[NAMA  5. O TE TAU 3.]   TE PUKE  KI HIKURANGI,     APERIRA MANE  30th 1900.\_\_\_\_\_[Wharangi No. 2]
  hitanga o Ahitereiria, engari he nui nga mea
  o Niu Tireni kai te tautoko i taua Kotahita •
  nga, a, era, hoki aua kai tautoko e tuku i
  tetahi Pire ki te aroaro o te Paremata o Niu
  Tireni ina tu, hei whakamatau i te nui o nga
  tangata o Niu Tireni e hiahia ana  kia uru
  ki taua Kotahitanga, e kore pea e whakaae-
  tia i enei tau tonu nei, engari era e tu tetahi
  tautohetohe nui nao taua Pire, notemea kai
  t3 ahua awangawanga etahi o nga tangata o
  Niu Tireni, penei na:— era e hoatu he Taa-
  ke, mo nga taonga o Niu Tireni e tukua atu
  ana ki nga makete o nga takiwa o te Kota-
  hitanga o Ahitereiria, mo runga i te korenga
  o Niu Tireni e uru atu ki roto i taua Kota-
  hitanga, a, mo runga i tenei take:— tera e
  tipu haere te kaha o nga tangata e tautoko
  ana  i taua Kotahitanga, ara, ki te to. atu i
  nga tangata o Niu Tireni ki roto i taua Ko-
  tahitanga.
    He mea nui tenei e pa ana ki Niu Tireni
 me  nga Iwi e rua o ranga, no konei, e tika
  ana tatau te Iwi Maori ki te ata titiro marie
 at" ki taua Kotahitanga me ona ritenga, ka
 pata mai ranei he ora mo tatau, a, he mate
 ranei, i raro i taua whakahaere, ina tupono
  taua whakaaetanga, kia riro a Niu Tireni ki
 raro  i te mana   o   taua   Kotahitanga
  o  Ahitereiria, kaati ki  te  titiro pono   a
 "Te Puke Ki Hikurangi" he mate mo tatau
 mo te Iwi Maori kai roto, ina hoki te kupu a
 te Hetana Pirimia o Niu  Tireni, ko tetahi o
 nga take i kore ai ia e pai ki taua Kotahita-
 nga, he titiro nona ki to Iwi Maori, e kore
 rawa e whai Mema te Iwi Maori ki roto i te
 Paremata  o  te Kotahitanga  o Ahitereiria,
 kaati tena mate,  ko tetahi, i te wa e tu nei
 te Paremata i Poneke, e pai ana, e tata ana
 mai te Paremata, hei kawenga atu ma te I-
 wi Maori i o ratau mate ki reira, whakatika-
 tika ai, kaati ki te tupono a Niu  Tireni te
 ura ki raro i nga whakahaere a taua Kotahi-
 tanga, ka riro nga mahi Paremata o konei,
 mate Paremata o te Kotahitanga o Ahitere-
 iria e mahi mai, a, e hia ra o te Iwi Maori e
 kaha ki te kau i te Moana whanui nei ki te
 kawe i o ratau mate ki reira mahi mai ai.
   Na e nga Iwi, me nga Hapu, ahakoa kai
 tawhiti atu tenei mate ia tatau, he mea tika
 ano kia tahuri tatau ki te ata kimikimi ma-
 rie i roto i o tatau ngakau, mo tenei take, i
 to wa e tawhiti atu ano tenei mate ia tatau,
 ara, ki te whakaaetia e te Kawanatanga o
 konei, a Niu Tireni kia riro ki raro o te ma-
 na whakahaere o te Kotahitanga o Ahiterei-
 ria, koia nei te waahi   hei  ata tirotiro ma
 tatau, ara, kia kaua tatau te Iwi Maori e re-
 re ponana ki te tautoko i taua Kotahitanga,
 engari kia kitea iho ra ano te waahi pai hei
 taunga iho mo nga waewae, hei reira rere ai
 1d te tautoko.
        "Te  Puke Ki Hikurangi."


