![]() |
Te Toa Takitini 1921-1932: Number 32. 01 March 1924 |
![]() |
1 1 |
▲back to top |
Registered at the G. P. O, as a Newspaper.
NAMA 31. HASTINGS. Maehe 1, 1924.
TE TOA TAKITINI
Ko nga haki enei nga hapu o I e Arawa, kua tapaea mai nei
ma te Hahi i Ohinemutu e tiaki. Kei roto enei haki i te Whare-
karakia i Ohinemutu e tare ana i naianei. 1 rokohanga enei
haki ki nga wa o te riri a te Maori 1864-1872. Ko nga ingoa
enei o ana haki: (1) Te Puhikehukehu; (2) Te Hina; (3) Te
Aroha; (4) Uenukurauiri; (5) Hinekura; (6) Kaore he ingoa.
He mea Panui e Rev. F. A. Bennett, he mea ta e Cliff Press,
Queen Street, Hastings, H. B.
![]() |
2 2 |
▲back to top |
TE TOA TAKITINI
Registered at the G. P. O, as a Newspaper.
Te Utu mo te Pepa 6/6 i te tau.
Me penei nga reta " Te Toa Takitini, " Box 300. Hastings.
2 TE TOA TAKITINI. Maehe 1. 1924
TE INOI MA TATOU I NGA RA KATOA O
RENETI.
(MAEHE 5th KI APERIRA 13th. )
ETE Atua kaha rawa ora tonu, kahore e kinongia e koe
tetahi mea i hanga e koe; e murua ana hoki e koe nga
hara o te hunga katoa e ripeneta ana: hanga he ngakau
hou. he ngakau ripeneta, ki roto i a matou, kia tangi tika ai
matou mo o matou hara, kia whakina ai o matou mea whaka-
pouri, a kia tino murua o matou hara e koe. e te Atua toku;
ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. —Amine.
Kia mahara he ra nohopuku nga ra o Reneti. Horoia atu nga
paru o te Temepara o te Atua. Ripeneta mo nga he o nga ra ku.
huri nei. Kia kaha te inoi, me te whakapono. Ma nga hua
ka mohiotia ai te rakau. No reira mahia nga mahi a te Atua.
Pehia nga hiahia o te tinana whakatupuria te wahi ki te wai-
rua. Nohopuku. Rapua te Atua, mou ano te painga mehemea
ka manawanui koe " Whakahoutia e te Atua au mahi pai i roto
i toku ngakau. ''
HINOTA MAORI
A TE PIHOPATANGA O PONEKE.
ITU te hui tuatahi a te Poari o te Hahi Maori o te Pihopa-
tanga o Poneke ki Otaki i te marama ka huri nei. Ko
nga tangata i tae mai ko te Pihopa o Poneke, ko Revd.
W. G. Wiremu, kai-tirotiro. ko Rev. Te Muera Tokoaitua o
Otaki, Pakake H. Leonard o Matene. Henare Keremeneta o
Pipiriki. Ko nga mangai-remana ko Hemi Rikihana o Otaki,
ko Kingi Tahiwi o Poneke, ko Tiaki Kerehona o Riwini, ko
Tawhai Eruera o Pokitaone, Tata McRoyal o Feilding, Mare-
mare Reupena o Turakina. Mawae Te Tauri o Whanganui, me
Pita McDonnell o Karioi. I reira hoki a Rev. H. A. Walke
o Bulls, hekeretari o te Mihana Maori, me A. J. Rutherford o
Eketahuna. He nui te manaaki o te Tumuaki o te Karete Maori
i Otaki i nga tangata o te hui. I te ata o te Ratapu he toko-
maha nga Maori i hui ki te karakia i Rangiatea, a i te ahiahi
ki tona a Rangiatea i te pakeha i te Maori mo to ratou karakia
huihui. Ko te kauwhau i a Keremeneta, na Te Wiremu i
whakamaori. I reira katoa nga Minita i taua karakia.
I to ata o te Mane, ka tu te hui i te ruma kai o te Whare-
Pikitia. Ko te wahi tuatahi he whakamarama na Te Wiremu
i nga kaute o nga moni a tena pariha a tena pariha, tae noa
![]() |
3 3 |
▲back to top |
Maehe 1, 1924. TE TOA TAKITINI. 3
ki nga tahua o te Pihopatanga o Poneke.
No te Whakatoputanga i nga tahua a nga kaumatua i tuku ai
mo nga kura tae atu ki nga tahua mo te taha ki te Hahi, kitea
ana te nui o aua tahua, ara hui katoa te wariu i tenei ra
£76, 871.
I te hui o te awatea ka whai-kupu te Pihopa mo te tima-
tanga mai o te whakapono ki te iwi Maori, me ana korero wha-
kamarama i te kaha o te whakapono o te iwi Maori, a tae noa
mai ki nga tau o nga pakanga o te 1865 ki te 1870. Me te mau
hoki o te whakapono o etahi i muri mai i te pakanga tae noa
mai ki tenei wa. Ko te mutunga o ana korero he whakahau
nana kia kaha te hopu a nga uri i te wairua kaha o ratou
matua.
I puta nga kupu mihi a te Pihopa mo te tutukitanga o te
100 tau o te taenga mai o Te Wiremu Karuwha ki Nui Tireni.
I puta ano hoki he mihi mana kia A. O. Wiremu, te mokopuna
a Te Wiremu Karuwha, tenei o nga matua o te iwi Maori i ka-
rangatia nei ki tona okiokitanga i te 31 o nga ra o Oketopa.
I tata ki te 40 ona tau e tu ana ia hei Kai-tirotiro mo te Hahi
Maori o te Pihopatanga oPoneke. 1 mihi ano ia ki te tamaiti
Matamua a Te Wiremu e tu nei hei Kai-tirotiro mo te Hahi
Maori i muri i tana papa. Ko te whai-korero a te Pihopa na
Kingi Tahiwi i whakamaori.
Ko etahi o nga take i whakahaeretia ko te tokoiti rawa o
nga tamariki e tae ana ki te Kura Minita, ko te tokoiti rawa
o nga Minita mo tenei rohe nui, ara tokowha tonu nga Minita
Maori me to ratou Kai-tirotiro mo te Pihopatanga katoa o
Poneke. Ko te maha o nga kainga e karakiatia ana e 70.
