|
loading...|
|
Panui Whakawa Whenua Maori 1894-1896: Number 4. 29 September 1896 |
|
|
1 1 |
▲back to top |
KO TE MANA MOTUHAKE
KO TE KAHITI TUTURU MO
AOTEAROA, me te Waipounamu.
No 5] MAUNGAKAWA, KEMURETI WAIKATO, A. & W (N. Z. ) HEPETEMA 29, 1896
HE WHAKAMARAMA KI NGA IWI O AOTEAROA ME TE WAIPOUNAMU.
TE KII "RUNANGA" i whakapumautia i to 27 o nga ra o Akuhata, 1893. A, i Panuitia
i te 25 o nga ra o Mei, 1894, Kia tu he Kooti Whakawa Whenua Maori Motuhake i raro
i te mana o te Kiingitanga, me te rangatiratanga o Aotearoa, me te Waipounamu.
A, ko te mana o nga whakahaerenga katoa o taua Kooti; me haere i raro i nga Ture kei
raro i te Minita Tumuaki o nga Kaiwhakarite Whakawa Whenua maori, me nga Minita o nga
whenua o te Karauna me nga Whenua hoki o te Iwi.
W. T. TAINGAKAWA TE WAHAROA
Tumuaki o te Kiingitanga.
Tari o to Kiingitanga, Te Kauhanganui,
Maungakawa, Kemureti Hepetema 29, 1896. }
|
|
2 2 |
▲back to top |
P. 2. KAHITI WHAKAWA WHENUA MAORI. [ Hepetema 29, 1896.
HE PANUITANGA KI NGA IWI O AOTEAROA ME TE WAIPOUNAMU.
—————•—————
KIA RONGO nga Iwi e noho i nga Motu e rua nei, ara, i Aotearoa, me te Waipounamu.
"Notemea" I whakakauae (Kiingi Tawhiao Te Ahauoterangi Potatau Te Wherowhero, )
i roto i tona Kaunihera i Te Kauhanganui o Aotearoa, me te Waipounamu; kia whakawakia nga
whenua o nga Iwi Maori e nga Kaiwhakawa i whakaturia nei e te Kawanatanga o Te Kiingitanga
o te Iwi Maori.
NA, I TE MEA E WHAI HONORE ana ahau i roto i te Kaunihera o te Kiingi, koia ahau ka
Panui atu nei kia koutou e nga Iwi—'Kua Whakamana a AREMETE TE PAEAHU" kia Tu ia hei
REHITA" mo taua Kooti Whakawa Whenua Maori, i raro i te MANA o Kiingi TAWHIAO III.
Na, He whakaatu tena kia koutou, —Ko NGA PUKAPUKA TONO KOOTI WHAKAWA WHENUA Maori,
ME Tuku atu ki a ia ki Maungakawa Kemureti.
W. T. TAINGAKAWA TE WAHAROA
Tumuaki o te Kiingitanga.
HE
WHAKAMARAMATANGA
MO
" ETEHI RARANGI O TE TURE ''
(1) I muri i te whakataunga a te Kooti e watea ana i te Ture te toru marama hei whakaaroha-
nga ma te hunga i pa he mate kia ratou, i runga i te whakataunga a te Kooti.
(2) I whakapuaretia taua toru marama hei huarahi mo te hunga e hiahia ana kia whakaara-
hia ano he whakawa tuarua mo taua whenua.
(3) Ki te hipa nga marama e toru, ka Hiiritia ki te Hiiri o te Kiingitanga ki runga i te puka-
puka whakataunga a te Kooti, heoi hei tino whakapumautanga tena, e kore e tika kia haere mai
tetahi Iwi, Hapu, Tangata ranei, ki te whakararuraru i taua whakataunga a muri atu.
(4) E toru whakaarahanga whakawa mo te Kereeme kotahi kei te wha ka mutu.
HON. M. TE POKAITARA.
M. T. Whakawa whenua maori.
TARI whakawa whenua.
Maungakawa, Kemureti Hepetema 29 1896.
KOOTI WHAKAWA WHENUA MAORI, KI WAIWARAWARA.
|
|
3 3 |
▲back to top |
Hepetema 29, 1896. ] KAHITI WHAKAWA WHENUA MAORI.
HE Panuitanga tenei kia mohiotia ai, ka tu te Kooti Whakawa Whenua Maori, ki Wai-
warawara a te 17 o nga ra o Noema, 1896; te whakawakia ai to take o te tono a nga
tangata no ratou nga ingoa e mau nei i te rarangi tuatahi o to Kupu Apiti e mau i raro iho
nei, ki nga piihi whenua e mauna i te rarangi tuarua, me te takiwa, ko nga rohe kei te rarangi
tuatoru.
