![]() |
Huia Tangata Kotahi 1893-1895: Volume 2, Number 9. 14 April 1894 |
![]() |
1 1 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI.
NAMA 9. HATAREI, APERIRA 14, 1894. PUKAPUKA 2.
Tukua mai te whangai i mua ka rere atu te
Manu. E hara i te tika ma te hanga kua utu, i
tana Pepa e utu te Pohitangaki te hunga kaore
ano i utu.
Kote utu mote pepa nei ite tau, kotahi
pauna, kite tuku mai te tangata i tana pauna,
ite Pohi, me Rehita rawa, ka tuku mai; kote
tuhi me penei
Kia Ihaia Hutana, Etita o Huia,
Hehitingi Nepia.
PANUITANGA,
Kupu whakamarama ki nga hoa ki te tuku
moni mai koutou, mote Pepa nei, me tuku mai
i nga moni ota o nga Poutapeta, kaua i nga
Fane Kuini, he mea ua ua te homai moni mo
nga Fane kuini i konei
HATAREI, APERIRA 14, 1894.
KOTAHI PUTANGA ITE WIKI
KITEA e matou i roto inga
Nupepa Pakeha te taenga o te
Pirimia ki Ruatoki whakatane
E ki ana he nui a te Urewera i hui
ki reira, a e kia ana, kua rereke
te ahua o te Urewera i to mua
ahua, kua tahuri ate Urewera ki
te Awhina i te Kawanatanga, a E
ai ki te korero o te Nupepa ko
taua takiwa i mua, he huinga no
nga Roma, ara no nga Hauhau i
nga wa o mua, a e kiia ana ano
kua mutu nga raruraru i waenga
nui ia te Urewera me te Pakeha, kua
whai ratou inga ture i hanga e te
Kawanatanga.
Otira kaore te ngakau i te wha-
kae mo enei korero kua tautoko
nga Rangatira katoa o te Urewera
i te Kawanatanga, Engari pea e
maringi ana mai te Au, ote kupu
nei i runga i etahi anake o nga
Rangatira o Tuhae, Ina hoki e kii
ana te Pirimia kia whakae rano te
hunga o te Urewera kua tau nei
he warati mo ratou kite whaka-
mutu i nga raruraru katahi ano
ka unuhia te Warati i runga ia
ratou. No reira mehemea kei te
mau tenei i runga ia ratou me
pehea e uru mai ai taua hunga ki
roto i te kahui Rangatira tautoko
i te Kawanatanga, kua whakaatu
ria nei i roto i nga Nupepa Pakeha
me te Nupepa Tai Hauauru Mera.
Tenei hoki kua kite pea ngahoa
i te Reta a te Makarini Tamarau,
e mau i te Huia Nama 7 o te 7 o
nga ra o Aperira nei e mau i te
wharangi tua 4, E whakatu ana i
nga tunga hui a Tuhoe i nga ra o
Pepuere, e whakaatu ana hoki
inga Putake i oti i aua huinga, a
ku aua Putake he take e kore e
whakaetia kia mahia ki to ratou
takiwa, No reira i runga i te
nga o nga kupu nei me tona tatu
tanga, me pehea tatou e Waiata i
te Waiata o te hari, kua puta
ake nei k era iwi o te motu nei,
Ina hoki konga huarahi ano tenei
i puta ake ai nga raru ki waenga
nui i te Pakeha raua kote maori i
runga i tenei motu i roto o nga ra
kua hori, ara, kote hoko me te
ruuri, No muri mai nei kote kooti
whenua maori, a ka raru ano, aha
koa tohe tatou kia puta ki
kia hopu o tatou ringa ki te tika,
e kore e puta, aha koa puaki mai
te kakara o nga whai korero, kia
te Urewera i Ruatoki, aha koa
hongi atu o tatou Ihu i te kakara
i konei, e kore rawa e hipa i te
raru. E ngari ka pena ano i te
kakara e rangona nei e te Ihu a
memehanoa, I te mea hoki kua
oti tatou te taiapa e te Ture, ano
he taiepa Poaka, heoi ano tate kai
tiaki he tango mai ki waho i taana
i whakaro ai ko tenei e Patu, a ko
enei hei hoko kinga Putia, E kore
rawa o tatou kanohi e moe, ara <>
tenei whakapaparanga, ka puta
mai tenei aue tanga nui kua tima
ta tia nei.
Kua oti i to tatou manu te wha-
kamarama nga tikanga ki era atu
iwi, a kua puta te kupu kia wehea
to ratou mana ma ratou ano e
whakahaere, a, Heaha hoki tatou
te whakakotahi ai i runga i tera
huarahi, kei mau ana ano te kaha
e titiiro ake nei i raro, mete Wai-
rua ora i roto, Mahia ra te mahi
kei tara ana te tinana, kei tukua
nga tangata marohirohi kia wha-
rara, a ka he te mahi.
