|
loading...|
|
Te Puke Ki Hikurangi 1897-1913: Volume 7, Number 21. 26 July 1912 |
Commentary|
|
1 1 |
▲back to top |
TE PUKE KI HIKURANGI
Te utu/price
"Te Puputanga ki te ora. Nui tangata e haere ana ki te po, iti tangata
i mahue ake ki te ao nei, rauhitia, manaakitia."
6d.
Te Puke ki Hikurangi, Wenerei, Hurae 26, 1912. Nama 21 o te tau 1.
HAERE MAI
E pehea ana koe mo te Koti Motu-ka?
Otira e hiahia ana koe ki tetahi mea hei arai atu i te hau me te marangai.
Kei te pai noatu te takoto a nga Koti Tuiri i tona takotoranga, engari, ko nga
Koti pai ko nga mea i ata mahia kia rite mo runga Motu-ka.
KO MARE
Kei te whakaatu i etahi o nga taera kakama o Ranana, e rite ana ki nga mea e
kakahuria ana e nga momo rangatira o Ranana.
Ko etahi enei : Koti Motu-ka, (be mea rongoa kia kore e uru te ua,) ara, "Water-
roof,' he Koti raina ki te huruhuru, he Koti raina ki te kiri angiangi, a, me nga
Koti Rireha mo te puehu, me nga hutu mo te pupuhi manu etc. Ko etahi be
rarahi, ko etahi he pakupaku.
Ia koe i konei tirohia nga hutu Paranene mama, rarahi hoki—e rite ana ki nga
mea, na te Teera i mahi.
I to taenga mai ki te titiro e kore e makona o konohi, kia kite rano koe i a matau
Tarau Haere i runga Hoiho, i nga Takena mahi a-ringa mo te Patu Pooro (Golf,)
i nga Rekene kiri Tia, kiri poaka, kiri Atirope (Antelope,) na te Ingarihi i mahi.
HAERE MAI .... HAERE MAI
J . L . MARE.
Te toa taonga Kaha Mahitaone.
G. HIUANA.
KO TA ANAKE TE TANGATA WHAI-MANA KEI WAIRARAPA
NEI, KI TE HOKO I NGA
WHOOTA MOTU-KA.
(FORD) ... MOTOR CARS.)
HE MOTU-KA KEI A AU MO TE TUKU. Ko nga oota e tukua
ana kia au, ka tere tonu taku mahi.
HU RAUMATI.
Koia nei to taima tika hei whakaa-
rohanga ki te tango Putu, Hu raumati
hoki. Haere mai kia KITINA mo te ra
rangi pai, kakama hoki, kei roto i te ro
he o Wairarapa nei. Na matau nga tao-
nga pai atu, e taea ai te hoko mo te mo-
ni iti, a, o whakahaua ana o matau wha-
kaaro ki te iwi Maori. HAERE MAI!
J KITINA
Te hoa o te waewae." Kei tawahi o te
Poutapeta.
Kuini tiriti MAHITAONE.
|
|
2 2 |
▲back to top |
Te Puke Ki Hikurangi, Wenerei Hurae 26, 1912. Nama 21 o te tau 1.
Ngawhiro Marakaia.
Mohi Maariora.
Hona Manihera.
Pirihira Tatere.
Tahoraiti, Makirikiri, Kaitoki—
Rangi Ihaka.
Takana Mauriora.
Tukutahi Kaimokopuna.
Peterehama, Okaihoata, Manuka,
Okautete, Nuhomu, Ngama-
hanga, Karori, Te Kaiwhaka-
kupakupa, Paehuia, Wai-
kekeno—
Te Hamaiwaho Tamati.
Rawhira Paku.
Toheroa Atea.
Tioi Paku.
Kahutea Paku.
MEIHA MEA.
Kua tae mai nga rongo kua
mate a Meiha W. G. Mair, te
tuakana o Tawa. I mate ia ki
Waiotapu i te Mane ka taha nei,
no te Wenerei ka tanumia ki te
taha ano o ona matua i Whanga-
rei. - He nui te tangi o nga Maori
ki tenei tangata, i tona pai, me
tona aroha ki nga iwi i tutaki ia.