Ko nga tangata katoa e whai take paanga ana ki aua whenua, me haere ki Waiwarawara a te ra
e mau iho i runga ake nei. Ki te oti te whakawa, ka puta te kupu whakatau a te Tiati ki te
hunga i kitea te tika e te Kooti ki runga i aua whenua. A, ko to ratou tika ka tiakina tonutia
e Te Kawanatanga o te Kiingitanga o Aotearoa, me te Waipounamu, mo ratou, mo o ratou Uri,
me o ratou Whakatupuranga i muri ia ratou.
AREMETE TE PAEAHU
TARI WHAKAWA WHENUA MAORI. Rehita Whakawa Whenua.
Maungakavva, Kemureti, Hepetema 29, 1896.
( KUPU APITI)
|
|
4 4 |
▲back to top |
KAHITI WHAKAWA WHENUA MAORI Hepetema 29 1896
KOOTI WHAKAWA WHENUA MAORI
KI MAUNGATAUTARI.
"Ture Whakawa Whenua Maori o te tau 1893 "
|
|
5 5 |
▲back to top |
Hepetema 29 18%. ] KAHITI WHAKAWA WHENUA MAORI. P. 5'
HE Panuitanga tenei kia mohiotia ai koi te nohoanga o to Kooti whakawa whenua ki Mau-
ngatautari takiwa o Kemureti u te 12 o nga ra o Hanuere 1897, to whakawakia ai te ta-
ke o te tono a nga tangata no ratou nga ingoa e mau nei i te Rarangi tuatahi o to
kupu Apiti e mau i raro iho nei ki nga Piihi whenua e mau na nga ingoa i te Rurangi tuarua
me te takiwa ko nga Rohe kei te rarangi tuatoru.
Ko nga tangata katoa e whai tuke paanga ana kia aua whenua me haere ki Maungatautari,
a te ra e mau iho i runga ake nei. Ki to oti to Whakawa ka puta te kupu whakatau a te Tiuti
ki te hunga i kitea te tika e te Kooti ki runga i aua whenua. A, ko to ratou tika ka tiakina
tonutia e te Kawanatanga o te Kiingitanga o Aotearoa me te Waipounamu, mo ratou mo u ratou
Uri, me o ratou whakatupuranga i muri i a ratou.
N. AREMETE TE PAEAHU
Tari Kooti Whakawa Whenua. Rehita Whakawa Whenua.
Maungakawa Kemureti Hepetema 29 1896.
|
|
6 6 |
▲back to top |
P 6. KAHITI WHAKAWA WHENUA MAOEI. [Hepetema 29 1896.
Te mahoe Ngaruawahia, ka huri ki te
Marangai maraki ia rere ka tuki ki to
Raina o Horahora o Maungatautari
Nama 1 me te Nama 2 i waenganui o
Maungatautari Nama 3. A, ka rere to-
nu ka tuki ki te timatanga.
HE TONO RIIWHI.
"Ture Whakawa Whenua Maori o te tau 1896."
HE Panuitanga tenei kia mohiotia ai ka noho te Kooti Whakawa Whenua Maori ki Mau-
ngatautari a te 12 o ngara o Hanuere, 1897; ki te whakawa, ara, ki te uiui i nga
takanga mo runga i nga toro a nga tangata DO ratou nga ingoa e man na i to rarangi
tuatahi o te " Kupu Apiti " o mau i raro iho nei, ki nga piihi whenna o nga tangata kua mate
e mau na te ingoa i te rarangi tuarua, ko nga ingoa o nga whenua kei te rarangi tuawha.
Ko nga tangata e tino tika ana ki nga whenua o nga tangata kua mate, me haere ki Maunga-
tautari. Ki te oti te whakawa, ka puta te "kupu whakatau'' a te tiati ki te hunga i kitea te
tika e te Kooti ki runga i aua whenua. A, ko to ratou tika ki runga i aua whenna, ka tiakina
tonutia e Te Kawanatanga o to Kiingitanga o Aotearoa, me te Waipounamu; mo ratou, mo ratou
Uri, me o ratou whakatupuranga i muri ra ratou.
N. AREMETE TE PAEAHU
Rehita whakawa whenua Maori.
Tari Kooti whakawa whenna.