            Muhunoa Ohau.
                    Aperira 28th, 1900.
   He Whakarapopototanga  no nga Aitua, i
 waenganui ia Ngaati Raukawa, timata i Ota-
 ki tae atu ki Kereru, ara, nga Tupapaku i
 mate i roto i nga ra o Maehe tae mai ki tenei
 ra, kia pai ai hoki te whakaatu haere a, "Te
 Puke Ki  Hikurangi" kia koutou.  E nga
 Whanaunga o nga Tupapaku nei e noho ma-
 rara ana i nga pito e wha o te motu o Aotearoa
 me te Waipounamu, koia tenei.
   Ko Hana Witana Parera, he Wahine Ra-
 ngatira no nga Hapu i roto ia Raukawa, ara,
no Ngaati Pukorehe no te Mateawa. I mate
ia i te 20 onga ra o Maehe 1900. He nui
 nga Hapu i tae ki te tangi ki a ia, i te 24 ka
 tukua tona tinana ki te Koopu o te Whenua,
heoi mihi mai i kona e Kui ma, e Koro ma,
 e Whae ma, e Pa ma, e Tama ma, e Hine
ma, ki to koutou Whanaunga kia Hana Wi-
 tana Parera kua mate nei.
                Tuarua.
  Ko  Kakaraia te Weraomahuta, he tino
Kaumatua  Rangatira tenei, i heke mai tana
Whakapapa  i roto i nga Tupuna katoa, ia
Haturoa ia Rangitihi ia Tamatea tae mai kia
Huia, koia i whakahuatia nei tenei ingoa Ha-
pu ko Ngaati Huia, Hapu o Ngaati Raukawa.
  I mate ia ki Poroutawhao, i te 4 o nga ra 6
Aperira 1900, he nui nga Hapu i tae ki te
tangihanga mo taua Kaumatua. Mate noa
ake nei ia kua tini ana Mokopuna ki te ao
nei, heoi ra ma koutou e mihi i kona, e nga
Uri o nga Tupuna kua whakahuatia i runga
ake nei, ki LO koutou Papa Koroua Tuakana
Teina kia Hakaraia te Weraomahuta  kua
mate nei.
                   Tuatoru.
    Ko Tatai, te hoa Wahine o Honaiti Ropa-
  ta Ranapiri, i mate ia ki Ohau, i te 5 o nga
  ra o Aperira 1900, he Wahine tino Rangatira
  tenei no te Arawa, no Ngaati Whakaue no
  Tuhourangi me era atu katoa o nga Hapu e
  noho ana i Rotorua, ho Mokopuna kia Hika-
  iro, a. i uru ano hoki tona Whakapapa ki roto
  i nga Tupuna katoa o Ngaati Raukawa, a, i
  tae mai ano hoki te tono a te Iwi katoa o
  Ngaati Whakaue,  kia haria atu tona tinana
  mate i roto i te Kawhena ki Rotorua ra ano,
  kia nehua ano tona tinana ki roto i te Urupa
  ona Tupuna matua, heoi kaore i whakaaetia
  e ana tamariki ake me te Iwi o Ngaati Rau-
  kawa katoa, heoi no te Ratapu i te 8 o nga
  ra ka tukua tona tinana ki te koopu o te
  Whenua.
               Tuawha.
   Ko Kereopa Tukumaru, he tino Kaumatua
  Rangatira tenei i roto i nga rohe katoa Nga-
 ati Raukawa, koia te Kaumatua whakamutu-
 nga o Ngaati Raukawa, naana i pupuri te
 Whakapono  o Ngaati Raukawa, timata mai
 i te tau 1810 tae mai ki te tau 1880, ka
  whakaarahia e ia te pou, ka huaina te ingoa
 ko te Tiupiri o Ngaati Raukawa, ara, ko te
 tohu o te roa o te Whakapono e mau ana ki
 runga i nga Iwi katoa, i timata mai nei to
 ratau Whakapono   i te tau 1840 tae mai ki
 te tau 1880, a, i hui katoa nga Iwi Maori o
 roto i te rohe o te Pihopatanga o tenei taki-
 wa, timata atu i Otaki tae atu ki Ponake,
 whiti atu ki te Waipounamu, timata atu ano
 i Poneke tae ata ki Wairarapa me ona rohe
 katoa, haere i roto o Tamaki tae atu ki roto
 o Heretaunga, me ona rohe katoa, huri mai
 ki te Tai Hauauru, Taranaki Whanganui,
 Rangitikei, haere mai i roto i nga rohe katoa
 o Ngaati Raukawa tae mai ki Otaki, a, i ko-
 hia he moni  ma nga Minita Maori e nga
 Rangatira katoa i tae mai ki taua hui o te
 Tiupiri i taura ra, i te 28 o nga ra o Aperira
 1880, hui katoa te moni i kohia ai, e rua-ma-
 no Pauna £2,000, kei nga kai tiaki moni o
 te Haahi taua moni e takoto ana i naianei,
 a, i te 28 o nga ra o Aperira i te tau 1890 ka
 karangatia ano e ia he Tiupiri tuarua mo te
 taenga o nga Kaumatua ki te 50 tau e mau
 ana ki te Whakapono, a, i hui katoa ano nga
 Iwi i tenei Tiupiri, a i te 13 onga ra o Ape-
 rira 1900, i te Kuru Paraire, ara, i te ra i
 mate ai to tatau Ariki a Ihu Karaiti, ka ma-
 te hoki ia ki Kereru, a, he nui rawa te aroha .
 me te tumanako tonu o te ngakau, mo tenei
 Kaumatua, rae ana mahi pai katoa mo te
 Whakapono  kua tuhia i runga ake nei, a, he
 nui nga Iwi i tae mai ki te tangihanga rao
 tenei Kaumatua mo Kereopa Tukumaru, ko
 Ngaati Apa, ki Rata Ngahina me tona Iwi,
 ko Rangitaane, ko Ngaati Awa, ko Ngaatitoa,
 ko Ngaati Kahungunu, kia Renata Ropiha
 me ona hoa, ko Ngaati Raukawa ki te Waotu.
 ara, ko Rongowhitiao te Puni, me ona hoa,
 a, i haere tonu te Whaikorero a nga Ranga-
 tira Kaumatua me nga Rangatira Taitamari-
 ki i runga i te huarahi o te Whakapono, a,
 tae noa ki te ra i tukua ai tona tinana ki te
 Urupa i te 21 o nga ra o te marama nei, ma
 koutou e mihi mai i kona, e nga Iwi e nga
 Hapu e nga reo e nga huihuinga tangata, ki
 to koutou Kaumatua kia Kereopa Tukumaru
 kua wehe atu nei tona tinana ia tatau i te-
 nei ao.        Tuarima.
   Ko Anawarihi Ropata te Ao, he Wahine
 Rangatira ia i roto i ona Hapu o Ngaati Ra-
 ukawa, koia te pou whakamutunga o nga
 Wahine Kaumatua, e pupuri ana i nga mahi
 nunui mo te Marae o Raukawa; Whare i roto
 i nga hui nunui o nga Iwi katoa, e hui ana
 ki tenei Marae. I mate ia ki Otaki i te 20
o Aperira 1900, a, i hui katoa nga Iwi me
nga Hapu  o nga robe kua korerotia i runga
ake nei, ara. nga uhunga katoa i tae mai ki
te tangi kia Kereopa Tukumaru, i tae katoa
ki Otaki i te Mane te 23 o nga ra i te 25 o
nga ra ka tukua toona tinana ki te oneone.
   He nui nga putake korero i oti i te po o te
ra i Nehua ai a Anawarihi Ropata te Ao, te-
ra atu hoki etahi Tupapaku i mate i roto i
nga ra o te marama kotahi nei no Ngaati
Awa  ki Paraparauma Waikanae, ko Ihakara
raua ko tona tamaiti ko Epiha. Heoi ra e
"Te Puke Ki Hikurangi" ko nga Tupapaku
nei e rite ana ano mo te mate, i te mea kua
puta ke nga  tau i mua i ta Paora i ki ai, e
whitu tekau tau te oranga mo te tangata, a,
ki te whai kaha, ka waru tekau tau, heoi he
mahi mauiui he pouritanga wairua. Heoi
ra naku i tuhi atu.
    Na Henare Roera Te Ahukaramu.
        HE WHAKAHE  ANO.

