|
loading...|
|
Te Toa Takitini 1921-1932: Number 64. 01 December 1926 |
|
|
1 499 |
▲back to top |
TE TOA TAKITINI
Registered at the G. P. O, as a Newspaper.
Nama 64. HASTINGS. Tihema 1. 1926.
NGA POARI O TE ARAWA O TUWHARETOA.
Kanui te whakamihi o Te Toa Takitini ki te marama o nga,
whakahaere a enei o tatou hapu kua whakahuatia i runga ake
nei, i whakaae ai te Kawanatanga kia tu mei Poari hei whaka-
haere i nga moni e puta mai ki a ratou i ia tau 5 a tau. Mehemea
i whakahaeretia kuaretia e nga uri o enei ra. tera pea e peneitia
me nga moni o nga whenua e hokona nei. a pau tonu ake i te
heremanga kotahi. Ko tenei kaore he mimititanga o enei puna.
ka waiho tonu hei manaakitanga i tenei whakatupuranga tae noa
ki nga whakatipuranga e tipu ake nei. me nga whakapaparanga
kei te haere mai. Kaore tatou e mohio ka pehea ra te ahuatanga
o te iwi Maori a tona wa e takoto mai nei. Tena ranei e penei
tonu te manaaki pai mai a o tatou hoa pakeha, tera ranei e
penatia me nga mangumangu o Amerika, o te tonga ki Awherika.
. Noreira e tika ana kia titiro whakamua tatou. Kei nga whaka-
haere a nga Poari nei te ora mo o ratou na uri. Kei a ratou te
arawhata hei taenga atu mo o ratou uri ki nga kura ki nga kareti.
ki nga mahi ako-a-ringaringa ki nga mahi paamu me era matau-
ranga o te pakeha.
E nga iwi o te Motu, kia whai whakaaro ano ra ki o tatou
uri, kia aroha ki te iwi maana e hapai o koutou ingoa i muri i
a koutou a tatou tamariki a tatou mokopuna. He waimarie to
Te Arawa to Tuwharetoa ki ona moana engari ko ona whenua
kaore he painga. Ko etahi o tatou hapu kaore he moana engari
ko nga whenua he tino momona. He aha te he o te wehi i tetahi
wahi o te whenua e hokona ana. ka waiho ai hei tahua tiaki mo o
koutou uri? Nui atu te pai mo te iwi Maori katoa mehemea ka
taea te whakaara he Poari tiaki mo ia hapu mo ia hapu.
|
|
2 500 |
▲back to top |
Registered at the G. P. O. as a Newspaper.
TE TOA TAKITINI.
Te Utu mo te Pepa 10/- i te tau.
Me penei nga reta "Te Tua Takitini, " Box 800. Hastings.
500 TE TOA TAKITINI. Tihema 1, 1926.
MERE KIRIHIMETE.
Kua whakatata haere tatou ki to ra whanau o to tatou
Ariki, i rangona ai nga kai-waiata o te rangi e himene iho ana i
ta ratou waiata: "Kia whai kororia te Atua i runga rawa kia mau
te rongo ki runga ki te whenua, mo te whakaaro pai ki nga
tangata. " E tika ana kia whakanuia tenei ra o te iwi Maori
notemea i rangona tuatahitia e o tatou tipuna te rongopai o te
Karaiti i te ra o te Kirihimete i te tau 1814. Na Hamuera
Matenga (Samuel Marsden) i whakapuaki tuatahi ki Niu Tireni
taua rongapai. ko tana rarangi tenei: "Kana o mataku: ta te mea
he kaikauwhau tenei ahau ki a koutou mo te hari nui. meake puta
mai ki te iwi katoa. "
Kua tae tenei ki te 112 tau e painaina ana tatou i roto i te
mahanatanga o to tatou whakapono. Kei io pohea te pupuri a te
iwi Maori i nga hua o te whakapono i tenei wa? Kaore he
tangata e kaha ki te korero kei te pai rawa ta tatou hapai i to
tatou whakapono. He tika ra kei te pupuri tatou i te taonga i
tukuna mai nei ki a tatou e te hunga kua moe. engari ko ta
tatou pupuri he pupuri ngoikore noa iho. Kaore te maara nei
i te ngakia i runga i te whakaaro ngakau nui. Ko te "hari nui"
i kauwhautia mai ra e te Matenga ki o tatou tipuna kaore i te
whakawhiwhia ki a tatou. Kia noho rawa te Tamaiti i whanau
nei i tenei ra ki te torona o tatou ngakau, katahi ano ka whiwhi
tatou ki te tuturutanga o te hari mo to tatou whakapono. Kaore i
te whakapono te he, engari kei a tatou tonu. Kua kahu rawa
nga whakawai a te ao. a te kikokiko a te rewera, kua turi haere
te taringa ki te whakarongo i te reo whaka-te-Atua. No reira e
te iwi. whakahoutia i tenei wa to tatou whakapono. Kaua hei
waiho te ra i whanau ai to tatou Ariki a to Karaiti hei ra hakari
mo te taha ki o tatou kikokiko anake a ka mahue te taha wairua.
