei nona te

   whenua, ki te whakaputa kupu wha-

   kamahara  ki roto i nga Pukapuka

    whakaritenga i te taima e puta mai ai

    te moni a te kai tango Riihi, engari ko

   te mananga o te Ture e wha marama.

  3. Ki te he nga whakaritenga a te kai

    tango Riihi i nga mea i whakaritea e

    raua ko te tangata nona te whenua, ko

    nga tangata ranei no ratou te whenua

    i roto i ta raua Pukapuka whai mana,

    teta ano ka kitea i he te mahi ate kai

    tango Riihi, a. e tika ana i raro i tenei

    Ture kia whakamutu te noho a taua

    kai tango Riihi.

  4. Ko nga taonga i runga i te whenua

    Riihi. Tona tikanga, ko ena taonga i

    runga i te whenua  Riihi he Kouru

    moni, he koura waro; he Hiriwa: he

    Haeana! he Kapa. He kohatu mo nga

    Rori, he oneone mo nga Rori, He one

    one hei Pereki: —He kotakota mo nga

    Rori, he Kapia ko nga taonga pena i

    runga i te whenua e Riihitia ana, ka

    herena e te Ture o te Kiingitanga.

   5. E kore e whakaaetia e tenei Ture kia

     riro aua taonga pera te ahua, Heoi

    ano  te wahi i te kai tango Riihi ko

    te whenua  hei ata whaitanga i ana

     Kararehe.

   6. Matua whakarite rawa i te utu mo

     aua taonga  pera, ka tiki ai te riro i

     runga i te tikanga Riihi.

   7. E ahei ana te Kiingitanga, ki te wha-

     katuhera i te Rori i nga rori ranei i

     waenganui i taua whenua Riihi, hei

     huarahi mo te katoa, hei mahinga hoki

    i aua taonga o te whenua mehemea ra

    ka maramatia te huarahi hei mahinga.

8. Heoi ano nga taonga o te whenua o

  nga whenua  ranei e Riihitia nei, kaore

  e herena ana e tenei Ture, ko nga

  Rakau, me nga Harakeke, Otira e whai

  " mana " noa atu ana nga whakaritenga

  e mau  nei i te rarangi tua 2, o te Tore.

  Riihi whenua, i runga i te tikanga me

  whakaputa  ano tetahi kupu whaka-

  mahara, ki nga Pukapuka pera.

  8. He maha nga ahua o nga whenua,

engari ma tenei ano e marama ai te ahua.

  Wahi  Tuatahi: (He Whenua  Papa-

 tupu. ) Tona tikanga. He whenua tuturu

 no nga tangata Maori, i runga i o ratou

 tikanga Maori, kaore nei ano i pangia e

 te Ture Pakeha i runga i nga tikanga,

 Kooti Whenua Maori, ko nga whenua

 pena te ahua, me tono e to tangata nona

 te whenua, e nga tangata ranei nona nga

 whenua, ki te Tumuaki  o te Kiingi-

 tanga, nae nga Minita, me te Iwi nui, kia

 whakamaramatia atu nga Ture mo nga

 whenna pena te ahua.

   Wahi Tuarua: (Kooti Whenua. ) Tona

 tikanga. Mo nga whenua kua Kootitia, i

 whakaotia nei e te Ture Pakeha, e ahei

 ana i te Ture o tenei Kiingitanga, i raro

 Ture nui, (HE WHENUA NO RATOU TUPUNA)

 ki a whakawakia ki te Ture Maori.

   Wahi  Tuatoru: (Whakataunga Whe-

 nua. ) Tona tikanga. He whenua i wha-

 kataua e te Ture Pakeha, Tera  ano e

 kitea he wahi hei tirohanga ma tenei Ture

 i runga i te hiahia o nga tangata no ratou

 te whenua.

  1. He tuku rarangi Ingoa, Maori, Awhe-

    kaihe ranei, kei nga tangata Maori ano

    te tikanga ki o ratou Awhekaihe, e

    kore e tika i tenei Ture, ki a riro i nga

    Awhekaihe, te kahanga ki le whaka-

    puta ke, i nga tikanga o to ratou Whe-

   nua.

  2. Ko nga Awhekaihe, tona tikanga, ko

    nga Awhekaihe kua mohiotia e tona

    Hapu, e tona, Iwi ranei, e kore nei e

    puta he  raruraru i taua tangata, ki

    tona Hapu, ki tona Iwi ranei.

