|
loading...|
|
Huia Tangata Kotahi 1893-1895: Volume 2, Number 32. 22 September 1894 |
|
|
1 1 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI.
NAMA 32. HATAREI, HEPETEMA 22, 1894. / PUKAPUKA 2.
Maua mai te whangai i mua ka rere atu te
kunu. E hara i te tika ma te hunga kua utu, i
tana Pepa e utu te Pohitanga ki te hunga kaore
ano i utu.
Kote utu mote pepa nei ite tau, kotahi
pauna, kite tuku mai te tangata i tana pauna,
ite Pohi, me Rehita rawa, ku tuku mai; kote
tuhi me penei
Kia Ihaia Hutana, Etita o Huia,
Hehitingi Nepia.
PANUITANGA
Kupu whakamarama ki nga hoa ki te tuku
. moni mai koutou, moto Pepa nei, me tuku mui
nga moni ota o nga Poutapeta, kaua i nga
Pane Kuini, he mea ua ua te homai moni mo
nga Pane kuini i konei.
Tenei kei te Tari o Huia nga Pukapuka wha
ka Kawenata o te Paremata Maori, o te Kotahi-
tanga i tu nei ki te Waipatu, ite tau 1892, me
te tau 1893, kua whakakotahitia te Pukapuka,
kite hiahia te tangata me tono mai ki te Etita
o Huia, Hehitingi Nepia, me tuku mai hoki te
rua herengi, ka tukua atu te Pukapuka i te
Meera.
Huia tangata kotahi
HATAREI HEPETEMA 22, 1894.
KOTAHI PUTANGA ITE WIKI
"HUIA E"
HUIA TANGATA KOTAHI,
TOROA WHAKAPAI TANGATA.
HE TIKANGA whakararu ano
tenei kua timataria i enei
ra ki roto inga iwi maori
me nga iwi Pakeha e noho nei i
Aotearoa me te Waipounamu, ara
ko te mahi Uniana, kua timataria
mai nei i era atu moutere o te
moana, a me te nui o te tau pa-
patu i raro i tenei tikanga tetahi
ki tetahi, o te hunga kai mahi,
ko te hunga e papatu mi kia
ratou ano ko nga kaimahi ki nga
kaimahi papatu ai, ko tetahi wa-
hanga e tautoko aua i nga tangata
rangatira, ko tetahi wahanga e
tautoko ana i nga tangata ware,
ara kaimahi nei.
Kua Panuitia i roto ia Huia
tena o tu he hui ma te uniana ki
Hehitingi nei a te 22 ote marama
nei, a kua rongo hoki matou tena
e tokomaha nga maori e uru ki
roto i taua whakahaere Uniana,
ara mo nga mahi katikati hipi
otira be pai ano kia wh? kamu-
hara atu ki nga hoa kua uru ki
raro i tana tikanga, ava kia pai
kia ngawari kiu rangi marie te
mahi kaua hei tua whakatete, no
te mea kua tata tenei ki te wa o
nga mahi peru e tao ni ki te kui
waipiro a Ua tautohe n kupu, a
Papatu noa iho. No u* mea kua
kite noa atu oku whakaro tena e
tupu ako he raru i waenga in.
koutou i te hunga katikati hipi,
ara i runga i tenei ahua.
Ko nga Teihana a etahi maori
kua kore ia ratou, ko te tuko i
kore ai. na etahi maori i haere atu
kite rangatira mea atu ai, rae ho-
mai maku te teihana me whaka-
hoki iho te utu, heoi hoatu ana e
te rangatira ki tera tangata. No
reira kei to mohio tatou e kore
rawa e kore te mauahara i roto ia
koutou mo tenei. Otira ko taaku
e mea hei kia kaua e puta ake ho
tikanga whakararu i waenga ia
koutou i te hunga katikati hipi.
