![]() |
Te Puke Ki Hikurangi 1897-1913: Volume 7, Number 4. 15 September 1911 |
![]() |
1 1 |
▲back to top |
" TEPUPUTANGA KI TE ORA NUI TANGATA E HAERE ANA KI TE PO, ITI TANGATA I MAHUE AKE KI TE AO NEI "
"RAUHITIA, MANAAKITIA."
NAMA 4 O TE TAU 1 CARTERTON, WAIRARAPA, PARAIRE HEPETEMA 15, 1911.
Te Ture Whenua Maori
1909
WAAHI II
TE APERATA KOOTI MAORI
![]() |
2 2 |
▲back to top |
![]() |
3 3 |
▲back to top |
![]() |
4 4 |
▲back to top |
![]() |
5 5 |
▲back to top |
![]() |
6 6 |
▲back to top |
6. TE PUKE KI HIKURANGI, PARAIRE HEPETEMA 15,1911. NAMA 3 O TE TAU
"Te Ranana Pukapuka whakahaere.
LONDON DIRECTORY CO LTD.
KOTAHI PUTANGA i roto i te toru marama. Hei whakaatu ki nga tangata mahi o te ao katoa, kia marama ai te tuku korero ki nga;
Ingarihi Kamupene Mahi hokohoko hoki
I roto i nga rarangi o ia karaihe taonga. Apiti atu hoki ki tenei pukapuka hei whakaatu ki nga tangata e haere ana ki Ranana i nga;—
TANGATA TANGO TAONGA
me nga taonga e tukua ana e ratau ma runga tima, me a ratau Makete i nga taonga o nga Koroni nei.
NGA RAINA TIMA.
Hei whakaatu hoki i raro i nga Wahapu hei rerenga, hei tohu ano hoki i nga taima hei rerenga.
HEI PANUI 1 NGA MAHI TAKIWA.
o nga Kamupene mahi, hokohoko hoki, i roto i nga tino Porowini o nga tuone, me waenganui ano hoki o nga mahi ahu-whenua o te Kiingitanga
Kotahi. Ka tukua atu he kape o tenei pukapuka, ka utua hoki te tukunga atu, mehemea ka tukua mai he Poutapeta Oota mo te moni £1.
Matenga Tupapaku
TE MATENGA O WITAKO TANI-
ORA.
WAHINE RANGATIRA O TE ATI AVA.
I te wenerei te 6 o nga ra o te mara-
ma nei ka hemo a Witako Taniora,
Tamaahine a te honore Witako Nga-
tata, ki te kainga o tona tamaahine o
Nui, wahine a Hoani Warena (Mrs J.
Warren), i Pitone. I whanau, a Wita-
ko ki Waikanae i te tau 1859, ka 52
ona tau inaianei, i whakaakotia ia ki
te kura a H. R. Homu (Holmes,) i Po-
neke, e noho ana ratau ko ona matua i
Tanapara Tiriti, Poneke, i te tau 1876,
ka marenatia ia kia te Mana Taniora
o Waikawa, i roto i te whare karakia
o Hato Pita, Wire Tiriti, Poneke, (St.
Peter). I muri iho i to raua marenata
nga ka noho raua ki Wiawhetu e rua te-
kau o raua tau e noho aua i reira, ka
haere raua ki Waikanae noho ai, i
mua atu i tona hemonga ka haramai
ki te kainga o tona Tamaahine i Pito-
ne nei, i te matenga o te Honore H.
K. Taiaroa M. L. C. o Otakou, ia Wi-
tako katoa nga whakahaere, timata atu
i Poneke ki Otepoti, ki te waahi
hei nehunga ia Taiaroa he wahine ia
kua mohiotia e nga Pakeha me nga
Maori, timata mai i te Tai Hauauru
tae noa ki Tai Rawhiti, i te matenga o
Hone Heke, ka riro na raua ko Wiki
Taitoko meo raua hoa rangatira taane,
wahine, i man te tinana o Hone Heke
kia Ngapuhi ra ano. He nui te pai o
tenei wahine, he manaaki i te tangata
ahakoa Maori Pakeha ranei he rite to-
nu tana manaaki a he uri rangatira ia
no nga tatai rangatira ona tipuna tuku
iho ki a ia ko ia te huinga o aua toto
rangatira. E 7 ona tamariki kei te
ora, e 8 nga mea wahine , e 4 nga mea
taane, hei ahua enei mona ki tenei ao.
i te tau 1897 ka haere nga hoia Maori
ki te Taimana Tiupiri o Kuini Wikito-
ria, he nui ona kupu poroporoaki ki
nga hoia, a, i haere hoki tetahi ona ta-
ma, a Kuru, hei kai whakatangi Piuka- .
ca nao nga hoia, ka nehua ia ki te waa-
hu i nehua ai tona matua i Pitone, ara
ki te urupa o to ratau whanau, he tino
aui nga tangihanga i tae ki te tangi ki
a ia
TE MATENGA O ANI NGAPUKE;
Kua mate a Ani Ngapuke, te rua o
ona ingoa ko Reneti. He tamahine
na Ngatuere Tawhirimatea. 1 mate
ki Kaatataone (Carterton) Wairarapa;
i te rua o nga ra o Hepetema nei; be
nui te pouri ona tungane ona matua o-
na tamariki ona mokopuna, mo tona
matenga a he nui te tangihanga i ta-
ngihia ai ia e ona hapu. Ko tetahi
tenei o nga wahine rangatira o Waira-
rapa nei. He wahine manaaki i te
tangata, manaaki i nga oope haere,
manaaki i ona hapu, i ona tamariki,
tae noa ki ona mokopuna. Kua kau-
matuatia ana tamariki whangai, kua
whanau tamariki hoki, He nui nga
huarahi mai o tenei wahine i roto i
nga tipuna, ia Kahungunu, ia Rongo-
maipapa iaTuri, ia Tamatekapua ia
Whatonga:—
Ka moe a Whatonga ia Reretua:
Ko Tautoko.