Whakaritea ana he komiti mo tena wahi mo tena wahi, hei
awhina i nga mahi o te Hahi, hei kohi moni kia taea ai te
whakapiki o te oranga o nga minita. I pahitia ano he motini
tono ki te Hinota nui o te Pihopatanga kia whakaritea kia
tokowha nga mangai-Maori ki roto i te Hinota nui. a kia uru
hoki he Maori hei mema mo nga poari tiaki i nga whenua o te
Hahi.
He nui te whakamihi ki te pai o te Hui, ki te marama o
nga whakahaere, me te whakaohonga i te taha wairua o nga
mahi o te Hui a te Hahi Maori.
HE MIHI
TENA KORUA ko Te Toa Takitini e hari haere nei i te
taonga o te motu, o te taha Atua, o te taha tangata. He
nui te whakataikiu ki a koe. E tama tenei kua kite
iho i to hamumu atu ki to Papa ki tetahi pora hei uwhi i to
kiri, kia kaha ai koe ki te tua marangai, ki te hari haere i nga
pu-mahara o te iti. o te rahi. Kaati, e tama tenei ka tukua
atu te pora hei uhi i to kiri, kia pai ai to rere mai ki o marae
i te Noota o Aatearoa. Kia ora tonu te toa.
—Na Ngapera Rutene.
Waipapakauri.
![]() |
4 4 |
▲back to top |
TE TOA TAKITINI. Maehe 1, 1924.
MATAATUA.
PANUITIA atu nga kupu e whai ake nei hei whakautu mo
nga korero a Tutengaehe Peretite, a Tiaki Rewiri me a
W. E. Gudgeon mo nga patai mo Mataatua waka. E
whakatika ana ahau ki te korero a Tiaki Rewiri ma e no Toroa,
tenei waka a Mataatua a ko Toroa ano te kapene i te hoenga
mai i Hawaiki tae hoa mai ki Whakatane. E whakatika ana
ano ahau na Puhi i tahae mai a Mataatua. a kei Ngapuhi nei,
ara kei Otakou e takoto ana. Engari e hara tenei Puhi i toku
Puhi. Ehara hoki tenei Rahiri i toku Rahiri e korerotia nei e
W. E. Gudgeon. No Tiaki Rewiri ma ano to ratou nei Puhi me
to ratau nei Rahiri. Engari ki a au ko Rahiri wawahi waka
tena Rahiri, ehara i toku Rahiri. Ma nga whakapapa ka tino
mohio ai koutou he pono taku korero no koutou ano to koutou
Rahiri me to koutou Puhi.
Toku nei waka to Ngapuhi nui katoa ko Nga-toki-matawhao-
rua. E taea e au te whakaputa a Ngapuhi nui katoa ki runga
i a Nga-toki-matawhaorua. ma te whakapapa e whakatau te
pono. Te kapene tuatahi o tenei waka i te hoenga tuatahi mai.
i Hawaiki ko Kupe. Pau katoa te haere o Aotearoa nei e Kupe
ka hoki a Kupe ki Hawaiki. Koia a Hokianga. Tae atu a
Kupe ko te pakanga nui i Hawaiki, ko Te Moremoretakiki te
ingoa o taua pakanga. Ka ui a Nukutawhiti kia Kupe: "He
whenua pehea te whenua kua kitea nei e koe? " Ka mea a
Kupe ki tana mokopuna kia Nukutawhiti: " He whenua tino
pai. '" Ka inoi a Nukutawhiti i te waka o tana tupuna kia hoatu
kia ia. Ka hoatu e Kupe. Ka hoe mai a Nukutawhiti ka u
mai ki Hokianga. No reira ka hoea katoa mai te waka uta kai
hei mau, notemea e tapu ana te waka mau mai i nga tangata
me te wananga me te mana katoa. Nga taniwha i mauria mai
ai tenei waka ko Araiteuru raua ko Niua. Kei Hokianga enei
taniwha, kotahi kei tetahi taha kotahi kei tetahi taha o te
wahapu. Ki te riri ana tenei moana, e kore e puta te tima
te kaipuke. Koia i huaina ai te ingoa ko " Hokianga-whaka-
pau-karakia. " He mokopuna toku Puhi na Nukutawhiti. me
toku Rahiri kei konei ano tona pa, me ana tohu, me tona ti-
nana. I whanau ano toku Puhi me toku Rahiri ki Aotearoa nei.
Haunga ano te Puhi-mana-ariki tuatahi, kaore i tae mai ki
konei, i mutu atu ano ia ki Hawaiki. Engari te ingoa i whanau
ki konei. Te ingoa o te waka, uta kai ko Mamari. E whai
paanga ana ahau ki te waka ki a Mataatua, kei a Reitu,
notemea he uri a Reitu no Toroa. Ina te whakapapa e whai
ake nei.
Toroa — Kakipikitua
Ruaihono — Mahangatera
Awatoke — Tarakea
![]() |
5 5 |
▲back to top |
Maehe 1, 1924. TE TOA TAKITINI. 5
Kaiaha — Peha
I
Manutongatea — Rua
1
Kokako — Whaeatapoko
Tamainupo — Tukotuku
Wairere — Tukapua
Maramatutahi—Paretahuri
Maramatutahi — Paretahuri
Tuteiwi—Pahoro
Awaikauhoea — Tiuhu
I
Reitu — Neoneone
Ka puta ko Ngapuhi nui katoa.
Heoi ano.
—Na Erika Akuhata.
ETAHI O NGA MIHI.
KIA ora tonu koe te Etita mo nga mahi e mahia mai nei e
koe hei painga hei marama tanga hoki mo tou iwi Maori.
E mihi ana hoki ahau ki a Apirana Ngata mo ana kupu
whakamarama ki a tatou ki te iwi Maori. Ko ana kupu tuatahi
he tohutohu i a tatou ki te whakatuputupu i tenei mea i te
kararehe, me te ahua o te mahi o te whenua. He maramatanga
pai katoa enei mo tatou. Tuarua mo tana whakamaramatanga
i te Tiriti o Waitangi hei mohiotanga mo tona iwi Maori ki
nga ahuatanga o te Tiriti me ona tikanga katoa, nga wahi pai
nga wahi kino. He tino taonga tenei ki a tatou tae atu ki a
tatou uri e haere mai nei. He tino tohu aroha nona tenei ki a
tatou. Tuatoru mo tana whakamarama i te kaha o nga mema
o te iwi Maori ki te rapu tikanga hei whangai i o tatou kura,
a kitea ana te £5000 hei oranga mo aua kura o te iwi Maori.