E kite atu ana ano oka whakaro
i to taimaha o taua mahi, a e tika
ana ano kia whakarite ki nga
rangatira mo te utu kia rite ano
ki te utu e tika ana, otira kote
hunga kua nuku awa ake te
taimaha mete kaha ote mahi ko
nga wahine e mahi ana i te mahi
Piriho, ara harihari wuru. Ina
hoki, i te tu katikati o mua, e tae
ana te tangata kite rau hipi i te
ra kotahi, a kotahi rau ano hoki-
nga o • taua wahine ki te tangata
kotahi ite ra, a kote utu e rima
haerengi i te ra. Otira i te wa ote
katikati mihini nei, e taea ana e
te tangata kotahi te rua rau mo
nga hawhe i te ra, a e rua rau ano
taenga atu o taua wahine ki taua
tangata kotahi i roto ite ra, a kote
utu e rima ano herengi mona ite
ra. Ko tenei kaha o taua wahine
i te ra kotahi e rite ana ki tona
kuha mo nga ra e raa i to mua
ahua katikati, a, i runga i te 10
tangata katikati mihini, me te
ahua nui roa ranei o te whare
a tena e kitea, hoki iho, a nuku
atu ranei i te ruatekau marima
maero i pau ia ia te haere i te ra
kotahi, ara i ona kopikopikotanga
i roto i te whare kiia tangata kia
tangata, a i runga hoki i te maha
o nga hipi e pauana me nga Peere
wuru i te ra, a tena e kitea, hoki
iho, a nuku atu ranei i te ono
taua te taimaha o nga wuru e
haria ana e taua wahine i te ra
kotahi, a ko te whakautu mo tenei
ahua, e rima ano herengi i te ra. Na
runga ite kitea tanga atu i enei ahua
kuha ote mahi, no reira ka pamai
he ngakau aroha ki tenei iwi ki
te wahine, aha koa tenei ano ahau
te matau iho nei ki te ngakau
nuitanga o te wahine ki taua mahi
i runga i tenei utu kua korerotia
ake nei. ara ko te rapu i te ora.
Na runga 5 tenei ahua ka maha-
ra ahau kia rautu te mahi a te iwi
wahine i nga mahi taimahi pera
te nui, a me tiaki nga wahine i o
ratou tinana me o ratou kopu, he
nui hoki nga wahine e pangia ana
e te mate, a he nui hoki nga
wahine, e puta he ana nga tama-
riki i nga whanautanga, me nga
mea kua mutu te hua mai he
tamaiti.
No te mea inga wa o raua kaore
te wahine e mahi i nga mahi tai-
maha hoi ano ta te wahine mahi,
he whatu kakahu, me te hua tonu
he tamariki ma te wahine kotahi,
a mo te tika tonu o nga whanau-
|
|
2 2 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI, HATAREI, HEPETEMA 22.
tanga. tamariki me nga huanga
mai ite kopu. Kati e pera ana
ano nga wahine Pakeha, kaore e
mahi i nga mahi taimaha penei i
nga mahi anga wahine maori o na
ianei, a e hua tonu ana mai he
tamariki, e kite nei tatou i te
hua o te tamariki Pakeha. Tetahi
hoki kaore tatou i te kite i nga
wahine Pakeha e hurori haere ana
i nga tiriti e waiata ana e papaki
ana ranei, aha koa he rau te wa-
hine Pakeha kite tiriti haere ai
kore rawa he pera e kitea, penei
inga wahine maori e kitea ana
toko rua toko toru i te ra.
E mohio ana tatou ki te ahua o
te rakau whakatipu ki te whenua,
me nga kakano e puta ake aua
nga rau, ki te whakaoioia e te hau
ka he te tupu, a ki te kaha rawa
ka tino maroke, kite pai te wha-
katotanga pourawa ki te rakau,
te korikori te aha. Pai tonu te
tupu o tena, wana tonu ona rau,
a e pera ana ano hoki te tangata,
ki te nui te kori o te whaea ka he
te pakiaka o te tangata i roto
nei i te kopu o te wahine.
No te Turei te 18 o Hepetema nei i
nehua ai te tinana o Noa Huke ki
Omahu, He mea arahi atu na te Paki
Paki Peene ki te wahi hei tanumanga, I
kawea atu tona tinana ki roto i te whare
karakia i te tuatahi, a na Hamiora
Wiremu i karakia, a he mea whaka-
pakeha hoki e ia etahi kupu o te
karakia, he nui hoki te Maori me te
pakeha i reira, a i whakamutua te
karakia ki te kawenga atu i tona tinana
ki te rua. I reira hoki tetahi o na hoa
tawhito o mua, a te Koroneho, i hae e
ake kia kite i tona tanumanga ki te
whenua, n he tokomaha ano ona hoa
pakeha i reira.