  3. Mehemea ki te puta he raruraru ki te

    Iwi, i runga i etahi tikanga i raruraru

    ai. E  ahei ana i te Kiingitanga o te

    Iwi  Maori, te titiro i ta ratou Take,

    ana pa, he raruraru ki waenganui ia

    ratou. Ki te hiahia te Kawanatanga

    Pakeha  ki te titiro tahi ki taua raru-

    raru, me tono atu e taua Kawanatanga

    ki te Tumuaki o te Kiingitanga Maori,

    e tika ana ki a whakaritea e raua taua

    raruraru.

    Wahi Tuawha: (Konga Ruuri Whenua )

  Tona tikanga, Mo nga Ruuri i nga Whe-

  nua o nga Maori, kore e whakaaetia e tenei

  TUBE, kia raana te tangata kotahi, toko-

  rua, tokotoru ranei, ki te whakaae i te

  Ruuri, ki runga  i te whenua; inatua

  korero ki te Iwi, tae noa ki te Tumuaki

   me tona Kiingitanga, kia tika te whaka-

   haeretanga  ka tika ai kia ruritia taua

  nua.

    Wahi  Tuarima: (He Whenua Kara-

   una. ) Tona tikanga, ko nga Whenua kua

   Karauna  Karaatia i raro i nga Ture

   Pakeha, ko etahi o aua whenua  kua

   tukua kia Tawhiao me tona Runanga,

   mehemea  ki te kitea tetahi mahi e pa

   ana ki taua whenua, ki aua whenua

   ranei. He patai ki te Tumuaki o  te

   Kiingitanga, ahakoa  Maori, ahakoa

   Pakeha. A, ki te hiahia tetahi tangata

   etahi tangata ranei o taua whenua ki te

   mahi i etahi mahi ki runga i aua whenua

   pera; —Me  matua haere ki te Kiingitanga

   o te Iwi Maori, whakaatu ai i nga hiahia

   pera, kaua e mahi noa i aua whenua, kei

   pa te raruraru kia koe, ki a koutou ranei.

  Ka whakamaramatia nei etahi o nga

tikanga.

1 Ko etahi o aua whenua karaati, he mea

  whakatau i runga i te kaha o nga Ture

  Pakeha. Waihoki  ka ata hurihuri a e

  tenei Ture, taua whenua, aua whenua

  ranei, mo nga Iwi tika i waho i taua

  Karauna Karaati, i te tika, i te he ranei

  o taua Karaati.

2. Ko te wahi o te karauna Karaati e

  tangohia  mai ana e te Ture o tenei

  Kiingitanga, hei maramatanga mo te

  whenua mo nga whenua ranei, ko nga

  Ruuri i roto i taua Karauna Karaati.

3. Ka  tino tirohia e te Kiingitanga, nga

  Iwi tika ki runga i te whenua i nga

  whenua  ranei, kua oti te Karauna

  Karaati. Haunga  ano te  tika u te

  Karauna Karaati; E ngari mo era atu

  Iwi  kaore nei i roto i te Karauna

   Karaati, kei te mohio ano i roto i nga

   Iwi Maori, nga tika, me nga he o nga

   Iwi, kaore ra i uru ki taua Karauna

   Karaati.

 4. E kore e tika i tenei Ture te tangata

   Karauna Karaati mehemea ra ka ata

   tirohia e he ana tana paanga, e kore

   ano hoki e tika me  tuke Karauna

   Karaati he take mo  te tangata ki te

   whenua, Otira, e mohiotia ana e te

   katoa te tika o taua tangata i roto i te

   Karauna Karaati ki te whenua e Kara-

   una  Karaati tia ra e ia; e kore tona

   paanga e whakahengia e nga Ture o

    tenei kiingitanga: —Engari kaata tiro

    hia ano e te Ture o te kiingitanga te

    tika o tetahi atu tangata, o etahi atu

   ranei ki runga ano i taua whenua

   E  whakauruhia ana hoki enei rarangi

  e whai ake nei. •

  1. He whenua kaore ano i  Karauna

    Karaatitia, ko aua whenua  ka tino

    tirohia e te Ture he huarahi e marama

*   ai te tango a te kai tango Riihi i taua

    whenua, ka tukua atu ki te Hapu, ki

    nga Hapu ranei tetahi tikanga e mara-

    ma ana iu ratou mo to ratou whenua.