                   Kai-Iwi.     
                      Aperira 3O, 1900.
    Ki te Etita o "Te Puke Ki  Hikurangi"
  e hoa tena koe, me o hoa whakahaere o to
  tatau taonga o "Te Puke Ki Hikurangi" ma
  te Kai-hanga tatau e tiaki i roto i tenei tau
  haere ake nei, heoi te mihi.
    Nau hoki e te Etita i uta mai i nga korero
 a to taua whanaunga a Eruera W. Te Kahu,
  ki runga i a "Te Puke" koia ka kite iho
 ahau, a e kore hoki e pai kia waiho te kai e
  tu ana i toku aroaro, kei waiho hei Whaka-
 tauki a muri ake nei, heoi e Kahu tena koe.
    Tenei kua kite iho i o kupu whakautu mo
 taku patai i tuhia mai nei e koe, i Waipu
 Turakina Maehe 23, 1900, i whakaritea nei
 e  koe ahau ki te Hipi i rere ki waho o te
 kahui he kai na te Whuruhi, me te tangata
 i hanga  i te Whare ki te niania noa  iho,
 engari me hanga  te Whare  ki roto i te Pa
 tuwatawata, engari tena he tino tangata he
 tino Whare, me  to hiahia kia kore koe e utu
 i taku panui. E  Kahu  pai rawa atu koe
 mei kore koe e utu i taku panui no to utunga,
 kua kite ahau he tamariki nana enei korero,
 kaore hoki enei korero i rite hei utu mo taku
 panui, kaati me waiho atu taku panui kia
 moe ana i roto i tona Whare i "Te Puke Ki
 Hikurangi"  me whai atu hoki ahau ki enei
 kupu hou, notemea he kupu nunui rawa he
 Karaipiture etahi he  Tupana  etahi, kaati
 nau tena whakarite, ma aku hoki e whaka-
 rite aua kupu a au, ko te Hipi i rere ra ki
 waho o te kahui ko koe tonu, i rere hoki koe
 ki waho o te Iwi tan rawa atu koe i te Ure-
 wera, to hokinga mai he Ringatu to Haahi,
 katahi ka kawea e koe ki roto o Parihaka he
 kawe hoki nau i to mana ki reira, kotahi ano
 te papaki a Tohu Kakahi ki to rae hoki tangi
 mai ana koe, koia ra pea te Whuruhi  e ki
 nei koe ? Kaati mo te tangata i hanga nei
 i te Whare ki te mania noa iho ko koe tonu
 taua tangata, notemea kei roto koe i taua
 Whare  e noho  ana i naianei, he Wahine
 tangata tau e moe na, ka rite pea. Kaati
 mo te Whare i te Pa tuwatawata ko au tena
 tangata, notemea, kei roto tonu ahau i nga
 mahi e haere ana a to taua Iwi a Ngati-apa,
 ehara i te mea koi te kuare koe, ehara ahau
 i te tangata hae: e ki runga ki nga Iwi haore
 ai, kawe ai i toku maua. Kaati iho nga
 kupu i konei.
   E hoa e to Etita kua ea pea nga kupa a
 to taua whanaunga a Eruera W. Te Kahu.
   E hoa utaina atu ki runga i a "Te Puke"
 hei kawe atu ki Waipu Turakina, kei reira
 nei a Eruera W. Te Kahu.
             Waaka Hakaraia.

            HE  MIHI.
                Kereitaone.
                  Aperira 27th 1900.
   H.T. Mahupuku. E  koro tena koe me
 Wiki Taitoko me te ahua o Taitoko haeremai
e Hine, korua ko te ahua o to matua, kawea
mai ki ona marae, i mihi ai ki te tangata,
 ki te whenua, ki te Iwi katoa, a, haere ai i te
huarahi o nga rangatira e ngaro nei, haere
atu e koro te kai pupuri i te kupu maori i te
i te mana, i te kaha, i te Kotahitanga, waiho
e matau  i muri nei rangahau noa ai, ka kitea
ranei he okiokinga, kaore ranei, koia nei to-
nu taku mihi mou, mehemea au i noho iho,
kua haere au i runga i nga Waea mai, kia.
tere taku hoki atu, no reira me waiho ma te
Hikurangi e panui toku aroha, kaati te mini
kia koutou.
             Heta  Matua.


        Ruatoki.        Aperira 7th 1900.
  Ki te Etita o "Te Puke  Ki Hikurangi"
tena koutou e nga kai whakahaere o to tatau
Whare  takiura, pera me te Whare maire a o
tatau Tipuna, hei karanga i o ratau mohio-
tanga, a, kua kiia nei to tatau whare karanga
ko to tatau Puke no reira he nui te koa, me
te mihi, me te hari o te ngakau, mo to tatau
Puke, i rongo ai te taringa, i wawata ai te
ngakau, kati ra me uta atu enei kupu ki to
tatau Puke, he nui  toku whakamiharo; ki
nga korero a te Puke, e haere nei i roto i nga
pepa, e te Puke me whakaatu mai te mutu-
nga o te pepa kia au, kia mohio ai au ki te
tuku atu i te oranga mou, ko te pukapuka
whakamarama i ruihi i toku whare wera me
oku taonga kotoa, heoi kia ora te Puke.
            Numia Kereru.
                                                                a

       [NAMA 5, O TE TAU 3.]\_\_\_\_\_TE PUKE  KI HIKURANGI   APERIRA  MANE 30th 1900.\_\_\_\_\_[Wharangi No. 3]
              HE PANUI.

     Ma te ''Puke" e mau haere ki nga marae,
   ki nga Iwi ki nga Hapu ki nga Reo o Aotea-
   roa nei me te Waipounamu, tirohia iho kei
   konei tetahi Takuta pai rawa mo te Hoiho
   mo te Kau,  nga, mate, he Noke he Riha he
   Kirika, ko te Noke anake  te mate, te utu
   mo te Hoiho kotahi 10/ hereni mehemea ki
   te hui aua mate e rua ki te Hoiho kotahi te
   utu 15/ hereni, mo te Hoiho, mo te mate i
   te tuara o te Hoiho, kei te ahua te ritenga,
   ka timata te utu i te £1 „ 10 „ ahu iho ki raro.
   mo te mate pukupuku i nga waewae, ka ahua
   nuku ake te utu i to te mate tuara, erangi ka
   ahu ano ki raro te hekenga o te utu mo te
   Kau, e rite ana te tau-ira o te mate ki to te
   Hoiho, mate me te utu hoki ko te Marama
   pai rawa mo  te Rongoa i te Hoiho me te
   Kau kei Akuhata ahu ata, e hoa ma ka tino
   pai te Takuta nei mo nga Hoiho Reihi, penei
   me Arapene e mau nei te Panui, i te 5 o ngu
   wharangi o te "Tiupiri," ko te pai hoki kia
   kai tonu i te Rongoa i nga tau katoa, kia
   mau ai te ora o te tinana o te Hoiho, ko te
   tauira poto mo tenei Panui me taku a reta
  mai te whakaata i te maha o nga Hoiho, e
   huihui aua ki  nga teihana kei a koutou te
   ritenga mo te Marama hei tononga mai i te
   Takuta,  erangi kia mahara ano ki te titiro i
  te Punui e mea ana ko Akuhata te Marama
   pai rawa ka tau ki raro, me penei te tuhi o
  te kawa o waho o te reta.
        E. P. Aperahama.
              Taipa Mangonui.