No te 12 o nga haora o te po o te 17 o
Hepetema ka nehua te tinana o Henare
Matua, ki Porangahau, Heoi e kore e
taea te whakamarama rawa i konei te
ahuatanga katoa o tona tanumanga,
heoi kau hei mohio tang i ma ngu hoa
No te Po i nehua ai a ka mohio koutou
1d te ahua o tera tu tanu tupapaku
Rangatira, a no te Wenerei te 19 o nga
ra Ua hoki mai a Henare Tamoana i
Porangahau, ki te Waipatu nei, I te wa
i haria atu ai te tinana o Henare Matua.
e hanga ana te Piriti o Porangahau kaore
ano i tino oti, a ko te kiki mau i tona
tinana te kiki nana i haere tuatahi taua
Piriti, He nui te tangi o nga tangata u
Porangahau i nga ra katoa ia ia e
takoto ana i runga.
NO HERETAUNGA
KAORE ano i tae mai Uia matou nga
tino whaikorero anga mema mo te
Pire tono muna motuhake i tukuna nei e
Hone Heke ki te whare ara te roanga o
nga whaikorero me te aratakitanga n
Heke, Heoi nga mea i puta ko te pai o
tana aratakinga ara tana whaka-
marama i nga tino mea i takea mai ui te
tono, Heoi tena ano e taia ki te pepa
nei nga whaikorero a nga mema.
No te Turei nei ka mauria mai te:
tinana o Tawhiao ki te wahi hei tapu-
ketanga ara ki Taupiri. Ko nga Iwi 1
kua hui atu ki Taupiri kua tae ki te ]
(1500) kotahi mano e rima ran. Koia 1
enei ko nga ingoa o nga Hapu: —Nga-
timahuta, Ngatiaho, Ngatipo, Ngatitai- 1
manu, Ngatikotare, Ngatitehuaki, Nga-
titipa. Ngatioteata, Ngatireko, Tainui,
Ngatikou, Ngatihauwhakia, Ngatitu,
Ngatiwahia. Ngatirangi, Ngatiapa, Nga-
tihape, me Ngapuhi. Ko nga hapu kei
te mau mai i te tupapaku ki Taupiri ko
Ngatimaniapoto, Ngatitahinga Ngati-
haua, Ngatipaua, Ngatirangi, Ngatirau-
kaira, Ngatimaru. Ngatitamatera, Nga-
whaunga. Ko nga hoia Maori kei te
tiaki i te tupapaku kotahi rau, ko nga
pirihi Maori e rua rau.
Kotahi tetahi wahine no Amerika e
haere ana ki Ingarangi. Ko te take o
tona haere ki reira, he whakamatau na
ana ki te kau atu i Ingarangi ki Wiwi;
ko te roa o tenei wahi e rua tekau ma
tahi maero.
Kua paahitia e te kawanatanga o te
Nowitini tetahi ture mo nga tamariki
wahine e hiahia una kia marena. Koia 1
tenei ko taua ture. Me whakamatautau
katoa nga tamariki wahine Ko nga
mea kaore e mohio ki te "Niti" ara
whatu wuru nei. ki te oumu paraoa ki te
tui kai u kaore e whakaaetia kia marena.
Kua kitea tetahi ahua whakawai i nga
ika. Ko tau mea
kei te taha o te
mea ite
kite te ika i tona
kua tere te rore Ui te mounu kei riro i
tera,
runga i tena ahua kua mau taua ika.
He nui nga tangata o Nui Tireni nei
kua haere ki Ahitereria ki te mahi koura
i. He nui hoki nga mea kua
hoki mai, ko ta ratou korero ko te rongo
noa i haere o te nui o te koura, engari ko
te whiwhi o te tangata kaore kau Ko
nga mea ke. reira he nui atu te utu. Ko
te paina wai e rua herengi me te hiki-
pene Ko taua wahi e mahia nei kua riro
i raro i te mana o tetahi kamupene. Ko
nga tangata e mahi ana utu wiki tia ai
e taua kamupene. Na runga i tenei ahua
i hoki mai ai etahi u taua hunga.