Maungakawa Kemureti Hepetema 29 1896
( KU PU APITI)
Nama. Te ingoa o nga ta- Nga ingoa o nga ta- Te ra i mate ai. Nga ingoa o nga whenua, me te
ngata nana te tono. ngata i mate. Takiwa.
1. H Ohomairangi. Atareiria Natinati. Akuhata 2, 1894. Maungatautari, (Nama 5. A.) Kihikihi.
2. H . Ohomairangi. Mere Rotoroto. Hurae 23,1896. Maungatautari, me Mangakopara,
(Nama 5.A.)
8. Pourinui. Te Teira te Kono. Hune 4, 1892. Tauwhare, takiwa o Kemureti.
4. H. Ohomairangi. H. Pukepuke. Hurae 3O, 1895. Maungatautari, (Nama 4.H.) (Teki-
ona 3.)
5. H. Ohomairangi. Watea Hotoma. Hepetema 6, 1895. Maungatautari, (Nama 4.H.B.) taki-
wa o Kihikihi.
6. H. Ohomairangi. Mere Rotoroto. Hurae 23, 1894. Korakonui, kei te rohe Potae.
T. B. Ohomairangi. Watea Hotoma. Hepetema 6, 1895. Maungatautari, (Nama 5.A.) taki-wa
o Kikikiki.
8. E. Pourinui Te Teira te Kono. Hune 4, 1893. Pukekura, (Nama 4.) kei Taupo Pa-
rihi, Maungatautari, takiwa o
Kemureti.
9. Moro Tamariki. Tamariki. Akuhata 6, 1895. Maungatautari, (Nama 4.H.) (Teki-
ona 3.)
10. Ngaonepu. Meretene. Hune 9, 1886. Tauwhare, takiwa o Kemureti.
H. Ngaonepu. Hori Puao. Mei, 1886. Maungatautari. Pekekura, Tauwhare.
takiwa o Kemureti.
12. Ngaonepu. Hana Peneti. Hune 1886.. Tauwhare, takiwa o Kemureti.
13. Ngaonepu. Erana-tana Tukere. Tihema 10, 1892. Maungatautari, Pukekura, Kemureti.
14. Ngaonepu. Meretene. Hune 9 1886. M"tautari, moni i te Peeke, Kemureti.
15 Ngaonepu. Winiata Te Poutu. .. .. .. 1873. Tauwhare, takiwa o Kemureti.
|
|
7 7 |
▲back to top |
Hepetema 29 1896.] KAHITI WHAKAWA WHENUA MAORI. P. 7.
Nama. Nga ingoa o nga ta- Nga ingoa o nga Te ra i mate ai. Nga ingoa o nga whenua me te
ngata na ratou nga tangata i mate. Takiwa.
\_\_\_\_\_\_ \_\_\_\_\_tono.\_\_\_\_\_ \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ \_\_ \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ \_\_\_\_
16, Poihi Pakeho. Rangi Kamangu Oketopa 4 1891. Maungatautari (Nama 5.A.) takiwa
o Kihikihi.
17. Poihi Pakeho. Rangitawhiti Ami- Hune 21 1894. Maungatautari (Nama 5.A.) takiwa
ria. o Kihikihi.
18. Poihi Pakeho, Meri Ngarama, Oketopa 14,1802 Maungatautari, (Nama 5.A.) takiwa
o Kihikihi.
10. Poihi Pakeho, Kotihi. Akuhata 5, 1893. Maungatautari, (Nama 5.A.) takiwa
o Kihikihi.
20. Rangiruia te Waa- Rehara Te Waaka. Hune 4, 1888. Pukekura, takiwa o Maungatautari
ka, Kemureti.
21. Rangiruia te Waa- Rehara Te Waaka. .. .. .. .. Puahuo, takiwa o Maungatautari
ka, Kemureti.
22. Teteko Taha, Rangitahi Taha. Hepetema 6, 1890. Aotea Poraka, takiwa o Kawhia
Teteko Kaui, Rangitahi Kaui, Hepetema 6, 1890. Korakonui i roto i te Rohepotae,
takiwa o Kihikihi.
23. Marata Epiha Hera Warana. Hepetema 22, 1890. Maungatautari, (Nama 5.A.) takiwa
. o Kihikihi.
24 Maraea Epiha. Mau Epiha, Tihema 10, 1893. Maungatautari, (Nama 5.A.) takiwa
\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_I\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ o Kihikihi.\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_
KOOTI WHAKAWA WHENUA MAORI, KI MAUNGAKAWA.