Ko te taonga nui mo tenei ra ki a tatou ki te hunga e pupuri ana
i te whakapono ko te huihui tahi atu o tatou ki te teepu tapu a
te Atua ki reira tango ai i te Hapa u te Ariki. Ko ta tatou karakia
whakawhetai tera mo nga manaakitanga a te Kaihanga i a tatou
i te iwi Maori. Titiro ki nga iwi o to ao e tangi haere ra ki nga
iwi kiri pango e tutetutea haeretia ra, ki era atu iwi e whaka-
mokaitia- ra, a ko tatou ko te iwi Maori, ahakoa he iwi pakupaku
rawa i roto i nga iwi o te ao. kei te noho rangatira rawa tatou,
kei te puare katoa nga huarahi mo tatou, kei te watea katoa mai
a mua o te ara. Ki te kore tatou e eke ki nga taumata marama
|
|
3 501 |
▲back to top |
Tihema 1, 1926. \_\_\_\_\_TE TOA TAKITINI. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_501
a nga wa e takoto mai mai ehara i te mea i takahia tatou, i
araitia ranei te huarahi kaore, engari na te ngoikore tonu i a
tatou.
He ra tenei e manaaki ai tatou i a tatou tamariki. He
tikanga no mua iho te tuku aroha ki nga. tamariki i tenei ra. He
ra tika rawa tenei hei mihinga ma tatou ma nga matua ki a
tatou tamariki e tipu ake nei. Kia pai kia marama nga tohutohu.
nga akoako i a ratou. Hoatu nga kupu e tika ana hei whakau i
o ratou whakaaro, kiu neke atu ai io ratou na pai i te pai o
tatou o nga matua. I tipu nooake tatou na nga matua i roto i
te pouritanga, engari ratou nga tamariki, kua kaha ke te tiaho
o te maramatanga. Horahia atu nga whakaaro papai mo te taha
ki o ratou tinana mo te taha ki o ratou wairua.
|
|
4 502 |
▲back to top |
\_\_\_\_\_\_\_\_\_TE TOA TAKITINI. \_\_\_\_\_\_Tihema 1 1926.
3. Nu Paremata i te ata. Ka haere mai ki Stratford, ki
te Hawera ki Whanganui a moe rawa atu ki Pamu-
tana.
4. Ka rev mai tana tereina ki Woodville Taniwaka ki
Hehitingi moe rawa atu ki Nepia Kei runga tonu i
to ratou tereina o ratou moenga.
5. Ka haere atu i Nepia ma Wairarapa ki Mahitaone, u
atu ki Poneke i te 5 o nga haora. Ka moe ki te wharo
o te Kawana.
6. Ratapu. Kei nga karakia i Poneke.
7. Ko nga manaakitanga a Poneke.
8. I te awatea kei Poneke i te po ka moe ki runga i iana
manuao.
9. Ka u ki Picton i te atu. ki Blenheim tina ai. ka haere
ma runga moto-ka ki Nelson.
10. Ka haere atu i Whakatu ma te Buller, ki Westport,
ki Ingangahua a ma runga tereina ki Greymouth. Ko
reira moe ai.