Hei whakaatu ake, tenei tetahi o
nga tohu aroha, he poroporoaki
na Ngatikahungunu ki Here-
taunga mo tenei tangata, ara i
tukuna kia Tawa, tona teina :—
" E hoa tena koe ; Kua rongo
matou i tenei ra i te mate o to
tuakana. He nui te tangi mona
kua wehe atu nei i a matou, i te
mea he tangata tena i mau tonu
tona aroha ki te Maori, mai i te
wa o nga kaumatua tae mai ki
naianei; ratou kua wehe atu nei
ki te kopu o te whenua, te waahi
i whakaritea ano e te Kai-hanga
mo te katea.
E to matou hoa, e Tawa, ka
nui to matou tangi ki to tuakana,
kua tae ia ki tona wa i whaka-
ritea ai e te Kai-hanga, a, ko
matou e noho atu nei tena ano
tona wa. Hoatu to matou aroha
nui ki te pouaru me ana tama-
riki"
Na Mohi te Ataihikoia i haina
te reta mo te hapu katoa.
Tiati Rawson, o te Aperata
Kooti, i tuhi mai i Turanga, ka
mea i te taenga atu o te rongo
kua mate a Meiha Mea, ka nuku-
hia te Kooti. Ka mihi a Ngati
Porou, mo to ratou pouri, me te
tangi o ratou ngakau ki te wehe-
nga atu o tenei tangata i te iwi, i
te mea he tangata tenei i awhina
i te Maori mai o tona tamariki-
tanga a tae mai nei ki naianei.
Ka mea te hapu ma te Kooti e
tuku atu ki nga whanaunga o te
tupapaku to ratou mihi ki te
matenga o Meiha Mea.
He tangata tenei i tu ia hei
Tiati mo te Kooti Whenua Maori
mo nga tau maha.
AROHANUI. .
Te aroha nai o to koutou
maunga ki te " Puke-ki-Hiku-
rangi." Kia koutou e nga wha-
naunga, e nga kai-titiro ki to
Koutou nupepa, kua tae tenei ki
te tekau ma rua o nga marama e
haere tonu aua ki te toro haere i
o koutou marae, i a koutou ano
hoki, a kahore a koutou ki mai
kiu kaua, e tukua atu te pepa kia
koutou, na e hoa ma, kaua ra e
whakakeke, kei pera, koutou me
te whakatauki a Parakaia, ko te
tangata e whakakeke ana ki nga
kupu korero e whakaae ana ia.
Otira, ko te tino aronga o te
whakaaro mo te haere a te
"Puke" i tenei tau hou, kei
runga i enei whakatauki, he
panui ka tukua atu kia koutou,
ma te ua, ma te waipuke, ma te
tupuhi, ma te aitua, e kore ai au
e tae atu ki o koutou kainga,
marae.
I tenei ano hoki, ma te ao ka
uhia te rangi; ma te huruhuru
ka rere ai te manu, ara ma te
moni.
E rua putanga o te " Puke"
i muri atu o tenei panui, ka
mutu te rere atu. Otira, ma te
kupu karanga mai kia peka atu,
ka peka atu ai. Kia ora nga
kai-hautu i te taonga a te hunga
kua mate.
kia kaha ! Kia toa ! Whaka-
taane.
Kauria mai te Moana Nui a
Kiwa.
Pikitia mai nga maunga
nunui.
Huia mai kia kotahi ta-
tou.
Na tena ko te rourou
Na tena ko te rourou
Ka rato nga toa horo-
kai o te ope.
Na tena ko te tokotoko
Na tena ko te tokotoko
Ka whati te hoariri.
Tena koa whakakapia mai nga
wharuarua turanga o te hunga
kua mato. He oti ano na
TERA AREKATERA.
TAUHIA TEWIATA.
Kai taa o te PUKE.
Kanikani Ki Kaatataone.
NUI ATU TE TANGATA
I te po o te Taite, te 4 o nga ra
o Hurae nei, ka tu tetahi kanikani
nui a nga Pakeha ki roto ki te
Hooro o Kaatataone, whakautu i
te kanikani a nga Maori o tera
tau.
I te 8 o nga haora o taua po,
ka tuhera te toa o te hooro.
I mua o te kanikanitanga o
katoa, ka whakaritea e te hekere-
tari ma Henare Tewhaiti raua ko
te Wairata Mahupuku e whaka-
tuhera te kanikani, a, ka tau
taua motini e pera ana.
Te maha o nga tangata i tae
mai ki taua kanikani e 500, nui
atu te whakamihi o nga Maori
ki te pai o te whakahaere a nga
pakeha i ta ratou kanikani.