KOHATU PAPANUI.
————
He Tono Whakawa Whenua i raro i te Ture o te tau 1893,
HE Panuitanga tenei kia mohiotia ai kei te nohoanga o te Kooti whakawa whenua ki
Maungakawa takiwa o le Kauhanganui, a to, 3O o nga ra o Maehe 1897. te whaka-
wakia ai, te take o te tono a nga tangata no ratou nga ingoa e mau nei, i te Rarangi tua-
tahi o to kupu Apiti e mau i raro iho nei, ki nga Piihi whenua e mauna nga ingoa i te rarangi
tuarua me te takiwa, ko nga Rohe kei te rarangi tuatoru.
Ko nga tangata katoa e whai take paanga ana ki aua whenua me haere ki Maungakawa a te
ra e mau iho i runga-ake nei. Ki te oti te whakawa ka puta te kupu whakatau a te Tiati ki te
hunga i kitea te tika e te Kooti ki runga i aua whenua. A, ko to ratou tika ka tiakina tonutia
e te Kawanatanga o te Kiingitanga o Aotearoa me te Waipounamu mo ratou mo o ratou Uri,
me o ratou whakatupuranga i muri ia ratou.
N. AREMETE TE PAEAHU
Rehita Whakawa Whenua
TARI Whakawa Whenua,
Maungakawa Hepetema 29, 1896.
(KUPU APITI)
Nga ingoa o nga tangata na Te ingoa o te whenua me Nga rohe.
Nama. ratou nga tono. te takiwa.
9. Eru Kaka, Rangi Moumou, Morena-whira e tata ana Timata i te puaha o Pahi ka rere i roto i
me etahi atu. Ki Maungakawa takiwa o taua Awa ka rere ki te Hauauru ka tuki
te Kauhanganui. ki te Raina a te Kawanatanga ka rore ki te
|
|
8 8 |
▲back to top |
P. 8. KAHITI WHAKAWA WHENUA MAORI. [ Hepetema 20. 1896.
MAUNGATAPU.
Ho, Tono Whakawa Whenua i raro i te Ture o te tau 1893,
HE Panuitanga tenei kia mohiotia ai kei te nohoanga ote Kooti whakawa whenua ki
Maungakawa takiwa o te Kauhanganui, a te 30 o nga ra o Maehe 1897. te whaka-
wakia ai, te take o te tono a nga tangata no ratou nga ingoa e mau nei, i te Rarangi tua-
tahi o te kupu Apiti o mau i raro iho nei, ki nga Piihi whenua e mauna nga ingoa i te rarangi
tuarua me te takiwa, ko nga Rohe kei to rarangi tuatoru.
Ko nga tangata katoa e whai take paanga ana ki aua whenua mo haere ki Maungakawa a to
ra o mau iho i runga-ake nei. Ki te oti te whakawa ku puta to kupu whakatau a te Tiati ki to
hunga i kitea te tika e te Kooti, ki runga i aua whenua. A, ko to ratou tika ka tiakina tonutia
e te Kawanatanga o te Kiingitanga o Aotearoa me te Waipounamu mo ratou mu o ratou Uri,
mo o ratou whakatupuranga i muri ia ratou.
N. AREMETE TE PAEAHU
Rehita Whakawa Whenua
TARI Whakawa Whenua,
Maungakawa Hepetema 20, 1896.
( KUPU APITI)
HE
TONO HEA, TAONGA, WAWAHI.
"Ture Whakawa Whenua Maori o to tau 1893. "
HE Panuitanga tenei kia mohiotia ai ka noho te Kooti Whakawa Whenua Maori ki Maunga-
kawa a te 30 o nga ra o Maehe, 1897. Ko reira whakarangona ui to tikanga o nga tono u
te Hunga e mau nei o ratou ingoa i to rarangi tuatahi o mau i to kupu Apiti i raro nei, ko
te ahua o nga tono kei te rarangi tuarua.
|
|
9 9 |
▲back to top |
Hepetema 29, 1896. ] KAHITI WHAKAWA WHENUA MAORI. P. 9.
E
Ko nga tangata katoa e whai take paanga ana ki aua Tono Hea, Taonga, Wawahi, me haere ki
Maungakawa a te ra, e mau iho i runga ake nei, Ki te oti te whakawa, ka puta te kupu whakatau a te
Tiati ki te hunga i kitea te tika e te Kooti ki runga i aua Tono, A, ko to ratou tika, ka tiakina tonutia
e Te Kawanatanga o te Kiingitanga o Aotearoa, me te Waipounamu, mo ratou, mo o ratou Uri,
me o ratou Whakatupuranga i muri ia ratou.