11. Ka haere ki Hokitika, ki Otira ki Christchurch.
12. Ka manaakitia e nga tangata o Christchurch.
13. Ratapu kei nga karakia o Christchurch.
1-1. Mar". Kei Christchurch.
15. Ka haere atu i Christchurch ki Ashburton. ki Timaru
tina ai ki Oamaru, moe rawa atu ki Dunedin.
10. Ka manaakitia, e nga tangata o Dunedin.
17. Kei Dunedin.
18. Ka haere atu i Dunedin ki Cromwell ma runga moto-
ka ki nga roto o Hawea me Wanaka moe rawa
19. Ka haere ki Queenstown ka rere i runga i te tima i
te roto o Wakatipu.
20. Ratapu. Kei Queenstown.
21. Ka rere atu ma runga tima ki Kingston, ma te tereina
i reira ki Lumsden. ki Gore, ki Invercargill.
22. Ka haere ma runga tereina ki te Bluff a ma runga
tima ki tana manuao kei te takiwa ki Stewart Island
e tau mai ana. I reira ka mahue a Nui Tireni ka huri
ki Ahitereina.
|
|
5 503 |
▲back to top |
Tihema 1. 1926 \_\_\_\_\_\_TE TOA TAKITINI\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_
TE INOI.
E te Atua Kaha rawa i homai e koe tau Tama kotahi kia
whakatangatatia, kin whanau mai ano i tenei wa i te Wahina:
Meinga matou te hunga kua oti nei te whakawhanau hou hei
tamariki mau. kia whakahoutia i nga ra katoa e tou Wairua Tapu;
ko Ihu Karaiti nei hoki to matou Ariki; tena ia te ora ua. te kingi
tahi na. me koe me te Wairua Tapu kotahi ano ia Atua, ake
ake ake Amine
KARAKIA WHAKAPA MINITA.
Hei te Ratapu te 12 o nga ra o Tihema ka tu ki Nepia te
karakia whakapu mo nga minita tokoono, tokotoru nga pakeha.
tokotoru nga Maori. Ko nga Maori ko Wi Pere Mataira o Nuhaka.
ka whakanekehia ake hei Piriti, ko K. Anaru o Tangoio ku whaka-
pangia hei rikona, me Ra Rangiaho o Ruatoki. Hei ra nui rawa
tenei ki Nepia, a kua tono hoki tu Pihopa kia tar atu etahi o nga
tangata tango Hapa o te taha Maori ki taua karakia ki te manaaki
atu hoki i te taha Maori.
Ko to ra i whakaritea ai ko te 12 o Tihema, engari no muri
nui ka mohiotia hei iaua ra ano hoki whakatupua ai te Pihopa
hou mo te Pihopatanga o Waikato. Kaati tera pea e nekehia te
ra ki Nepia mo te 19 o Tihema. Ma nga whanaunga e patai
mai ki te Tari o te Pihopatanga. Kei te Tai-rawhiti ko te Pihopa
e haere ana. noreira kaore e taea te whakatuturu te ra i tenei wa.
Kia mahara te Hahi ki te inoi mo enei tangata me o ratou
hoa pakeha. Kei te mohio koutou ki nga inoi mo nga ra.
E te Atua Kaha rawa, ko koe te Kai-homai i nga mea pai
katoa, he mea. whakarite mai nau ia mahi, ia mahi, a nga Minita
o tau Hahi; he inoi tenei na matou kia tukua mai tou kaha ki
nga tangata katoa e karangatia ana nei kai-mahi. hei minita, i
roto i taua hahi; whakakiia ratou ki an kupu pono; meinga hoki
niton kia. noho hara-kore kia tika ai ta ratou mahi ki tou aroaro.
kia whakakororiatia ai tou Ingoa nui. kia whiwhi ai hoki tau Hahi
tapu ki te pai ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.
HE NEEHI MO TAMATEA KAUNIHERA.