               HAWAIKI.
            [Te Wehenga Tuarua.]
                                                                 
    Te  Korero mo  te Hekenga mai, me te
  Mararatanga  o te Iwi Maori, ki nga Moutere
     e Tohatoha nei i te Moana-nui-a-kiwa.


              HAMOA.
    [He ahunga mai, he aponga mai. i Hawa-
  iki ; ka tupu, ku rito, ka toto, ka tahe, ka
    W  hakai kura. J
    [Ko nga korero a S. P. Mete, F. R. G. S.
  He  whakarapopototanga i nga korero mo
  Hamoa,] ko te maha o nga Maori o Hamoa
  e 38,000 mano, ki nga whakaatu mai, e kiia '
  ana kai te piki haere te kaute o iana Iwi, a
  he Iwi pai te whakatipu o te anana, a he
  Iwi ahua papai ano nga Wahine, engari kao-
  re i rite ki nga Wahine o Tahiti te papai, he
  nui ano nga tikanga a tenei Iwi i rereke atu,
  i nga tikanga a era ata peka o te Iwi Maori,
  ko te reo o Hamoa i rereke, engari he reo
  atahua, he ngohengohe ki te whakarongo atu,
  e kiia ana, ko te reo pai atu tenei o nga Iwi
  Maori katoa, i raro i te ra. a he Iwi u hoki
 ki runga  ki nga  whakahaere  Rangatira,
 engari ko tenei peka o te Iwi Maori ara ko
 Hamoa,  kaore rawa e tino mohio ana ki o
 ratau na kauhou, me o ratau na whakapapa
 Tipuna, ki ta ratau na korero, i timata nga
 mea  katoa i Hamoa,  kaore ratau e korero
 ana, he I\\vi heke mai  ratau i  tetahi atu
 Whenua,  e/ki ana hoki ratau, ko te Ingoa o
 ta ratau Motu e noho nei, ara, a Hamoa, ko
 Hawaiki, kaore ratau i te mohio ki tetahi
 atu Hawaiki ka mutu tonu nei te Hawaiki e
 mohio ana i a ratau ko Hamoa.  I korero
 ano au ki etahi o nga Kauamatua o taua Iwi,
 ara, he mea whakamaori mai a ratau korero
 o  mua, kitea iho  e au, a ratau korero, he
 korero paki noa iho, ko tenei Iwi ko Hamoa
 kai te noho tonu i runga i te ahua o ratau
 Tipuna,   ki te haere te tangata ki nga taki-
 wa  o waho  atu o  te taone o Apia, e kore
 rawa e kite tangata, e mau kakahu Pakeha
 ana taua Iwi, engari kai te kakahu tonu i o
 ratau kahu o mua ara i te Hiapa, ehara i te
 mea e mau nui ana taua Iwi i te kahu, ka
 mutu tonu te waahi e uhia ana kite kahu ko
 te Hope anake tae iho ki nga turi nei, ko te
 tinana ara i te hope ahu ake ki runga, whi- 
 ringia, ai he rau rakau, me nga putiputi ka , •
 whakamau ai ki te tinana, koi ara tonu nga
 kahu o te tinana, a ka tititi hoki i te mahunga 
 me nga Taringa ki te putiputi, he tauira tenei 
na ratau no mua  iho.             
  I korerotia mai kia au, he nui ano nga   1
papa Whare tawhito o mua e pukai ana nga
kohatu o aua Whare, me  nga parepare ko-   
hatu, me nga huanui he mea mahi ano ki te 
kohatu kaati kaore taua Iwi a Hamoa, i te 
mohio  ki nga korero mo  aua papa Whare   
me nga huanui, me nga  parepare kohatu  