Ko nga Rangatira maori kua tangohia
atu i roto i tenei tau 1894, ara kua tae
mai te rongo ki te Etita. Ko Hemi
Temiha. ko Heremaia Tamaihotua, ko
Marere Te Apatu, ko Henare Matua,
ko Noa Huke, ko Raniera Turoa, ko
Tawhiao. Matutaera, ko Hoani Nahe ko
Mohi Tawhai, ko Heta Te Hara, tera
atu pea etahi.
Kua tae mai te rongo kia matou hei
te 21 o te marama nei te haere ai nga iwi
o te Taihauauru ki te tangi kia Tawhiao.
I patua mai he waea e Meiha Keepa kia
Henare Tomoana ite Hatarei 15 o te
marama nei, he whakamahara mai i te
ra e haere ai nga iwi o te Taihaururu ki
Waikato ki te tangi kia Tawhiao, otira
tae rawa mai taua waea kua hori ke a
I Tomoana ki Porangahau, a kua pau te
wiki ia ia e ngaro atu ana.
Kua tae mai te reta a Hemi Te Na,
Paratene Maata, Hori Niania, Hirora
Niania, Matiu Teho, Arani Kunaiti,
Peneamine Wairama, o te Reinga, he
tono mai, ara he taunaha i etahi hia ma
ratou i roto i te Kamupene, mo te Perehi
Huia Tangata Kotahi.
E mea atu ana ahau ki nga hoa, kua
tae utu te pukapuka hei haina-tanga ma
ia tangata me koutou hoki keite Wairoa
na, ko Waihaki, te kai whakahaere i
kona, ko tetahi kei Turanga, ko te Kani
Pere, te tangata whakahaere o tera, ko
te hunga e hiahia ana ki etahi hia ma
ratou me haina ki aua pukapuka, a e
hari ana hoki te ngakau mo koutou e
tono mainei. —Na te Etita.
Kua puta te Panui u te kawanatanga
whakaatu ite maha o nga whenua maori
me te maha o nga eka koia tenei
344, 130, ½ eka, hei hoko raa te kuini ki
nga maori, a e Panui ana kia mohio nga
tangata kei Pokanoa etahi atu tangata ki
te hoko kia, whai Paanga ranei ma ratou
i roto i aua whenua maori kua oti nei te
Panui ki te Kahiti Nama 41 o te 31 o He-
petema 1894.
WAEA MAL
o
NGA MOTU I WAHO ATU I
NUI TIRENI.
INGARANGI.
RANANA. Hepetema 18.
I te whawhaitanga o te Hainamana
raua ko te Tiapanahi i Huere e rima
tekau mano nga hoia o te taha ki Tia-
pana.
Kua tae mai te rongo kua kohuru n
Ri Hungu Hanga mo te kore e whaka-
rongo o tona Iwi ki ona kupu, ara o te
taha ki Haina a mo te tangohanga hoki
i tona mana whakahaere.
He nui o nga tangata rangatira o Tia-
panihi kua uru ki te whawhai ki te
Hainamana.
Ko te take o te kaha o te Tiapanihi
he mohio no ratou ki te tuku i a ratou
hoia ki Kuria i runga kaipuke; ko tetahi
hoki he kaha tonu no te taha ki te Tia-
panihi i runga manuao.
Ko nga tihi o Ahitereria me Nui Tireni
hokongia ana ki te 50s tae utu ki te
56s herengi.
RUHIA.
PITAPARA, Hepetema 17.
Kotahi tetahi whare hokohoko i konei
i hinga nou iho i te taumaha o nga tao-
nga. K raa tekau nga tangata i mate.
ITARI.
HOMA, Hepetema 17.
Kua puta te kupu a nga nupepa o
konei kia hui a Ingarangi raua ko Itari
ki te awhina i o raua paunga ki Mataka-
haka, he motu kei te pito whakararo o
Amerika.
INIA.
KARAKATA, Hepetema 17.
Tera e haere te Amia (Kingi) o
Awhekanatana ki Ingarangi i a Maehe.
MOROKO.
TANGAKIA, Hepetema 16.
I hopungia nga tangata a te kawana-
tanga o Ingarangi me Tenemaka i konei
e nga tangata o konei a tangohia Anu
nga kahu katoa o aua tangata, a waiho
ana ko nga kiri tuhanga anake i kona
noho ui, haere atu ana taua ope.
WIWI.
PARIHI, Hepetema 16.