Tuawha mo ana whakamarama mo nga ture e mahia mai nei
e te Paremata mo nga reititanga i o tatou whenua, me nga ini-
kamu taake me era atu mate e pa ana ki o tatou whenua. He
nui noatu nga whakamaramatanga e tukua ana e Apirana
Ngata kia panuitia mai e ta tatou pepa hei mohiotanga hei
maramatanga mo tatou. No reira kia nui noatu nga whaka-
moemiti ki a ia mo ana mahi katoa. Ko tenei tu mahi te mea
e kiia nei. " Kia aroha ki tou hoa tata ano ko koe. " No reira
kia ora tonu koe e taku tamaiti e Apirana hei hepara mo tou
iwi Maori, hei homai tonu i te maramatanga ki nga hapu
katoa o te iwi Maori.
—Na Huta Paaka. Motueka..
![]() |
6 6 |
▲back to top |
TE TOA TAKITINI. Maehe 1, 1924.
TUKUA atu enei kupu ruarua hei mihi ki a A. T. Ngata,
M. A., M. P.. mo ana whakamarama i nga mahi o te ao
hei huarahi mo te katoa. E hoa e Ngata kia ora koe mo
nga whakamarama e tirohia iho nei i Te Toa Takitini timata
mai i te Tiriti o Waitangi me ona aronga tae mai ki te pepa
o Tihema, e whakamarama nei koe i nga mahi nunui o te
Tominiona. Taku titiro e rite ana o whakamarama ki te ahi
i whakamarama nei i te huarahi o Iharaira i te putanga mai i
Ihipa i te po. i ora ai hoki nga mano tini o Iharaira. No reira
kia tau nga manaakitanga a te Atua ki a koe. He aha ra etahi o
nga mema i kore ai e penei te whakaaro me Ngata ki te tohu-
tohu i o ratou iwi.
—Na Ngapera Rutene,
Waipapakauri.
HE WHAKAMAHARA.
Na Paratene Ngata.
No te 19 of Hepetema, 1884, ka tuhia te pukapuka tuku riihi
mo te hoko o nga rakau Kauri o runga o tetahi whenua
ku Pakorarahi te ingoa, kei te takiwa o te Thames.
Hauraki. Ko nga kauri anake i hokoa, ko te whenua i puritia
irunga i te riihi mo nga tau e 99, ka mutu ai te riihi. I riro
te whenua nei i runga i nga take kua kiia ake nei ki te
uniana toa Kamupene o Akarana. I murua taua whenua
mo nga nama o taua Kamupene, a hokona atu e te Rehita o
te Hupirimi Kooti, ki te peeke o Nu Tireni. Na taua peeke i
hoko atu ki te Kauri Kamupene a oti atu ki kona. Kanui nga
pae maunga me nga awa nunui i whakawhiti atu ai tena whenua
ki te po-uriuri ki te po-tangotango. Tena tirohia mai tenei
mate e nga tohunga hahu tupapaku! Mehemea ka taea e
koe ka tu koe mo aua momo mate! E ui ana ahau, pehea
a koutou whakamarama e nga tangata nona, e nga uri ranei,
e ora ana? Mehemea he tika tenei mate e whakaatu nei au.
a mehemea ranei kei te mate tonu, utaina mai ki Te Toa Taki-
tini kia mohio te katoa.
HE PANUI.
TENA koe. Te Toa Takitini, e rere nei ki nga marae o tane
i Aotearoa me Te Waipounamu. Mau e hari atu te kupu
poto. Kua nukuhia te ra e whakaarohia nei e ahau e te
iwi, kia whakaarahia he tohu aroha mo Tapua Patuone Hohaia
Tamati Wakanene.
E tama tena koe. koutou ko o tupuna, ko o matua, ko te iwi
kua huri nui ki te po. E tama ko Maehe tukua atu ai te tare-
tare nei hei hipoki iho i a koe i te mea kua tata ki nga ra o te
hotoke. E tama rere mai.
—Na Patu Hohaia Patuone Wakanene.
Mo te Puru me kai i te WOODS' GREAT PEPPERMINT
CURE—1/9, 2/9 patara.
![]() |
7 7 |
▲back to top |
Maehe 1. 1924. TE TOA TAKITINI.
TE MIHANA KI MANUTUKE.
KEI te whakahaere Mihana a Kenana Aata Wiremu ki nga
pakeha i Ormondville i te 9 ki te 17 o nga ra o Maehe.
Kei te haere a Kenana Aata Wiremu ki Manutuke ki
te whakahaere mihana ki reira. Ko te ra hei taenga atu mona
ko te 28th o Maehe. Hei te 30 o nga ra ka timata te Mihana
a tae noa ki te 6 o nga ra o Aperira.
He tino taonga tenei mea te Mihana mo te whakaoho i te
taha wairua o nga mahi o te whakapono. Nui atu nga hua
papai kei roto i enei mahi. Otira kei nga tangata tonu te
tikanga. Mehemea he tino rapu ta ratou i te Atua, ka whaka-
tata mai ia ki a ratou, ka manaaki hoki i a ratou. Kia mahara
ki te kupu e ki ra: " Nga patunga tapu ma te Atua he wairua
maru: e kore koe e whakahawea, e te Atua, ki te ngakau maru,
ki te ngakau iro. " Kia ngohengohe ki apapaku o koutou wai-
rua. Inoitia te inoi mo te ra tuatahi o Reneti i nga ra katoa
hei apiti ki etahi o a koutou inoi. He inoi tena e hangai ana mo
nga whakahaere o te Mihana.
Kia mahara ano hoki ki etahi inoi mo te Kai-whakahaere
o te Mihana, kia ringihia nuitia mai te inana o te Wairua Tapu
ki a ia, kia tika ai tana tuari i nga me ngaro a te Atua. Ka
inoi tonu nga Kai-whakahaere o Te Toa Takitini me ona ranga-
tira i tena wahi i tena wahi kia tau nui nga manaakitanga a
te Atua ki a koutou katoa i roto i nga whakahaere o ta koutou
mihana.
HUKARERE SCHOOL.
PRIZE LIST.
Divinity Prizes. —Class I: Ngarangi Kohere. Class 2: Piki
Thompson. Class 3: Elsie Lima. Class 4: Gweneth Howell.
Class Prizes. —Dux: Gertie Reid. Class 8: Amy Findlay
1. Piki Thompson 2. Class 7: Hemaima Smith 1. Ngawai Tu-
haka 2. Upper 6: Katie Riripotaka 1, Edna Ferguson 2. Lower
6: Mary Haig 1. Annie Wong Soon 2. Lower 5: Paara Enoka
1, Louisa Crummer 2. Lower 4: Mahue Turei 1, Heni Rangi 2.