          
   hoki, i kore ai ratau e mohio, ko aua papa
   Whare  me  nga huanui nae nga  parepare
  hoki, no te Iwi tuatahi a Hamoa i Raupa-
   tutia nei e te heke o nauri i ahu mai nei i
   Whitii me Tonga. Ko  te Iwi na ana nei i
  Raupatu a Hamoa,  koi ara nga Tipuna o te
   Iwi Maori o Niu Tireni me Rarotonga, taihoa
   ka whakamaramatia atu nga take o taua
   korero. Kaati no runga  i te ngaronga o
  nga korero o mua o Hamoa,  no reira kaore
  au e tino tumanako kia riro mai i a au nga
  korero e pa ana ki nga take e kimihia nei e
  au, otira i runga i taku kaha ki te uiui haore
  rongo ana ahau i etahi korero e tautoko ana
  i taku korero, mo nga tangata Ingoa nui o
  te Iwi Maori o mua, ara a Hema, a Tawhaki,
  a Wahieroa,  me Rata, i noho ratau ki Ha-
  moa.  I  korero mai tetahi Kaumatua ko
  Haporu  te Ingoa no Matauta, e tata ana ki
  Apia, i korero mai taua Kaumatua kia au. i
  rongo ia ki nga korero mo nga tangata nei,
  engari kaore ia e tino mohio rawa.  Tera
  ano tetahi waahi kai te tata ki te huarahi
  tawhito e ahu ana ma runga i nga Maunga,
  i timata mai i Apia ki Whareariri, i te taku-
  tai Whaka-te-tonga  o Uporu,  e kiia noi ko
  Ngahere o Rata,  ko te waahi tera i hangaia
  ai te Waka  o Rata, u korerotia nuitia ana i
  roto i nga Kauhou  a te Iwi Maori. Tera
  ano etahi Roto  e rua, kai runga i te tihi o
  tetahi Maunga e tata ana ki Whangaroa, e
  aranga ana  te Ingoa o taua waahi ko te
  Waka, o Rata.  I rongo au ki etahi Kauma-
  tua o Hawaiki (he Motu tenei no Hamoa) e
  korero ana me Rata, e ki ana hoki ratau he
  tangata a Rata i mahi i tetahi Waka nui i
  mua,  no reira, tetahi Whakatauki o naianei,
  ina kite ratau i tetahi Waka e rere ana ano
  ko te Waka o Rata"  ko te Ingoa  o taua
  Waka  kia ratau ko Puarere, ko to waahi i
  noho ai a Rata ko Whare-o-rupo kai te Ha-
  uauru o Hawaiki.
    I rongo ano ahau i tetahi korero mo Ta-
  whaki, ahakoa e ahua rereke ana taua korero
  engari ka tuhituhia iho ki raro nei, i te moa
 e tautoko ana i taku korero, i noho a Tawha-
 ki ki Hamoa,  tetahi he Tipuna no te lwi
  Maori o Niu Tireni, ka mutu   tonu nei nga
 korero a te Iwi o Hamoa, e pa ana ki nga
 Tipuna me nga Kauhou o te lwi Maori.
    Ko te korero tenei e whakahuatia ana te
 Ingoa o Tawhaki: — Ki te korero a nga ta-
 ngata o Hamoa, he Uri ratau no etahi Wa-
 hine e rua, ko Rangi, raua ko Rangi, i pakia
 raua e totahi ngaru nui a tahia atu ana raua
 ki waho Moana, ka rere raua ki runga i tetahi
 papa Waka, ka maanu haere raua i te Moana
 a u ana raua ki Manua,  kaati kaore rawa i
 mohiotia e te Iwi kaainga i ahu mai aua
 Wahine i whea, tupono tona atu rana  ki
 tetahi Atua e noho ana i Manua, ko tona
 Ingoa ko Harewau, na ka inoi atu aua Wa-
 hine ki taua Kehua, "Ta-whi-ora" ara kia
 ora maua, na ka rere atu taua Kehua ki Ee
 oue, ki te waahi e noho ana aua Wahine,
 katahi ka mea atu, i haramai korua i whea?
 ka mea atu aua Wahine, i tahia mai maua e
 tetahi ngaru i te taha Whaka-te-raki, a ko
 to mataa Whenua kua pakarutia. Na, ka taha
 atu taua Kehua ki aua  Wahine.  Na, ka
 mea atu raua ki taua Kehua, kaua maua hei
 tuhaia e koe, engari me tuha ke atu koe ki
 te rangi. I taua wa ano, e noho mai ana a
 Tangaroa-a-rangi i tona waahi ara i te rangi
 tuawaru, me tona matakitaki iho ano ki taua
naahi, e mahia nei, na ka mea a Tangaroa-
a-rangi ki tana tama, e heke ki raro, mauria
ake nga Kotiro na ki konei, ko Tawhaki te
Ingoa o te tama a Tangaroa-a-rangi, na ka
heke iho a Tawhaki, ka tae iho ki nga Wa-
hine ra ka mauna ki runga, na i a ia e piki
ana ratau ko nga Wahine ra. katahi hoki ka
whai ake te Kehua ra a Harewau, te taenga
o te Kehua ra, ki te rangi tuawaru, ka kite
i nga Wahine ra e noho ana i roto i te Wha-
re o Tangaroa-a rangi, ka mea mai a Tanga-
roa-a-rangi ki te Kehua nei, kia tere to heke
ki raro, ki reira koe whanga mai ai kia au,
a tae noa ki te ata, hei reira au heke atu ai
ki te Whawhai ki a koe, katahi ka hoki iho
te Kehua nei. I  te ata katahi a Tangaroa-
a-rangi ka heke iho, ka tae iho ki te Kehua
nei, katahi raua ka Whawhai a mate iho te
Kehua ra i a ia. kaiahi ka hoki a Tangaroa,
ka tae ki ranga ka moea e ia tetahi o nga
Wahine ra, ko tetahi ka whakamoea ki tana
tama, ara kia Tawhaki.  Katahi ratau ka
heke iho ki raro nei, ka noho ki te Ao nei ki
Manua, ka whanau te Wahine a Tangaroa-
a-rangi he taane, ka tohia  te Ingoa  ko
'Tutu" ka whanau hoki ta Tawhaki Wahine
   he taane ano, ka tohia te Ingoa ko "Ira" no
   muri mai ka whanau ano nga Wahine a nga,
   tangata nei, ka tohia nga Ingoa ko "U raua
   ko Poru" no muri mai, ko "Ha raua ko Uii"
   na karahi ka tahuri a Tangaroa-a-rangi, ki
   te whakanohonoho haere i aua tamariki ki
   runga ki nga Whenua   o reira, ko tetahi o '
   nga tauia a Tangaroa-a-rangi i whakanohia
   ki Manua, a aranga, tonu iho te Ingoa o taua
  waahi ko  Tui-manua, ko Tutu me 
   whakanohia, ki 
   'Uporu" ko Ha me Uii ki "Hawaiki."
     Koia nei hoki nga mea i whakamararatia
   ki te Ao katoa. Heoi ano ka 
  i konei nga korero mo  Hamoa,  kei tera,
   putanga o te Pepa, ka whakapau atu ai nga-
  korero mo Mamoa.
          "Te Puke  Ki Hikurangi.''