Kua noho te Neehi a te Kawanatanga ki Heretaunga a kanui
hoki to pai o ana mahi me ana tirotiro haere i nga turoro Naana
i kite tuatahi etahi o nga mate taipo piwa. Kua kohikohia he
moni e nga pakeha e nga Maori hei hoko moto-ka mo taua neehi
kia mama ai te haere ki nga wahi katoa o tona rohe. Kua eke
to moni ki te, a kei te whanga ake ki nga rarangi a nga
tangata katikati hipi ka mohiotia ai to toputanga.
|
|
6 504 |
▲back to top |
TE TOA TAKITINI. Tihema 1. 1926.
NEEHI MO MOHAKA.
i te tuunga o te Hinota ki Mohaka ka tonoa e te hui he
Neehi mo Mohaka me ona rohe i te tawhiti rawa mai o tera
kainga i nga takuta i nga hohipera.
Ko te whakahoki mo tana take e penei ana: Kei te whaka-
ritea e te Poari o te Wairoa kia rua nga neehi hou, kotahi ki
Nuhaka. ko tetahi ki te Wairoa engari ka haereere mai te Neehi
o te Wairoa ki Mohaka i roto i nga wiki katoa. Ko tenei o nga
neehi ka mahi nui i roto i nga Maori. I a au e tuhituhi nei kua
tae a Takuta Mercer o te Tari o te Ora ki te Wairoa. a naana i
korero mai maana e whakatakoto te tono a nga tangata o Mohaka
ki te aroaro o te Pouri o te Wairoa.
Ki ora ano nga tangata o Mohaka Ahakoa kaore i eke rawa
Ki to koutou hiahia ma te aha tenei wahi hei timatanga atu.
Tena ano pea tona wa e rite ai to koutou hiahia.
TE POARI TIAKI O TUWHARETOA.
|
|
7 505 |
▲back to top |
TE TOA TAKITINI., 303
PIHOPATANGA O WAIAPU.
Nga Pariha Maori.
£ s. d.
Moteo............. 53 11 7
Waipatu........... 60 13 10
Nuhaka............ 104 2 IO
Turanga.......... 166 19 3
Hikurangi............ 81 10
Waiapu............ 64 S
Te Kaha............ 123 O 2
Rotorua........... 138 3 10
Kei waho i enei ko Mohaka me Te Wairoa.
Kei te aue to tatou Tari i te taumaha o te pikaunga e whaka-
waha nei ki a ia. kua pena me te hoiho kua puhore te tuara.
Akuanei te mutunga iho kua whanawhana!
Kaati. arohatia mai te tatou Tari. Kia ora nga pariha me
te Hahi i roto i te iwi Maori.
TE AUTE KARETI.
(Final Term Examination).
Form 3. form 4.
Name Average Name Average
1. Keretene 73. 3 1. John Bennett 75. 3
2. B. Pene 69. 7 2. W. Mackey 59. 6
o. A. Waaka 67. 0 3. P. Newton 54 3
Form 4. Remove A. Form 4. Remove B.
1. M. Chesley 67. 7 1 R. Morete 71. 0
J. Green 50. 3 2. R. Prebble 64. 6
2 E. Kingi. 30. 3 o. W. Te. Purei 58. 2
Form 5 Form.
1. W. Corbett 71. 0 1. R. Taylor 64. 1
2. R. Reremai. 67. 3 2. S. Te Paa 54. 8
3. H. Krogh 57. 5 3. T. Bennett 53. 2
|
|
8 506 |
▲back to top |
TE TOA TAKITINI. Tihema 1. 1926.
"KA MATE, KA MATE, KA ORA KA ORA!"
Otaki.
Noema 4. 1926
Ki te Etita.
|
|
9 507 |
▲back to top |
Tihema 1. 1926 \_\_\_\_\_TE TOA TAKITINI. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_307
No reira o io iwi. kia kaha ra tatou ki te whakarapopoto i
nga kaupapa totika a o koutou matua a o koutou tipuna hei
taonga, whakahirahira ma o koutou uri i onoi ru tata o heke iho
nei, hei tuku hoki ma ratou ki nga uri u muri nei. Kia ora nga
tamariki o te iwi Maori.
Na to koutou hoa na to koutou matua.
W. H. WILLS.
Mahita tumuaki o te Kareti i Otaki.