Lower 3: Tiwau Tamepo 1, Rea Te Awarau 2. Lower 2: Tangi
Hokianga 1. Aha Martin 2.
English History. —Upper Division: Gertie Reid 1, Piki
Thompson 2, Amy Findlay 3. Nancy Watson 4. Lower Division:
Hinehou Ngata 1, Patu Nikora 2, Hemaima Smith.
Composition. —Class 8:: Gertie Reid. Class 7: Kupere Potae.
Class 6: Edna Ferguson. Class 5: Gweneth Howell. Class 4:
Heni Rangi. Class 3: Rea Te Awarau. Class 2: Aho Martin.
Music. —Seniors: Kura Hai. Juniors: Mahue Turei.
Royal Academy of Music Examination. —Higher Division::
Tere Tinirau. Ngarangi Kohere, Gertie Reid. Lower Division:
Kura Haig, Weno Tahiwi, Hinehou Ngata.
Drawnig. —Seniors: Kupere Potae, Mary Maraki. Juniors:
Tiwau Tamepo.
![]() |
8 8 |
▲back to top |
8\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_TE TOA TAKITINI. \_\_\_\_Maehe 1, 1924.
Book-keeping. —Seniors: Amy Findlay. Juniors: Ngarangi
Kohere.
Shorthand. Seniors: Amy Findlay. Juniors: Hinehou Ngata.
Dressmaking. —Senior Division: Annie Wong Soon. Ngarangi
Kohere, Tere Tinirau, Mary Mahaki, Annie Palmer. Middle
Division: Mary Kururangi, Ina Hutana. Junior Division: Ma-
hue Turei, Alice Hokianga. Aho Martin.
Fancy Work. —Takau Tinirau. Lilian Browne. Mary Maraki.
Tere Tinirau.
Mending. —Nellie Nepia.
Practical Nursing. —Lucy Tuiri.
Certificates for St. John Home Nursing examination. —Piki
Thompson, Takau Tinirau, Queenie Enoka. Gertie Reid. Polly
Enoka, Hemaima Smith, Ruby White. Elsie Lima, Annie
Palmer. Amy Findlay, Nancy Watson, Ngarangi Kohere.
Public Service Examination. —Gertie Reid.
Intermediate Examination. —Piki Thompson, Amy Findlay,
Nancy Watson.
Proficiency Certificates. —Hinetera Allison, Annie Wong
Soon, Mary Haig, Kura Haig, Olive Halbert. Nancy Reid. Katie
Riripotaka, Edna Ferguson, Polly Enoka, Annie Palmer. Jennie
Teihi. Ina Hutana, Mary Maraki.
Nurses' Examination, Napier Hospital. —Hana Riripotaka
(Honours).
Conduct. —Senior: Annie Wong Soon. Junior: Rea Te Awa-
rau.
Housework. —Senior: Tai Utanga, Junior: Mahue Turei.
General Efficiency. —Queen Enoka.
Cookery. —Senior: Te Patu Nikora. Class VI.: Takau Tini-
rau, Tere Tinirau.
Gardening. —Maggie Hokianga.
Care of Ormond Chapel. —Lucy Turiri, Paara Enoka.
MIHI MO HUKARERE.
KUA tae mai te reta a te Tumuaki o nga Kura ki te Hekere-
tari o te Pihopatanga o Waiapu he mea tuhi mai i te 18
o Pepuere, 1924. " Tenei ka tukuna atu nei te kape o
nga maaka o te whakamatautau o nga tamariki o Hukarere mo
te taha ki te taka kai i te Manual Training Centre i Nepia. E
tuku atu ana te Tipatimana o nga Kura i a ratou whakamihi ki
te kura mo te kaha o te matau o nga tamariki, me te mihi hoki
o to ratou Kai-whakaako ki a ratou.
Na CAUGHEY.
Director of Education.
Kaore he tamaiti i hoki iho i te 50 paiheneti.
Tokorua i neke atu i te 60 paiheneti.
Tokoiwa i neke atu i te 70 paiheneti.
Tokowhitu i neke atu i te 80 paiheneti.
Tokotoru i neke atu i te 90 paiheneti.
![]() |
9 9 |
▲back to top |
Maehe 1. 1924. TE TOA TAKITINI. \_\_\_\_\_\_\_\_ 9
AWHINA MO INIA.
MANAAKI I A PIHOPA ATARIA.
KUA tae mai ki te Hekeretari o to tatou Pihopatanga (Atiri-
kona Himikini) enei moni hei awhina i te Mihana a
Pihopa Ataria i roto i nga Inia e ono miriona, o tona
rohe. Mo nga pariha Maori enei: —Whakarewarewa £1/5/6,
Ohinemutu £10, Whakarewarewa Sunday School 6/9. do. (Pa-
keha) 12/3. Ohinemutu Sunday School 10/-, Donation £1/1/-,
Te Haroto 5/-, Waiohiki 15/-, Pakipaki £6/9/-, Waimarama
£5, Kohupatiki £5, Te Hauke £5. Waipatu £5, Te Wairoa me
Nuhaka £5. Ruatoki £1 15 -. Kei te whanga atu ki etahi o tatou
pariha i te mea kua whakaritea e te Hui Hinota Maori kia
£100 i te tau ma tatou ma nga Maori hei awhina i te Kawe i te
Rongo-pai ki Inia. Ka £50 ka takoto. Ma koutou ra e whaka-
eke ki te £100. Kia mania mai.
KAWENATA O TE TOA TAKITINI.
ITE Maha o nga korero nunui, korero hohonu, o roto o nga
kape o Te Toa Takitini whakaarotia ana he tikanga hei
whakangawari i te utu o te whaka-kawenatatanga i nga
kape o te tau mutu mai i a Pepuere 1924. Tekau-ma-rua enei
nama o Te Toa Takitini kua huia ki te pukapuka kotahi. Ko
te whare o waho, he pai. he kaha. He tino taonga tenei puka-
puka hei manaaki ma nga tangata matau, ma nga tangata
whakaaro nui. Ko te utu o tenei Kawenata o Te Toa Takitini
tekau-ma-rua-hereni (12/-) Na te aroha o te Kai-perehi i
penei ai te ngawari. E toru tekau ano nga kape. Kaore he
kape i ko atu. No reira kia tere te tuku mai i a koutou tono,
me nga hereni. " Ko te manu moata ano hei whiwhi ki te
toke. "
HE PANUI. —E hiahiatia ana etahi kape o Te Toa Takitini
name 21 me 22. Ko hoatu e au 1/- mo te kape kotahi. —Na te
Etita.