Tekau mano o te Wiwi e haere aua ki
Matakahaka
INGARANGI.
RANANA, Hepetema 16.
Ko nga miti o Nui Tireni nga miti
i nui noa atu te utu i o etahi motu i te
hokonga i Rewapuru.
|
|
3 3 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI, HATAREI, HEPETEMA 22.
Kua tae mai te rongo o Heuru e mea
mai ana no te po o te Hatarei ka tae atu
te ope Tiapanihi ki reira, ka puhia taua
taone. No te ohonga ake i te uta kua 1
karapotiria katoatia taua pa e te Tia- i
panihi. I roto i taua pa e ruu tekau
mano nga Hainamana No te kitenga o
Haina, kua karapotia ratou, katahi ka
oma noa atu tena, tena; a mutu rawa
ake te whawhai ko nga mea i rere o taua
rua tekau mano e wha mano. Ko nga
mea i mate, i tu u kiko, i mau herehere
hoki tekau ma ono mano. Ko nga tino
hoia o Haina i tu tonu ki te whawhai a
mate nou ratou. Iti noa te mute o te
taha ki Tipuna.
AHITERERIA KI TE TAIHAUAURU.
PETE, Hepetema 19.
No tetahi runga ake nei ka kitea tetahi
tangata kari kouru o takoto ana kua.
mate. Ki te ahua o tona mate e
maharatia ana he mea kohuru. 1 te
kitenga ai e take to ana e mau tonu una
te pika i roto i te mahunga.
HAINA.
HANGAHAI, Hepetema 10.
E mea ana te Tiapanihi mo te raumati
rawa ia ku tino whawhai ai ki nga
tangata o Kuria.
WAEA
NUI TIRENI.
AKARANA., Mane 17.
I whakawatia tetahi tangata i konei
ko Hemi Piata te ingoa, he pakeha rao
te matenga o tetahi tamaiti i u in. Ko te
putake i
tona kianga ka oru i a ia tetahi tamaiti
ko Eriki Makara te ingoa. I runga i te
whakatau a te
taua tangata.
whakawa tenei: —
PAREMATA I PONEKE
AKUHATA 29, 1894.
TE TOHU MO TE TINANA.
|
|
4 4 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI, HATAREI, HEPETEMA 22.
katoa, ma kona hoki ka ora ni te
tinana. Mehemea e taea ana e
koe te mahi i waho o te whare he
nui atu te pai. He pai te hoehoe
poti, te haere i runga, hoiho, te
haere a waewae. Mehemea kaore
he putanga ki waho, me haere ki
te hapahapai maitai me era atu
mea taumaha.
Hau pai.
He tino ora atu mo tatou mehe-
mea o tatou whare ka mahia kia
puta tonu atu he hau pai ki roto,
kaua rawa tenei mea e waiho
noatia iho. He mea kino atu ki
te tangata e takoto mate ana,
mehemea ka ahua wera tona
whare takotoranga. Ko nga
whare kaore e tino nohongia au-
autia aua me waiho tonu tetahi
wahi o te whare kia puare ana,
kia uru hoki he hau pai ki roto
i taua whare i te mea kaore he
tangata i roto. Ehara hoki i te
mea pai kia huakina nga mataaho
e hangai atu ana ki nga wahi
kino.
Nga kahu.
Kia pai nga kahu, otira he kino
rawa mehemea ki te nui nga kahu
u pera ano hoki ki te iti. Me haere
hoki tetahi ahuatanga ! runga i
te ahua o nga wehenga o te tau.
Kaua hei noho tonu i roto i nga
kahu maku. Hei nga makariri kia
mahana nga kahu kaua i nga kahu
raumati.
Mo te kaukau.
He mea tenei kaua rawa hei ware
waretia o te tangata ara te kaukau.
I nga raumati me kau kau i roto i
te wai matao. Kia kotahi kau kau-
tanga i roto i te wiki kotahi i roto
i te wai wera, hei mua atu o te
haeretanga ki te moe.
Mo te kau kau i waho. I nga takiwa e
kau kau ana i waho ara i roto i nga awa,
kaua hei hoki ki to kaainga i runga kiki,
engari rae haere i raro i runga hoiho
ranei kia mahana ai koe. Ki te matao
koe i muri tata tonu mai o to kau kat -
tunga, ka pangia koe e te mate matao, a
he mate kino taua mate mehemea ki te
kore e tere te pai.