    HE  RETA MAI NO AWHERIKA.
    He  reta mai na Turupa Kotona ki ona
  whanaunga    i mari iho i taku tuhituhinga
  whakamutunga atu kia koutou, he nui nga
  mea  kua pa mai kia matau, no  te 8 o nga
  haora o te 9 o nga ra o Pepuere, ka kokiri
  atu matau i te Awa o Arani, e ahu ana ta
  matau  haere ki Kimari, o 9 nga maero e
  haere ana matau,  ka moe matau i te taha o
  te huarahi, no te ohonga  ake i tu ata, ka
  haere matau,  e toru maero marau e haere
  ana, ka tae matau ki te Rohe o te "Arani
  Pirii Teiti" ku whakahaua  ano mataa  kia
  noho i reira, no te 7 o nga haora ka haere
  ano matau, e 5 maero e haere ana matau,
  ka whakahaua  ano kia noho matau i reira i
  taua po, i konei, ka ahau mohio ake matau
  era matau e Pakanga i te ohonga ake i tetahi
  rangi, na i te ata i te moa kua 4 maero ma-
  tau e haere ana, a ka ahua tata atu hoki
  matau ki etahi Hiwi e wha, katahi ka wai-
  putia mai matau e te hoa riri, na ka tuku-
  tuku matau ki raro i o matau Hoiho, ka
  whakamararatia hoki ta matau tutu, katahi
  matau ka Whawhai, e wha haora mataa o
  Whawhai  ana ka whakahaua  matau, kia
  hoki whakamuri,  kotahi maero to matau
  hokinga whakamuritanga ka noho matau, i
  konei ka whakahaua kia haere matau toko-
  waru, ki te Tutei haere, katahi matau ka
  haere, ka tae matau ki te waahi i hoki wha-
  kamuri nuu nei matau, na ka timata ano te
  whewheo haere o te mataa i runga i o matau
  upoko, i taua wa ano ka rongo hoki matau
 e Whawhai  aua mai te Ropu Peretowhota, no
  te Ingarihi, i runga i tetahi Hiwi ki to matau
 taha maui, he maha  o te hoa riri i mate i
 tenei Ropu, engari i aitua ano ratau, e O o
 ratau i riro Herehere 10 i tu-akiri, na ka mahi
 to matau tokowaru nei, a to noa te ra, i taua
 wa, hoki ka kite matau i etahi tangata e puta
 mai ana i tetahi Kokorutanga, 12 aua tanga-
 ta, no te Ropu "Peretewhota" i whano ratau
 ka  riro Herehere i te Poa, engari na to ratau
 kaha ka puta mai ratau, ko o ratau Hoiho
 kua mate  rawa atu i te ngenge, katahi ka
 hoatu o matau  o matau Hoiho hei Hoiho
 hokinga atu mo ratau ki to matau nuinga,
 na, ka haere waewae atu matau ki to matou
 nuinga, tae rawa atu matau ki te waahi 
 waiho atu ai e matau to matau nuinga, kua
 riro ke ratau  ki tetahi atu  waahi,  katahi
 matau ka whai ata i muri, e 5 maero matau
 e haere atu una ka tae matau ki to matau
 nuinga, no te 2 o nga haora i te ata o te 18
 o nga ra ka haere atu matau, kia uru matau
 ki roto i te Ropu a Tianara Wherenihi, ka
 haere tika, atu hoki matau ki te Awa o Mota,
 i te ra o mua atu i te ra ka tae nei matau ki
 taua waahi, i nohoia taua waahi e te hoa riri,
engari i Whawhaitia  e te Ropu a Tianara
 Wherenihi, a riro Herehere mai ana e 50 o
te hoa  riri i a Tianara  Wherenihi, me  o
ratau Teneti, kai, taonga hold ; 16 maero to
matau tawhiti mai i Kimari, no te 19 o nga
ra ka whakahaua  matau  kia haere, me te
mau hoki i nga kai ma matau mo nga ra e
8, no te 9 o nga haora o te ata, ka haere
matau me nga Hoia mano mano o te Inga-
rihi, na, i te mea ka tata matau ki te maero
e haere ana, ka tae matau ki te waahi e noho
ana tetahi Ropu nui o te hoa riri, e whanga
ana mai  kia matau, na, ka waiputia mai
matau e te hoa riri, ka hinga hoki etahi o
nga Hoia o te Ingarihi, katahi ka whaka-
ututia atu e nga Purepo a  te Ingarihi, na,
e wha nga haora e mahi ana, ano he Whati-
tiri, ka whati i konei te hoa riri, katahi ka
oma atu matau i runga i o matau Hoiho, to
matau taenga atu ki te waahi e noho mai ra
te hoa riri, e pukai ana nga tangata me nga

      [NAMA  5,  O TE TAU  3.]\_\_\_\_\_TE  PUKE  KI HIKURANGI,  APERIRA  MANE  30th 1900.    [Wharangi No.6]
   e haere ki te whakahaereere i tona tinana, ki
   runga i nga Moutere o te Moana-nui-a-kiwa
   kia puhipuhitia ia e te hau, a ko te Waari
   hei tu i tona tuunga i te wa e ngaro ana ia.
     Heoi he nui hoki to matau pouri, mo te
   paanga mai o te mate ki tona tinana i runga
   i tona kaha ki te whakahaere i nga tikanga
  hei painga mo nga Iwi, e noho ana i runga
   i tenei Koroni.

        I PUTA MAI I PITORIA.
     E rua nga tangata no te Ingarihi, i puta
   mai i Pitoria, ko aua tangata i riro Herehere
  i te Poa, i te Whawhai ki Hingawhoteina i
  a Hanuere  ka hori ake nei, no te Ropu o
   Nu Taute Weera,  kaati ia raua i puta mai
  ai i Pitoria e whai maapi ana rana hei wha-
   kaatu kia raua i te huarahi e tae ai raua ki
   Terakoa-pei.
     E haeretia ana e raua te po, ko nga waahi
  ngahere ka  haeretia e rana i te Awatea he
  maha  nga Repo me nga Awa i kaungia e
  rana, ko to raua tino mate ko te kore e ma-
  unu o raua kohu maku  i nga po makariri,
  no muri o tenei katahi raua ka eke ki runga
  i totahi Tereina maumau taonga, o te Poa ki
  Terakoa-pei, na i oko ngaro raua ki runga i
  taua Tereina, ka kuhu ki waenganui o nga
  Peere Wuuru  e uhi ana i te Taporena ki
  reira raua, huna ai, kaati i tao ano nga ta-
  ngata tirotiro haere i nga taonga o runga i
  te Tereina, heoi  kaore raua i kitea, a tae
  atu ana raua ki Terakoa-pei, kanui nga ko-
  rero i korerotia e nga tangata  noi. mo te
  ahua o te noho o nga Herehere o te Ingarihi
  i Pitoria, e ki ana hoki raua, kaore o tino
  nui ana nga kai o hoatu ana ma nga Here-
  here, a he nui hoki nga Herehere e pangia
  ana e  to mate Piwa,  kaati kaore e tino
  Rongoatia ana.