TEWHEA PANGO.
ME whakaatu e te whakapapa te putanga ki a Ngahuruhuru
Pango te tangata nana i mau tuatahi mai te whakapono
ki nga rohe o Te Arawa (ki toku nei whakaaro) a na
ona uri hoki i manaaki te Hahi a tae noa mai ki enei ra.
Te Rangiiwaho
Te Whitopoutama. Whakatakere, Pango. Tokihi, Ihutarera.
I [Haerehuka me
[Whakarewa
Te Kohu Teraweoi Waiaha
1 I 1
————————— Ropata Ngahuruhuru
Maora i
Tamihana Pererika
Pokaihau I
I
![]() |
10 10 |
▲back to top |
10 TE TOA TAKITINI. Maehe 1, 1924.
I haere a Pango ki Ngapuhi ki te kimi i tana tamahine i a
Mangamangaiatua. Tae atu ia ki Paihia, ka tangi a Ngati
Whakaue. nga mea i riro atu i te Waipuke. Ka ui a Pango,
" Kaihea te wahi kei reira taku mokai a Mangamangaiatua? "'
Ka kiia mai. " Kua mate, kei Oihi e tanu ana. '" Haere tonu
atu a Pango ki te hahu. Ka rangona kua hahua tana urupa,
ka riri etahi o Ngapuhi. Ka haere a Pango ki Te Waimate. Ka
tae te rongo o Pango ki Hokianga, me te riringa hoki o etahi
o nga hapu o Ngapuhi mo to ratou wahi tapu. Ka tonoa mai te
tangata a Te Tai raua ko te tupuna o Papahia Ngapuhi. Kaati
kua, mau te rongo, waiho a Te Arawa kia haere ana. ki te
kimi i ona.
TENEI TE WAIATA A PANGO MO TANA TAMAHINE.
Tera te kotuhi mau tonu mai te rangi
Homai ano koe kiia ringia atu
Ki te hua roimata, e mapu ra i aku kamo,
Naku ano ra i huri mai whakamuri
Te kahu rere wa tahi, te arai
I haere ai te korekore ra
Hai kawe i ahau te ripa ki Oihi
Ki a Manga ra ia,
Ko to aroha ra e kai nei
I ahau ii!
Ka tae ki te wa i hoki mai ai a Pango, ka haere mai ratou ko
Te Wiremu Taiwhanga me te Matenga, me nga herehere i
whakahokia mai e Ngapuhi kia Pango, tona tini. He nui hoki
nga mea wheua i riro mai.
Ka tae mai i Maketu i tona wa, ka haere mai ki Rotorua nei.
I waenga o konei o Maketu, ka moe i te ara ratau. Mai o reira
tae mae ki naianei, e kiia ana taua wahi i moe ai ratau, ko " Te
Whare o Te Wiremu. '" Te kainga tuatahi i noho ai ratau
ko Karioi, i muri ka taemai ki Te Koutu, i muri ki Mokoia.
Na reira ahau ka mea, ko taua Pango nana i mau tuatahi
mai te whakapono ki nga rohe o Te Arawa ko Ngahuruhuru
Pango, ehara i a Ngawene.
Heoi ra mo tenei wa.
—Na Tutanekai Pokaihau.
Ki te Etita.
TENA koe. He kupu ruarua nei enei hei hoatu i tetahi
wahi maramatanga mo te tautohetohe a etahi o nga hapu
o Te Arawa mo Ngahuruhuru Pango raua ko Ngawene
Pango.
I te 18 o nga ra o Akuhata, 1884, i te whakawa o Te Koutu
poraka ka tu a Heemi Te Tupara ki te korero: " I te wa i tukua
ai nga rakau o tenei whenua ki a Te Hapimana, i haria mai nei
e Ngahuruhuru, " etc.
I te 7 o nga ra o Noema. 1890, ka tu a Taekata ki te aroaro
o te Kooti Whenua Maori. Ko te keehi e whakahaeretia ana
![]() |
11 11 |
▲back to top |
Maehe 1. 1924. TE TOA TAKITINI. 11
ko Te Tuporo. No. 3. I roto i ana korero ka puta enei kupu:
" I rongo ahau i te haringa mai a Ngahuruhuru Pango i a Te
Hapimana ki Te Koutou, " etc.
Heoi ano.
—Na Te Rire Whititera.
[Kua marama te wahi ki a Ngahuruhuru, noho mai ana i
roto i te pa tuwatawata. Otira me whanga ake tatou ki te
pakutanga mai o nga pu a te taha ki a Ngawene. Ka hinga
ranei nga pekerangi o te pa o te taha ki a Ngahuruhuru, kei te
ahua maku ranei nga paura. Tena akina! i whakanuia ai
tenei take e nga iwi. he hiahia no matou ki te whakaara tohu
whakamahara ki te tangata tuatahi nana i mau mai te whaka-
pono, tae atu hoki ki te wahi i tu tuatahi ai te whare-karakia
me te whare minita ki nga rohe o Te Arawa. Tena ano e kimi-
hia nga timatanga mai o te whakapono i etahi o tatou hapu
o te Motu. Ki te kore e mahia inaianei ka ngaro tonu atu.
Hei taonga tuku iho tenei ma tatou ki o tatou uri. —Na te Etita. ]
TE ROPU POROPEIHANA.
KUA tae mai te whakaatu a Rev. A. J. Seamer, Tumuaki
o te Mihana Maori a nga Weteriana kua whakaturia a
Rev. Tahupotiki Haddon hei Kai-whakahaere mo nga
mahi turaki waipiro i roto i te iwi Maori.
Ko Tahupotiki tetahi o nga tangata tino kaha i roto i te
iwi Maori mo nga whakahaere e pa ana ki te ora mo te tinana
me te wairua o te tangata. He tangata pai ki te korero, ahakoa
reo Maori ahakoa reo pakeha. Kua nuku atu i te 20 ona tau
e tu ana hei kai-kauwhau mo te Rongo-pai o to tatou ariki
i roto i nga rohe o ona iwi i te takiwa ki Te Hawera, me nga
rohe katoa o Taranaki.
Kei te inihi Te Toa Takitini mo tenei tangata kua whaka-
turia nei ki tenei turanga nui. me te inoi ki o tatou hapu i tena
wahi i tena wahi kia kaha te Manaaki i nga take a to tatou
whanaunga a Tahupotiki. Kei te watea a Tahupotiki ki te
haere mai ki nga hui nunui o te motu. Mehemea ka hiahiatia
ia me tuku he waea ki a Rev. Seamer. Birkenhead, Auckland.