HE AHA TE MONI?
Na R. T.
He maha nga ahua moni: he pukapuka, he anga pupu he
kapa, he hiriwa he koura he aha ake. he aha ake engari ko te
moni a nga iwi nunui, a nga iwi matau, he koura. He koura te
tino moni a te Ingarihi. I whakaritea ai he koura to tino moni
no te mea me mahi nui ka taea ai te koura he mea kaha hoki,
o kore e pakaru e kore e pirau he mea ataahua. Ko to wariu
o a tatou moni koura he 10 hereni to te hawheawherangi. he
20 hereni io te awherangi. Kaore e tuturu tonu te wariu o te
awherangi o to moni. I nga tau hiroki i muri iho 5 te whawhai
i tata ki te 13 hereni te hekenga o te wariu o to awherangi ara
ko te mou i riro mai i te awherangi i mua atu o to whawhai ma
te 27 hereni ka riro mai i muri iho o te whawhai. Ko te tikanga
i piki te utu o te taonga. Ko te moni a te Tiamana he maaka.
I muri mai o te whawhai tino heko te wariu o te maaka, tata
tonu ka kore rawa he wariu.
|
|
10 508 |
▲back to top |
308 TE TOA TAKITINI. Tihema 1, 1926.
|
|
11 509 |
▲back to top |
Tihoi na 1. 1926. \_\_\_\_\_\_TE TOA TAKITINI. \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_509
|
|
12 510 |
▲back to top |
510\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_TE TOA TAKITINI. \_\_\_\_\_\_Tihema 1. 1926.
THE MERCHANT OF VENICE.
TE TANGATA WHAI-RAWA O WENITI.
(He mea whakamaori e P Te Hurinui. )
|
|
13 511 |
▲back to top |
Tihema 1. 1926. TE TOA TAKITINI. 511
TE TANGATA WHAI-RAWA O WENITI.
Kei te pepa o Noema te timatanga o tenei korero.
Rorenete: Ka mahue ra korua i a maua kia tae rano ki to
wa o te kai.
Taku mohio ko ahau tetehi o nga tangata matau—nohopuku
nei
Ina hoki ra. kaore e whai wahi ana i a Karatiano.
|
|
14 512 |
▲back to top |
TE TOA TAKITINI. Tihema 1, 1926.
Patanio: I ahau e haere ano ana ki te kura.
Ki te ngaro he pero i ahau ka tukuna atu ano he tuarua hei
whai atu
Ki taua waahi ano. me te ata titiro atu:
A, te whainga atu kitea ana raua tahi.
Na runga i te tukunga atu o to tuarua i peru ai.
Maharatia tenei tohu a te tamariki notomea ko tenei ka
korero atu nei ahau pera ano to harakore.
He nui taku nama ki a koe a. i runga i nga mahi tutu a te
tamariki, taaku i nama atu ai kua ngaro:
Engari, ki te pai ano koe ki te tuku ano i te tetahi pere kia
whai atu i muri i te mea tuatahi.
Tera tonu ka tupono. otira maaku tonu hei titiro. ka kitea
e koe to mea tuatahi.
Ki te kore ko te mea tuarua maaku hei whakarite.
Ka waiho tonu ahau kia nama ana mo te mea tuatahi.
Anatonio: Kei te mohio pai koe ki a ahau.
Noreira. he whakaroa kau
Te whakatawhio haere i to korero mo tooku aroha.
Nui ke tooku pouri i to awangawanga me te uiui o roto i a
koe mo te kaha o tooku aroha.
Mehemea ia. i moumouria e koe oku oranga katoa.
Noreira me ki mai e koe he ahu he mahi mauku.
I te mahi e mohio mai koe tera ka taea e ahau te mahi.
Kua riro atu ahau i to korero.
Noreira korero.
Patanio: Kei Peremona tetehi wahine whai-rawa. he ataahua
hoki,
Otira, ko tena kupu ko te ataahua kaore i rile hei whakatau
mo tu nui o tona pai me tono, harakore.
Kaati, i etehi wa ano ana mata o tuku mai ana ki ahau.