Nga puutu rae nga tokena.
Kaua hei waiho ou puutu, tokena
ranei kia mau i runga i a koe u
maroke iho ano ki runga i ton
tinana. He mea kino rawa tenei.
He nui nga tangata e pangia ana
e te mate i runga i te waho maku
i nga tokena me ngu puutu i runga
i a ia mau ai.
RETA TUKU MAI KI TE
ETITA.
——*——
E kore e tau ki te Etita te he o nga
korero e tukua ana mai kia taia
ki te pepa nei.
ETITA O HUIA.
Awheraka,
Hepetema 10, 1894.
Ki te Etita o Huia.
Tena koe tekai ote waka.
Ehoa mau e tuku atu enei kupu rua
ruu mote patai ate hoa i roto i te huia
nei, E patai nei kowai te tangata kowai
te kuri, kowai hoki te poti, ara te Ngeru,
ko taku tenei i kite iho ui mo taua
patai, kote whenua te hoiho kote Maori
ano te tangata, ko nga pakeha kawana-
tanga Roia kai whakahaere kai whaka-
maori, kai boko whenua, te kuri kote
Ture te Poti, ara te poti i rere mai nei
ki n nga i te hoiho ote tangata, i tekaha
o te matau runga o te kawanatanga ki te
hanga Ture onga Roia onga kai whaka-
haere keehi menga kai tango reti ki te
hoko ki te mokete inga whenua onga
tangata Maori, otira Ehara kei whaka
e noa mote patai ate hoa kai aia:
te tikanga o te patai heoi nga kupu nato
pononga..,
W. Te Orihau.
Kinga hoa tuhi mai, he moni kua tukua mai
hei utu mote Nupepa i te tau—
£ s d
Teone Kere.. 100
Tari Hune.. 100
Hem! Teawapuni 100
Tawa Rautahi 100
Teira Mahi.. 100
KOTAHITANGA O NGA
KAI MAHI,
Kua whakaturia tenei Uniana hei hapai i te
pai mete ora mo katoa, tae utu ki nga kai
mahi. Ko te tino mea hei whakaaro nia nga
mema o tenei Uniana, ko te pai me te aroha ki
ona hoa kai mahi a he piri pono hoki ki te
Uniana. I roto i nga hui a nga Uniana, kaua
hei whaka he pohehe te tangata, a ko te wha-
ka tau a taua hui me mana aki e katoa.
Ko tetahi putake o tenei Uniana ko te wha-
kakotahi i nga mahi kia kotahi. Aha koa e
rereke ana nga mahi, engari ko to mahi a te
ki te kore e koniu, katahi hoki ka koro e taea ]
te mea i
tangohia atu ra e ratou i runga i te wera wera
me te mate o te tinana o nga kai mahi. Ko nga
mea kua whakakotahi ka kaha Ui te whakarite
i ta ratou utu ki nga rangatira mahi.
Kaore to Uniana e whakahe ana ki te taraiki,
a kaore hoki ratou e whakatuturu a koianei ta
ratou tokotoko. Ko te tino multi ate Uniana
he mea kia kaua e tupono tenei mahi a to Tara-
ika, i ranga ano i te
ake nei.
I runga i tenei ahua e mea ana tenei Uniana
ko nga mahi
Ko PURUTIA
He Tariana mahi ke Pourerere e tu ana ko
tona whakapapa o te koka No Ongoropi ko
Kangakara, ko Nere, ko Purutia ko te whaka-
papa o te matua taane. Ka Takitera tuatahi ko
Takitera tua 2, nana ko Purutia, mo kawe mai
a koutou uha kia puta he momo mahi, ma
koutou, he hoiho pai rawa tenei, ko ona taa e
' wha, ko te utu mo te uha kotahi e £2 10s, ka-
wea mai akoutou uha he iti ao* te utu, he pai
te patiki hei tunga mo nga uha kite mate te
aha kaore he ritenga he aitua tena pena ano
mo nga kuao. Kite tikina mai nga uha me
homai te utu, i mua ka hari ai.
HAPURONA ERUETI.