Kia ora e te hoa, kia kaha i roto i te Ariki. Whakapaua to
kahu ki te whakapiki i nga morehu o te iwi Maori ki nga
taumata e noho rangatira ai ratou me o ratou uri a nga wa
e takoto mai nei. Tena koe me te ropu whakaaro nui. aroha
nui hoki i muri i a koe.
TE TURE O NGA PEPA.
HE whakaatu tenei ki nga tangata e tuhituhi mai nei ki ta
tatou pepa ko te huarahi e ora ai te pepa ehara i te
mea kei nga tangata tango i te pepa anake engari kei
te utu mo nga panui e tukuna mai ana kia perehitia. Torutoru
nei nga tangata e mahara ana ki te tuku hereni mai hei whaka-
rite i te perehitanga o a ratou korero. No reira he whakaatu
tenei mehemea he hiahia to koutou kia tino perehitia a koutou
![]() |
12 12 |
▲back to top |
12 TE TOA TAKITINI. Maehe 1 1924.
korero me tuku mai he hereni hei whakarite mo te perehi.
Kei te riri etahi tangata mo a ratou korero kaore i uru ki te
pepa. He whakatauki ta o koutou tipuna " He taro, ka tu
te piko o te whakairo. " Mehemea ka pau te wharangi kotahi
o te pepa ko te utu he pauna, a mehemea he hawhe te wharangi
e pau he 10/- te utu. Haunga ano hoki nga take nunui e
pa ana ki te motu katoa, kei te mohiotia era he take e pai
ana ki te katoa. Engari ko nga panui hui, panui tupapaku,
me nga take whaiti, ka kaha to koutou hiahia kia perehitia,
tukuna mai he moni hei whakarite i nga tangata perehi. Kaua
hei pouri.
HE MAHI POAUAU.
PANUITIA atu enei korero mo tetahi mahi poauau kei te
mahia i te takiwa o Whakatane. Ko tetahi tangata no
Whakatane nei ko Wi Keepa Hakiaha te ingoa kei te
whakatohunga, whakaporopiti hoki ia ia. E ki ana ia koia te
tangata i kiia iho e Te Kooti Rikirangi i mua i tona matenga:
" Ki te mate ahau ahakoa pehea te roa ka riro aku wheua ma
taku tamaiti e mau atu ki roto o Turanga. " Na, e ki ana a
Wi Keepa koia taua tamaiti.
I timatatia te mahi tohunga a te tangata nei ki roto o Wha-
nganui, a na nga iwi o ena takiwa i manaki tana mahi. I wha-
kapono aua hapu ki ana korero, i ki ia, kua puta he whakaatu-
ranga kia ia, me nga tohu e whakaatu ana, ae, koia taua
tamaiti.
Ka tae ki te wa i whakaritea ai hei hahunga i nga wheua
o Te Kooti (ko te wahi i tanumia ai a Te Kooti he iti rawa nga
tangata e mohio ana a kaore rawa taua hunga e whakaatu)
katahi ka haere mai a Whanganui a Tuwharetoa a Ngatihineuru
me etahi atu hapu neke atu i te rau taua ope, ki te hari mai
i te tangata nei ki te Wainui takiwa o Ohiwa Pei o Pereti, ki
te wahi kei reira nei e tanu ana a Te Kooti kia kitea te tika
o ana korero i ki ai ia, ka kitea e ia te wahi ara te urupa o
Te Kooti a ka riro mana tonu e hahu, e kohikohi nga wheua.
a mana e hari atu ki Turanga, hei reira ka kitea etahi mea
whakamiharo. Ko te ra i whakaritea ko te 1 o nga ra o Hurae,
1923, hei whakatutuki i ana korero. Te taenga ki taua ra
kaore kau ia i hahu i a Te Kooti, kei a ia atu nga take i kore
ai e tika kia hahua.
Katahi te ope a te tangata nei ka hoki mai i te Wainui ka
noho ki Whakatane. Na mai o reira o te 4 o nga ra Hurae.
1923, tae mai ki tenei ra kei konei tonu e noho ana etahi
tokomaha o aua iwi; ko etahi kia roa rawa e noho ana ka
hokihoki ki o ratau kainga.
He hanga whakaaroha nga rangatira o nga iwi nei. He
tangata rangatira nga tikanga, rangatira te tu, a ratau wahine
he wahine rangatira, pai nga tikanga, me nga mahi ki te
titiro atu. Kei roto o Whakatane e noho he noa iho ana i
runga i nga mahi poauau a tenei tangata. Kua mahue atu o
![]() |
13 13 |
▲back to top |
Maehe 1. 1924. TE TOA TAKITINI. 13
ratau nei kainga me a ratau nei mahi, ka puritia iho nei nga
iwi rangatira nei e te tohunga nei kia noho tonu kia tatari ki te
wa e puta ai ano tana kupu kia hahua a Te Kooti. Engari,
awhea tenei " Wa "' ? Kaore he tangata i te mohio, kaore
hoki te tohunga nei i te mohio. Heoi ano tona tikanga he wa
mutunga kore.
Ka kitea ai i konei te tinihanga me te hianga o nga mahi a
tenei tangata. Kaore he pai i puta mai i roto i tana mahi.
engari he mate ke. mo nga iwi tangata-whenua tae atu hoki
ki nga uri i haere mai nei.
Na te kaha o te pouri o toku ngakau mo tatau mo te iwi
Maori i mahia peneitia e etahi ano o tatau. E arahitia nei
etahi o tatau ki nga huarahi he. Ka hoki whakamuri ke ai to
tatau ahua kaore e whakapau te kaha ki te mahi ki te whai
i nga tikanga tika a te pakeha, kei reira nei te huarahi e tika
ai tatau, e kore ai e puta nga tawai a te pakeha. Kaua e whaka-
pau i te taima me nga moni mo nga mahi pohehe.
Ki toku whakaaro e tika ana kia whakatikatikangia ano te
ture, ara kia whakauauatia te takoto kia taea ai te whiu enei tu
tangata.
Titiro, whakarongo, puritia hoki nga kupu a to tatau Ariki
e ki ra ia ia Matiu 7. 15. " Na kia tupato ki nga poropiti teka
i na haere mai kia koutou he kiri hipi nei o ratau kakahu ko
roto ia he wuruhi kai kino. Ma o ratau hua ka mohiotia ai
ratou e koutou"
Heoi ano.