AREMETE TE PAEAHU
TARI WHAKAWA WHENUA MAORI. Rehita Whakawa Whenua.
Maungakawa, Kemureti, Hepetema 29, 1896.
( KUPU APITI )
HE TONO RIIWHI.
Ture Whakawa Whenua Maori o te tau 1893 "
HE Panuitanga tenei ki a mohiotia ai, ku tu to Kooti Whakawa Whenua Maori ki Maunga-
kawa, a te 30. o nga ra o Maehe, 1897. te whakawakia ai, te tuke o te tono a nga tangata
no ratou nei nga ingoa, e mauna i te rarangi tuatahi o te Kupu Apiti o mau i raro iho nei
ki nga Piihi whenua o nga tangata kua mate e inumia i te rarangi tuarua, ko nga ingoa o ngu
whenua, kei te rarangi tuawha.
Ko ngu tangata e tino tika ana ki nga whenua o nga tangata kua mate, me haere ki Maunga-
kawa Ki te oti te whakawa, ka puta te "kupu whakatau" a te tiati ki te hunga i kitea te
tika o te Kooti ki runga i aua whenua. A, ko to ratou tika ki runga i aua whenua, ka tiakina
tonutia e To Kawanatanga o te Kiingitanga o Aotearoa, me te Waipounamu; mo ratou, mo ratou
Uri, me o ratou whakatupuranga i muri ia ratou.
N. AREMETE TE PAEAHU
Rehita whakawa whenua Maori.
Tari Kooti whakawa whenua Maori.
Maungakawa Kemureti Hepetema 29 1896
( KUPU APITI)
|
|
10 10 |
▲back to top |
P. 10. KAHITI WHAKAWA WHENUA MAORI. Hepetema 29 1896
28. Tua Hotene. Porokoru Tokaanu. Akuhata 12 1870. Tauwhare takiwa o Waikato.
29. Tua Hotene. Parai Tokaanu. Oketopa 12 1870. Paritu takiwa o Matamata.
3O. Tua Hotene. Harete Koka. Akuhata 12 1879. Taramoarahi Nama 1. Taramo-
arahi Nama 2. takiwa o Wai-
hou Matamata.
31. Tua Hotene. Parai Tokaanu. Maehe 16 1872. Tauwhare takiwa o Waikato.
32. Tua Hotene. Harete Koka. Akuhata 12 1679. Tauwhare takiwa o Waikato.
33. Tua Hotene Wiremu Tawhitu. Oketopa 6 1885. Maungatautari takiwa o Para-
wera.
34. Teni Tuwhakaraina. Teni Ponui. Maehe 10 1876>. Pekekura Kemureti.
3o. Tatai Teaho. Metiria. Aperira 17 1883. Whakatakataka takiwa o Ma-
tamata Waihou.
36. Tatai Teaho. Matenga Rihia. Aperira 1876. Whakatakataka takiwa o Ma-
] tamata. Waikou.
37. Tatai Teaho. Matenga Rihia. Aperira 1876. Taramoarahi taiawa o Mata-
mata Waihou.
Tatai Teaho, Matenga Rihia. Aperira 1876. Whangorau takiwa o Matama-
ta.
39. Te Tihi Ihaka. Ngahuia. Hune 20 1895. Tauwhare e tata ana ki Mau-
ngakawa, Maungatautari e te
ta ana ki Maungakawa, tahi
wa o Kemureti.
40. Te Tihi Ihaka. Te Tihi Honatana. Mei 11 1893. Maungatautari takiwa o Para-
wera.
41. Te Tihi Ihaka. Wera te Tihi. Aperira 19 18. Maungatautari takiwa o Para-
wera.
42. Te Tihi Ihaka Ngapaki Erana. Akuhata 9 1894. Maungatautari takiwa o Para-
wera Kihikiki.
43. Wiremu Ratima. Koroheke. Oketopa 7 1886. Maungatautari takiwa o Ke-
mureti.
44. Wiremu Ratima. Waana Porokoru. Hurae 31 1896. Tauwhare takiwa o Kemureti
Maungakawa.
45. Wiremu Ratima. Te Kawaupu. Hune 9 1884. Maungatautari takiwa o Ke-
mureti.