            MAHI  TOA.
    Kua panuitia e te ''Teiri Tarikaraawhe"
  te reta a Kopara Wenehaare o to Ropu Hiro-
  ona, i mea ia i roto i tona reta:— I haere
  ia me  etahi atu,  ki te titiro haere i nga
 Kararehe  a te hoa-riri, ka tae ki totahi wahi
 ka wehe atu a Wenehaare  mo Piiki o te Ro-
 pu o Nu Taute Weera, i o raua hoa, kaore i
 von ka puta ohorere mai totahi Ropu  Poa,
 katahi raua ka huri ki to oma. ka tukutuku
 hoki  te Ropu  Poa ki raro io ratau Hoiho,
 katahi  ka Waiputia raua, ka tu te kuha o
  Wenehaare i te mataa, kaore i roa i muri
 iho i tenei ka tu ko tona Hoiho, mate rawa,
 ko tona hoa ko Piiki i mua atu e oma ana,
 engari no tona kitenga mai  kua hinga te
 Hoiho  o tona hoa, katahi ia ka hoki mai ki
 tona  hoa, katahi ka  whakaekea  e ia ki
 runga i tona Hoiho ake, ka ki atu ki tona
 hoa, kia haere ki to kahaki i a ia i te wa e
 ahua mania ana ia, katahi ka haere tona ho-
 a ki te kahaki i a ia, katahi ia ka tapapa ki
 muri i te Hoiho o tona hoa i mate ra, katahi
 ka tahuri tona kotahi ki te Whawhai ki te
 hoa-riri. Kaati e rua nga haora e Whawhai
 ana tona kotahi  ki te hoa-riri, ka tae mai
 hoki ona hoa, te taenga mai ona hoa e paku
 tonu ana tona pu. Kaati i roto i taua 2 ha-
 ora e pupuhi ra ia, e 2 rawa o te hoa-riri i
 mate i a ia, i runga ano hoki i te hunahuna
 haere o te hoa riri, ki tua o nga kohatu pu-
 puhi mai ai, no reira i rua tonu ai nga tangata
 i mate i a ia.

        NGAKAU   POURI.
   Kua panuitia e te Kanana Nupepa o te
 Wairoa takiwa o H,B, e ki ana taua Nupepa
 kanui te matemate o nga tangata o Nuhaka
 i tetahi tu Rewharewha ano, e pa ana ki te
 poho o te tangata, a kua tekau matahi nga
 tangata kua mate i roto i nga wiki e ono.

           TUPAPAKU.
    Te Whaiti-nui-a-toi. Aperira 14 1900.
   Kia Purakau Etita o "Te Puke Ki Hikura-
 ngi" e hoa tena koe, utaina aku kupu ruaru-
a  nei, he rongo mai no te Rangitahau Ra-
ngatira mano, o Tuwharetoa, kua moe ia i
te moenga roa o ona Tipuna, matua hoki. E
koro haere te punga o te Arawa, te punga o
matua,  haere, haere; haere atu kia Toroa,
kia Ngatoroirangi, haere e koro i runga i o
waka ia Matatua, ia te Arawa, e hoki ki Ha-
waiki, haere ra ki to Tipana kia Waitakere,
ki te tangata i nohia ai a Hawaiki, mauria
atu te pihi o Tamamutu, ara, te Moana ka-


                                                 \\
  niwhaniwha haruru ana ra, ngaokoa ana ra
  te moana o Taupo, i te unu hanga o te Ika i
  te rua, aue, aue, aue, taikiri e te mamae i a
  au e koro e, mauria atu te aroha, te mana
  me te Rangatiratanga haere atu; era ano au
  e kimi atu i to mate i tenei tau, i tera atu
  tau ranei. Heoi nga kupu.
         Na te Tuhi Tutakangahau.
        Pihopa Taumutu.
          Te Oti Tukuaterangi. Tamakaimo-
  ana.
     Ngaati Whare Hapu o Tuhoe  Potiki.

         HE  TUPAPAKU.
    Ko Nare Tamahine a te Kahu-ariki i mate
  ki Papawai i te 8 o nga ra o Mei 1900, ka
  te 10 ona tau. No Hanuere ka hori ake nei,
  i haramai ai ratau ko ona matua, me ona
  taina i Kaikoura, a noho ana ki Papawai, ki
  Kereitaone hoki, i runga i nga morehu o
 Ngaati-moe, me Tamahau hoki, ratau ko ana
  Wahine, tupono ana te Aitua ki tetahi tonu
 o nga tamariki a te Kahu-ariki, raua ko tona
 hoa me  a raua tamariki, i runga i a Ngaati-
 moe me Tamahau hoki ratau ko ana Wahine,
 no reira ka nui te pouri me te mamae hoki o
 enei Hapu mo te matenga o tenei tamai Li ki
 runga i a ratau, he nui te tangata i tae mai
 ki te tangi kia ia, i runga i tona wehenga
 atu i ona matua  mo  ona, taina, otira me te
 Iwi nui tonu, heoi e taea hoki te pewhea
 "Na Ihowa i homai, na ihowa ano i tango
 atu. kia whakapaingia te Ingoa o Ihowa."
   Na  te Rev. Werahiko o Otaki i tuku atu
 tona tinana ki te Kopu o te Whenua.

           TUPAPAKU.
                Mahitaone.
                 Mei  11th 1900.
   Ko  te ra tenei i mate ai a te Hira, he Ka-
 umatua, ki te mohio iho ka 80 nga tau ko te
 take o tona mate he taka i runga i te hoiho,
 no Aperira 13 ka haramai ia i tona kainga i
 Kairangi, ka tao mai ki te Pouraka, ka oho
 te hoiho, ka taka hoki ia ka huri ko te poro-
 kaki ki raro, kaore i mate rawa, engari i
 haere tonu i roto i enei ra ka hori tata ake
 nei, kaore nga tangata i mohio kai te mate,
 i te mea e haere tonu ana. kaore hoki i kitea
 te matenga o te Hira, ko rana anake ko tona
 Wahine i to rana kainga e noho ana, no te
 ata o te Paraire 11 onga, ra nei. ka tae mai
 tona Wahine ka ki mai kua mate a te Hira,
 ko te mute o te Hira ko te takanga i runga i
 hoiho, kua pakaru taua waahi, ka toru nga
 ra o te pakarutanga mai, ka mate nei kaore
matau its mohio, ko taua Kaumatua kua Pe-
nihanatia.  Kaati aku whakamarama,  e te
 Etita o te "Puke" tena komou.
           Na Tutohengarangi.

          TUPAPAKU.
                 Paehuia.
                   Mei 15th 1900.
    Ki te Etita o te "Puke Ki Hikurangi."
   Tena koe, me o hoa mahi i to tatau taonga,
hia ora koutou mo nga ra me nga tau maha,
e takoto mai nei. ma te matua  i te waahi
ngaro koutou e tiaki Amene.
  He pouri i pa ki a au, kia mohio mai ona
Whanaunga   i te Tai-rawhiti, i te matenga o
taku Tamaiti o Hera. He Mokopuna na Tu-
tamure, na Tamawhaina, na Karia, na te A-
porotanga. Kanui tooku pouri, e toru nga tau
o tenei Kotiro, kanui tona mohio ki te kara-
nga ki te tangata kia haramai ki te kainga, ki
nga mahi a nga Kaumatua, ki nga takakai,
nui atu hoki toku pouri, ko ona Whakapapa
ma ona whanaunga e titiro i roto i a te Puke
kai te Nama 19—20 o te "Puke." Heoi kia
ora a te "Puke."
          Na Te Rahari Hape.