  2. Ki te oti nga whakaritenga a te Hapu,

    a nga Hapu  ranei, o taua whenua, e

    marama  ana hoki i te Ture te titiro,

    ka whakamana te Ture Ia ratou whiri-

    whiringa, etaea ana hoki e te Tumuaki

    te whakatau  te hiki ranei, a ratou

    raruraru pera.

  3. Ko etahi whenua i runga i te tikanga

    Karauna  Karaati ki ia tangata, ki ia

    tangata; e noho watea ana i runga i

    nga Riihi Pakeha ka whai kaha noa

    atu te Ture o te Kiingitanga ki te Riihi

    i taua whenua i runga i te hiahia o

    nga tangata nona taua whenua  kia

 Riihitia i raro i te Ture o te Kiingi-

    tanga.

  4. B tuwhera noa atu ana he huarahi mo

    te katou ki te ata uiui i etahi tikanga

    e marama ana mo nga tangata korero

    i uru ki te Karauna Karatii, i runga

    ano ia i nga tikanga o te Riihi i wha-

    karamana i raro i tenei Ture.

    Wahi Tuaono. (He whenua Tuku. )

  Tona tikanga, ko nga tuku whenua i

  tukuna e nga Hapu me te Iwi katoa kia

  Tawhiao, me toua Runanga, E ahei ana

  ki te uiui ki te Tumuaki, o te Kiingitanga

  me  ara Minitia, e te Maori, Pakeha ranei

  ki a whakaaturia atu nga Ture mo nga

  whenua  pena te ahua, kei a ratou e pu-

  puru ana, Ma te Tumuaki e whakaatu

  mai  nga Ture ki nga tangata e hiahia

  ana.

    Wahi Tuawhitu. (He Whenua Kura)

  Tona tikanga: ko nga whenua i tukua e

  nga Maori ki nga Mihinare; hei whakaa-

  koranga mo nga tamariki Maori i runga

  i te tikanga o te Rongopai i tonoa ai e

                           HUIA  TANGATA  KOTAHI, HATAREI, MEI 12.

 nga Minita Rongopai  ki nga rangatira

 Maori, kia hoatu aua whenua, A, e wha-

 kaaetia ana a tenei Ture e rima eka, te

 tuturu o te whenua, i ta te Ture ano i

 whakarite ai; i mua, ko taua rima eka, ]

 te wahi i wehea e te Ture Maori i mua ki 

 nga Minita, tae noa ki tenei ra. e wha-.

 kaaetia ana e te Ture o te Kiingitanga o

 Tawhiao. 

   Wahi Tuawaru. (He whenua  Raru-

 raru., ) Tona tikanga, ko nga whenua e

 takoto raruraru ana, e kore e kaikatia te

 mahi, engari, ka ahei te Kiingitanga ki

 te uiui i nga raruraru pera, e kore ano

 hoki e tika ki a whakaaetia he Reti ki te

 kaha o tetahi taha anake, engari ma te

 marama o nga taha e rua, ka tika ai i te

 Ture, ki a whakanohokia  he Reti ki

 runga i taua whenua.

   9. Ko nga Whenua  o te Katoa, E rite

 tonu ana nga rarangi Ture, o tenei rara-

 ngi, ki nga tikanga e mau iho nei i te

 WAHI TUATAHI me te WAHI TUAONO o te

 rarangi tuawaru o te Ture.

   10. Kua whakaarahia nga Kai Wha-

 kawa, o roto i te Kiingitanga o Tawhiao,

 hei pupuru i ana Ture, hei tirotiro i nga

 Hara, e  pa ana ki te Tangata, ki te

 Kararehe, ki te Taonga..

   Ka Whakamaramatia  nei etahi o nga

 tikanga.

   Wahi  tuatahi. (Marenatanga. ) Tona

 tikanga he wahine marena ki te Taane,

 E whakaaetia ana e tenei tare, nga rara-

• ngi e whaiake nei, I runga ano inga

 tikanga anga tupuna ote maori, ara.

 1. Mehemea na nga Matua o te Kotiro,

   me  nga Tungaane hoki, tae noa ki te

   Hapu, me te Iwi, i whakaae ta ratou

   Kotiro kia moe Taane, He tino Marena

   tena, ki runga ano hoki i te Ture, o

   nga Tupuna o te Maori.

 2. Mehemea na te Matua Taane, Wahine

   ranei, te pakeke mo te Kotiro, a e wha- -

   kaae  ana tetahi o raua tae noa ki te

   Hapu  me te Iwi, me ata hurihuri ano »

   te pakeke a te mea kotahi u nga Matua,

   i runga i te whakaae a te Hunga Toko-

   maha.