Ko tana ingoa ko Pohia.
Kaore a ia i wariutia ki raro iho i te tumuli ine: a Keito.
Engari ko te tamahine tonu ia a Purutuhi.
Kaore te ao whanui nei i te kuare ki te nui o toona pai;
Notemea ko nga tangi mai a nga Imu maha, e harimai ana i
ona tino tangata e hiahia ana e whai ana ki a ia.
Ko nga makawe o tona mahunga, ina horahia. kei to te koura
e whitingia nei e te ra tona ahua.
Noreira kua waiho tona kainga a Peremona, hei kainga
ngakau atu:
A, he nui ngu tangata rapu taonga utunui e taemai ana ki te
rapu i a ia.
Aue, e Anatonio — Mehemea he nui tooku oranga kua ahei
ahau ki te tu tahi atu me ratou.
Kei te wavvata ake a roto i ahau tera ahau e tupono te
waimarie.
|
|
15 513 |
▲back to top |
Tihema 1. 1926. TE TOA TAKITINI. 513
Anatonio: Kei te mohio ra hoki koe ko te katoa o aku taonga
kei te moana.
Kaore rawa he moni i ahau he taonga ranei hei huarahi atu
mo etehi moni mo tenei wa:
Hei aha koa. me haere koa me whakamatau, pewhea ra te
moni e riro mai i tooku ingoa i Weniti nei:
Me rapu katoa kaua he waahi e mahue:
A kiu tae rawa koe ki Peremona ki a Pohia te wahine ata-
ahua
Noreira haere koe ki te rapu kia haere ake hoki ahau, i te
waahi moni;
Kaore be ritenga ki ahau, ahakoa waiho ki taaku kupu oati,
Mo matua whakarite rawa ranei he here mooku.
(Ka puta ki waho. )
Scene II. —KITENGA TUARUA.
Kei Peremona. Kei tetehi o nga ruuma o te whare
o Pohia..
(Ka putamai ko Pohia me Nerita. )
Pohia: He tika ra, e Nerita, tooku kaupapa iti nei kua
ngenge i tenei ao nui whakarihariha.
Nerita: E tika ana ra koe kia pena, e hine, mehemea ia e
rite ana ou taumahatanga ngakau ki te nui o ou taonga. Engari.
ki taaku titiro, he rite tahi te koro hiahia o ratou i nui rawa nei
te taonga. ki a ratou e hemo nei i te kore. Noreira ehara i te
hari koretake ta te mea kia noho takawaenga o enei ahua. He
tere ke mai te hina i runga i te whai ki te taonga, a he roa ke
nga ra me noho i te noho totika.
Pohia: Ka pai enei korero; i reka hoki te tangi o te reo.
Nerita: Nui ke ia te pai. mehemea ki te man aua korero.
Pohia:. Mehemea he rite te mama o te whakarite i nga
whakaaro tika.
Ki te mumu o te mohio he aha aua mea tika; kua tino whare
nga whare karakia nohinohi me nga whare o nga tangata rawa-
kore kua whare e rite ana mo nga uri kiingi. He tino minita pai
a ia e whakarite noi i ana tohutohu ano He mama ke taku ako
ki te rua-tekau i nga mea tika hei mahi ma ratou, i te riro ko
ahau tetehi o taua rua-tekau hei whakarite i aku tohutohu ano.
Ka taea e te ngakau te whakarite he ture mo nga toto, engari ko
te toto puka ku tupeke ki tua o nga ture matao. He rite te tai-
tamariki-tanga o te tangata ki te hea e tupeke porangi ana. Ua
mokowhiti i runga i nga kupenga o te akoranga pai a. te tukunga
iho kua Kopa Kaati ra. kaore enei rapunga whakaaro i te tohi
i tetehi hoa taane Aue, tenei kupu te "tohi. " Kaore
nei ahau e ahei ki te tohi ki taaku i hiahia ai. ki te whakakahore
i taaku i kino ai. Ina, hoki ra. nga whakaaro o te tamahine e
ora nei kua haukotia e te whakaaro o te matua kua mate. He
taumahatanga ra tenei ne Nerita, ara te kore e ahei oku ki te
tohi i te mea kotahi ki te whakakahore ranei i tetehi?