—Na Ahu Whakamua.
[Kia ora e hoa. Mo to patai mo te ture hei whiu i enei tu
tangata tenei kei te rapu Te Toa Takitini i etahi maramatanga.
Engari pai ke te hoki rangatira mai o te iwi na ki o ratou
kainga i te waiho ma te ture rawa e whakahoki. —Na te Etita. ]
TE HUNGAREI WAHINE.
(R. T. K. )
KUA waihotia e te pakeha hei putake kerero whakakata,
hei pepeha, mana te hungarei, te hungawai, te matua-
hungoi ranei. He korero whanui na te pakeha, he
whakaaturanga na nga tini tau e kore te hungarei wahine e
noho pai raua ko tana hunaonga i te whare kotahi engari kaore
pea tenei korero e tika rawa mo nga hungarei Maori. Kei
Amerika tetahi ropu ( Legal Aid Society), ko tana tino mahi
he whakakaha i te ahua o te marena, kia noho ai te tane raua
ko te wahine i runga i te aroha. Ki te wehe te tane raua ko
te wahine ka uiuia e ratou te take i wehe ae. I kitea e ratou
ko tetahi take nui i wehewehe ai te tane raua ko tana wahine
kei te hungarei wahine. Onga marena e 3600 i uiuia e ratou
ko te tino nuinga na nga hungarei wahine i pakaru ai.
Ka moe te taina a te wahine i tana wahine ka penei tonu
tona kui kei a ia tonu tana tama, a ko nga rawa a tana tama kei
a ia te tikanga. Kaore e pai te tiaki a te hunaonga
![]() |
14 14 |
▲back to top |
14 TE TOA TAKITINI. Maehe 1. 1924
ka amuamu te hungarei ka ki ka mate tana tamaiti i
te hokonga kai. Ka wareware ia kua riro tana tamaiti he
tangata ke. Ka mamae te hunaonga ka timata te noho kino,
na, ka waihotia tenei hei take raruraru i waenganui i a raua.
Mehemea he tama kai-ngakau te tama a te wahine ka whaka-
hawea ia ki tana hunaonga ka ki tona ngakau i roto i a ia
maumau tana tamaiti. Ki te riri ranei te tane raua ko te
wahine ka aroha te wahine ki tana tamaiti ka tautoko i a ia ka
mea atu ko ia kei te tika. Kahore ia e hohou i te rongo engari
ka uakina atu nga motumotu o te ahi kia murara rawa. a.
mehemea he pakeha ko te Hupirimi Kooti he mutunga. Ka
wehewehe nga matua ka wareware nga kupu oati o te marena,
ko te tino mate kei nga tamariki.
Kua kiia ake ra e au e waihotia ana e te pakeha te hungarei
hei korero whakakata inana. Ina koa tenei korero: —
Tokorua nga mangumangu, ko Hami te ingoa o tetahi ko
Piri to tetahi. Ka mea a Hami ki a Piri. '" E Piri, me he mea
kei runga koutou ko to wahine ko to kui i te poti e rere ana
i tetahi awa hononu. awa whanui, katahi te poti ka totohu a
kotahi ano o hoa e taea e koe te whakaora. Na, ko wai tau e
whakaora ai. ko to wahine ranei, ko to kui ranei? " Kahore i
ruarua te whakahoki a Piri. " Ko wai hoki, ko taku kui ra.
E kitea ano e au he wahine hou maku mate atu he wahine wha-
kaete mai he wahine, tena ko te kui, ko te koka, kotahi ano.
kahore hoki he koha ke atu. " Ka tungou a Hami ki te marama
o te whakautu a Piri i tana patai. Katahi ia ka patai ano,
" E Piri, mehemea kei te poti koutou ko to wahine, ko to
hungarei, e rere ana te poti i tetahi awa hohonu, awa
whanui, katahi ka tutuki te poti ki te poro rakau,
ka tahuri. Na. kotahi ano o nga wahine e taea e koe te wha-
kaora. Ko wai tau e whakaora ai, ko to wahine, ko to hungarei
ranei?
Ka whai a Piri kia ata marama rawa te patai a tana hoa,
" I runga matou i te poti te wahine, te hungarei, ka tutuki te
poti ki te poro rakau? Ko te hea taku e whakaora ai? " "E
Hami Whakarongo mai. ko te Poro rakau taku e whakaora ai"
'" Ki te mate taku wahine ka whiwhi wahine ano au. engari kei
hea i te rangi i te whenua ranei, he poro rakau hei rite mo
tenei te aroha, te whakaaro pai. ki te patu i taku hungarei. "
NGA RA O TE PIHOPA O WAIAPU.
KOINEI nga ra e tae ai te Pihopa ki etahi o nga takiwa
Maori o tona Pihopatanga, mo nga karakia whakau, me
era atu take e pa ana ki te Hahi.
Te Haroto—Mei 13. Hui Hinota ki Nepia—Hepetema 5,
Taupo—Mei 18. Porangahau—Oketopa 5.
Taniwaka—Akuhata 10 Haki Pei—Oketopa 19.
Haki Pei—Akuhata 31 Waipawa—Oketopa 26.
Kaore e hapa te ora o te rewharewha me te maremare i te
WOODS' GREAT PEPPERMINT CURE— 1/9, 2/9 patara.
![]() |
15 15 |
▲back to top |
Maehe 1. 1924. TE TOA TAKITINI. 15
HE PORA KIEKIE.
E TAMA e Te Toa Takitini. Tenei kua kite iho au i to
korero kohumuhumu atu ki to Papa mo nga Pora
Kiekie kua Tawhitotia ki runga i tou kiri. E tama kei
te aroha ki o kupu tangi i runga i te tika. E tama kei roto
au i o kupu karanga ki o Matua kia tirohia atu nga Pora Kiekie
Tawhito. Ko tenei ka tukua atu te mea Tawhito me nga mea
hou mau e titiro iho. Kia ora tonu koe.
Waitotara. —7. Tamaiparea.
E tama kanui te aroha mo to whakatangitangi ki te mate ou i
te kuhunga i nga marangai. E tama mou nga whakatauki
nei " Hei aha mate tane maraeroa. " Ina ke i he ai matau o
matua na tenei kupu na " he tangi kai to te tamaiti he whakama
to te kaumatua. " A tena whangaia, whangaia, whangai rawa
atu i a koe. e hara i te kai pononga. He aha koa ra e tama.
me waiho i runga i te tangi mo to tupuna mo Waihuka. i te
kupu nei: " He roa te tau kia koe, e tu te amoamo. " Kia ora.