1 te mea ka roa e haere aua te
kanikani ka tonoa, nga kotiro
Maori kia tu ki te poi Nui atu
te pai o te whakahaere a nga
kotiro i a ratou poi, i raro i te
kapenetanga a te Ikapuhi (Mrs
Clayton), nui atu te pakipaki a
nga pakeha i te mutunga o ta
ratou poi.
Kaore i roa e haere ana te
kanikani, ka tonoa te wahine a
Tame Te Hana ki te waiata, a
ka riro ano ma toua taane e
purei te piana, tino pai atu te
waiata a tenei wahine, nui atu te
pirangi o te huihuinga kia tu
tonu ia ki te waiata.
I te mea ka tata te taima ki
te 1 o nga haora, ka harihari a
haeretia he kapu ti me nga keke
e te komiti o te kanikani ma te
huihuinga. I muri iho o te
kainga ka tu a te Ikapuhi (Mrs
Clayton) ki te korero, ka riro ko
Whenua Manihera, etita o te
Mareikura, hei whakamaori.
Koia nei nga whai-korero a te
[.kapuhi:—Ki te huihuinga pake-
ha, maori, kua tae mai nei ki
roto i tenei hooro i te po nei,
tena koutou ; ten • koutou i hui-
hui mai nei ki te whakanui i te
po ngahau a o tatou hoa pakeha.
He nui te whakamihi o toku nga-
kau mo to tatou tutukitanga mai
ki konei i tenei po, e kore rawa e
taea e ahau te whakaatu kia kou-
tou i te koa me te hari o toku
ngakau, mo koutou mo te pakeha,
mo matou hoki mo te maori e
penei nei, ara, e whakakotahi nei
i a tatou tae atu hoki ki o tatou
mahara. Hei kupu whakamutu-
nga iho mo aku korero, e tino
whakamihi ana ahau ki te he-
keretari kia (Mr Vernum), mo
taua kaha me te pai hoki o tana
whakahaere i tenei kanikani.
Kia tau ano hoki te rangimarie
ki irunga i a ia, kia nui hoki nga
whakamihi mo taku kai-whaka-
maori mo Whenua Manihera.
Ka mutu i konei nga korero a te
Ikapuhi.
He nui nga ahuatanga ngahau
i puta i taua po.
Ki te whakaaro o te ripoata o
"Te Puke" ko Timina Arihi
(Ellers), o Mahitaone, te "pere"
o te kanikani
No te rua o nga haora ka
mutu te kanikani.
MAHI TOHUNGA
Kotahi te Maori ko Retete
Tepoi te ingoa i hamenetia i Kai-
kohe i te wiki kua taha nei mo
tona mahi tohunga.
I nga korero i roto i te Kooti
ka whakaaturia na taua tangata
i hari tetahi Kotiro ki roto ki te
ngahere, tekau ma whitu nga tau
o taua kotiro, he mate paku nei
tona, ka ringiringitia e taua tohu-
nga taua kotiro ki te wai maka-
riri.
Na tenei tikanga ka mate taua
Kotiro. Ka painatia taua tohu-
nga £15 me nga moni raruraru o
te Kooti.
E ki ana te Pirihimana o taua
Timuaki o taua waahi, na nga
mahi tohunga a taua tangata ka
mate nga tangata e iwa i te taki-
wa o Ngunguru i enei tau ka
taha nei.
Pahutanga o te Ma-
ina Waro.
74 NGA TANGATA I MATE.
I te ata o te iwa o nga ra o te
marama nei, ka puta tetahi aitua
nui ki (Yorkshire) takiwa o
Kanana, i te pahutanga o te
maina waro o taua kainga.
I te pahutanga tuatahi e rua
tekau rua iwa nga mea i mate,
no to muri iho e wha tekau ma
rimu, huihui katoa e whitu tekau
ma wha nga tangata i mate.
Ko te inaha o nga tangata i
roto i taua maina i te wa i pa-
karu ai e rimu rau (500).
He nui atu nga tangata mahi o
te maina waro nei kaore i reira i
te wa i pakaru ai, i haere ke
ratou ki tetahi huihuinga po-
whiri i te Kiingi raua ko te
Kuini mo te taenga mai ki to
ratou taone, penei kaa nui atu
nga mea e mate.