Tenei ano ka tukua ki te Pepa
nei nga korero o taua hui.
NO HERETAUNGA
I panuitia i mua ake nei, ka noho te kooti
whakawa whenua maori ki Hehitingi ite iwa o
nga ra o tenei marama, engari ite mea kua
haere ke te Tumuaki ki Ingarangi nekehia ana
mo tetahi ra taihoa nei ka whakaaturia, engari
ko te whakataunga o to Poraka o Moteo, ka
haere tonu i konei, ku mutu ka haere ki Wai-
pawa ite rua te kau ma whitu onga ra kite
whakarite ite Wawahanga ote Poraka o Waiko-
piro i waenganui ite kawanatanga me nga
maori, kote Tiati mote whakataunga o Moteo
ko Tiata Patara, ko Hohepa Horomona te
Ateha.
Kua puta tetahi korero ki roto i te Nupepa
Herara o Nepia mote Haerenga ote Tatana te
Pirimia kite Urewera, ko taua korero e penei
ana: —Kua rongo matou kua whakaae nga
maori, kia haere te Pirimia, ki ana wahi e pai
ana ite Urewera kia ia a e patai ana hoki te
Nupepa Herara, He aha ra te take i whakaae
ai nga maori kote Pirimia rawa te tangata
mana e haere tenei whenua, a ko Rore Karahi
![]() |
2 2 |
▲back to top |
![]() |
3 3 |
▲back to top |
![]() |
4 4 |
▲back to top |
HUIA TANGATA KOTAHI, HATAREI, APERIRA 14.
PANUI.
———*———
TANGATA MATE.
Kua hemo A Mita Ngapu, tamaiti a Kehu Te
Poa, i hemo kite Kohupotiki i te 31 o nga ra o
Maehe nei ko ona tau e waru, he tamaiti wha-
kaaro nui, ki nga mahi e whakaritea ana e ona
Matua, aha koa te roa ote kura ki Karaiwa ka
tae tonu aia i ngara katoa, a i pahi ano aia i
nga whakamatau o nga karaihe Tuatahi tuarua.
Kinga hoa tuhi mai he moni kua tukua mai
hei utu mote Nupepa i te tau—
£ s d
Tamati Tautuhi........ 100
Te Piwa........ 100
Reupena Erueti........ 100
PANUITANGA.
Kinga Iwi katoa ote iwi Maori. E noho
Aoteaaroa mete Waipounamu.
Kua oti ite Komiti o Huia Tangata
Kotahi Nupepa te
e mau i raro iho nei.
1. Ko tenei Nupepa, he Nupepa Maori
i raro ite kotahi tanga o te Tiriti o
Waitangi. E tu ke ana tenei Nupepa
nga mana Kawanatanga Pakeha, mo em
ata tangata e hua ina nei he Pakeha,
2. E taia ana nga korero o nga hai ina
tukua mai. Menga Tongo korero, menga
•whanautanga tamariki, marenatanga,
menga tangata mate mera ata korero e
tika ana.
3. E kore e taia e tenei, Perehi nga
korero whaka kino ingoa mote tahi
tangata. He mea tino kino hoki tena
kinga Perehi katoa ite ao.
4. Me whakaaro nga iwi onga motu
nei ki te oranga mo tenei Nupepa. Ara
kia rite to whakaro kite ngaki oranga
kia whai kaha ai nga kaimahi o tenei
Nupepa.
5. Ko tenei Nupepa e timata atu-ana
inaianei No reira ka whakarohia ki tenei
patanga ite ki te tangata
e tono ana, kia tukua atu te Nupepa kia
ia.
6. Ko te atu mo tenei Nupepa, ite tau.
Kotahi Pauna. Ka tukua tonutia ki te
tangata e taku mai ana ite Paana mote
Nupepa ite tau. Ko tenei moni he moni
iti rawa ara te paana kotahi inga moni e
ruke-a noa tia ana e te tangata ite tau
kotahi.
7. Kia kaha nga Rangatira nga hapa
ia wahi ia wahi o Aotearoa mete Wai-
pounamu ki te awhina i to tatou Nupepa.
Hei Reo hei taringa mo tatou hei whaka-
ata hoki kia tatou inga mahi o to tatou
kotahitanga.
8. Kia marama te tuhi mai ate tangata
i tona ingoa mete ingoa ote kainga
mete Poutapeta hei takanga ata ite
Nupepa.
9. Me taiki te tangata i tana Nupepa.
Kana e rukea noatia ko to tatou kuare
hoki tenei ki a tatou Nupepa ka mata te
korero ka riro ata i tetahi tangata ngaro
atu. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ \_ \_