 3. Kaore e whakaaetia e tenei Ture ki a

   moe  nga Wahine Maori i te Pakeha,

    ki te tohe taua wahine ki tana taane,

    E whakaaetia ana  e tenei Ture, ki n

   kaua he " Mana" Maori i runga i taua

    Wahine, I runga ano ia i te Ture o nga

   Tupuna o te Maori e meatia ana, [He

    Wahine  haere Po. ]

  4. Kaore e whakaaetia e tenei Ture, ki a

    Raihanatia te whakamoenga tangata.

                       *                        '





 RETA  TUKU. MAI KITE

         ETITA.

                   —+————



  E  kore  e taa  ki te Etita te he o nga

      korero e tukua ana  mai  kia taia

       ki te pepa nei.



             ETITA o HUIA.

                 Kaiti,

                     Aperira 19th, 1894.,

    Tena  koe e mahi maina ite taonga o

   nga motu  e rua kaore aku korero ke,

   Heoi ano kote inihi ata kia korua koto

   taonga e mahi haere nei ki runga i o

   tatou moto.

     Kaore nei pea e kaha ki te awhina ia

   korua ko to taonga ehara ra ia koe no

   nga iwi nui tonu pia wahi oia wahi.

               Kati noa

                  Na te Kani.

                          Tena  koe.

     Ana te Hikipene mote tau.

       Matatera, Forebell,

                 Aperira 17th, 1894.



  Ehoa tena koe ma te Atua koe e tiaki,

kati ake te mihi katahi ahau ka whaka-

hoki atu i to pukapuka, o te 1 o Pepuere,

1894, kia utua atu te £1 mo Huia nupepa,

mo  te tau me te pane kuini 2 6 £1 2s

6d.

  E pai ana kua kore aku moni, i naia

nei, e ngari kia tatari marie, mai, me

routu te rere mai a te Huia  kia aa, kei

te 24 o Hurae ka tukua atu e au te £1

pauna me te 2s 6d kia tae atu ka tuku

mai te manu kia rere mai kia au.

                        

           Na Hoani Maaka.

        





        Waima, Hokianga,

                  Aperira 24th, 1894.

  Tena  koe tenei ka tukua atu te hua

rakau o Tararua hei oranga mo tataua

mahu  mo  Huia kia kaha ai ia te rere

mai  ki te peha ote rakau i Waima nei,

kua  oti nei te whakarite hei nohoanga

korerotanga mona  inga korero o te ao

katoa ote Waipounamu me te Aotearoa

hoki, te take i roa ai te hua rakau mau,

no te marama o Oketopa 1893 ahau i

pangia ai e te mate tae noa mai ki tenei

marama  kia Aperira 1894 kei te takoto

tonu ahau i runga i toku moenga, he

tangata ke hei hapai i au ki te tahi wahi

e pai ai hei nohoanga moku, na konei ka

tono atu ahau  kia koe ki a Panuitia e

koe kia Haia taku kupa me whakakore,

taka memanga  mo te Whare Ariki o te

kotahitanga kaati nga hapa.

  Na  to hoa pononga i raro i te Ingoa o

to tatou Ariki o Ihu karaiti Amine.



         Na Hone Mohi Tawhai.

  Kinga boa tuhi mai he moni kua tukua mai

 hei utu mote Nupepa i te tau—

                                                  £ s d

 Taiuru Te Rango...... 100

 Tamihana Huriki...... 100

 Renata Pukututu...... 100

 Waaka   Pitini...... 100

 Tureiti Te Heuheu...... 126

 Horomona Tamaihengia.. 100









  J. MAKITEI.

    NONA TE  WHARE

                ite taha o

           PAAMA           TAKUTA

            i rawahi mai ote



      REREWE      TEIHANA.

   E whakaae tuturu ana ahau kei toku whare

  nga taonga iti te utu, kei au hoki te whare

  mahi kahu wahine, Tamariki.



     HAEREMAI   HAEREMAI

           Ki au ki te wharo iti te utu

         NA



        J. MAKITEI,

                                    HEHITINGI.

      PANUITANGA.



   Kinga Iwi katoa ote iwi Maori. E noho

 

   

 Kotahi Nupepa te whaka tuturu nga take

 e mau i raro iho nei.