Nerita: Ko to matua he tangata whakaaro humarie a ia; a.
nga tangata tapu i te wa o te mate e puta ana ki a ratou etehi
|
|
16 514 |
▲back to top |
514 TE TOA TAKITINI. Tihema 1,
maramatanga pai; noreira ko tenei whakaritenga ana, i mea nei
a ia i enei pouaka e toru; he koura, he hiriwa mo te mou rino;
a. ko te tangata o tika taana tohu ki tetehi o aua pouaka ka whi-
whi ki; a koe—engari, e kore rawa o tika te tohu a tetehi ta-
ngata me tuturu rawa tona aroha mou. Kaati tena e pewhea
ana o whakaaro mo tetehi o nga tangata uri rangatira kua taemai
nei?
Pohia: Tena, whakaingoa mai ana koe i a ratou a. maaku
e korero atu te ahau o tena o tena o ratou.
Nerita: Te mea tuatahi he piriniha no Nepara.
Pohia: Ae. he hoiho tonu ko tena, notemea kaore he mutu-
nga mai o te korero mo tana hoiho. He mea e korero nuitia ana
e ia te taea e ia ano o te whakamau o te hu o tana hoiho. Ki
taku mahara i takaro tahi tana whaea me te tangata hu hoiho.
Nerita: Ko ia i haeremai noi i roto i nga wharo nunui tetehi.
Pohia: Ka mutu tonu tana be whakapouri kanohi, mehemea
nei ano a ia e mea ana. Mehemea ki te kore koe e hiahia ki
ahau me tohi mai e koe ko wai tau e hiahia ana. E whakarongo
ana a ia ki nga korero ahuareka a, kore iho e minamina ki te
kata. Kei te wehi ahau tera a ia, ina kaumatua, hei tangata
whakaaro ki nga mea whakaheke roimata, ina hoki ra e tamariki
tonu ana kanui te pouri o tona ahua. Pai ke taku moe i te
whakapakoko mate, he wheua nei kei tona waha i taku moe i
tetahi o enei. Ma te Atua ahau e tiaki kei riro i a raua.
Nerita: Pewhea to korero mo te rangatira o Paranihi nei. mo
Reo Pono?
Pohia: Na te Atua a ia i hanga noreira me ki he tangata.
He tika e mohio ana ahau he he te whakatoi; kaati ra. ko ia he
hoiho tona, pai ke i to te tangata o Nepara; a, he nui ke te he o
tona ahua i to te tangata o nga whare nunui. Ko tenei e rite
ana ki nga tangata tokomaha, otira, kaore ia i rite ki tetehi atu
tangata. Mehemea ki te tangi he manu, kua timata a ia ki te
whakatu a. e whakatu-karo hoari ana hoki a ia ki tona ataata
ano. Mehemea ki te moe ahau i a ia. ano e moe ana ahau e rua-
tekau aku taane. Mehemea ki te kore a ia e pirangimai ki ahau
e kore ahau e mauahara notemea, mehemea, he porangi nona i
te aroha mooku e kore rawa o taea e ahau to whakahoki aroha
atu ki a ia.
Nerita: Tena pewhea to korero mo Wharakonapiriti. te tai—
tuma uri rangatira o Ingarangi nei
Pohia: Kei te mohio tonu koe kaore ahau e korero ana ki a ia.
Notemea kaore ia e mohio mai ki tooku reo me ahau hoki ki tona.
Kaore; a ia i mohio ki te reo Ratini, Wiwi. Itariana ranei: a ka
ahei tonu koe hei oati ki te aroaro o te Kooti kaore rawa i rite
ki te wariu o te kapa kotahi tooku mohio ki te reo Ingarihi. He
tangata tama-taane tana ahua. Engari, ko wai e noho tahi me
te waha-ngu? Ko taana mau kakahu tino tauhou! Ki taku mohio
he mea hoko ki Itaria tana wekete; ana tokena no Paranihi; tana
potae no Tiamana. Ko ana ture no nga waahi katoa.
(Taria te roanga).