Ki te mohio a nga kai-tirotiro,
io te ahi o roto i tetahi ruma
mahi i pa ki nga kaati i (gas) te
putake o tenei aitua, inahoki e
rua rawa maero te rongonga o te
pahutanga. Nui atu nga wahine
a nga tangata mahi o te maina i
tae ki reira.
I te hekenga o nga kai-awhina
mo nga mea kaore ano i mate, i
raro i te mana o Pikaringi, kai-
tirotiro a te Kawanatanga mo
nga maina, ka tanukutia hoki
ratou, a, iti nei o to ratou ropu
i hoki ora mai, ko te nuinga ia i
mate katoa, tae atu Koki ki to
ratou kapene whakahaere kia
Pikaringi me te Menetia o te
maina me (Chambers).
KUPU MIHI.
I runga i te putanga o tenei
aitua nui ki tera kainga, ka puta
he kupu mihi ma te Kiingi raua
ko te Kuini ki nga pouaru a nga
mea kua mate, tae atu hoki ki
nga whanaunga, mo ratou kua
eke nei ki runga i te pouritanga.
I ki ano hoki te Kiingi, i hua ia
ki te ra i tae mai ai raua ko tona
hoa he ra no te hari me te koa,
kaore, he ra no te pouritanga.
|
|
3 3 |
▲back to top |
Te Puke Ki Hikurangi, Wenerei Hurae 26, 1912. Nama 21 ote tau 1.
MATENGA TUPAPAKU.
He tokomaha rawa nga tu-
papaku kaore i rongorongona te
matenga iho, kua maha nga wiki
o te korenga i rangona, no enei
ra ka rongo matau kua hemo a
Horima Mutuahi, he tangata
rangatira tenei no Rangitaane.
Haere ra e Koro; haere ki o
tipuna, ki o matua, ki o tama-
riki, ki o mokopuna, ki te iwi, ki
te kainga tuturu mo te tangata
i whanau mai nei i te wahine,
ara he mea pokepoke nei ki te
oneone, a ko te hokinga atu
tenei o tou tinana ki te whakarite
i te waahi mou i whenua.
Kaati tena.
Kua rongo matou, kua mate a
Turama Te Tuati, i mate pea ki
Waipawa, he uri rangatira taua
wahine, be tamahine na Retireti
Taapihana, o Ngati-Whakaue ki
Rotorua.
Haere ra e Kui; haere ki o
tipuna kia Rongomaipapa raua
ko Tuhourangi, kia Kahungunu.
Haere ki o matua, haere ki te
waahi mou i te whenua, waiho
ko te pouri, ko te aroha, kia
Ngati-te-Wharenui me o tama-
riki me tou hoa. Kaati tena.
Kua rongo matau kua mate a te
Keretewha Te Paki, i moe i a
Hora Ramarihi, tamahine a
Henare Tititi, i mate ki Taho-
raiti, Taniwaka, he tamaiti na
Pare, i moe i a Wehi Manene o
Ngati-Marau, engari na te taane
tuatahi a Pare, no te Urewera,
Tuhoe.
Haere ra e Paki; haere ki o
tipuna, haere ki o matua, ki te
iwi, kei te kopu o te whenua e
tatari mai ana ki te hunga e
haere atu ana ki reira. Haere
ra e hoa, waiho te pouri ki te
hunga ora, ara, ki te hunga nana
koe i whakanana i runga i tou
mate i enei tau ka huri nei ki
muri.
Haere ra e hoa.
He tika ranei kua mate enei
tangata, kaore ranei, waiho tenei
pohehe i runga, i nga kai-mahi o
te "Puke" otira ko te tini noaiho
o nga tupapaku, kaore e whaka-
aturia mai ana ki to tatou
nupepa, kia " Te Puke Kihiku-
rangi ", a, kaore he utu, me tuku
mai e koutou nga matenga tu-
papaku, be kapa hoa te utu mo
te pane kiingi, pai atu ta koutou
tuku mai, kia kite ai nga whana-
unga i tawhiti. Heoi ano, ua
nga kai-mahi o "Te Puke."
Kua mate a Haana Kaipapai-
haneihaea, tamahine na Pape
Kooro te Kahuoterangi raua ko
Taria Taurito, i mate ki Huru-
nuiorangi, waahi o Karaatitone,
i te 14 o nga ra o Hurae nei.