        HE PANUITANGA.
  Ki  nga  tangata katoa, Taane, Wahine,
Tamariki, e whai Kararehe ana ratau, he mea
atu tenei naaku kia koutou, ko a koutou Ka-
rarehe katoa ahakoa Hoiho, Kau, Hipi, Poa-
ka, meera atu Kararehe e Whai-rnanawa ana
me whiu  katoa mai ki waho o  te Patiki o
Peehimotumotu, i roto i nga Wiki e rua i
muri iho o tenei panui, ki te kore koutou e
whiu mai i a koutou Kararehe ki waho o taua
Patiki o Peehimotumotu, ka whiua e au ki
roto i te Pauna i runga ano i to te Ture tika-
nga.
          Heoi ano  Naera Pita.
          HE PANUITANGA.

     Ki nga Iwi, ki nga Hapu, ki nga Reo, me
   nga huihuinga tangata hoki o te Iwi Maori,
   o runga i Aotearoa me te Waipounamu. E
   hoa ma tena ru koutou, i roto i te tau o to
   tatau Ariki o  kotahi-mano-e-iwa-rau. Kia
   ora koutou katoa i raro i te maru o to tatau
   Ariki; na ana nei tatau i tiaki mai i roto i
   enei tau maha ka hori nei ki muri, a, koia
   tenei e takahi nei tatau i roto i te tau hoou,
   a, koia hoki i panuitia ake ai tenei panui ho-
   ou, kia kite iho nga hoa aroha e tono Pepa
   ana mai i muri iho i tenei panui, ara, ho
   penei atu kia koutou:—
     Ki te tono pepa mai te tangata, nga tanga-
   ta, Wahine, Tamariki ranei, i muri iho i te-
   nei panui; ko te Pepa tuatahi tuarua ranei,
   e tae atu ai ki te tangata, me tuku mai ta
  moni  utu mo te Pepa, ara, te 10/- hereni,
  kaua hei kumea kia roa atu te takiwa ka tu-
  ku mai ai. I te mea hoki kua ata marama
   koutou, kaore e whakaaetia te tango Pepa a
  te tangata mo te 3 marama, mo te G marama
  ranei, engari te tango i te Pepa mo to tau
  tuturu, me te utu mai hoki a te tangata i te
  Pepa  ho te 10/- hereni, kaore e hoki iho.
     Koia ahau i mea atu ai kia koutou, ki to
  tono Pepa mai koutou i muri iho i tenei pa-
  nui, ata titiro marie iho ki te panui nei i te
  tuatahi, me to noho marama hoki o te nga-
  kau o te kai-tono, i to kai whakapiki i tona tono.
  ara, i te utu o te Pepa kua kiia ake ra, kia
  takoto marama ena mea  katoa, katahi ka
  tuku mai i te tono mo te Pepa kia tukua atu,
  Heoi kei pouritia iho tenei panui, ina kite
  koutou.  Kaati kia ora koutou katoa.
          "Te Puke Ki Hikurangi."

    Koi wareware rawa koutou ki te titiro ki tenei
  wahi, ava ki tenei kupu, ki te nui nga korero
  kamau tonu ki te 8 nga wharangi, a ki te iti nga
  korero ka hoki ano ki te (i nga wharangi, a me te
  titiro iho ano hoki ki te Tauirapoto onga Ture,
  ara ki te Ture 1, ko te utu mo te pepa ote "Puke"
  i te tau, 10/- moni, kaore; ite 10/- Pane Kuini, a
  me te tango hoki a te ta ngata ito pepa hei te tau
  anake kaore e hoki iho, heoi kia mau i roto i o
  koutou ngakau enei kupu. "Te Puke."
    KAHORE E TAU TE HEE. KI NGA KAI-MAHI
  O " TE PUKE;" ME To  TATAU NUPEPA Mo
  NGA WHAKAARO, ANGA RANGATIRA TAANE, WA-
  HINE, E TUKUA   MAI ANA  KIA PANUITIA E
  "TE PUKE KI HIKURANGI," OTIRA KIA TUPA-
  TO ANO KOUTOU, KAUA NGA KORERO KINO.

    MARAMA-TAKA O TE -PUKE."
  Ko nga ra enei hei putanga atu mo te Pepa,
  i roto i te marama, a, pau noa tenei tau," ko
  nga ra hoi taenga atu ki o koutou Kainga
  kaore te "Puke" e mohio, engari te poohita-
  nga atu i konei, e mohiotia ana, koia e whai
• ako nei:—
  Pepuere.  Taite  15,   Ki te  Wenerei, 2S.
  Maehe.   Taite, 15,  Ki   te Hatarei,  81.
 Aperira,. Mane,   , Ki  te  Mane,  80.
 Mei.    Turei    16,  Ki  te   Taite, 81.
 Hune.   Paraire, 15,  Ki  to - Hatarei, 80.
 Hurae.   Mane,    16,  Ki  te  Turei,   31.
 Akuhata.   Wenerei,  15, Ki te Paraire, 81.
 Hepetema.   Hatarei, 15, Ki te Hatarei, 29
 Oketopa.  Mane,   15,  Ki te Wenerei, 31.
 Noema.   Taite,  15,  Ki te  Paraire, 3O.
 Tihema.  Hatarei,  15. Ki  te Mane, 31.

        TAUIRA  POTO.
  O NGA  TURE O TENEI PEPA.
                 (TUKE 1.)
   Ko te utu mo te Pepa, o "Te Puke Ki Hi-
 kurangi' i  te tau 10/ hereni.
                  (TURE 2)
   Ki te tono mai i te Nupepa, me penei te a-
 hua o te Ingoa ki waho o te kawa.
        Ki Te Etita.
         "O Te Puke Ki Hikurangi."
               Box 20
           Greytown  Wairarapa.
                 (TUKE 3.)
   Ki te tuku moni mai koutou, ko te Tauira
 ano tena i runga ake nei, hei nga moni oota
 Poutapeta anake.
                (TURE 4.)
   E rua putanga o te Pepa i roto i te mara-
 ma.
   Na Te Etita o "Te Pake Ki Hikurangi."


   Printed and Published by T. RENATA.
 Under the Authority of H. T. MAHUPUKU
 at his Registered Office, Main-street, Grey-
          town North, Wairarapa.