TARIANA MOMO TOI
KO MONINGI HERARA
Na HARE HERORA I puta mai i a ROHIMERE,
he tino taina kia ROHIPATA kei Akarana, i taea
e ROHIPATA te 2. 45 6 nga hoiho tora tau
KO MONINGI HERARA.
He kohinahina puwhero, ka rima nga tau, 16
te tiketeki, he tupu pakari, ka hapu tonu nga
uha i a ia. Ko tona mataa ko TARE HERORA
taea e ia te 2. 26 meneti i te maero. Ko tetahi o
ona tamariki ko OTERERI te hoiho tere atu o
Atereria-e 2. 25 i te maero e 7. 30 i te toru maero
i roto i te paki. Ko tetahi o nga kuao ko IAMU
IAMU te hoiho tere ata o Karaitiati. Ko TARE
HERORA na HERORA matua o MAORA S. 2. 83/4.
Ko te whaea ko ROHIMERE na Takuta Hereti o
Na Tauti Weera, i wini i etehi purei hahua noa
' atu.
Ko te utu mo te aha £4 4s me uta i a
Hanuere 1st, 1896. He pai te. patiki tunga mo
nga uha ka tiakina paitu. Ki te pa he. aitua,
kaore he aha-tanga atu.
A. MANATERE, Hehitingi
PANUITANGA KI NGA MAORI,
' Ka tu te hui a te Kotahitanga o nga tangata
kati kati hui tahi atu ki etahi atu mahi a te
roa tekau ma rua o nga ra. o Hepetema 1894
ara i te Hatarei i te rua o nga haora i roto i te
hooro i tetaha 6te whare Kooti: Ko taua hui he
whakahaere kia. whakaarua nga Maori e hiahia
ana kitaua uniana, a me etahi atu mahi hoki.
E hiahiatia ana kia tae mai nga Maori ki taua
hui Heoi ano
Heketari o te peka uniana ki Haku Pei
PANUI
Hehitingi
E tono ana ahau inaianei me utu tonu mai
kia au nga moni e takoto nama ana ki te Ka-
mupene o Hauati raua ko Te, Ruihi, kua wha-
kawhitia mai ki a au e raua nga ritenga me
nga mana katoa 1d runga ki nga moni e takoto
nama ana a ia tangata a ia tangata ki a raua.
Me utu tona mai i te 3O o nga ra o tenei mara-
ma, a, i mua atu ranei o taua ra, ko nga tangata
e kore e utu i a ratou nama i mua o taua ra,
kaore au e tuhi stu ano, engari ka tere tona to
ratou hamenetia e au.
AATA TIKINA..
P. KEMARA,
E Whakaatu ana ki nga tangata o
NEPIA,
I me ona hoa Maori, kua tae katoa mai nga kahu
hou ki tona whare Nepia.
KO ANA KAHU
He Koti Wuuru, me era mea katoa e pirangi
ana te tangata. Kei aia hoki nga ahua,
mahinga kahu hou, pai hoki, o Ingarani.
i Me haere mai koutou, me homai he oota kia
mahia he kahu pai mo koutou ko nga Utu
TARAU 15 Kite 25s
HUTU £2 10 Kite £3 14s
HUTU Mete Tarau i waho,
haere atu ite • £3 15 O Kite £5 5s O
KI NGA HOA MAORI.
Kote tangata e haere ana mai kia mahia he kahu
muna ka hoatu he paipa he haikiha ranei mona, ki
piriangi kahu koutou mo koutou, haere mai kite whai
iti te utu, ko tenei anake te whare e hoatu ana i
tarau ra waho. Ko toku whare kei te taha ote MAHO
NIKA. HOTERA, NEPIA.
Ka nui te whakapai o nga tangata ki taku mai
kahu, Ina hoki ka whakaaturia nei tetahi re
whakapai a tetahi tangata moku.
Ka Whitu tau e mahi ana P. KEMARA ki
kaore ano 1 kitea te ahua te he i ata kaore anu ho
he tangata i mea mai kei te kino tana mahi kat
engari e whakapai tonu ta ratou I aia
J. H. TOROANA.
HEHITINGI, HAKII PEI NIU TIRENI.
* He mea Perehi e TEOTI me IANGA. a be
panui e IHAIA HUTANA, me TIMOTI WHIU.
raro i te Komiti o te Kotahitanga. HATAREI, HEPETEMA 23 1894.