I ohorere tonu tona matenga, i
runga tonu i te kai tikareti, i te
korerorero, i te katakata ratou ko
Wikitoria te Maari ka pa mai
tona mate ki te kaokao, ka tahi
ka piki, kaore i tae ki te rima
meneti kua pa ki te manawa taua
mamae, kotahi meneti te paanga
kite manawa ka hemo. Kaore
he rongoa i pa ki runga, kaore
be aha. Kaati he nui te pouri o
Ngai-tahu, o te Rangitataia, o
Ngatirongomaiaia, o Ngati-
Hinewaka, porangirangi ana te
tangata, kaore i taea te noho e
nga tangata e pangia ana e te
mate, haere tonu kia kite, nui
atu te tangata i hui ki runga, ko
tenei wahine kua pangia -noatia
atu e te mate, ka maha nga tou
e pangia ana e taua mate.
Ko tenei wahine i moe i te
tamaha a Paora Ropiha, i a te
Otene Ropiha, tokorua a rana
tamariki kei te ora, no te matenga
o te Otene, ka moe i a Hiu te
Miha, koia nei tona taane, a,
mate noa nei ia.
Kua puta te kupu a te Miha-
oterangi kia mauria ki tona
urupa nehu ai, a, i te taenga
mai o Hiraani ratou ko nga
tamariki, ka korero a Hiraani
Ropiha, ko te wahi i korero ai
taua wahine i te matenga o tona
hakiri, ki te mate ia me whaka-
hoki ia ki roto ki ona matua, ara,
ki Kehemane, nehu ai, kaati, i
korero hoki a Wikitoria ratou ko
ona matua, me te iwi, kia waiho
tonu i roto i te urupa o Ngai-
tahu, o Ngati Hinewaka, o Ngati
Rongomaiaia ara ki Tutumapou,
Hurunuiorangi, a, riro ana i ta
Hui te Miha i ki ai.
Ko tona whakapapa tenei, me
timata mai
i a Hineteraraku,
i a Rangitauira.
Ko Rangimatakoha
" Rakaimoari
" Kahukuramango
" Huimarire
" Tataiaho
" Ta Wairau
" Te Angiangi
" Kahutapere.
Na Kahutapere
Ko Wharekotore
" Te Rangituaiwa
" Hikamataki
" Rongomaihuruhuru.
Ka moe a Rongomaihuruhuru i
a Tamaiohungia
Ko Puku
" Te Whakahoki
" Tirakino
" Tapapa
" Te Kahuoterangi
" Huana Kaipapai Hineihaea.
Ka mutu, engari tera ata nga
whakapapa o tenei wahine.
Na nga kai-mahi o te "Puke."
NGA HOA O TE
KATOA.
WHAIKORERO A NGA MINI-
TA E RUA.
I te hui-hui a nga mema wha-
kahaere mo te ropu Kimihi o
Niu Tireni, i te ahiahi o te tekau
ma waru o Hurae nei, ka tu te
Honore mema o te Paremata, a
Hami Arani, Minita mo nga
Moni, Kura, me te Arai Hoariri,
ki te korero. Ko ona korero i
haere i runga i nga taha e rua
o te Kawanatanga, me penei ake
e au he kupu timatanga mo aku
korero, kei te whakaatu ahau ki
nga kai awhina, ara, tautoko o
te taha Kawanatanga, tae atu
hoki ki te taha Apitihana, ka rite
tonu ta matou ta te ropu hou o
te Kawanatanga ki ta te ropu
tawhito te whakahaere i o koutou
hiahia. Ko nga korero i rongo
nei koutou mo matou mo te
Kawanatanga hou a te hunga
mahi, e he ana, ma koutou tonu
e titiro mai to matou whakaho-
anga ki te taha kotahi, e ngari
maku tonu e ki ake, ki te tae
matou ki te rua tau, ki te toru
ranei e tu ana hei Kawanatanga,
ka kite koutou ka rite tonu ta
matou mahi me te kimi painga
mo te Tominiona katoa. Kei te
tino hiahia ahau ki te Tominiona
katoa kia pera ano te tau o ratou
mahara inaianei ki nga turanga
Kawanatanga ka taha nei. Ka
matu i konei ara korero.
I muri iho o te tuunga o Hami
Arani, ka iu ko Honore R, H.
Rori, ka tautoko i nga korero a
tona hoa mema, i puta ano he
korero penei ma, taua tangata,
taria mai e koutou to matou
whakahoanga ranei ki te taha
rangatiratanga, o te tangata,
kaore ranei, e ngari, maira e ki
ake, ko o matou hoa ko te hunga
katoa kei runga i te mata o te
whenua, e kiia nei ko te Tomini-
ona o Niu Tireni.