46. Paora Te Ahuru. Paora Te Ahuru. Maehe 16 1874 Motumaoho takiwa o Morena.
47. Paora Te Ahuru. Mihieta te Amo Poaka. Hepetema 26 1888. Maungatautari takiwa o Ke-
mureti.
48. Paora Te Ahuru. Mihieta te Amo Poaka. Hepetema 26 1888 Maungatautari takiwa o Ke-
mureti.
49. Paora Te Akuni. Mihieta te Amo Poaka. Hepetema 26 1888. Tauwhare takiwa o Waikato.
50. Paora Te Ahuru- Paora Te Ahuru. Maehe 16 1874. Tauwhare takiwa o Waikato.
51. Irirangi. Hare Heemi. ........ 1886. Whaiti-kuranui takiwa o Pate-
tere.
|
|
11 11 |
▲back to top |
Hepetema 29, 1896.] KAHITI WHAKAWA WHENUA MAORI. P. 11.
Nama. Nga Kai tono. Nga ingoa o nga ta To ra i mate ai. Nga ingoa o nga whenua me te
ngata i mate takiwa.
52. Te Irirangi. Hoera To Mahirahi. . ... 1889 Mangapoura takiwa o Patetere.
53. Te Irirangi. Hoera Te Mahirahi. ...... 1 89. Whaiti-kuranui (Nama 2. ) ta-
kiwa Patetere.
4. To Irirangi. Hoera To Mahirahi. . .... Whaiti-kuranui Titongi ( Nama.
2. A. takiwa o Patetere.
55. Te Irirangi. Hoera To Mahirahi. To Paiaka o Mangaoatua taki-
| wa o Patetere.
56. Te Irirangi. Kirirape. Te Paiaka o Mangaoatua, Ka-
i kitea, nga Nama i to Mapi o ta-
: ua whenua takiwa o Patetere
Whaiti Kuranui
57. Te Irirangi. Kirirape. .. .. .. 1882. Mangakaretu, Ka kitea nga
Nama i to Mapi o taua whenua.
takiwa o Patetere.
58. To Irirangi. Kirirape. Titongi.
B. takiwa o Patetere.
59.
|
|
12 12 |
▲back to top |
KAHITI WHAKAWA WHENUA MAORI. [Hepetema 29, 1896.
HE TONO WHAKAWA.
"Ture Whakawa Whenua Maori o to tau 1896. "
HE Panuitanga tenei kia mohiotia ai, ka tu to Kooti Whakawa "Whenua Maori ki Otuawahia takiwa o
Tauranga a te 14 o nga ra o Tihema i te tau 1896. Te whakawakia ai to take o te tono a nga tangata
BO ratou nga ingoa e mau nei i te Rarangi tuatahi o te kupu Apiti e mau i raro iho nei, ki nga Piihi whenua
e mau na nga ingoa i te rarangi tuarua me te takiwa, Ko nga rohe kei te Rarangi tuatoru.
Ko nga tangata katoa e whai take paanga ana ki aua whenua me haere ki Otuawahia a te ra e mau iho
runga ake nei. Ki te oti te whakawa ka puta te kupu whakatau a te Tiati ki te hunga i kitea te tika o
Kooti ki runga i aua whenua, A, ko to ratou tika ka tiakina tonutia e te Kawanatanga o te Kiingitanga o Ao-
tearoa me te Waipounamu mo ratou mo o ratou Uri me o ratou whakatupuranga i muri i a ratou
N. AREMETE TE PAEAHU
Rehita Whakawa whenua Maori.
Tari Whakawa whenua Maori.
Maungakawa Kemureti Hepetema 29 1893.
(KUPU APITI)
HE TONO WHAKAURU.
" Ture Whakawa Whenua Maori o te tau 1893. "
HE Panuitanga tenei kia mohiotia ai, ka tu te Kooti Whakawa Whenua Maori ki Maketu
ite takiwa o Kawhia a te 17 o nga ra o Pepuere, 1897. Ko reira whakarangona ai to
tono a te tangata e mau nei tona ingoa i to kupu Apiti i te rarangi tuatahi i raro nei.
E tono ana ki a whakaurua nga ingoa ki te whenua, e mau nei i te rarangi tuarua, ko nga
ingoa o nga tangata kei te rarangi tuatoru.
N. AREMETE TE PAEAHU
Rehita Whakawa whenua Maori.
Tari Kooti Whakawa whenua Maori.
Maungakawa Kemureti Hepetema 29 1896.
|
|
13 13 |
▲back to top |
HE TONO RIIWHI.