„ Rangitane.
„ Kopuparapara.
„ Kuaopango.
„ Uengarehupango.
„ Hamua.
„ Wahatuara.
„ Hinerautekawa. ka moe ia Raka-
imaroa: Ko Pikihauariki to mua,
Ko Korakotaiwaha to muri iho.
„ Pinenau to muri iho. Ku moe
a Korakotaiwaha ia Hineumu ko te Ra-
ngi whakaewa, ka moe a te Rangiwha-
ewa ia Hinetarariki Ko Tamahau ka
meo ia Hinerangi, ko Raetea raua ko
tona tuahine ko Hinetearorangi, ka
moe a te Raetea ia Horahanga
ko Tangatakau ka moe ia Tohi, ko Ta-
rewa, ko Tawhirimatea, ko Ngatuere.
ko Ani Ngapuke, ko te rua ona ingoa
ko Reneti.
Heoi ano kaati nei ona whakapapa,
e tukua atu inaianei, no te whitu o
Hepetema nei ka nehua.
Heoi haere ra e kui, ki o tipuna ki
e iwi katoa, ki te kainga tuturu mo ta-
tau, waiho ko te pouri ki muri nei rae
;c aroha.
Heoi ano,
na Te Puke-Ki-Hikurangi.
HE WHAKAMARAMA.
Ko te take i kore ai e tere te puta a
u o te koutou Maunga i tenei putanga .
he raruraru ki te neke ia te "Puke" ki
ona ake turanga, heoi kia ora koutou.
No te "Puke"
NGA TAIMA O NGA TEREINA MO
WAIRARAPA;
Te tereina i te ata mo Poneke. Ka
haere mai i:-
Mahitaone i te 7,80. i te 9,45, i te
(3,18. o te ahiahi.) Ki Wuurupere i
te 6,30. i te 11,43. i te (6.0) o te ahi
ahi.
Kaatataone i te 7 57. i te 10,20. o te
ata, i te 4,15. o te ahiahi. Ki Wuuru-
pere i te 11,11. o te ata, i te 4,25. o te
ahiahi, me te 8,32, ka noho tenei tere-
ina i Mahitaone ka mutu.
Ko tereina i Mahitaone ki Wuuru-
pere o te 6,30. o te ata. ka mau te
Ekiperehi o Akarana ki Paamutana,
ko te tereina i Kaatataone ki Wuuru
pere o te 11,11. o te ata, ka mau te
Nepia Ekeperehi ki Wuurupere.
Nga tereina hoki mai i Poneke ki
Wairarapa nei, kei te;- o
7,45. 10,15- o te ata, kei te 4,35.
ka hiahi.
NGA HAORA MAHI O NGA
POUTAPETA. i
Ko nga Tumuaki Poutapeta; ko A-
karana, ko Otautahi ko Otepoti me
Pokeke e .tuhera ana enei Poutapeta
i te 8 o te ata ki te 8 o te ahiahi.
Ko era atu poutapeta katoa e tuhera
ana i te 9 o te ata ki te 5 o te ahiahi.
Mo te hiahia o te tangata kia mohio
ki enri ahuatanga, nae titira ki nga,
Post & Telegraph ."
Nga Waea, (Telegrams)
Niu Tireni
NGA TAUIRA
Nga Ture o tenei Pepa
TURE 1.
Ko te utu nao te pepa o te "Puke" i
B tau tekau 10/- hereni.
TURE 2.
Ki te tono mai i te pepa me pea
te ahua o te tuhi mai i te ingoa ki wa
ho o te kawa:——
Ki te Etita o te "Puke ki Hiku
ngi." Box 5, CARTERTON.
TURE 3.
Ki te tuku moni mai koutou ko
tauira ano tenei i runga ake nei,
nga moni Poutapeta Nooti anake (]
sal Notes.)
TURE 4.
E rua nga putanga o te pepa i r
i te marama.
TURE 5.
Ko te pepa tuatahi e tae atu ki
tangata me tuku tonu mai te
kia ora ai to koutou maunga.
TURE 6.
i Kei te Etita te tikanga mo te pan
i nga korero e tukua mai ana kia
hitia e te Puke.
TURE 7.
Kia tupato, kaua nga korero kino
tukua mai kaore e panuitia e te Pu
NGA RA PUTANGA
Kei te 15 me te ra whakamutunga
o ia marama nga ra putanga o te pe
kaore e mohio a te Puke ki nga ra
tae atu ai te pepa kia koutou, engari
te poohitanga atu i konei, koia tenei
runga ake nei.
Na te Etita.
He mea ta he mea panui na H.
A. Tuhokairangi, i raro i nga wha
haere a Purakau Maika i te Tari pe
hi o Rowse, High st, Carterton.
Printed & Published by H. &
Tuhokairangi (Andrew Bros,) un<
the direction of Purakau Maika Editor
at their Registered Printing Office
High Street, C A R T E R T O N
September 15, 1911,..