I PAREMATA,
TE HINGANGA O TE KA-
WANATANGA A MAKI-
NEHI.
KUA URU TE APITIHANA
HEI KAWANATANGA.
TENA KA PEHEA TE
MAORI
No nga ra o Hune nei ka tu-
hera te Paremata ki Poneke.
Ka whai-korero te Kawana ki
nga whare e rua. I roto i tana
whai-korero ka puta nga kupu
mo nga whenua Maori, me nga
Kooti Whenua Maori.
I te mutunga o te korero a nga
mema mo te whai-korero a te
Kawana, ka tu a Maahi, te riira
o te Apitihana ki te whakatakoto
i tona motini turaki i te Kawana-
tanga a te Makenehi. Ka mutu
nga korero mo taua motini ka
whakaputaina kia pootitia e nga
mema; ka hinga te Kawana-
tanga, ka tu ko te Apitihana hei
Kawanatanga.
TE KAWANATANGA HOU.
MAAHI TE PIRIMIA.
Koinei te Kawanatanga hou
kua whakaturia e Maahi, te Riira
o te Apitihana, i raro i te whaka-
hau a te Kawana, tenei e whai
ake nei:—
Hon. W. H. Maahi, Pirimia,
Minita mo nga whenua,
ahu-whenua, mo nga mahi.
Ko tona utu mo te tau
£1600.
Hon. Henai Arani, Minita mo te
taha ki nga moni, Arai-Hoa-
riri, me nga kura. Ko tona
utu i te tau £1000.
Hon. W. PL Heri, Minita mo nga
Rerewe, Minita Maori. Ko
tona utu i te tau £1300.
Hon. W. Pereiha, Minita mo nga
mahi nunui, rae nga maina.
Ko tona utu i te tau £1000.
Hon. A. L. Herdman, Minita mo
nga Ture, me nga Pane
Kiingi. Ko tona utu i te
tau £1000.
Hon. F. M. B. Piha, Minita mo
nga Katimaute me nga mahi
o te Moana. Ko tona utu
i te tau £1000.
Hon. H. D. Pera, Minita mo nga
mahi o Roto, Riira o te
Kawanatanga i te Whare o
Runga. Ko tona utu i te
tau £1000.
Hon. R. H. Routu, Minita mo te
Ora me nga Poutapeta. Ko
tona utu i te tau £1000.
Hon Takuta Pomare, Minita i
roto i te Kawanatanga mo
te taha Maori. Ko tona utu
i te tau £400.
Nga Kai-Whaka-
maori.
Kua whakaingoatia e te Ka-
wanatanga a .J. R. Paku, o Wai-
pukurau ; P. A. Kerehi, o Toka-
anu ; A. Ormsby me .J. A. Orms-
by, o Otorohanga; T. Pouwhare-
tapu Kawene, o Kawhia; Rev.
H. Jenkins, Raetihi; Rev. Katene
Paraire Rangihuna, o Nuhaka,
hei kai-whakamaori o te turanga
tuatahi.
Ko J. S. Grace, o Tuparoa;
W. P. Tamihana o Mahitaone;
?. Tuwhare, o Kaikohe; me
Wharena Heron, he kotiro Pa-
keha o Waikato, hei kai-whaka-
maori o te turanga tuarua, i raro
i tetahi waahi o te Ture Whenua
Maori, 1909.
|
|
4 4 |
▲back to top |
|
|
5 5 |
▲back to top |
Te Puke Ki Hikurangi, Wenerei Hurae 26, 1912. Nama 21 o te tau 1.
PITOPITO KORERO.
Ka tata ka pakaru tetahi tima
whawhai, ko to (Thunderer) te
ingoa. Koinei tetahi o nga
manuao nui o te ao, i mahia ki
Ingarangi.
I wera tetahi tamaiti, tekau
ma rua ano nga tau. Ko nga
kakahu i wera tuatahi ka tahi
ka timata te wera haere ki te
tinana. Tae rawa atu nga ma-
tua kua roa noa atu te ahi o ka;
ana i te tinana.—Tanitini.
E toru nga kai mahi i mate i
te pakutanga o etahi mea i roto
i te rua waro. He nui nga mea
penei, ara nga mate ki roto i nga
rua mahi waro, koura, me era
atu mea.-Merepana.
|
|
6 6 |
▲back to top |