"Ture Whakawa Whenua Maori o te tau 1893. ''
HE Panuitanga tenei kia mohiotia ai, ku tu te Kooti whakawa whenua Maori ki Maunga-
kawa, a te 30 o nga ra o Maehe 1897. Te whakawakia ai, te take o te tono a nga tangata
no ratou nga ingoa e mauna i te Rarangi tuatahi o te kupu Apiti e mau i raro iho nei ki
nga Piihi whenua o nga tangata kua mate e mauna i to Rarangi tuarua, ko nga ingoa o nga
whenua, kei te Rarangi tuawha.
Ko nga tangata e tino tika ana ki nga whenua o nga tangata kua mate, me haere ki Maunga -
kawa. Ki te oti te whakawa, ka puta te "kupu whakatau" a te Tiati ki te hunga i kitea te tika
e to Kooti ki runga i aua whenua. A, ko to ratou tika ki runga i aua whenua, ka tiakina tonu-
tia e te Kawanatanga o te Kiingitanga o Aotearoa me te Waipounamu, mo ratou, mo o ratou
|
|
14 14 |
▲back to top |
HE TONO RIIWHI.
"Ture Whakawa Whenua Maori o te tau 1893 "
HE Panuitanga tenei kia mohiotia ai kei te nohoanga o te Kooti ki o Otuawahia a te 14.
onga ra Tihema 1896. Te whakarangona ai te tikanga o te tono a te tangata e mau nei te
Ingoa i te rarangi tuatahi i raro nei. Ki nga Piihi whenua e mau nei i te rarangi tuawha,
ko te Ingoa o te tangata mate kei te rarangi tuarua.
N. AREMETE TE PAEAHU.
Rehita Whakawa Whenua Maori.
Tari Kooti Whakawa Whenua Maori.
Maungakawa Kemureti Hepetema 29, 1896.
WHAKANUKUHANGA O
TE KOOTI WHAKAWA WHENUA MAORI,
I
OTAWHIWHI I TE TAKIWA O TAURANGA.
"Ture Kooti Whakawa Whenua Maori 1894. "
|
|
15 15 |
▲back to top |
Hepetema 29, 1896. KAHITI WHAKAWA WHENUA MAORI. P. 15
PANUITANGA
Tari Kooti Whakawa whenua Maori, Maungakawa.
HE Panuitanga tenei kia mohiotia ai ko te tono Whakawa tuarua mo Ruamaahu Poraka, me o Tumoko Poraka,
i panuitia ra ki tu Kahiti (Nama 4) o to 15 o nga ra o Hurae, 1896 ka mahue ako nei. A, i runga i te rarura-
rutanga ka roa haere. Kati ka whakaaturia atu nei e ahau kia koutou, ko aua Keehi i panuitia kia tu ki Ota-
whiwhi, ka nukuhia atu ki Otuawahia a to 14 o nga ra o Tihema, 1896; Ko nga tangata katoa e whai paanga ana
ki aua Tono, me haere ki reira a taua ra.
HE whakamaramatanga tenei me te Tono a Eru-kaka e mau i te peeti 7 Kohatupapanui, i te nama 9 o nga tono
whakawa o tenei Kahiti. Ko te ingoa o te whenua mo te takiwa, ara, Morena-whira, e tata aua ki Maunga
kawa takiwa o te Kauhanganui. Ko tona tikanga ko Kohatu-papunui, kei te takiwa o Tauwhare.
AREMETE TE PAEAHU,
Rehita Whakawa Whenua Maori.
PANUITANGA.
——————; ——————
TE KAUHANGANUI MAUNGAKAWA HEPETEMA 29. 1896.
HE Kupu atu ki nga Iwi ki nga Hapu me nga tangata katoa, o nga Motu e rua noi,
Aotearoa me te Waipounamu. Ki te tukua mui a koutou Pukapuka tono Whakawa Whenua
ki tenei Tari, Whakaaturia tahi tia mai te Wahi hei Tuunga mo te Kooti o aua whenua ka whaka-
wakia na. Kia marama ai te Panuitanga o aua tono Whakawa.
N. POKAITARA.
Minita Tumuaki W. W. Maori.
Tari o te Kiingitanga Te Kauhanganui.
Maungakawa Kemureti, i te takiwa o Waikato Hepetema 29. 1896.
HE PANUITANGA.
KIA mohio ai koutou kua Tu a Tiwai Paraone, Hei Tumuaki mo nga kai whakawa i raro i
nga tikanga o te Ture o te Kiingitanga ko nga tono katoa me tuku mai kia Tiwai Paraone kei
"Waiwarawara, Miranda.