—Na Mita Tuhuruhuru.
MO NGA PORA KIEKIE, 1923-24.
No address (Te Puke) 6/6. Hunia Rae 6 6. Renata Pareto
(Te Araroa) 6/6, H. Tuterangi (Kennedy Bay) 13 '-. Papa Ta-
karangi (Putiki) 6/6, H. Pukehika 13 - Manahi Parapara I Te
Araroa) £2. Tuhi Black (per Tarati) (Dargaville) 6 6. Mrs.
Ani Nehua (Okaihau) 6/6. Mita Te Rangituakoha ( Maketu)
6/6. Wiremu Kingi (Whakatane) 6 6. Ngapera Rutene ( Waipa-
pakauri) 6 6, Mita Tuhuruhuru 13 -. Hone Rameka ( Waimate
N. ) 6 6. Piri Paraone (Frasertown) 6 6, Eparaima Kapa I Te
Kao) 10-. Reweti Wipaki (Ohinemutu) 6 6. Te Otimi (Make-
tu) 66. E. Paul (Mokai) 66. Wi Hunia (Waitakaro) 6 6. 1.
Tamaiparea (Waitotara) £1, Matauru Wanoa (Te Araroa) £1,
Agnes L. Grant 13 -. Pene Ngamanu (Motiti I. ) 13 -. Rihitoto
Matata (Paeroa) £1. Mikaera Pewhairangi 6 6. William Wilson
(Ruatahuna) 6 6. D. Campbell (Hokianga) 10 -. Raukanga Ma-
tiaha ( Wanganui) 6 6. Rapata Peene (Hiwirau P. O. ) 6 -. Pare
Takiura ( Ohinepanea) 6 6. Re Te Tai Papahia (Panguru) 13-,
Haukiwaho Piwiki 66. Hami Tawaewae ( Helensville) 66,
Herewini Te Maro 6 6. Hohua Karaha ( Tokomaru Bay ) 6 6.
Peihana Waiti (Tokomaru Bay) 66. C. Ellis ( Hunterville) 6 6.
Kereama Tihema (Rangitukia) 6 6. Heni Peka ( Kahukura) £l,
Komene Takena (Kaeo) 6 6. Rawiri Puhirake (Tauranga)
(per Hunia Rae) 13/-. Huta Paaka 13 -: Per P. Ngata: Riwai
Rangihura ( Te Araroa) 6 6. Hepetema Paipa (Waiomatatini)
6/6. Mohi Waihi 6/6, Pahoe Morete 6 6. Hami Koria 6 6 Paki
Pouwhare (Kahukura) 66, Wi Waititi (Lottin Point) 6 6. Te
Wehi Houia (Reporua. Port Awanui) 6 6, Wi Pepere ( Waioa-
matatini) 6/6, Paratene Tuhaka (Waiomatatini) 13-. Paora
Hoetaura (Wairoa) 66. Wiri Erueti 10-, Tamihana Tiki-
tere 6/6, Akapita Te Toa 6/6, Hunuhunu Hakopa 6 6.
Annie Taipari 6/6, Mr. Moses Hunter 6/6.
(Taria te roanga. )
![]() |
16 16 |
▲back to top |
16 TE TOA TAKITINI. Maehe 1, 1924..
WHAKAHOKI RETA.
Waikaka, Hanuere 26th, 1924.
Ki te Etita.
TENA KOE! Me whakamarama atu kia Herewini Temaro
te tikanga o te korero kia pai ai tona ngakau me tona
Ropu. Ko te rangatira me te iwi nui kei a ratou te reo
pai, kei a ratou te reo kino mo te kino. Me tiro ake ki te
pakanga ka taha nei. He ropu iti rawa nana te ao i ngaoko ai.
Na te aha na te kupu, na te wehi, na te rangatira, na te iwi,
ehara te taitaia o te tangata kotahi. Ana ia tana hei tipuranga
puha ma ratau ko ana tamariki. Ko te kupu te mea nui a te
rangatira a te iwi. Koi ana i kiia ai kia atawhi kia rongo ki
oku kaitohutohu, kia ahua humarei. Ki te takahia te kupu
a te rangatira kowai hoki hei arai i taua kupu —Na P. Rairi.
MARAMATAKA.
MAEHE 2. —RATAPU I MUA O RENETI.
Kenehi 9: 1.. 20. Mkaa 5: 21.
Kenehi 12. Roma 11: 25. V.
(Panuitia nga karakia mo te Wenerei, te ra tua-
tahi o Reneti. He ra nohopuku enei ra e 40 tae
noa ki te ra o te Aranga. Whakahuatia te inoi
mo tenei ra i nga ra katoa o Reneti, i muri tata
i te inoi mo te Ratapu. )
5 (Wenerei). —RA TUATAHI O RENETI. V.
Ihaia 58: 1 ——13. Maka 2: 13——23.
Hona 3. Hiparu 12: 3——18. V.
9. —RATAPU 1 O RENETI. Whakahuatia te inoi
mo nga ra Emipa.
Kenehi 19: 12——30. Maka 9: 2——30. V.
Kenehi 22: 1——20. 1 Kori. 1: 26 and 2.
12. 14. me 15. —HE RA EMIPA. V.
16. —RATAPU 2 O RENETI.
Kenehi 27: 1——41. Maka 12: 35 ki 13 14.
Kenehi 28. 1 Kori. 8. V.
Maehe 23. —RATAPU 3 O RENETI. V.
Kenehi 37. Ruka 1, 1-26.
Kenehi 39. 1 Kori. 14, 1-20.
.. 25. —TE KOREROTANGA KI TE WAHINA KI A
MERI. W.
., 30. —RATAPU 4 O RENETI.
Kenehi 42. Ruka 4: 16. V.
Kenehi 43. 2 Kori. 2: 14 me 3.
Aperira 6. —RATAPU 5 O RENETI.
Ekoruhe 3. Ruka 8: 1-26.
Ekoruhe 5. 2 Kori. 10. V.
. 13. —RATAPU I MUA O TE ARANGA. V.
Ekoruhe 9. Matiu 26.
Ekoruhe 10. Ruka 19, 28.
He " Holy Week " (Wiki Tapu) te ingoa tawhito o nga ra
katoa o tenei wiki, te take koinei te wiki i whakamamaetia ai a
te Karaiti, tae noa ki tona ripekatanga i te Paraire. Tirohia te
Tuhituhi me te Rongo Pai i roto i te Rawiri mo nga ra katoa
o tenei wiki.