   1. Ko tenei Nupepa, he Nupepa Maori

 i raro  ite kotahitanga  o te  Tiriti o

 Waitangi. E tu ke ana tenei Nupepa i

 nga mana Kawanatanga Pakeha, mo era

 ata tangata e hua ina noi he Pakeha.

   2. E taia ana ngakorero o nga hai ina

 tukua mai. Menga rongo korero, menga

 whanautanga  tamariki, marenatanga,

 menga tangata mate, mera ata korero e

 tika ana.

   3. B  kore e taia e tenei, Perehi nga

 korero whaka  kino ingoa mote  tani

 tangata. He  mea  tino Kino hoki tena

 kinga Perehi katoa ite ao.

   4. Me whakaaro nga iwi onga mota

 nei ki te oranga mo tenei Nupepa. Ara

 kia  rite te whakaro kite ngaki oranga

 kia whai kaoa ai nga kaimahi o tenei

 Nupepa.

   5. Ko tenei Nupepa e timata atu-ana

 inaianei No reira ka whakarohia ki (enei

      putanga ite        kite tangata

 e tono ana, kia tukua atu te Nupepa kia



    6. Ko te atu mo tenei Nupepa, ite tau,

 Kotahi  Pauna. Ka  tukua tonutia ki te

 tangata e tuku mai ana ite Pauna mote

  Nupepa ite tau. Ko tenei moni he noni

  iti rawa ara te pauna kotahi inga moni e

  ruke-a noa tia ana e te tangata ite taa

  kotahi.

    7. Kia kaha nga Rangatira nga hapu

  ia wahi ia wahi o Aotearoa mete Wai-

  pounamu ki te awhina i to tatou Nupepa.

  Hei Reo hei taringa mo tatou hei whaka-

  ata hoki kia tatou inga mahi o to tatou

  kotahitanga.

    8. Kia marama te tuhi mai ate tangata

  i tona ingoa mete ingoa ote kainga

  mete Poutapeta  hei tukunga  ata ito

  Nupepa.

    9. Me taiki te tangata i tana Nupepa.

  Katia e rukea noatia ko to tatou nare

  hoki tenei ki a tatou Nupepa ka mata te

  korero ka riro ata i tetahi tangata ngaro

  ata.



   P. KEMARA,

  E   Whakaatu   ana  ki nga  tangata  o



     NEPIA ME  HEHITINGI,

 mo ona boa Maori, kua tae katoa mai nga kahu

             hou ki tona whare.



         KO     ANA      KAHU

 Ho Koti Wuuru, me era mea katoa e pirangi

   ana to tangata. Kei aia hoki nga ahua,

    mahinga kahu hou, pai hoki, o Ingarani.

 Me haere mai koutou, me homai he oota kiu

   mahia he kahu pai mo koutou ko nga Utu

     TARAU    ••       ••   15s Herengi

    HUTU.... £2 10 O

     HUTU Mete Tarau i waho,

       haere atu ite.. £3 15 O

   Kaua e kore te haere mai ki au, kei au te whare iti

 le utu, koi a nei Anake te whare e hoatu ana orua Tarua

 mehemea ka homai koutou he ota kia mahia he kahu mo

 koutou, ko ahau te riwhi o J. H. TOROANA i te taha

 ote MAHONIKI HOTERA, NEPIA.

   Ka nui te whakapai o nga tangata ki taku mahi

 kahu, Ina hoki ka  whakaaturia nei tetahi Pare

  whakapai a tetahi tangata moku.

   Ka Whitu  tau u mahi  ana P. KEMARA   ki au

  kaore ano i kitea te ahua te he i aia kaore ano hoki

 be tangata i mea mai kei te kino tana mahi kahue

 engari e whakapai tonu ta ratou i aw



 J. H. TOROA NA.

   E whakaatu ana hoki ahau ki oku hoa maori ka ta

  mai ahau ki te Toa ite taha ote HOTERA o MARONI

  I nga Turei mo nga Paraire Ite waru Ite ata o nga

  kaora tae noa kite rima, Haeremai homai i koutou

  ta ki te tangata tino mohio kite mahi kahu. \_\_\_\_\_

       HEHITINGI, HAKII   PEI NIU TIRENI.

   He  mea  Perehi e TEOTI me  IANGA a he

  mea panui e IHAIA HUTANA me TIMOTI WHUICA,

  i raro i te Komiti o te kotahitanga.

            HATAREI. MEI 12, 1894.