NA TE POKAITARA TE HIAKAI.
HE PANUITANGA.
\_\_\_\_\_\_\_ • * • \_\_\_\_\_\_\_
Te Kauhanganui Maungakawa, Hepetema 29, 1896.
HE Kupu atu ki nga Iwi ki nga Hapu me nga Tangata katoa o nga motu e rua nei, Aotearoa me
te Waipounamu. Ki te tukua mai a koutou pukapuka Tono Whakawa mo o koutou Whenua ki
tenei Tari, kia marama te tuhituhi mai Tuhia ano nga ingoa o nga Rohe o te Whenua. Mehe-
mea ho whenua no te Tangata mate kia marama ano te tuhi i te ingoa o taua tangata i mate
me nga ingoa o ana whenua, mehemea ranei he taonga o taua tangata i mate-ra, kia marama
ano te tuhi kia marama hoki te tuhi mai i te ingoa i nga ingoa ranei o nga tangata e Tono
ana i aua whenua kia Whakawakia me o te tangata mate hoki me ona whenua me ona taonga
hoki e Tonoa ana kia Whakawakia Kia marama ta koutou tuhituhi kia marama ui hoki ana
panuitia atu ki te Kahiti W. W. MAORI o AOTEAROA.
|
|
16 16 |
▲back to top |
KAHITI WHAKAWA WHENUA MAORI. Hepetema 29 1896.
M. H. T. POKAITARA
Minita Tumuaki Whakawa Whenua
Tari o te Kiingitanga, te Kauhanganui Maungakawa
Kemureti i te takiwa o Waikato, Hepetema 29, 1896.
HE WHAKAATU tena Kia koutou katoa e nga Iwi. Ko nga Whenua katoa e hiahiatia ana kia
Riihitia i raro i nga tikanga o te ture o te Kiingitanga o te Iwi Maori o Aotearoa me te
Waipounamu, me tuku atu nga pukapuka whakaatu i to koutou Whenua me to koutou hia-
hia kia Riihitia me nga pukapuka patai mo nga tikanga katoa atu o taua mahi ki a te Hon.
A. P. Rongowhitiao Ko Ia te Minita o roto i te Kawanatanga mo taua mahi Ko Ia hoki
te Minita o nga Whenua o te Karauna rae nga Whenua o te Iwi, maana hoki e haina to-
na ingoa kia mau rawa ki raro i nga pukapuka mo nga mahi pera ka maua ui ana Riihi i raro
i nga tikanga o te Ture.
T. TANA TAINGAKAWA TE WAHAROA
Tumuaki o te Kiingitanga.
HE PANUITANGA.
He Whakaatu tenei naku ki a koutou kua tukua e ahau taku Panuitanga ki te Nupepa
Pakeha no tetahi wahi o te Ture, He whakaatu naku ki nga Pakeha e noho ana i te taha
Rawhiti o te awa o Waikato, Puta noa ki Piako, Waihou, me Patetere, kei te 1 o onga ra o
Oketopa nei, ka ara te Kaunihera Maori, hei whakahaere i nga raruraru e pa aua ki nga Takiwa
Maori kua whakahuatia nei. Ko nga Mema o taua Kaunihera Maori, e 40. Ko to ratou Tiama-
na ko Te Whitu Huakatoa. Te Initia Whakahaere o nga mahi, ko Te Ua Karanama to Tarehu
Tahatika te Waitangi. — Ko taku whakaaturanga tena kua tukua
TANA TAINGAKAWA TE WAHAROA.
HE Whakaaturanga tenei ki a rongo ki a mohio hoki koutou, kua Tu a Te Meke Keepa te
Arero, hei Tei Pii mo te Aroha, ka taea e ia nga mahi o te Ture te mahi, otira, ko nga Ha-
ra nunui e pa ana ki te tangata, e taea ana ia te Hiki, ki a noho marire te Kai Whakarite
Whakawa Tuturu, ka whakarite ai te Ture, i aua hara pera
T. T. Taingakawa te Waharoa.
HE Whakaaturanga tenei ki a rongo ki a mohio hoki koutou kua Tu-u.
" a te Rua Tahapari: — o Maungatautari.
" a Epiha te Kaukau: — o Matamata.
" a Timi Rongokarae: —o Te Aroha.
Hei Ateha, mo nga Kooti W. W. Maori, I raro nei i nga tikanga o tenei Ture.
T. T. Taingakawa Te Waharoa.